KʼUTUNEM 29
BʼIXONEM 87 Chatpet che uriqik achuqʼabʼ
¿Jas kqabʼan che uyaʼik consejo?
«Ri e nubʼaqʼwach e kʼo pawiʼ. Kebʼenyaʼ tijonik chawe» (SAL. 32:8).
KYAʼ UBʼIXIK
¿Jas kqabʼan che uyaʼik utz taq consejos rech keʼutoʼ ri nikʼaj chik?
1. ¿Jachin kekunik kkiya consejos y jasche?
E KʼO jujun winaq kkixiʼj kibʼ kkiya consejos y e nikʼaj chik kʼax ta kkibʼan che uyaʼik ri consejos. Pero chnaʼtaj chqe che qonojel rajawaxik kqaya consejos. Ri Jesús xubʼij che ketaʼmax na kiwach ri u discipulos rumal ri loqʼoqʼebʼal che kkikʼutu (Juan 13:35). Y are chiʼ kqaya jun consejo che jun qachalal tajin kqakʼutu che kqaloqʼoqʼej. Ri Biblia kubʼij che are chiʼ kqaya consejos che jun qamigo kubʼano che knimar ri qachilanik rukʼ (Prov. 27:9).
2. ¿Jas rajawaxik kkibʼan ri kʼamal taq bʼe y jasche? (Chawilaʼ ri recuadro «Ri kbʼan che uyaʼik consejos pa ri riqbʼal ibʼ re entre semana»).
2 Ri Jehová y ri Jesús kiyaʼom ri eqeleʼn chke ri kʼamal taq bʼe rech kekichajij ri qachalal pa ri congregación, rumal laʼ rajawaxik utz kkibʼan che uyaʼik consejos (1 Ped. 5:2, 3). Y kkibʼan wariʼ are chiʼ kkiya consejos che e esam pa ri Biblia rukʼ ri discursos che kkiyaʼo. Kkiya consejos chqe chqajujunal y kekitoʼ ri kiyaʼom kan ri utinamit ri Jehová. ¿Jas kqabʼan oj juntir che uyaʼik utz taq consejos junam rukʼ ri kkibʼan ri kʼamal taq bʼe?
3. a) ¿Jas kojtoʼwik rech kqaya utz taq consejos? (Isaías 9:6; chawilaʼ ri recuadro «Chqabʼanaʼ qe junam rukʼ ri xubʼan ri Jesús are chiʼ kqaya consejos»). b) ¿Jas kqil na pa wajun kʼutunem riʼ?
3 Pa ri Biblia kqariq utz taq ejemplos kech winaq che xkiya utz taq consejos che oj kojkunik kqesaj kiwach. Jun chke we ejemplos riʼ are ri Jesús, che ri Biblia kubʼij «Utzalaj yaʼol consejos» che (chasikʼij Isaías 9:6, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo). Pa wajun kʼutunem riʼ, kqil na jas ri kqabʼano are chiʼ ktaʼ jun consejo chqe o ri rajawaxik kqabʼano are chiʼ ktaʼ ta chqe pero kqilo che rajawaxik kqayaʼo y kqil na jampaʼ kqaya ri consejo y ri kqabʼan che uyaʼik.
ARE CHIʼ KTAʼ JUN CONSEJO CHQE
4, 5. ¿Jas pregunta rajawaxik kqabʼano are chiʼ ktaʼ jun consejo chqe? Chayaʼ jun ejemplo
4 ¿Jas rajawaxik kqabʼano are chiʼ ktaʼ jun consejo chqe? Weneʼ kojkikotik che xtaʼ jun consejo chqe y rumal laʼ kqaj kqabʼilaʼ ri kqachomaj. Pero utz che nabʼe kqachomaj wariʼ: ¿La kʼo nu experiencia chrij ri tajin kutaʼ chwe rech kinkunik kinya jun utz consejo che? Jujun mul ri kojkunik kqabʼano are che kqatoʼ che utzukuxik jun chik che kʼo más u experiencia rech kuya ri tobʼanik che kajwataj che.
5 Chojchoman chrij wariʼ: Jun qamigo che uriqom jun kʼaxalaj yabʼil kutaʼ chqe jas tratamiento más utz kqil oj kkunik kukʼamo. Weneʼ aninaq kqaj kqabʼij che jas tratamiento utz kkunik kukʼamo, pero rumal che oj doctores taj weneʼ ri más utz che kojkunik kqabʼano are che kqatoʼ ri qamigo rech kutzukuj jun winaq che qas retaʼm chrij wariʼ.
6. ¿Jasche utz che nabʼe kqachomaj na jas consejo kqayaʼo?
6 Weneʼ jujun mul kqachomaj che qas kʼo qetaʼm chrij ri tajin kubʼij chqe y rumal laʼ kojkunik kqaya consejo che. Paneʼ je wariʼ, are kʼu utz taj che kqabʼilaʼ ri kqachomaj, rumal che Proverbios 15:28, kubʼij: «Ri sukʼalaj winaq kuchomaj na ri kutzelej ubʼixik». Rumal laʼ, ri utz che kqabʼano are che nabʼe kqabʼan orar, kqabʼan investigar y kqachomaj jas consejo kqayaʼo. Jeriʼ ri consejo che kqayaʼo kajunamataj rukʼ ri kuchomaj ri Jehová. Chqilampeʼ ri xubʼan ri profeta Natán.
