Jehoväqa mana jaqikoq y perdonakoqmi
“Qamqa oh Jehovä, alläpa allim kanki y perdonakunëkipaqpis listum këkanki; y rasumpa kuyakoq kënikiqa qanman llapan qayakamoqkunapaqmi atska këkan.” (SAL. 86:5)
1, 2. a) ¿Imanirtaq mana jaqimaqnintsik y perdonamänapaq listu këkaq amïguntsikkunata mas kuyantsik? b) ¿Ima tapukïkunapa respuestakunatataq yachakushun?
¿IMANÖTAQ rasumpa amïguqa? Ashley jutiyoq cristiänam kënö nin: “Noqapaqqa, rasumpa amïguqa, imëpis läduntsikchö këkaq y imachö pantarishqapis perdonamaqnintsikmi”. Llapantsikmi mana jaqikoq y perdonamänapaq listu këkaq amïgukunataqa kuyantsik. Pëkunawanqa segürum y kuyashqam sientikuntsik (Prov. 17:17).
2 Jehovämi, mana jaqimaqnintsik y perdonamaqnintsik mas alli kaq Amïguntsikqa. Tsëpaq parlarmi salmukunata qellqaq kënö nirqan: “Qamqa oh Jehovä, alläpa allim kanki y perdonakunëkipaqpis listum këkanki; y rasumpa kuyakoq [mana jaqikoq] kënikiqa qanman llapan qayakamoqkunapaqmi atska këkan” (Sal. 86:5). ¿Ima ninantaq mana jaqikoq y ankupäkoq ninanqa? ¿Imanötaq tsënö kanqanta Jehovä rikätsikun? ¿Imanötaq ruranqanta qatishwan? Kë tapukïkunapa respuestankunapita yachakunqantsikmi yanapamäshun, mas alli kaq Amïguntsik Jehoväta mas kuyanapaq y cristiänu mayintsikkunawan amïgu kënintsikta mas sinchiyätsinapaq (1 Juan 4:7, 8).
JEHOVÄQA MANA JAQIKOQMI
3. ¿Ima ninantaq mana jaqikoq ninanqa?
3 Mana jaqikoq këqa kuyanëpaqmi, y tsëtaqa rikätsikuntsik shonqupita patsë kuyakoq y imëpis mana jaqikoq karninmi. Juk mana jaqikoq nunaqa, manam höra hörallatsu kuyakïninta rikätsikun, sinöqa pitapis o imatapis kuyarninqa, sasa o aja tiempukunapa pasëkarnimpis manam jaqikuntsu. Jehoväqa “Mana Jaqikoqmi”, y pënöqa manam pipis kantsu (Apoc. 16:5 NM).
4, 5. a) ¿Imanötaq Jehovä mana jaqikoq kanqanta rikätsikun? b) ¿Imanötaq yanapamantsik Jehovä mana jaqikoq kanqampita yachakunqantsik?
4 ¿Imanötaq Jehovä mana jaqikoq kanqanta rikätsikun? Pëqa manam imëpis sirweqninkunataqa jaqintsu. Jehovä tsënö kanqanta juk rikätsikoqqa rey Davidmi karqan (leyi 2 Samuel 22:26a). Davidqa, clärum rikarqan Dios mana jaqikoq kanqanta, porqui pusharqan, mana allikunapita tsaparqan y mëtsika pruëbakunapitam librarqan (2 Sam. 22:1). ¿Imanirtaq Davidta Jehovä jaqirqantsu? Porqui kikin Davidmi “mana jaqikoq” karqan. Mana jaqishpa sirweqninkunataqa Jehovä alläpam valoran, tsëmi imëpis jaqintsu (Prov. 2:6-8).
5 Jehovä mana jaqikoq kanqanman yarpachakunqantsikqa kallpatam qomantsik. Reed jutiyoq mana jaqita Diosta sirweq wawqin kënö nin: “Alläpam animaman sasakunapa o ajakunapa pasëkaptimpis, Davidta Jehovä mana jaqinqan willakïkunata leyinqä. Manam imëpis jaqirqantsu, ni machëkunachö ratakurnin o tsinkakurnin purikaptimpis. ¡Tsëmi alläpa yanapaman! Y yarpätsimanmi, mëtsika sasakunapa o ajakuna pasëkaptïpis, Pëta mana jaqiptïqa, noqatapis mana jaqimänampaq kaqta”. Rasumpa kaqchöqa, llapantsikmi tsënö kanqanman confiakuntsik (Rom. 8:38, 39).
