INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
quichua (chimborazo)
ꞌ
  • Cꞌ
  • cꞌ
  • CHꞌ
  • chꞌ
  • Pꞌ
  • pꞌ
  • Qꞌ
  • qꞌ
  • Tꞌ
  • tꞌ
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONCUNA
  • TANDANACUICUNA
  • mwbr20 marzo págs. 1-9
  • Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna

Can mashcacushcaca mana tiyanchu.

Quishpichihuai, videoca mana ricurinchu.

  • Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna
  • Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna 2020
  • Subtitulocuna
  • 2-8 DE MARZO
  • 9-15 DE MARZO
  • 16-22 DE MARZO
  • 23-29 DE MARZO
  • 30 DE MARZO A 5 DE ABRIL
Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna 2020
mwbr20 marzo págs. 1-9

Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna

2-8 DE MARZO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 22, 23

“Diosca Abrahamtami shuj pruebata churarca”

w12 1/1 pág. 23 párrs. 4-6

¿Diosca Abrahamtaca imamantataj paipaj churita huañuchichun mandarca?

Jehová Diosca Abrahamtaca: “Cunanca cambaj cꞌuyashca shujlla churi Isaacta pushashpa, Moriah llajtaman ri. Chaipi tiyaj urcucunamanta shuj urcutami canman ricuchisha. Chai urcupi Isaactaca ñucaman cushpa tucui rupachingui” nircami (Génesis 22:2). Jehová Diosca Abraham Isaacta achcata cꞌuyashcatami yacharca. Chaimantami Abrahamtaca: “Cambaj cꞌuyashca shujlla churi” nirca. Jehová Diospish paipaj Churi Jesustaca chashnallatajmi achcata cꞌuyarca. Chaimantami jahua cielomanta ishqui cutin “ñuca cꞌuyashca Churi” nirca (Marcos 1:11; 9:7).

Traducción del Nuevo Mundo Bibliapica Jehová Diosca Abrahamtaca: “Moria llajtaman ripai” nircami. Bibliamanta yachaj shuj runaca: “Cai versopi ‘ripai’ nishpaca imata mañacushca sinchi cashcatami SEÑORCA yacharca” nircami. Chaica ciertomi can. Chaimantami Abrahamca dimastij llaquirishcanga. Jehová Diospish paipaj cꞌuyashca Churi llaquita apashpa huañujpica chashnallatajmi dimastij llaquilla sintirishcanga. Ñucanchijca Jehová Dios ima shina sintirishcataca manachari alli yachai tucunchij. Yayitu Diospajca paipaj Churi huañujpimi jatun llaqui carca.

Tal vez ñucanchijca: “Jehová Diosca Abrahamtaca chaita rurachunca mana mañanachu carca” nishpachari yuyanchij. Pero Yayitu Diosca Abraham paipaj churita rupachichunca mana saquircachu. Chashnami paipaj churi huañujpi jatun llaquita ama apachun jarcarca. Shinapish Jehová Diosca Isaacta huañunamanta salvashpapish paipaj churi Jesustaca ‘tucui ñucanchijmantami curca’ (Romanos 8:32). ¿Imamantataj Jehová Diosca paipaj Churi huañuchun saquirca? Ñucanchij quishpirichunmi saquirca (1 Juan 4:9). Yayitu Dios achcata cꞌuyashcata ricuchishcamantaca ¿manachu ñucanchijpish cꞌuyaita ricuchina canchij?