7. ¿Jas kqetaʼmaj chrij ri xubʼan ri Natán?
7 Are chiʼ ri rey David xubʼij che ri Natán che kraj kuyak jun templo che ri Jehová, ri Natán xubʼij che che utz we kubʼan wariʼ. Pero ri Jehová kraj taj che are ri David kyakow ri templo, rumal laʼ utz riʼ wet ri Natán nabʼe xutaʼ che ri Jehová jas ri kuchomaj (1 Crón. 17:1-4). Wariʼ kukʼut chqe che are chiʼ ktaʼ jun consejo chqe utz taj che aninaq kqabʼij ri kqachomaj (Sant. 1:19).
8. ¿Jas jun chi rumal che utz taj aninaq kqaya consejos?
8 ¿Jas jun chi rumal che utz taj aninaq kqaya consejos? We aninaq kqaya consejos, weneʼ ri winaq utz ta ri kuchaʼ ubʼanik y we kuriq kʼax rumal ri xuchaʼ ubʼanik weneʼ umak qe xuriq kʼax. Rumal laʼ qas chqachomaj na jas consejo kqayaʼo.
ARE CHIʼ KTAʼ TA JUN CONSEJO CHQE
9. ¿Jas rajawaxik kkichomaj na ri kʼamal taq bʼe are chiʼ majaʼ kkiya jun consejo? (Gálatas 6:1)
9 Jujun taq mul ri kʼamal taq bʼe weneʼ rajawaxik kkipixbʼej jun qachalal che utz ta ri tajin kubʼano, junam rukʼ ri kubʼij Gálatas 6:1 (chasikʼij). Weneʼ ri tajin kubʼan ri winaq kubʼano che kqaj pa jun mak, rumal laʼ ri kʼamal taq bʼe kkitoʼo rech kqaj ta pa jun mak y kkunik kuriq ri kʼaslemal kʼo ta ukʼisik (Sant. 5:19, 20). Pero ri kʼamal taq bʼe rajawaxik kkilo we ri qachalal qas utz ta ri tajin kubʼano, rumal che chqajujunal kojkunik kqachaʼo ri kqaj kqabʼano (Rom. 14:1-4). Pero we ri e kʼamal taq bʼe kkilo che ri qachalal qas utz ta ri tajin kubʼano ¿jas rajawaxik kkibʼano rech utz kkibʼan che uyaʼik ri consejo che?
10-12. Chabʼij rukʼ jun ejemplo ¿jas kkibʼan ri kʼamal taq bʼe are chiʼ kkiya jun consejo che jun qachalal che utom ta consejos chke? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri e wachbʼal).
10 Kʼax uyaʼik consejos che jun winaq che utom ta chqe. Ri apóstol Pablo xubʼij che weneʼ ri winaq kuya ta cuenta che che utz ta ri tajin kubʼano y weneʼ kqaj pa jun mak. Rumal laʼ ri kʼamal taq bʼe qas kkil na jas kkibʼan che uyaʼik jun consejo che jun winaq.
11 Chojchoman chrij wariʼ: Are chiʼ jun winaq kraj kutik uwach jun koʼalaj ulew nabʼe kutajij o kukʼup ri ulew rech kʼax ta kubʼan che utikik ri semilla. Xa junam rukʼ, are chiʼ ri kʼamal taq bʼe kkiya consejos che jun qachalal nabʼe kkil na ri kkibʼan che uyaʼik rech ri qachalal kʼax ta kubʼan che ukʼamik ri consejo. Y qas kraj riʼ keʼutatabʼej we rukʼ utzilal ketzijon rukʼ y kkibʼij che che kloqʼoqʼex kumal.
12 Nim ubʼanik che are chiʼ ri kʼamal taq bʼe ketzijon rukʼ ri qachalal kkinaʼtasaj che che qonojel oj ajmakibʼ, kʼo kojsach wi y rumal laʼ rajawaxik che jujun taq mul kojpixbʼexik (Rom. 3:23). Tekʼuriʼ kkinaʼtasaj che ri kubʼij ri Biblia chrij ri tajin kubʼano. Are chiʼ ri qachalal kuya cuenta che utz ta ri tajin kubʼano, ri kʼamal taq bʼe kkibʼij che ri rajawaxik kubʼano rech kuya kan ubʼanik ri utz ta tajin kubʼano. Chukʼisbʼal kekunik kkibʼan felicitar rumal ri utz tajin kubʼano y kkibʼan orar rukʼ (Sant. 5:15).
Rajawaxik che ri e kʼamal taq bʼe rukʼ loqʼoqʼebʼal y qas kkil na jas kkibʼan che uyaʼik jun consejo che jun qachalal che utom ta consejos chke. (Chawilaʼ ri párrafos 10 a 12).