6. a) ¿Imanö mastaq Jehovä mana jaqikoq kanqanta rikätsikun? b) ¿Imanötaq sirweqninkunata yanapamantsik?
6 ¿Imanö mastaq mana jaqikoq kanqanta Jehovä rikätsikun? Jukqa, mandakïninkunata mana cambiarninmi. Pëmi kënö nimantsik: “Awkinyënikichöpis noqaqa Kanqällam këkäshaq” (Is. 46:4). Imatapis decidinqanqa mana cambiaq leyninkunachömi alli patsakashqa këkan (Mal. 3:6). Jinamampis, awnikunqankunataqa manam jaqintsu, llapantam cumplin (Is. 55:11). Mana jaqikoq kanqanqa, llapan sirweqninkunatam yanapamantsik, tsëmi nimanqantsikkunata wiyakurninqa, awnimanqantsikkunata cumplinampaq kaqta següru kantsik (Is. 48:17, 18).
JEHOVÄ MANA JAQIKOQ KANQANTA QATISHUN
7. Jehovä mana jaqikoq kanqanta imanö rikätsikunapaq kaqta willakaramï.
7 ¿Imanötaq Jehovä mana jaqikoq kanqanta qatishwan? Juknöpaqa, sasakunapa o ajakunapa pasëkaqkunata yanaparninmi (Prov. 3:27). Itsa musyarishwan saludninrëkur, familiankuna michäyanqanrëkur o jutsata ruranqanrëkur mëqan cristiänu mayintsikllapis llakishqa këkanqanta. ¿Imanirtaq “shumaq y animakoq palabrakunawan” parlapärinapaq churakantsiktsu? (Zac. 1:13.)b Tsënöpam, mana jaqikoq y “juk wawqipitapis mas yachanëpaq amïgu” kanqantsikta rikätsikushun (Prov. 18:24).
8. ¿Imanötaq Jehovänö mana jaqikoq kanqantsikta casädu kawakïnintsikchö y maskunachöpis qatishwan?
8 Jina Jehovä mana jaqikoq kanqantaqa qatintsik, kuyanqantsik kaqkunata mana jaqirninmi. Casädu karninqa, manam majantsikta engañanantsiktsu (Prov. 5:15-18). Tsëmi, mana majantsikwan punukï jutsaman ishkitsikoq rurëkunataqa ni imanöpapis rurantsiktsu (Mat. 5:28). Jina juknöpaqa, cristiänu mayintsikkunata mana jaqinqantsiktaqa rikätsikushun, pëkunapita cuentukunata mana puritsirnin, imatapis mana tumparnin, wasankuna mana rimarnin y pëkunapaq mana allita parlayaptin mana wiyarninmi (Prov. 12:18).
9, 10. a) ¿Imapitapis masqa pitataq jaqita munantsiktsu? b) ¿Imanirtaq fäciltsu Jehovä mandakunqankunata cäsukunantsik?
9 Peru imapitapis masqa Jehovätam jaqita munantsiktsu, tsëtaqa rurashun pë rikanqannö imatapis rikarnin y rurarninmi. Tsëpaqqa pë kuyanqantam kuyanantsik y chikinqantam chikinantsik (leyi Salmu 97:10c). Jehovä pensanqannö mas pensarqa y sientinqannö mas sientirqa, pë nimanqantsikkunatam mas cäsukushun (Sal. 119:104).
10 Rasun kaqchöqa, manam fäciltsu kanqa Dios mandakunqankunata cäsukunanqa. Itsa pëta mana jaqinapaqqa alleqraq sinchikunantsik. Këllaman pensarishun, kayanmi casakïta munaq soltëru cristiänukuna, peru manam pëkunapaqnö majata Jehoväpa sirweqninkunachöqa tariyashqatsu (1 Cor. 7:39). Juk soltëra cristiänataqa itsa Diosman mana creikoq trabajaq mayinkuna imëpis majan ashipuyanman. Peru japallanlla sientikurpis, Diosta mana jaqinampaqmi churakashqa. ¿Manaku alläpa kushikuntsik Diosta mana jaqiyanqanta rikarnin? Rasunmi, sasakunapa pasëkarnimpis mana jaqeqkunataqa, Jehoväqa atska bendicionkunata qonqa (Heb. 11:6).