w12 15/10 pág. 23 párr. 6

Yayitu Diosta cazushpaca paipaj nishcacuna pajtarijtami ricushun

6 Jehová Diosca caitami o chaitami rurasha nishpa manaraj nishpami huaquinpica paica: “Ñuca, causaj Mandaj Jatun Diostajmi cashna nini” nij carca. Chashna nishpaca tucuicuna pai nishcacunapi crichunmi ayudarca (Ezeq. 17:16). Bibliapica Jehová Dios cai laya shimicunata nishpa jurashcami cuarenta yalli cutin ricurin. Chaicunamantami Abrahamman nishca shimicunapipish tiyacun. Yaya Diosca uni huatacunatami Abrahammanca: “Achca huahua huahuacunatami cusha. Paicunatami bendiciasha” nishpa huillarca. Abrahampaj huahua huahuacunaca Isaacmantami shamuna carca (Gén. 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12). Shinaca Jehová Diosca Abraham ima shina crij cashcata yachangapajmi shuj sinchi pruebata churarca. Paipaj cꞌuyashca churita huañuchichunmi mandarca. Abrahamca utcami Dios mandashcata cazui callarirca, pero pai ña huañuchigrijpimi shuj ángel jarcarca. Chaipimi Jehová Diosca: “Cambaj churitaca pailla cajpipish ñucaman cunataca mana mitsashpa cushcamantaca ñuca shutillapitajmi cashna nini: ‘Cantaca alli cashca cachun nishatajmi. Cambaj huahua huahuacunataca jahua pachapi caj luzerocunata shina, mama cucha uripi tiyaj tꞌiyu allpata shinami yallitaj mirachisha. Cambaj huahua huahuacunami paicunata pꞌiñajcunataca mishanga. Ñuca mandashcata can cazushcamantami, cambaj huahua huahuacunamantaca tucui cai pachapi causajcunapish alli nishca cangacuna’” nishpami jurarca (Gén. 22:1-3, 9-12, 15-18).

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

w16.02 pág. 11 párr. 13

Jehová Diosca Abrahamtaca ñuca amigo nircami

13 Abrahamca paipajta rurajcunataca: “Cancunaca burrondij caillapi shuyacuichij. Ñucaca ñuca churindij chai urcuman rishpa, Taita Diosta chaipi adorashpa caillamantaj tigramushunllami” nircami (Gén. 22:5). Abrahamca paipaj churita huañuchina cashcata yacharcami, pero “tigramushunllami” nishpaca ¿Abrahamca llullacurcachu? Mana llullarcachu. Imamanta chashna nishcataca Bibliapimi intindichin (Hebreos 11:19-ta liyipai). Hebreos libropi nishca shinaca Abrahamca causarinapimi crirca. Chaimantami paipaj churi Isaac huañujpica Yayitu Dios causachina cashcata yuyarca. Shinallataj Abrahampish, Sarapish yuyajcuna cajpipish Jehová Diosca shuj huahuata charichunmi ayudarca (Heb. 11:11, 12, 18). Chaimantami Abrahamca Jehová Dios tucuita rurai tucuj cashcata yacharca. Paica paipaj churi Isaac huañujpipish Jehová Dios causachina cashcata, Dios paiman nishcacunapish tucui pajtarinatami crirca. Chaimantami Bibliapica Abrahamca crijcunapaj yayami can nin.

w17.02 pág. 31 párr. 6

Caitami Tapushcacuna

Qꞌuipa punllacunapi ima tucunata yachai tucushpapish Jehová Diosca mana tucuita yachanatami decidishca. Taita Diosca pai munashpaca ima tucunata yachai tucunmi (Isaías 46:10). Pero Bibliapica huaquinpica qꞌuipa punllacunapi ima tucunataca Diosca mana yachanatami decidishca ninmi (Génesis 18:20, 21; 22:12). ¿Imamantataj mana yachanata decidishca? Paica cꞌuyaj, cashcata ruraj Diosmi can. Chaimantami ñucanchijllataj imata ruranata decidichun saquishca (Deuteronomio 32:4; 2 Corintios 3:17).

9-15 DE MARZO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 24

“Isaacpaj shuj huarmitami agllarca”

wp16.3 pág. 14 párr. 3

“Ari, rishallami”

Abrahamca paipaj churi Isaacpaj huarmi cachunca cananea huarmicunamanta ama agllachunmi Eliezertaca Diospaj ñaupajpi ari nichirca. Cananeocunaca Jehová Diosta mana adorajcuna, mana respetajcunami carca. Shinallataj chai pueblopi causajcunata paicuna mana allita rurashcamanta Jehová pai agllashca punllapi castigana cashcatami Abrahamca yacharca. Chaimantami paipaj churi Isaac chai mapata rurashpa causajcunahuan mana apanacuchun munarca. Shinallataj Abrahamca paipaj churi Isaacpi Diospaj munai pajtarina cashcatami alli yacharca (Génesis 15:16; 17:19; 24:2-4).

wp16.3 pág. 14 párr. 4

“Ari, rishallami”

