LLAPAN LEYINA KAQ Watchtower
Watchtower
LLAPAN LEYINA KAQ
Quechua (Ancash)
  • BIBLIA
  • RURAYÄMUNQÄKUNA
  • REUNIONKUNA
  • w12 1/2 pägk. 18-22
  • Kallpata tsarishun y sinchi kashun

Këchöqa manam videu kantsu

Imanöparaq manam kë videu kichakämushqatsu.

  • Kallpata tsarishun y sinchi kashun
  • Täpakoq Jehová Diospa Gobiernompita Willakoq 2012
  • Subtïtulukuna
  • Jukchö tsëpaq parlaq
  • MANA ALLI MUNDOCHÖ SINCHI TESTÏGOKUNA
  • MARKÄKOQ Y SINCHIM KAYARQAN
  • DIOSPA MUNËNINTA RURAQ SINCHI WARMIKUNA
  • PARLAKÏNINTSIKWANQA WAKINKUNATA YANAPASHWANMI
  • MANA MANTSAKOQ REINA ESTER
  • “BALORTA TSARIYË”
  • “AMA IMATAPIS MANTSAQUÏTSU”
  • Valienti kë y ruranëkipaq kaqta rurë
    Täpakoq Jehovä Diospa Gobiernumpita Willakoq (Yachakunapaq)—2017
  • Valorta tsari, Jehovämi qamwan këkan
    Täpakoq Jehová Diospa Gobiernompita Willakoq 2013
  • Imëpis valienti kashun
    Cristiänunö Kawakunapaq Y Yachatsikunapaq Reunionchö Yachakunapaq (2021)
  • Qammi kallpä qomanki
    Jehoväpaq kushishqa cantashun
Masta rikë
Täpakoq Jehová Diospa Gobiernompita Willakoq 2012
w12 1/2 pägk. 18-22

Kallpata tsarishun y sinchi kashun

“Kallpata tsari y alli sinchi kë [...], porque Jehová Diosnikiqa mëpa ëwaptikipis qamwanmi këkan.” (JOS. 1:7-9.)

¿IMA NINKIMANRAQ?

¿Imanötaq Enoc y Noe rikätsikuyarqan mana mantsakoq kayanqanta?

¿Imanötaq Diosta sirveq unë warmikuna rikätsikuyarqan markäkoq y mana mantsakoq kayanqanta?

¿Ëka mana mantsakoq jövenkunatataq reqinki?

1, 2. a) ¿Imatataq höraqa wanantsik alli tsarakunapaq? b) ¿Imatataq kë yachatsikïchö rikäshun?

KALLPATA tsareq y sinchi nunaqa manam mantsantsu ni karkaryantsu. Tsënö nunakunaqa alläpa kallpasapa kayanqanta y paqwë mana allikunachöpis alli tsarakuyanqantam pensantsik. Tsënö kaptimpis, höraqa kawënintsikchö tukï mana allikunapa pasarnimpis sinchi këtaqa wanantsikmi.

2 Bibliaqa willakun Diosta wakin sirveqkuna alläpa mana allikunapa pasëkarpis, sinchi kayanqantam. Pero wakinkunaqa noqantsiknöllam kawëninkunachö tukï sasakunapa pasar sinchi kayanqanta rikätsikuyarqan. ¿Imatataq pëkunapita yachakuntsik? ¿Imataq yanapamäshun sinchi kanapaq?

MANA ALLI MUNDOCHÖ SINCHI TESTÏGOKUNA

3. ¿Mana alli nunakunata ima pasanampaq kaqtataq Enoc willakurqan?

3 Apäkï Tamya manaraq kanqan witsan mana alli mundochö Jehoväpa testïgon këqa, alli sinchi këpaqraqchi karqan. Tsënömi kanan karqan “Adanpa tatara nietun” Enoc, pëqa mana mantsakïtam kënö nir willakurqan: “Riquecorqö Teyta Dios waranqa waranqa santu anjelnincunawan llapan nunacunata rurenincunamanno cuentata mañananpaq shamïcaqtam. Pemi condenanqa tse llutan rurayashqanpita. Y peta piñatsir, contran parlaq jutsasapa nunacunata castiganqa” (Jud. 14, 15). Enocqa willakunqannölla pasanampaq kaqta paqwëmi markäkurqan. Y tsënömi pasarqan, Diosta mana wiyakoq nunakunaqa llapanmi ushakäyarqan Apäkï Tamyachö.