“Kanmi juk wawqipitapis mas yachanëpaq amïgu.” (Prov. 18:24) (Rikäri 7 kaq Pärrafuta)
“Jucniqui jucniquicuna perdonanaquicuyë.” (Efes. 4:32) (Rikäri 16 kaq Pärrafuta)
JEHOVÄQA PERDONAMÄNAPAQMI LISTU KËKAN
11. ¿Ima ninantaq Jehoväqa perdonamänapaq listum këkan ninanqa?
11 Jina Jehoväqa perdonamänapaq listu këkanqantam rikätsikun. ¿Ima ninantaq perdonamänapaq listu këkanqanqa? Tsëqa, shonqupita patsë arrepentikushqana këkaptinqa, perdonëmi. Manam jutsanta mana kaqpaq churëtsu, ni ruranqanta qonqaritsu, sinöqa, jutsa ruranqanta yarparäkurnin llakishqalla mana këmi. Bibliaqa yachatsimantsik, shonqupita patsë arrepentikoqkunataqa Jehovä ‘perdonanampaq listu’ këkanqantam (Sal. 86:5).
12. a) ¿Imanötaq perdonamänapaq listu këkanqanta Jehovä rikätsikun? b) ¿Ima ninantaq jutsankunata ‘limpiarin’ ninanqa?
12 ¿Imanötaq perdonamänapaq listu këkanqanta Jehovä rikätsikun? Tsëtaqa ruran “chipyëpa” perdonamarnintsikmi y ruranqantsikta manana yarparäkurmi (Is. 55:7). ¿Imataq rikätsikun Jehoväqa chipyëpa perdonakoq kanqanta? Hëchus 3:19d (leyi) textu ninqanman yarpärishun. Apostul Pëdrum wiyaqnin nunakunata kënö nirqan: “Dios Yayaman cutirnin alli ruragmanna ticrayay”. Jutsa ruraq rasumpa arrepentikurqa, mana alli ruranqampitam shonqupita patsë llakikun, y tsë mana alli rurëkunata manana ruranampaqmi churakan (2 Cor. 7:10, 11). Jina tsë mana alli rurëtaqa jaqirinmi y Dios munanqannönam kawëta procuran. Wiyaqninkuna, Pëdru ninqankunata wiyakurnin arrepentikurqa, ¿imataraq tariyanman karqan? Apostul Pëdrum nirqan, “limpiarnin” Diosnintsik jutsankunata ushakätsinampaq kaqta. Tsë ninanqa, Jehovä perdonakurqa, ruranqantsik jutsata ratashwan limpiareq cuentam chipyëpa qonqarin, y limpiutana rikämantsik. Awmi, chipyëpam perdonamantsik (Heb. 10:22; 1 Juan 1:7).
13. “Mananam imëpis jutsankunata yarpäshaqnatsu” nirqa, ¿imatataq Jehovä awnikämantsik?
13 ¿Imataq rikätsikun Jehovä perdonamarnintsikqa jutsantsikta manana yarparäkunqanta? Tsëpaqqa yachakurishun, ciëlupaq kaqkunawan Jehovä juk conträtuta ruranqampita profëta Jeremïas willakunqanta. Tsë conträtum yanapakun, Jesus wanunqanman markäkoqkuna jutsankunapita perdonta chaskiyänampaq (leyi Jeremïas 31:34e). Jehoväqa kënö nirmi awnikurqan: “Pantayanqankunatam perdonashaq y mananam imëpis jutsankunata yarpäshaqnatsu”. Rikanqantsiknömi, Jehoväqa jutsantsikpita perdonamarnintsikqa, mananam imëpis tsë jutsa ruranqantsikpita castigamänapaq yarparantsu, ni manam acusamantsiknatsu. Tsëpa rantinqa, chipyëpam perdonamantsik y paqwëpam qonqarin jutsa ruranqantsikkunata (Rom. 4:7, 8).
