UK'OLB'AL WUJ PA INTERNET Watchtower
Watchtower
UK'OLB'AL WUJ PA INTERNET
Quiché
'
  • '
  • ä
  • Ä
  • BIBLIA
  • E WUJ
  • E RIQB'AL IB'
  • ypq preg. 5 e uxaq 15-17
  • ¿Jas kinbʼano we kbʼan kʼax chwe pa ri tijobʼal?

K'o ta video che wajun kʼutunem ri'.

Chakuyu' qamak, ri video ktziji' taj.

  • ¿Jas kinbʼano we kbʼan kʼax chwe pa ri tijobʼal?
  • Respuestas re 10 preguntas che kkibʼan ri alabʼom alitomabʼ
  • K'utunem che kjunamatajik
  • Chatzukuj ri utobʼanik ri Jehová are chiʼ kbʼan bullying chawe
    Qachak xuqujeʼ qakʼaslemal ri oj cristianos: Wuj re chak (2023)
Respuestas re 10 preguntas che kkibʼan ri alabʼom alitomabʼ
ypq preg. 5 e uxaq 15-17
Jun akʼal kubʼan kʼax che jun chik chkiwach ri e rachiʼl pa ri tijobʼal

PREGUNTA 5

¿Jas kinbʼano we kbʼan kʼax chwe pa ri tijobʼal?

JASCHE RAJAWAXIK

Ri kabʼano kkun che usukʼumaxik o unimarisaxik

¿AT JAS KABʼANO?

Chachomaj: Thomas kraj taj kbʼe pa ri tijobʼal kimik. Xuqujeʼ kraj taj kbʼe chweʼq. Kraj ta chik kbʼek. Qʼaxinaq chi oxibʼ ikʼ che jeʼ kubʼan waʼ, are chiʼ ri e alabʼom xkibʼij molom tzij chrij chkiwach kʼi winaq. Tekʼuriʼ xkikoj yoqʼbʼal ubʼiʼ. Pa jujun qʼij, e jujun chke xkichʼikmij xuqujeʼ xkikʼaq ri e uwuj ri Thomas pa ri ulew. Jujun chi mul, jun chke jupuq alabʼom xkichʼikmij chrij, are chiʼ xkaʼy chrij, xkibʼano che kʼo ta kibʼanom. Iwir xnimar ri kʼax: xbʼix jujun tzij che utz taj chrij pa Internet...

Wet at, at Thomas, ¿jas kabʼan riʼ?

QAS CHACHOMAJ

Kachomaj taj che kʼo ta kabʼano. Katkunik katoʼ awibʼ are kʼu katchʼojin taj. ¿Jas kabʼano?

  • KAKOJ TA RI KKIBʼIJ. Ri Biblia kubʼij: «Ri man kʼo ta unoʼj xaq kuyaʼ bʼe chke taq ri e itzel taq urayibʼal, areʼ kʼu ri ajnoʼj kukoj uchuqʼabʼ che kiqʼatixik» (Proverbios 29:11). We katkunik kakʼutu che kaxibʼij ta awibʼ weneʼ kubʼano che ri kkibʼan kʼax chawe kkibʼan ta chik xuqujeʼ katkiya kanoq.

  • KATZALIJ TA UKʼAXEL. Ri Biblia kubʼij: «Mitoj ukʼexel rukʼ etzelal» (Romanos 12:17). We katoj ukʼaxel xa kunimarisaj ri kʼax.

  • CHATASAʼ AWIBʼ CHE RI KʼAX. Ri Biblia kubʼij: «Ri utz kachomanik karil ri sayowem kel kʼu chuwach» (Proverbios 22:3). Amaqʼel chiʼ katkunik, chatanimaj chkiwach ri kkibʼan kʼax chawe xuqujeʼ che ri jastaq che kubʼan kʼax chawe.

  • CHATZALIJ UBʼIXIK RUKʼ JUN TZIJ CHE UCHOMAM TAJ. Ri Biblia kubʼij: «Ri chʼuchʼujalaj tzelebʼal uwach ri tzij kuqasaj uwach ri oyowal» (Proverbios 15:1). Katkunik che kpe ta awoyowal. Jun kʼutbʼal, we kʼo jun kubʼij chawe che at chom, katkunik kabʼij: «Qastzij, utz we kinqasaj kebʼ oxibʼ libras che ri walal».

  • CHATEL BʼIK. Nora, kʼo 19 ujunabʼ, kubʼij: «Kʼo ta kabʼij are chiʼ katel bʼik kukʼut utz chomanik, chuqʼabʼ xuqujeʼ katkunik kaqʼatej awibʼ, bʼantajik che kʼo ta kukʼ ri kkibʼan kʼax chke nikʼaj chik» (2 Timoteo 2:24).

  • KNIMAR RI UKUBʼSAL AKʼUʼX CHAWIJ. Ri kkibʼan kʼax chke nikʼaj chik kʼi mul kkilo che kekun taj kkikubʼsaj kikʼuʼx chbʼil kibʼ xuqujeʼ jujun mul kekun taj kkitoʼ kibʼ. Are kʼu, kʼi chke kkiya kan ubʼanik ri kʼax are chiʼ kkilo che kekun ta chawe.