4. ¿Imanö tiempokunachötaq Noe Dioswan purirqan?

4 Enoc wanukunqampita 650 watakuna pasariptinmi, manaraq Jesus shamuptin (m J.sh.) 2370 watachö Apäkï Tamya karqan. Tsë tamya manaraq shamunqan witsanmi Noëqa yurikurqan, pëqa familiayoqmi karqan y wamrankunawanmi huk arcata rurayarqan. Tsë witsanmi mana wiyakoq angelkuna nunaman tikrëkur Patsaman shayämurqan, y shumaq warmikunawanmi punuyarqan, tsëpitam nefilimkuna yuriyarqan. Hinamampis, alläpa mana alli rurëkuna y wanutsinakïkunam Patsachö paqwë mirëkurqan (Gén. 6:1-5, 9, 11). Tsënö kaptimpis, “Noëqa rasumpa kaq Dioswanmi purirqan” y, “peshi nunacunata willapänaq allicunata rurar cawayänanpaq” (lei 2 Pedru 2: 5). Noqantsikpis pënö sinchi nuna këtam wanantsik kë ushanan hunaqkunachöqa.

MARKÄKOQ Y SINCHIM KAYARQAN

5. ¿Imanötaq markäkoq y sinchi kanqanta Moises rikätsikurqan?

5 Moisesqa markäkoq y sinchi nunam karqan (Heb. 11:24-27). M.J.sh. 1513-1473 watakunachömi Dios pëta utilizarqan israelïtakunata Egiptopita horqanampaq y desiertopa pushanampaq. Moises tsë rurëta mana puëdenampaq kaqta pensëkarpis, tsë cargotaqa chaskirqanmi (Éxo. 6:12). Wawqin Aaronwanmi kutin kutin faraón kaqta ëwayarqan chunka plägakunapaq mana mantsakurnin willakoq, tsë plägakunawanmi Egiptopa diosninkunata Jehová mana kaqpaq churarqan y markanta horqarirqan (Éxodo, 7-12 capïtulokuna). ¿Pitaq yanaparqan markäkoq y sinchi nuna kanampaq? Kikin Diospa yanapakïninmi y pëmi noqantsiktapis yanapamantsik (Deu. 33:27).

6. Autoridadkuna tapupämashqa, ¿imaraq yanapamäshun mana mantsakurnin parlakurinapaq?

6 Kanan witsampis Moisesnömi sinchi kanantsik. ¿Imanir? Jesusmi kënö nirqan: ‘Noqarecurmi autoridacunaman y reycunaman apayäshunqui’. “Tse öra [...] noqapaq willapäcur parlacuriyanqui”. Tsënö kanan kaptimpis, kënömi nirqan: “Ama yarpacachäyanquitsu, ‘¿Imataraq nishaq? ¿Imanoraq parlacurishaq?’ nirnin; porqui parlayänequi öram Dios yanapayäshunqui imata niyänequipaqpis. Manam qamcunapa yarpeniquicunapitatsu parlayanqui, sinoqa Dios Yayapa Santu Espiritunmi qamcunata parlatsiyäshunqui” (Mat. 10:18-20). Autoridadkuna imëkata tapumashqapis Jehovämi santo espïritunwan yanapamäshun, respëtowan, markäkurnin y mana mantsakïta parlakurinapaq (lei Lucas 12:11, 12).

7. ¿Imataq Josuëta yanaparqan sinchi kanampaq y cargonta alli cumplinampaq?

