“Sapakamam diosmanqa cuentata qusunchik”
“Sapakamam kikinchikmanta Diosman cuentata qusunchik” (ROMANOS 14:12).
1. ¿Imapaqmi Diosta yupaychaq kimsa musukuna tantiakunanku karqa?
DIOSTA serviq Sadrac, Mesac hinaspa Abednegom Babilonia llaqtapi yacharqaku, chay llaqtapiqa taytacha-mamachakunatam yupaychaqku. Chaymi huk kutipipas paykunata hikutarqaku qurimanta ruwarusqanku taytachankuta yupaychanankupaq. Nisqankuta mana kasukuptinkuqa rupachkaq hornomanmi wischuchikunanku karqa. Paykunaqa chay taytachata mana yupaychanankupaqmi tantiakururqaku chaymi reyta nirqaku: ‘Manaña Diosniyku librawaptinkupas manam ñuqaykuqa yupaychasaqkuchu qampa taytachaykikunataqa, manataqmi adorasaqkuchu qurimanta sayarichisqayki taytachatapas’, nispa (Daniel 3:1-18). Chay kimsa musukunaqa kikinkumantam chaypaqqa tantiakurqaku manam huktaraqchu tantiaysinankupaqqa valekurqaku.
2. ¿Pikuna hikutasqankuraykum Pilatoqa saqiykurqaku Jesusta wañuchinankupaq? ¿Pilatoqa chayraykuchu mana huchayuq karqa?
2 Jesuspa tiemponpi runakunam mana allinkunata Jesusmanta gobernador Poncio Pilatoman willarqaku. Poncio Pilatom ichaqa cuentata qukurqa Jesusqa inocente kasqanta. Chaywanpas runakuna hikutasqankuraykum Jesusta wañuchinankupaq saqiykurqa. Inocente runata wañuchisqankumanta mana huchayuq kayta munaspanmi makinta mayllakuykuspan nirqa: “Kay runapa yawarninmantaqa mana huchayuqmi kani”, nispa. Gobernador Pilatoqa runakuna hikutasqanraykum mana allinta tantiarurqa, mana huchayuq kananpaq makinta mayllakuspanpas huchayuqmi karqa (Mateo 27:11-26; Lucas 23:13-25).
3. ¿Imanasqataq hukkunaqa ñuqanchikpaqa mana tantiapuwananchikchu?
3 ¿Qamqa imapaqpas tantiaspaykiqa kikikichu tantiakunki, icha hukkuna tantiapusunaykitachu saqinki? Imapaqpas allinta tantiakuyqa sasam, chaymi allinta tantiakunapaqqa allin yuyayniyuq kananchik, manam warmakuna hinaqa kananchikchu. Warmakunaqa mana yuyayniyuqraq kasqankuraykum tayta-mamanku tantiapunku. Ñuqanchikmi ichaqa kikinchik allinta tantiakuyta atichwan (Galatas 6:1, 2). Sapakamam tantiakunanchik chayraykum bibliapipas nin: “Sapakamam kikinchikmanta Diosman cuentata qusunchik”, nispa (Romanos 14:12). Bibliapiqa nintaqmi: “Sapakamamiki qipinchiktaqa apasunchik”, nispa (Galatas 6:5). Chaynaqa ¿imaynatam allinta tantiakuchwan? Puntataqa riqsikunam imakuna mana ruway atisqanchikta hinaspapas yachananchikmi ima yanapawasqanchikta.
¿Imam yanapawasun allinta tantiakunapaq?
4. Adanwan Eva hina mana kanapaqqa, ¿pipa nisqantam kasukunanchik?
4 Adanwan Eva mana allinta tantiakurusqankuraykum mirayninkuna ancha sasachakuypi tarikuchkanchik. Paykunam Diospa “amam mikunkichu” nisqan sachapa rurunta mikururqaku (Genesis 2:16, 17). ¿Imanasqataq paykunaqa Diospa nisqanta mana kasukurqakuchu? Bibliapim nin: ‘Warmim qawarqa mikunapaq allin sacha kasqanta, qawarqataqmi sumaqllaña kasqantapas, [...] chaymi rurunta pallaruspa mikururqa. Qusanmanpas quykuptinmi paypas mikururqa’, nispa (Genesis 3:6). Adanwan Evaqa chay sachapa ruruntaqa mikururqaku kikillankupi piensasqankuraykum. Chayna tantiakusqankuqa mirayninkupaqpas manam allinchu karqa. Diosta mana kasukusqankuraykum mirayninkunaqa huchayuq hinaspa wañuqña rikurirurqanchik (Romanos 5:12). Ñuqanchikpas Diospa yachachiwasqanchikta mana kasukuspaqa manam allintachu imapaqpas tantiakusun.