  • CHABʼIJ CHE JUN CHI WINAQ. Jun winaq che ajtij kan nabʼe kubʼij: «Ri nupixabʼ in chke ri kbʼan kʼax chke are: utz che kkibʼij chke nikʼaj chik ri kbʼan chke. Are laʼ ri utz kbʼanik xuqujeʼ are jun tobʼal ibʼ rech ri winaq kiriq ta chi más kʼax».

Jun ala rukʼ ukowil ukʼuʼx ktakʼiʼ chuwach ri kbʼanow kʼax che

We kakub’saj ak’u’x chawij más nim ri achuqab’ chuwach ri b’anal k’ax.

¿LA AWETAʼM?

Xaq xiw ta ri chʼayanik, ri bullying o kʼax xuqujeʼ rukʼam:

  • Jun bʼanal kʼax kel lo qʼaqʼ pa uchiʼ

    Itzel taq tzij. «Ksach ta chwe che xinuyoqʼo xuqujeʼ ri jastaq che xubʼij chwe. Xkibʼan chwe che xinchomaj che kʼo ta jun kinraj xuqujeʼ kʼo ta nupatan. Are más kʼax na chuwach wet xinuchʼayo» (Celine, 20 junabʼ).

  • Jun ala kunaʼo che xaq utukel rumal che ri e rachiʼl kkitas kibʼ chrij

    Katkixutuj ri nikʼaj chik. «Ri e wachiʼl xkimaj nuxutuxik. Are chiʼ kinopan pa ri mesa jachiʼ kewa wi, kkibʼano che kʼo ta lugar chwe in, pa neʼ kʼolik. Ronojel ri junabʼ xinoqʼik xuqujeʼ xaq nutukel xinwaʼik» (Haley, 18 junabʼ).

  • Xtaq bʼi tzij che utz taj che jun ali pa ri computadora rumal laʼ kutas ribʼ chuwach

    Kʼax taq tzij pa Internet. «Ktatajik che xa kyaʼ uwiʼ, are kʼu kkunik kubʼan kʼax che ri ubʼantajik ri winaq —o jujun mul ri ukʼaslemal— xa rukʼ utzʼibʼaxik kebʼ oxibʼ tzij pa ri computadora» (Daniel, 14 junabʼ).

¿JAMPAʼ AWETAʼM?

QASTZIJ O QASTZIJ TAJ

RESPUESTAS

1 Ri e winaq che kkibʼan kʼax e kʼo chi ojer.

1 Qastzij. Jun kʼutbʼal, ri Biblia kchʼaw chkij jujun winaq kibʼiʼ nefilim, che kraj kubʼij «e bʼanal taq kʼax» (Génesis 6:4).

2 Ri bullying are jun jastaq che kubʼan ta kʼax. Man nim ta ubʼanik.

2 Qastzij taj. E kʼi alabʼom alitomabʼ kikamsam kibʼ rumal ri bullying.

3 Ri utz kabʼano rech kaqʼatej ri kʼax are che katchʼayanik.

3 Qastzij taj. Kʼi taq mul, ri e bʼanal taq kʼax are más kʼo kichuqʼabʼ; rumal laʼ utz taj we katchʼayanik.

4 We kawilo che kbʼan kʼax che jun winaq, are utz che kʼo ta kabʼij.

4 Qastzij taj. We jeʼ kabʼano, we kʼo ta kabʼij katux rachiʼl ri bʼanal kʼax. Xuqujeʼ are amak at are ta tajin kattobʼanik.

5 Kiʼ taq mul, ri winaq che kkibʼan kʼax kkikʼutu che kkikubʼsaj ta kikʼuʼx chbʼil kibʼ.

5 Qastzij. Pa neʼ ri e bʼanal taq kʼax kkichomaj che kʼo más kichuqʼabʼ, kʼi chke kʼo ta ukubʼsal kikʼuʼx chbʼil kibʼ xuqujeʼ rajawaxik che kkibʼan na kʼax chke nikʼaj chik rech kekikotik.

6 Ri e bʼanal kʼax kekunik kkikʼex kibʼ.

6 Qastzij. Rukʼ kitobʼanik nikʼaj chik, ri e bʼanal taq kʼax kekunik kkikʼex ri kichomanik xuqujeʼ ri kkibʼano.

CHACHOMAJ RI KABʼANO

  • We kʼo jun winaq che kubʼan kʼax chwe, ¿jas kinbʼano o jas kinbʼij?

CHATZUKUJ MÁS ETAʼMANIK

Ri kabʼano rech katoʼ awibʼ are kʼu katchʼayan taj

Katkunik kawil ri video re ri pizarra animada Ri kabʼan che utoʼik awibʼ are kʼu rukʼ ta chʼayanik pa jw.org (chawilaʼ RI E WUJ > VIDEOS).

    E wuj pa quiché (1993-2025)
    Uk'isik sesión
    Umajixik sesión
    • Quiché
    • Chataqa b'ik
    • Ri qas utz kawilo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ri kta' chawe rech kakojo
    • Keta'max ta ri xatz'ib'aj
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Umajixik sesión
    Chataqa b'ik