7 Moisespa rantin israelïtakunata pushaq Josuëpis, Diospa Leyninkunata imëpis estudiarmi markäkoq y sinchi nuna karqan. M.J.sh. 1473 watachömi Dios Awnikunqan Patsaman israelïtakuna yëkuyänampaqna këkäyarqan. Tsëmi, “kallpata tsari y sinchi kë” nirqan sirveqninta Dios. Leykunata wiyakurqa, yachaqmi Josué tikranan karqan y cargontapis allim cumplinan karqan. “Ama karkaryëtsu ni mantsakëtsu, porque Jehová Diosnikiqa mëpa ëwaptikipis qamwanmi këkan” nirqanmi (Jos. 1:7-9.) Tsënö ninqanqa, ¡imanöraq kallpata qoykurqan! Jehoväqa awnikunqanta cumplirqanmi, hoqta wata pasariptinllam, 1467 watapaqqa, casi llapan Awnikunqan Patsa israelïtakunapa makinchöna këkarqan.

DIOSPA MUNËNINTA RURAQ SINCHI WARMIKUNA

8. ¿Imanötaq markäkoq y sinchi këta Rahabqa yachatsimantsik?

8 Unë witsampita patsënam mëtsikaq warmikuna sinchi karnin Diospa munëninta rurayashqa. Hukqa karqa Jericöchö yachaq y qellërëkur pï mëwampis kakoq Rahab warmim. Pëqa Jehoväman markäkurmi Josué kachanqan ishkë musyapakoqkunata pakëta, y reypa wanutsikoqninkunata llutampa kachëta mantsarqantsu. Tsënöpam israelïtakuna Jericöta ushakätsiyaptin pëwan familian salvakuyarqan. Rahabqa qellërëkur rakcha trabäjontam haqirqan y Diostam mana haqipa servirqan, tsënöpam pëpa kastampita Mesias yurirqan (Jos. 2:1-6; 6:22, 23; Mat. 1:1, 5). ¡Alläpa hatun bendiciontam chaskirqan markäkoq y sinchi kanqampita!

9. ¿Imanötaq mana mantsakoq kayanqanta Débora, Barac y Jael rikätsikuyarqan?

9 Josué wanuriptinmi m.J.sh. 1450 watachö qatinallaman atska juezkuna Israelta gobernayarqan. Canaanpa reynin Jabinmi ishkë chunka watakunana israelïtakunata hipëkätsirqan, tsëmi Débora profetïzata Dios nirqan juez Barac guërraman ëwanampaq kaqta willanampaq. Tsëmi pëqa chunka waranqa (10.000) nunakunata pushakurkur Tabor hirkaman witsarqan y alistakurqan Jabinpa soldädonkunawan y mandaqnin Sïsarawan peleanampaq, y Sïsaraqa soldädonkunawan y isqon pachak (900) cärronkunawanmi, Cisón uran mayu kuchunkunachö këkäyarqan. Tsë uranman israelïtakuna chëkäyaptinnam, Jehoväqa mayuta más atskayëkatsirqan, tsënöpam alläpa leqita kaptin Sïsarapa cärronkunaqa kuyïtapis puëdeyarqannatsu. Tsënöpam Baracpa soldädonkunaqa tsë guërrata ganayarqan y “Sïsarapa llapan soldädonkunatam espädawan wanutsiyarqan”. Tsënam Sïsaraqa qeshpirnin Jaelpa carpanman chärirqan, y tsëchö punukäriptinnam Jael wanuratsirqan. Tsënömi Débora willakunqannölla guërrata ganayänampaq huk warmi yanapakurqan. Barac, Débora y Jael mana mantsakoq kayanqanrëkurmi, Israel nacionqa “chusku chunka watakunapa yamë kawakurqan” (Jue. 4:1-9, 14-22; 5:31). Unë witsampitanam Diosta sirveq mëtsika ollqukuna y warmikuna alläpa markäkoq y mana mantsaq kayanqanta rikätsikuyashqa.

PARLAKÏNINTSIKWANQA WAKINKUNATA YANAPASHWANMI

10. ¿Imanötaq musyantsik parlakïnintsikwan pitapis kallpata qor yanapëta puëdenqantsikta?