Eliezerca Betuelman y Labanmanca pai pozo ladopi cashpa Jehová Diosman imata mañashcatami huillarca. Paica Isaacpaj huarmi cachun shuj huarmita agllachunmi Diosta mañarca. Paica: ‘Maijan solteratami ñuca: yacuta ñucaman ubyachihuai nijpi paica: “Ubyailla, cambaj camellocunamanpish ubyachisha” nij huarmimi, Isaacman quiquin cushca huarmi canga’ nircami. Chaita ricushpami, Eliezerca Jehová Dios pai mañashcata cutichishcata yachana carca (Génesis 24:12-14). Rebeca shuti huarmimi Eliezer mañashca shina rurarca. Rebecaca Eliezer mañashca shina rurashcata yachaj chayashpaca achcatami cushicushcanga.

wp16.3 pág. 14 párrs. 6, 7

“Ari, rishallami”

Eliezerca huarmi imata yuyanapimi preocuparirca. Chaimantami Abrahamtaca: “Pi huarmi ñucahuan mana shamusha nij imajpica” nishpa tapurca. Chaimi Abrahamca: “Ari nishcata pajtachishcamanta canca ima juchachina illajllami saquiringui” nircami (Génesis 24:39, 41). Chashnallataj Betuelpaj familiapipish Rebeca imata yuyashcaca importantemi carca. ¿Chaitaca ima shinataj yachanchij? Eliezerca pai mañashca shina tucui alli llujshishcamantami paica cushilla carca. Chaimantami cayandij tutamantataj Canaán llajtaman tigrangapaj Rebecata cachachun permisota mañarca. Shinapish Rebecapaj familiaca chunga punllacunallahuanpish “huambra ñucanchijhuanraj cachun shuyapayari” nishpami mañarcacuna. Chashna nicushpapish, ‘mejor huambrata cayashpa tapushunchij’ nircacunami (Génesis 24:57).

Cunanca Rebecami jatun decisionta agllana carca. ¿Paica imatataj nirca? ¿Paipaj yayata, turitachu pai mana rijsishca ladoman ama cachachun rogarca? ¿O Diospaj munai pajtarichun ayudanaca shuj jatun privilegio cashcatachu yuyarca? Paica: “Ari, rishallami” nircami. Chashnami cai huarmica paipaj causai mana yuyashcapi cambiajpipish mana imata mancharca (Génesis 24:58).

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

wp16.3 pág. 12 párrs. 6, 7

“Ari, rishallami”

Cada chishimi Rebecaca yacuta apanaman rij carca. Shuj chishi pai ricujpimi shuj mayorlla runa callpashpa cꞌuchuyashpaca: “Cambaj puñumanta asha yacuta ñucaman ubyachihuai” nishpa rogarca. Rebecaca chai runa carumanta shamushcatami cuentata curca. Chaimantami paipaj puñuta uricuchishcahuan yacutaca mana nijta ubyachun curca. Shinallataj Rebecaca chai runa 10 camellocunahuan cashcata, yacu ubyana rumipipish ni ima yacu mana tiyashcatami cuentata curca. Chaimantami shungumanta ayudasha nishpa paica: “Cambaj camellocunapish mana nijta ubyachun pugyumanta yacuta llujshichisha” nirca. Chaimi chai runaca Rebecataca atento ricushpa saquirirca (Génesis 24:17-19).

Rebecaca camellocunamanca yacuta mana nijtami ubyachinata munarca. Yacunaihuan caj camelloca 95 litro yacutami ubyai tucun. Chaimantami tucui camellocunaman ubyachingapajca Rebecaca huaquin horascunata sinchita trabajana carca. Shinapish camellocunaca mana dimastij yacunaihuan cashcachu yuyachin. Pero Rebecaca chaita mana yachashpapish chai mayorlla runa imata minishtishcapimi shungumanta ayudasha nirca. Rebecaca mayorlla runa ricucunpimi cutin cutin paipaj puñupi yacuta apashpa yacu ubyana rumipi jundachirca (Génesis 24:20, 21).

wp16.3 pág. 13, nota.