14. ¿Imanötaq shoqamantsik Jehovä perdonakoq kanqanman yarpachakunqantsik? Willakaramï.
14 Jehovä perdonamänapaq imëpis listu këkanqanman yarpachakunqantsikqa, alläpam shoqamantsik. Atska watakunapam Elena jutiyoq cristiäna Diospa markampita qarqushqa karqan, y tsëpita atska watakuna pasanqanchönam congregacionman kutirqan. Pëmi kënö nir yarpan: “Jehovä perdonamanqantam creeq kä y tsënö kanqantam wakinkunatapis neq kä, peru rasumpa kaqchöqa, noqapita Dios karuchö këkaqtanömi sienteq kä, peru wakinkunapachöqa lädunkunachö këkaqtanö y pëkunapaq rasumpa kanqantanö”. Tsënö karpis, Elënaqa alläpa shoqakïtam tarirqan, Jehovä perdonakoq kanqampita Bibliachö këkaq igualatsikïkunata estudiarnin. Jina pëmi kënö nin: “Imëpis alläpa kuyamanqantam sientirirqä”. Y këta yachakunqanmi alläpa yanaparqan: “Manam pensanantsiktsu [Jehovä] perdonamashqana këkaptinqa, tsë jutsakuna imëka rakcha o qanra cuenta llapan kawënintsikchö këkänanllataqa”.f Elënaqa jina kënömi nin: “Chipyëpa mana perdonamanqantam creirqä; y jutsäkunata imëka lasaq qepi cuentatanö llapan kawënïchö apanäpaq kaqtam pensarqä. Musyämi sasaraq o ajaraq kananta, peru kananqa Jehoväman witita puëdinqäta y imëka juk lasaq qepita jaqishqa cuentam sientikö”. Awmi, ¡alläpa kuyakoq y ankupäkoq Diostam sirwintsik! (Sal. 103:9.)
JEHOVÄNÖ PERDONAKOQ KASHUN
15. ¿Imanötaq Jehovänö perdonakoq kashwan?
15 Jehovä perdonakoq kanqantaqa qatishun imallachöpis ofendimanqantsikpita pillapis perdonta mañamashqa, perdonëkunapaq listu këkarninmi (leyi Lücas 17:3, 4). Yarpäshun, jutsantsikkunata Jehovä perdonamarnintsikqa, chipyëpam perdonëkamantsik y manam yarparäkuntsu. Noqantsikpis Jehovä ruranqantaqa qatishun, wakinkuna ofendimanqantsikta perdonarnin y tsëkunata mana yarparäkurninmi.
16. a) ¿Ima ninantaq wakinkunata perdonëqa? Willakaramï. b) ¿Imatataq ruranantsik Diosnintsik perdonamänata munarqa?
16 Perdonakunapaq listu këkänantsik ninanqa, manam wakinkuna rurayanqanta mana cuentapaq churë ninantsu, ni munayanqanta rurakamäshun ninantsu. Sinöqa ofendimanqantsikkunapita mana yarparäki ninanmi. Jina yarpänantsikmi, Dios perdonamänapaqqa, noqantsikpis ofendimaqnintsikkunata perdonanantsik alläpa precisanqanta (Mat. 6:14, 15). Jehoväqa entiendimantsikmi y “allpapita” rurashqa kanqantsiktam yarpan (Sal. 103:14). Tsënö kaptinqa, ¿manaku noqantsikpis wakinkunata shonqupita patsë perdonëkushwan? (Efes. 4:32.)