10 Parlakïnintsikwanqa Jehoväpa mëqan sirveqnintapis kallpata qor yanaparishwanmi. M.J.sh. 1000 watakunam rey David tsurin Salomonta kënö nirqan: “Kallpata tsari, sinchi kë y rurë. Ama karkaryëtsu ni mantsëtsu, porque Diosnï, Jehová Diosqa qamwanmi këkan. Manam ëwakunqatsu ni haqirishunkitsu Jehoväpa wayin rurë ushakanqanyaq” (1 Cró. 28:20). Tsëta wiyakurmi Salomonqa Jerusalenchö Jehoväpa shumaq templonta ruratsirqan.

11. ¿Imanötaq huk nunata yanaparqan mana mantsapakoq israelita wamra parlanqan?

11 M.J.sh. 900 watakunachömi, leprayoq nunata alläpa yanaparqan kallpata tsarirkur huk israelita wamra parlanqan. Kë wamrataqa Siria soldädokunam apakushqa kayarqan, tsënöpam ejercitopa mandaqnin leprayoq Naamanpa sirveqnin këman tikrarirqan. Jehoväpa yanapëninwan Eliseo milagrokunata ruranqanta musyarmi, patrönanta nirqan Israelman nunan ëwaptinqa, tsë profeta kachakätsita puëdenqanta. Naamanqa wiyakushqa karmi kachakärirqan y Jehoväpa sirveqninmi tikrarirqan (2 Rey. 5:1-3, 10-17). Qampis jövenllaraq kaptiki y tsë wamranö Jehoväta kuyaptikiqa, yanapashunkim profesornikikunata, estudiaq mayikikunata y pï mëtapis mana mantsashpa yachatsinëkipaq.

12. ¿Imanötaq Juda markachö täraqkunata alläpa yanaparqan rey Ezequías ninqan?

12 Alli pensëkur imatapis ninqantsikqa mana alli tiempokunachöpis yanapakunmi. M.J.sh. 700 watakunachö Asiria nacionpita tröpakuna Judäta ushakätseq ëwayaptinmi rey Ezequías gobiernonchö këkaqkunata kënö nirqan: “Kallpata tsariyë y sinchi kayë. Ama mantsakäyëtsu ni karkaryäyëtsu, Asiriapa reynin y pëwan mëtsikaq nunakuna këkäyanqanrëkur; pëwan këkaqkunapitapis noqantsikwan këkaqkunam más kayan. Pëwanqa nunapa kallpanllam këkan, pero noqantsikwanqa Jehová Diosnintsikmi këkan yanapamänapaq y guërrantsikchö peleamunampaq”. ¿Yanapakurqanku tsënö ninqan? Awmi, “llapan markam Judäpa reynin Ezequías ninqanman markäkur qallëkuyarqan” (2 Cró. 32:7, 8.) Tsënö palabrakunaqa alläpam yanapakun cristiano mayintsikkuna y noqantsikpis chikimaqnintsikkuna qatikachämashqa alli tsarakunapaq.

13. ¿Imanötaq sinchi kanqanta rikätsikurqan rey Acabpa sirveqnin Abdías?

13 Höraqa upälla kakurpis sinchi kanqantsiktam rikätsikuntsik. M.J.sh. 900 watakunachömi, rey Acabpa sirveqnin Abdías mana mantsashpa Jehoväpa pachak profëtankunata “huk machëman pitsqa chunkapayan” pakarqan, y tsëtaqa rurarqan reina Jezabel wanutsita munaptinmi (1 Rey. 18:4). Pënöllam kanan witsampis mëtsikaq Jehoväpa sirveqninkuna sinchi kayanqanta rikätsikurnin cristiano mayinkunapaq chikeqninkuna tapukuyaptin, imatapis willakuyantsu.

MANA MANTSAKOQ REINA ESTER

14, 15. ¿Imanötaq reina Ester rikätsikurqan markäkoq y mana mantsapakoq kanqanta, y imanötaq tsë yanapakurqan?