13. ¿Jas kekunik kkibʼan ri kʼamal taq bʼe rech kkilo we ri qachalal xuta ucholaj o xuchʼobʼ ri consejo xyaʼ che?
13 Jujun taq mul weneʼ jun kʼamal bʼe kuya jun consejo che jun qachalal pero jun chi wi ri xuchʼobʼ ri qachalal chrij. Rech kkʼulmataj ta wariʼ, ri kʼamal taq bʼe rajawaxik kkibʼan preguntas che ri qachalal rech kkilo we qas xuchʼobʼ ri xkibʼij che y we retaʼm ri rajawaxik kubʼano (Ecl. 12:11).
ARE CHIʼ QAS KAJWATAJIK
14. ¿Jasche utz taj kqapixbʼej jun winaq are chiʼ petinaq qoyowal?
14 Rumal che oj ajmakibʼ jujun taq mul kqabʼan jastaq o kqabʼij tzij che kubʼan kʼax chke nikʼaj chik (Col. 3:13). Y ri Biblia kubʼij che jujun taq mul kpe qoyowal kukʼ ri nikʼaj chik (Efes. 4:26). Pero utz taj kqaya consejos are chiʼ petinaq qoyowal rumal che ri Biblia kubʼij che «ri winaq ri koyowarik man are ta kubʼan ri kqaj chuwach ri Dios» (Sant. 1:20). We rukʼ oyowal kqaya jun consejo xa kqabʼan kʼax riʼ che ri winaq. Pero wariʼ kraj ta kubʼij che kojkun taj kqabʼij che ri winaq ri xqanaʼo rukʼ ri xubʼan chqe. Rumal laʼ utz che kqeyej na che kqʼax ri qoyowal tekʼuriʼ kojtzijon rukʼ. Chqilampeʼ jas kqabʼan che resaxik uwach ri Elihú che xuya utz taq consejos che ri Job.
15. ¿Jas kqetaʼmaj chrij ri Elihú? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).
15 Ri Elihú kʼi qʼij xuto are chiʼ ri Job xutoʼ ribʼ chrij ri molom taq tzij che xkibʼij ri itzel taq rachiʼl chrij. Paneʼ ri Elihú xel ukʼuʼx che ri Job, pero xpe royowal rumal che qastzij ta ri xubʼij chrij ri Jehová. Xreyeʼj na are chiʼ xopan ri u turno che ktzijon rukʼ ri Job y rukʼ utz taq tzij xuya consejos che (Job 32:2; 33:1-7). Ri xubʼan ri Elihú kukʼut chqawach che rajawaxik rukʼ utz taq tzij kqaya consejos chke ri nikʼaj chik (Ecl. 3:1, 7).
Paneʼ ri Elihú xpe royowal chrij ri Job are kʼu xreyeʼj na che kokʼow ri royowal tekʼuriʼ xuya consejos che. (Chawilaʼ ri párrafo 15).
AMAQʼEL CHQAYA CONSEJOS Y CHQAKʼAMAʼ RI UTZ TAQ CONSEJOS KYAʼ CHQE
16. ¿Jas kqetaʼmaj chrij ri kubʼij Salmo 32:8?
16 Ri texto re wajun kʼutunem riʼ kubʼij che ri ubʼaqʼwach ri Jehová e kʼo pa qawiʼ are chiʼ kuya jun consejo chqe (chasikʼij Salmo 32:8). Wariʼ kukʼut chqawach che are chiʼ ri Jehová kuya consejos chqe krilo we kojkun che ubʼanik. ¡Are jun utzalaj kʼutbʼal chqawach! Rumal laʼ chqesaj uwach ri Jehová, xaq xiw ta kqaya consejos che ri winaq xaneʼ chqatoʼo rech kkunik kubʼan pa ri ukʼaslemal.
17. ¿Jas kqanaʼo are chiʼ ri kʼamal taq bʼe pa ri Biblia kkesaj wi ri consejos che kkiya chqe? (Isaías 32:1, 2).
17 Kamik más rajawaxik che kqaya y kyaʼ consejos chqe (2 Tim. 3:1). Are chiʼ ri kʼamal taq bʼe pa ri Biblia kkesaj wi ri consejos che kkiyaʼo, kejunamataj rukʼ jaʼ pa jun chaqiʼj ulew (chasikʼij Isaías 32:1, 2). Sibʼalaj kojkikotik che e kʼo qamigos che kkiya consejos are chiʼ kajwataj chqe. Ri consejos che kkiya chqe nim kojutoʼ wi y kjunamataj «rukʼ jun mansaʼn re qʼan pwaq ri nakʼom chupam saq pwaq» (Prov. 25:11). Rumal laʼ, chqetaʼmaj bʼaʼ uyaʼik utz taq consejos y chqakʼamaʼ ri consejos che kyaʼ chqe.
BʼIXONEM 109 Chojloqʼoqʼen rukʼ qanimaʼ