“Ari, rishallami”

Rebeca camellocunaman yacuta ubyachicujpica ñami amsayacurca. Bibliapica Rebeca achca horascunata chaipi saquirishcata mana ninchu. Shinallataj Rebeca huasiman tigrajpi paipaj familia ña dormicushcatapish mana ninchu. Cutin pai mana utca tigrajpi paipaj familiamanta maijan mashcanaman rishcatapish mana ninchu.

wp16.3 pág. 15 párr. 2

“Ari, rishallami”

Cai yachai callaripi nishca shinaca Rebecapish caishuj grupo gentecunapish Neguev llajtapimi ña carcacuna. Paicuna chaipi cajpica ñami tutayacurca. Chaipimi Rebecaca shuj runa campopi yuyashpa puricujta ricurca. Bibliapica camello cunguringacama mana shuyashpami Rebecaca utca uriyarca ninmi. Ña uriyashpaca mayorlla runataca: ‘Chai pambata ñucanchijpajman shamucuj runaca ¿pitaj can?’ nishpami tapurca. Chai runa Isaac cashcata yachashpaca paipaj umatami linsohuan chꞌungullirirca (Génesis 24:62-65). ¿Imamantataj chashna rurarca? Chashna rurashpaca paipaj cusa cana runatami respetashcata ricuchirca. Chashna laya respetotaca cunan punllapi huaquin gentecunaca mana allita shinami ricuncuna. Pero cꞌari cashpa, huarmi cashpapish Rebeca shinami humildes cai tucunchij.

16-22 DE MARZO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 25, 26

“Esauca punta churi canatami cꞌaturca”

it-2 pág. 8 párr. 1

Jacob

Esauca pꞌiñaj, pacienciata mana charij, caita chaita urcucunapi purij runami carca. Shinapish animalcunata huañuchishpa apamuj cashcamantami paipaj yayaca paita yalli cꞌuyarca. Cutin Jacobca ovejacunata michishpa tranquilo causaitami charirca. Shinallataj allita ruraj [hebreo rimaipi: tam], carpa huasicunapi causaj, huasi ucupi ayudaj runami carca. Chaimantami paipaj mamaca paita achcata cꞌuyaj carca (Gé 25:27, 28, La Biblia, Traducción del Nuevo Mundo). Ñaupa Quillcachishcacunapica hebreo rimaipi tam nishpaca allita ruraj gentecunamantami parlacurca. Cai gentecunaca allita rurashcamantami Diospaj ñaupajpi alli ricurirca. Por ejemplo, Bibliapica: “Pitapish mana llaquishpa huañuchijcunaca, ima pandata mana ruraj runataca pꞌiñanmi” ninmi. Shinapish Jehová Diosca allita ruraj runapajca “qꞌuipataca cushicunami tiyanga” ninmi (Pr 29:10; Sl 37:37). Job runapish ima pandata mana ruraj, allita rurajmi carca [hebreo rimaipi: tam] (Job 1:1, 8; 2:3).

w19.02 pág. 16 párr. 11

Pagui nishunchij

11 Huaquin gentecunaca agradicishcata mana ricuchircacunachu. Esaú runapi yuyashun. Paipaj yaya mamacunaca Diosta cꞌuyaj, cazujmi carcacuna. Pero paica mana chaita rurarcachu (Hebreos 12:16-ta liyipai). Chaimantami Esaú runaca shuj plato micunata micuna raicu, punta churi canata paipaj qꞌuipa huauquiman cꞌaturca (Génesis 25:30-34). Pero qꞌuipaca punta churi chasquinata mana chasquishcamantami pꞌiñarishpa quejarirca. Ña cꞌatushca cashcamantaca mana pꞌiñarinachu carca.

it-2 pág. 717 párr. 1

Punta churi

Ñaupa tiempomantami punta churicunaca familia ucupi respetashca carcacuna. Paicunami familiata mandashpa catina carcacuna. Shinallataj yayamanta japina herenciatapish ishqui cutinhuanmi japina carcacuna (Dt 21:17). José paipaj huauquicunahuan micungapaj tiyarigrishpaca Rubén punta churi cajpimi paita puntapi tiyachirca (Gé 43:33). Pero Bibliaca mana siempre punta huacharishca churita shujtajcunamanta yalli valoranchu. Chaipaj randica tucui shunguhuan cazuj o ashtahuan alli churitami puntapi churan (Gé 6:10; 1Cr 1:28-taca; Gé 11:26, 32; 12:4-versocunahuan comparai HERENCIA; PRIMOGENITURA tematapish ricui).