14 Persa nacionchö reyna Estermi, m.J.sh 400 watachö alläpa markäkoq y sinchi kanqanta rikätsikurqan. Judïokunata chikeq Hamán nunam llapan judïokunata wanutsiyänampaq huk leyta patsätsishqa karqan. Tsëmi judïokunaqa llakikur ayunar qallëkuyarqan, y mëraq llapan shonqunkunawan Diosta mañakuyarqan (Est. 4:1-3). Tsëta musyëkurmi Juda kastapita reyna Ester alläpa yarpachakurqan. Y prïmon Mardoqueom judïokunata wanutsiyänampaq leypa copianta Esterman apatsirqan, y marka mayinkunarëkur reyta parlapëkunampaqmi nirqan. Pero rey mana nikaptin pipis rikänanman yëkoq kaqtaqa wanutsiyaqmi (Est. 4:4-11).

15 Tsënö kaptimpis, Mardoquëoqa kënömi Esterta nirqan: “Upälla wiyaräkuptikiqa, huk lädopitam salvación shamunqa. Pero ¿pitaq musyan?, itsa qamqa reyna këman charqunki kënö tiempochö yanapakunëkipaq” (Est. 4:12-17). Tsënam reinaqa kallpata tsarirqan y shutinta apaq librom willakun markanta Dios imanö salvanqanta. Kanan witsankunapis ciëlopaq ëwaq cristiänokuna y yanapaqninkunam tukï pruëbakunapa pasarnin Esternö sinchi kayanqanta rikätsikuyan. Hinamampis, “mañakïkuna Wiyaq” Jehovämi pëkunawan imëpis këkan (lei Salmo 65:2 y 118:6a).

“BALORTA TSARIYË”

16. ¿Imatataq Jesuspita yachakuyanman jövenllaraq këkaq cristiänokuna?

16 Kananna yarpärishun Jesuspa tiemponchö pasanqanta. Huk kutim 12 watayoq këkaptin Jesusta teytankuna “templucho taririyarqan, ley yachatsicoqcunapa chopincho pecunata wiyar, tapuparnin tëcaqta”. Y “tapuyanqancunata imano shumaq yasquiptinmi, wiyaqnin llapan nunacunapis espantacu[yarqan]” (Luc. 2:41-50). Wamrallaraq karpis Jesusqa markäkoq y sinchi karmi templochö yachatsikoqkunata tapupar këkarqan. Kanan witsampis Jesuspita yachakoq jövenkunaqa ‘imarecur creyicuyanqanta pipis tapuyaptin, shumaq cäyitsiyänampaq listum quecayanqa’ (1 Ped. 3:15).

17. ¿Imanirtaq qateqninkunata Jesus nirqan kallpata tsariyänampaq, y imanirtaq tsë ninqanta noqantsikpis wiyakïta wanantsik?

17 Jesusqa sinchi kayänampaq y kallpata tsariyänampaqmi nunakunata neq (Mat. 9:2, 22). Qateqninkunatanam kënö nirqan: “Öraqa chäramunnam, llapequicuna witsicar wayiquicunaman eucur noqata japallällata jaqirayämänequipaq. Peru manam japallätsu cashaq. Dios Yayam noqawan quecanqa. Llapan quecunatam willayarqoq noqarecur shumaq pasaquicho cayänequipaq. Que patsachoqa qamcuna sufriyänequim. Peru balorta tsariyë; que patsacho llapan mana allicunata benserqonam” (Juan 16:32, 33). Nuna mayintsikkuna chikimashqapis, manam mantsakur qelanärintsiktsu. Diospa Tsurin sinchi kanqanman yarparqa, mana alli nunakunapa rurëninkunaman mana ishkinapaqmi kallpata tsarishun. Jesusqa llapanchömi alli tsarakurqan; ¡y noqantsikpis tsënöllam rurëta puëdentsik! (Juan 17:16; Sant. 1:27).

“AMA IMATAPIS MANTSAQUÏTSU”

18, 19. ¿Imanö kanqantataq apóstol Pablu rikätsikurqan?