Ofendimaqnintsikkunapaq shonqupita patsë mañakushun (Rikäri 17 kaq pärrafuta)
17. Cristiänu mayintsik piñatsimashqaqa, ¿imataq yanapamäshun ruramanqantsikta mana yarparäkunapaq?
17 Höraqa pitapis perdonëqa manam fäciltsu. Hasta apostulkuna kawayanqan witsankunachö ciëlupaq akrashqa cristiänukunapaqpis mana fäciltsu karqan (Filip. 4:2). Cristiänu mayintsik piñatsimashqaqa, ¿imataq yanapamäshun ruramanqantsikta mana yarparäkunapaq? Job pasanqanta yarpärishun. Pëqa alläpam llakikurqan uli o llulla amïgunkuna Elifaz, Bildad y Zofar mana kaqpita tumpayaptin (Job 10:1; 19:2). Jehoväqa piñaparqanmi tsë uli o llulla “amïguntukoqkunata”, nïkurnam, ofrendankunawan ëwayaptin, yanapanampaq Jobta mandarqan (Job 42:7-9). Y Jobqa pëkunarëkurmi mañakunan karqan. Tsënö rurariptinnam, Jehoväqa, Jobta bendicirqan uli amïgunkunata perdonanampaq listu këkanqampita (leyi Job 42:10g). Kë pasakunqan, ¿imatataq yachatsimantsik? Ofendimaqnintsikkunapaq shonqupita patsë mañakunqantsikqa, yanapamäshun pëkunawan piñashqalla mana kakunapaqmi.
JEHOVÄPA IMANÖ KËNINTA IMËPIS KUYASHUN
18, 19. ¿Imatataq ruranantsik Jehoväpa imanö këninta mas kuyanapaq?
18 Jehoväpa imanö kënimpita yachakurinqantsikqa alläpa shumaqmi kashqa. Kë yachatsikïkunachömi yachakurqontsik, yachanëpaq, llapan nunakunata igualpa rikaq, shonqupita patsë qarakoq, munëninllachö mana tsarakoq, mana jaqikoq y perdonakoq kanqanta. Tsënö karpis, Jehoväpa imanö kënimpitaqa ichikllatam yachakurquntsik. Mana wanushpa kawarninmi sïqa mas reqita puëdishun (Ecl. 3:11). Noqantsikpis apostul Pablu sientikunqannömi sientikuntsik, pëmi kënö nirqan: “¡Diosqa imalaya allim, imalaya yachaqmi y imalaya allipa cäyicoqmi! Llapantam cäyin”. Jina alläpam kushikuntsik kuyakoq kanqampita y imanö këninta joqtata yachakurinqantsikpita (Rom. 11:33).
19 Jehoväpa imanö këninta imëpitapis mas kuyashun. Tsënö kuyanapaqqa, imanö kënimpitam yachakunantsik, tsëkunaman yarpachakunantsik y kawënintsikchömi qatita procuranantsik (Efes. 5:1). Tsënö rurarninqa salmukunata qellqaqnömi noqantsikpis pensashun, pëmi kënö cantarqan: “Noqapaqqa alläpa allim Diosman witï” (Sal. 73:28).
a 2 Samuel 22:26: “Mana jaqikoq nunataqa qampis manam jaqinkitsu, sinchi kaqwan y alli kaqta ruraqwanqa qampis alli kaqtam ruranki”.
b Këpita mas yachatsikïkunataqa tarinki, 1995 wata 15 de enero killa kaq La Atalaya revistapa, “¿Ha animado a alguien últimamente?” neq yachatsikïninchö y 1995 wata 1 de abril killa kaq La Atalaya revistapa, “Cómo incitarnos al amor y a las obras excelentes” neq yachatsikïninchömi.
c Salmu 97:10: “Jehoväta kuyaqkuna, mana alli rurëta chikiyë, Pëqa alli kaqta kuyaq kaqkunapa kawënintam täpëkan, y mana alli nunakunapa makimpitam salvan”.
d Hëchus 3:19 (NTCN): “Tsaymi cananga gamcuna Dios Yayaman cutirnin alli ruragmanna ticrayay, llapan jutsayquicunapita arepenticuyaptiqui limpiarnin perdonayäshunayquipag”.
e Jeremïas 31:34: “Y mananam cada unu yanaqinta, y cada unu wawqinta o paninta kënö nir yachatsiyanqanatsu: ‘¡Jehoväta reqiyë!’, porqui llapankunam reqiyämanqa ichik kaqkunapita patsë hasta mayor kaqkunayaq —këtam Jehovä nin—. Porqui pantayanqankunatam perdonashaq y mananam imëpis jutsankunata yarpäshaqnatsu”.
f Rikäri Acerquémonos a Jehová nishqan librupa 26 kaq capïtulunchö 10 kaq pärrafuta.