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

w18.02 pág. 32 párrs. 3-5

Caitami Tapushcacuna

Hebreos 12:16-pica: ‘Ñataj cancunapurapica maijan huainayaj tiyanman, mana cashpaca, imapish Diospajlla cashcata Esaú shina yangachijcuna tiyanman. Paica asha micunallapimi punta churi cana cashcataca cꞌaturca’ ninmi. ¿Caita nishpaca apóstol Pabloca imatataj nisha nicurca?

Cai versopica ¿Pabloca Mesiaspaj ñaupa yayacunamantachu parlacurca? Mana. Ashtahuanpish Pabloca Jesusta catijcunata cunashpami: ‘Cancunapaj huishtu ñancunata derechaichij. Alli ricuraichij, ñataj maijancunaca Diospaj mana cꞌuyaipajta cꞌuyaj canata chingachinguichijman’ nirca. Jesusta catijcuna huainayashpaca Diospaj cꞌuyaitami chingachi tucunman carca (Hebreos 12:12-16). Chashna rurashpaca Esaú shinami “Diospajlla cashcata” mana valichishcata ricuchincunaman carca. Esauca pai munashcallatami rurarca.

Chai punllacunapica Esauca Jehová Diosmanmi sacrificiocunata cuj cashca canga. Chaica shuj bendicionmi carca (Génesis 8:20, 21; 12:7, 8; Job 1:4, 5). Pero Esauca paipaj munaita ruranallata yuyashcamantami punta churi cana bendiciontaca shuj plato lentejapi cꞌaturca. Jehová Diosca Abrahampaj huahua huahuacunaca llaquitami charinga nircami. Chai llaquicunatami Esauca mana charisha nishca canga (Génesis 15:13). Shinallataj Diosta mana sirvij ishqui huarmicunahuan cazarashpami Diospajlla cashcata mana valichishcata ricuchirca. Chaita rurajpica paipaj yaya mamaca achcatami llaquirirca (Génesis 26:34, 35). Cutin, Jacobca mana Esaú shinachu carca. Paica Diosta alli sirvij huarmihuanmi cazararca (Génesis 28:6, 7; 29:10-12, 18).

it-2 pág. 368 párr. 6

Llulla

Bibliapica shujtajcunata llaquichingaraicu llullanaca mana allichu can ninmi. Pero chaica mana nisha ninchu millaicuna o Diosta mana adorajcuna tapushcata tucuita huillana cashcata. Jesucristoca: “Taita Diospajlla cajtaca, allcucunamanca ama cuichijchu. Ñataj tigrarishpa cꞌutsa cꞌutsata ruranman. Cancunapaj perlacunatapish, cꞌuchicunapaj ñaupajpica ama shitaichijchu. Paicunaca sarungallacunami” nircami (Mt 7:6). Chaimantami huaquinpica Jesusca mana tucuita huillarca, o cada tapushcata mana cutichirca. Chashnami paipish paita catijcunapish llaquipi mana urmarcacuna (Mt 15:1-6; 21:23-27; Jn 7:3-10). Abrahampish, Isaacpish, Rahabpish, Eliseopish maipica Diosta mana adorajcunaman chaillamantatajmi mana tucuita huillarcacuna, o mana verdadta huillarcacuna (Gé 12:10-19; cap. 20; 26:1-10; Jos 2:1-6; Snt 2:25; 2Re 6:11-23).

23-29 DE MARZO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 27, 28

“Jacobca japina cashca bendiciontami chasquirca”