18 Apóstol Pabluqa mëtsika pruëbakunapam pasarqan. Huk kutim Jerusalenchö judïokuna wanutsiyänanna këkäyaptin romano soldädokuna salvëkuyarqan. Tsë paqasmi “Jesus yuripur queno nerqan: ‘Ama imatapis mantsaquïtsu. Imanollam Jerusalencho mana mantsacushpa noqapaq parlacorqonqui; tsenollam Romachopis noqapaq parlacunequi presisan’” (Hech. 23:11). Y tsëtam apóstol Pabluqa rurarqan.

19 Pabluqa, Corinto congregacionchö mana alliman ishkitsikïta munaq ‘musyaq tucoq apostolcunatam’ mana mantsëta piñapëkurqan (2 Cor. 11:5; 12:11). Musyaqtukoq apostolkunapitaqa, Pabluqa carcelkunachö llawiranqanta, maqashqa kanqanta, atska kuti wanïpita salvakunqanta, imëka mana allikunapa pasanqanta, mallaq mallaq y yakunëkar purinqanta, mana punur kanqanta y cristiano mayinkunapaq yarpachakunqanta nirmi rasumpa apóstol kanqanta rikätsikurqan (lei 2 Corintios 11:23-28). ¡Këmi rasumpa markäkï y mana mantsakoq këqa! ¡Këchömi sïqa rikantsik poderta Dios qokunqanta!

20, 21. a) Llapantsik kallpata tarinapaq imata ruranapaqpis willakaramï. b) ¿Imëtaq wanantsik mana mantsakoq këta y imatataq alli musyantsik?

20 Llapantsik imëka mana allikunapa mana pasarpis, kawënintsikchö imëkata pasamashqapis alli tsarakunapaqmi kallpayoq këta llapantsik ashinantsik. Këta más tantearinapaq rikärishun mana allita ruraq grüpowan pureq Brasilpita huk joven imata ruranqanta. Bibliata estudiarmi cuentata qokurirqan tsëpita yarqukurinampaq kaqta, pero musyarqanmi tsë grüpopita yarqoqkunataqa wanuratsiyänampaq kaqta. Tsënö kaptimpis Diosmanmi mañakurqan y tsë grüpochö mandakoqtam Bibliawan rikätsirqan pë imanir rakikäkurinampaq kaqta. Tsëmi imanayarqantsu y yamë ëwakunantam haqiriyarqan, tsënöpam Diospita yachatsikoq tikrarirqan.

21 Diospita yachatsikoq kanapaqqa, mana mantsakoqmi kanantsik. Escuëlachö këkaq jövenkunaqa tsënö këtam wanayan imëpis Jehoväta servikäyänampaq. Hina asamblëachö llapan hunaqkuna kayänampaq trabäjonkunapita permisota mañakuyänampaqpis, mana mantsakoqmi kayänan. Imakunachö mana mantsakoq kanapaq parlashqaqa, itsachi manapis ushashwantsu, pero musyantsikmi kawënintsikchö ima pasamashqapis, markäkurnin mañakunqantsikta Jehová wiyanampaq kaqta (Sant. 5:15). Ama qonqashuntsu, pëqa santo espïritunwanmi yanapamäshun kushi kushi kanapaq y alli tsarakunapaq.

[Päginapa ura kuchunchö willakï]

a Rikärillë 32 kaq päginata.

[19 kaq päginachö dibüju]

Enocqa Diospita yachatsikurqan mana alli mundochömi

[20 kaq päginachö dibüju]

Jaelqa mana mantsakoq y alli tsarakoqmi karqan

    Llapan publicacionkuna Quechua Ancash (1993-2025)
    Cuentëkita wichqë
    Cuentëkiman yëkuy
    • Quechua (Ancash)
    • Pimampis apatsi
    • Patsätsi
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Utilizänëkipaq conträtu
    • Willakunqëkikunata imanö utilizäyanqä
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Cuentëkiman yëkuy
    Pimampis apatsi