w04 15/4 pág. 11 párrs. 4, 5

Rebecaca Diosta manchaj, allita ruraj huarmimi carca

Bibliaca, Esaú Jacobta sirvij cana cashcataca Isaacca yacharcami nishpaca mana huillanchu. Pero Rebecapish, Jacobpish yaya Isaac cuna cashca bendición Jacobpaj cana cashcatami yacharcacuna. Shuj punllaca Isaacca paipaj churi Esautaca: “Ima animalta huañuchishpa apamugri. Chai aichataca yanushpa ñucaman carahuai, chai qꞌuipa canta bendiciangapaj” nircami. Chaita uyashpami Rebecaca pai jovenraj cashpa rurashca shina mana manchashpa Jacobta utca ayudarca. Chaimi paica Jacobtaca: ‘Cunanca alli ishqui chivota apamugri. Chaitaca cambaj yaya munashca shina sumaj micuita ñuca allichishallami. Chaita cambaj yayapajman apajpimi cantaca bendicianga’ nircami. Pero Jacobca Esaú tucushpa ñuca yayapajman chayajpica pai cuentata cushpaca ñucataca maldecingamari nishpami mancharca. Shinapish Rebecaca: ‘Ñuca huahualla, canta maldecishcaca ñuca jahuapi urmachun’ nircami. Chashnami Rebecaca Jacobtaca Esaú shina ricurichun tucuita churachishpa, pai yanushca sumaj micunahuan paipaj cusapajman cacharca (Génesis 27:1-17).

Rebeca imamanta chashna rurashcataca mana tucuita huillanchu. Achca gentecuna Rebecaca mana allitami rurashca nijpipish Bibliapica mana chashna ninchu. Shinallataj paipaj cusa Isaacpish Jacobta bendiciashcata yachashpaca paipaj huarmitaca mana allitami rurashcangui mana nircachu. Ashtahuancarin Jacobtaca ashtahuanmi bendiciarca (Génesis 27:29; 28:3, 4). Rebecaca paipaj churicunamanta Jehová Dios imata nishcatami alli yacharca. Chaimantami Jacob paipaj yayamanta bendicionta japina derechota charishcamanta chai bendicionta chasquichun ayudarca. Chashna rurashpami Rebecaca Diospaj munai pajtarichun ayudarca (Romanos 9:6-13).

w07 1/10 pág. 31 párrs. 2, 3

Caitami Tapushcacuna

Rebeca, Jacob imamanta Isaacta chashna umashcataca Bibliaca mana tucuita huillanchu. Pero paicuna mana yuyashcapi ñapish chashna tucushcatami parlan. Shinallataj Diospaj Shimica paicunaca allitami rurashca o mana allitami rurashca nishpaca mana ninchu. Shinaca Bibliapica shujtajcunata llullana o pandachinaca mana allichu can ninmi. Shinapish Rebeca, Jacob ima laya rurashcatami parlan.

Bibliaca Jacob paipaj yayapaj bendicionta chasquina derechota charishcatami nin. Cutin Esaumantaca mana chashna ninchu. Huasha tiempomanmi Jacobca punta churi canata paipaj huauquiman randirca. Paipaj huauqui Esauca punta churi canataca mana valichishpami yaricaita parachingapajlla plato micunapi cꞌaturca. “Chashnami Esauca punta churi canataca yanganchirca” (Génesis 25:29-34). Chaimantami Jacob paipaj yayapajman rishpaca pai randishca bendicionta mashcacurca.

it-1 pág. 311 párr. 2

Bendición

Ñaupa tiempopica mandaj yayacunaca pai huañugrishpaca paipaj churicunatami bendiciaj carca. Chai bendicionca achca valishcami carca. Por ejemplo, Isaacca yuyajpish, ciegopishmi carca. Chaimi paipaj punta churi Esaumi yuyashpa Jacobta achcata bendiciarca. Chai bendicionta pajtachichunca Jehová Diostami mañashcanga (Gé 27:1-4, 23-29; 28:1, 6; Heb 11:20; 12:16, 17). Qꞌuipataca Isaacca Jacobta bendiciacushcata yachashpaca ashtahuanmi bendiciarca (Gé 28:1-4). Jacobpish pai huañugrishpaca puntaca Josepaj ishqui churicunata, qꞌuipaca paipaj churicunatami bendiciarca (Gé 48:9, 20; 49:1-28; Heb 11:21). Chashnallataj Moisés huañugrishpapish tucui Israel llajtatami bendiciarca (Dt 33:1). Huaquinpica bendicioncunata cujca, bendicionta chasquijpaj uma jahuapi maquita churashpami bendiciaj carca (Gé 48:13, 14). Tucui chai bendicioncuna pajtarishcamantami ñaupamanta ima tucushcata huillacuj shina carca.

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

w06 15/4 pág. 6 párrs. 3, 4

Cazadocuna cancunapura alli parlanacuj caichij

Rebecapish, Isaacpish paicunapuraca caishuj chaishuj parlanacushpami causajcuna carca. Por ejemplo paipaj churi Esaú heteopuramanta caj huarmicunahuan cazarajpica paipaj familia ucupica jatun llaquimi tiyarca. Chaimi Rebecaca Isaactaca: “Esaú paipaj huarmi cachun japishca heteo huarmicunamantaca ñuca causaipica llaquitami apacuni. Jacobpish Hetpaj ushushicunata paipaj huarmi cachun japijpi, cai huarmicunamanta shinallataj llaquita apacungapajllaca ¿imapajtaj causashpa catishari?” nircami (Génesis 26:34; 27:46). Chashnami Rebecaca mana pacashca pai ima shina sintirishcata tucuita huillarca.

Chaimi Isaacca Jacobtaca: ‘Cai Canaán llajtapi huarmicunataca cambaj huarmi cachunca amataj japinguichu’ nirca (Génesis 28:1, 2). Rebeca alli huillashpa intindichishcamantami paipaj familia ucupi llaqui tiyajpica allichi tucurcacuna. Ñucanchijpish paicunapaj alli ejemplotami catina canchij. Pero ima problemata mana allichi tucushpaca cazadocunaca ¿imatataj rurana can?

w04 15/1 pág. 28 párr. 6

Genesismanta valishca yuyaicuna

28:12, 13. ¿Jacob muscuipi ricushca jatun escaleraca imatataj nisha nin? Jacob ricushca escaleraca rumicunahuan rurashca jahua pachaman chayachij ñan layami cashcanga. Chai escaleraca Jehová Dios cai Allpapi causaj paita sirvijcunaman pai imalla ruragrishcata, pai nishcacunata huillaj cashcatami ricuchin. Chaita rurangapajca Jehová Diosca angelcunatami utilizan (Juan 1:51).

30 DE MARZO A 5 DE ABRIL

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 29, 30

“Jacobmi cazararca”

w03 15/10 pág. 29 párr. 6

Jacobca Dios munashca shinami rurarca

Ñaupa tiempopica shuj pareja cazarashun nishpaca noviomi noviapaj yaya mamapajman rishpa noviamanta shuj preciota pagana carca. Moisesman cushca leypica shuj runa shuj solterahuan siririshpaca 50 moneda de platatami pagana can nircami. Bibliamanta yachaj Gordon Wenham shuti runaca: ‘Shuj noviamantaca 50 moneda de platacamallami pagajcuna carca. Pero mana siemprechu chaita pagarcacuna. Ashtahuan menostami pagajcuna carca’ ninmi (Deuteronomio 22:28, 29). Cutin Jacobca Raquelhuan cazarangapajca mana imata pagai tucurcachu. Chaimantami Raquelpaj yaya Labanmanca 7 huatacunatami cambaj trabajasha nirca. Chaimi Labanca chai ratollataj ari nirca (Génesis 29:19). ¿Imamantataj Labanca utca ari nirca? Wenham shuti runaca: ‘Ñaupa tiempopica Babilonia llajtapi trabajadorcunaca cada quillami shuj moneda de plata o chaupi moneda de platata ganajcuna cashca. 7 huatacunapica 42 o 84 moneda de platacunatami ganajcuna cashca. Chaita yachashpami Jacob Labanmanca achca cullquita pagashcata intindinchij’ nircami.

w07 1/10 pág. 8 párr. 6

Mana alli apanacuj ishqui ñañandijcunami Israel familiata mirachirca

¿Leaca paipaj yaya Labán Jacobta umacushcata yachashcachu canga? ¿Raquelca maipitaj cashca canga? ¿Raquelca Jacobman paipaj ñañata cujtaca yachashcachu canga? ¿Yachashca cashpaca ima shinataj sintirishcanga? ¿Paipaj jiru yaya imata ruragrishcata yachashpaca jarcai tucunmanchu carca? Bibliapica cai tapuicunataca mana cutichinchu. Chaimantami Raquelpish Leapish imata yuyashcataca mana yachai tucunchij. Jacobca paita umashcata yachashpaca Leahuan, Raquelhuanca mana pꞌiñarircachu. Labanhuanmi pꞌiñarirca. Chaimantami paitaca: “¿Manachu ñucaca Raquelmanta cambajta rurashpa causarcani? ¿Ima nishpataj chashna umarcanguiyari?” nishpa reclamarca. Chashna reclamajpi Labanca: ‘Ñucanchijca punta ushushi manaraj cazarajpica qꞌuipa ushushitaca mana cazarachinchijchu. Cunanca Leahuan cazarashpa, sumaj micuita ruracushca cai semanataca cꞌuchuyailla. Canchis huatahuan ñucapajta rurajpica, Raqueltapish cushallami’ nircami (Génesis 29:25-27). Jacobca mana munashpapish ishqui huarmicunahuanmi cazarana tucurca. Chaimantami paipaj familia ucupica achca celanacui, llaquicuna tiyarca.

it-2 pág. 343 párr. 8

Matrimonio

Cazamiento boda: Ñaupa Israel llajtapi cazamientopica mana shuj cura o sacerdote cazarachijchu carca. Pero israelitacunaca bodacunata sumajtami celebrajcuna carca. Cazamiento punllapica noviaca paipaj huasipi puntaca armashpa, qꞌuipaca mishquijlla ashnacuj aceitehuan churarishpa sumajtami allichirij carca (Rut 3:3 y Ezequiel 23:40-ta ricui). Charij noviacunataca sirvientacunami pecho mirgapi churanatapish churachishpa, sumajta bordashca yuraj vestidota churachishpa ayudajcuna carca (Jeremías 2:32; Apocalipsis 19:7, 8; Salmo 45:13, 14). Pudishpaca sumaj aparinacunahuan, zarcillocunahuanmi alajata allichirij carca (Isaías 49:18; 61:10; Apocalipsis 21:2). Qꞌuipaca shuj ñañujlla telahuanmi uma coronamanta chaquicama taparij carca (Isaías 3:19, 23). Lea chashna taparishca cajpimi Labanca Jacobtaca jahualla umarca. Chaimantami Jacobca Raquelpaj randi Lea cashcata mana cuentata curca (Génesis 29:23, 25). Shinallataj Rebecapish Isaachuan tupagrishpaca shuj linsohuanmi paipaj umata chꞌungullirirca (Génesis 24:65). Chashnami Rebecaca paipaj cusa canata respetashcata ricuchirca (1 Corintios 11:5, 10).

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

it-1 pág. 56 párr. 5

Dueño huahuacunata shina japina

Jacobpaj huarmicunaca esclavacunapaj dueñami carcacuna. Jacobca Raquelpaj esclavahuan, Leapaj esclavahuanpishmi huahuacunata charirca. Chaimantami chai huahuacunataca Raquelpish Leapish paicunapaj dueño huahuacunata shina ricurcacuna. Raquelca: “Pai ñuca cunguripi huachajpica, ñuca huachashca shinallatajmi canga” nircami (Gé 30:3-8, 12, 13, 24). Esclavacunapaj huahuacunapish, Raquelpaj, Leapaj huahuacuna shinallatajmi herenciataca igual japijcuna carca.

w04 15/1 pág. 28 párr. 7

Genesismanta valishca yuyaicuna

30:14, 15. ¿Imamantataj Raquelca Jacobhuan chayarishpa chichu saquirinapaj randica mandragoracunata mañarca? Ñaupa tiempopica mandragoracunaca aicha cuerpopi ima nanaita parachingapajmi carca. Shinallataj gentecunaca utca chichu saquiringapaj, chayarina munaita charingapajpish allimi nishpami yuyajcuna carca (Cantares 7:13). Raquel imamanta Jacobhuan chayarinapaj randi mandragoracunata mañashcataca Bibliapica mana huillanchu. Tal vez paica huahuacunata mana chari tucushpa llaquihuan cashcamanta, cai mandragoracunahuan huahuacunata chari tucushami nishpachari yuyacurca. Shinapish achca huatacuna pasashca qꞌuipami Jehová Diosca “huahuacunata curca” (Génesis 30:22-24).

    Quichua Chimborazo Publicacioncuna (2008-2026)
    Llujshingapaj
    Yaicungapaj
    • quichua (chimborazo)
    • Shujtajcunaman cachai
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Caita Yuyari
    • Huaquichishca Datocuna
    • Can nishca shina configurai
    • JW.ORG
    • Yaicungapaj
    Shujtajcunaman cachai