5. ¿Imaynatam Jehova Dios yachachiwanchik allinta tantiakunapaq? ¿Imatam ñuqanchik ruwananchik?
5 Allinta tantiakunapaqmi Jehova Diosqa yachachiwanchik. Bibliapim nin: ‘Alliq lawmanpas utaq ichuq lawmanpas rispaykichikqa uyarinkichikmi qipaykichikpi: “Kaymi ñan, chayninta puriychik”, nispa niq palabrakunata’, nispa (Isaias 30:21). Jehova Diosqa bibliawanmi rimapayawachkanchikmanpas hina yachachiwanchik, chaymi bibliata sumaqta estudiananchik mikuyta mikuchkaq hina. Chaymantapas tantiakuy atisqanchikraykum imam allin kasqanta hinaspa imam mana allin kasqanta yachaspa sumaqta tantiakunanchik (Hebreos 5:14).
6. ¿Imam yanapawasun conciencianchik allin kananpaq?
6 Conciencianchikmi yanapawasun allinta imapipas tantiakunapaq. conciencianchik imawanpas hukmanrayaptinqa yachanchikmi ruwasqanchikqa mana allin kasqanta, chaymi yanapawanchik allin kaqta ruwanapaq (Romanos 2:14, 15). Ichaqa chaypaqqa Diospa palabrantam sumaqta estudiananchik hinaspam chaypi yachasqanchikkunata kasukunanchik. Mana chayqa llaqtanchikpi runamasinchikpa imayna kawsakusqankutam qatipakuchwan, utaqmi amistadninchikkunapa rimapayawasqanchikta uyarispa mana allintachu tantiakuchwan. Conciencianchikta mana kasuspaqa tiempopa risqanman hinam manaña musyakusunñachu imakuna mana allin kasqantaqa (1 Timoteo 4:2). Bibliata sumaqta estudiaptinchikmi ichaqa conciencianchikqa sumaqta yanapawasunchik.
7. ¿Imam yanapawasun imapaqpas allinta tantiakunapaq?
7 Allinta tantiakunapaqqa bibliatam estudiananchik hinaspam yachasqanchikkunata kasukunanchik. Imapaqpas apurawman tantiarunamantaqqa bibliapi nisqankunatam yachaykunanchik hinaspam chaykunapi yuyaymanananchik. Bibliata allinta estudiaspaqa Sadrac, Mesac hinaspa Abednego hina chaylla tantiakuna kaptinpas allintam tantiakusun. Qatiqninpi yachaykusunchik Diosta mana serviq runakunawan hukllawakuymanta hinaspa imapi llamkaymanta imaynata allinta tantiakunapaq.
¿Pikunataq kachkan amistadninchikkuna?
8, 9. a) ¿Bibliapi ima nisqankunataq yanapawanchik mana allin amistadkunawan mana hukllawakunapaq? b) ¿Huchapakuqkunallachu, suwakunallachu hinaspa tomakuqkunallachu mana allin amistadqa kanmanku?
8 Apostol Pablom nirqa: “Amayá pantaychikchu, mana allin amistadkunaqa allin kawsakuytam chinkachin”, nispa (1 Corintios 15:33). Jesucristoñataqmi qatiqninkunata nirqa wakin runakuna hina mana kanankupaq (Juan 15:19). Chayraykum yachanchik huchapakuqkunawan, hukwan pierdekuqkunawan suwakunawan hinaspa tomakuqkunawan amistad kayqa mana allin kasqanta (1 Corintios 6:9, 10). Bibliata estudiaspataqmi yacharunchik televisionpi, computadorapi mana allin runakunata qawayqa paykunawan amistad hina kay kasqanta, chaynallataqmi paykunamanta leeypas kanman. Internetpi mana riqsisqanchik runakunawan amistad kaypas manataqmi allinchu kanman (Salmos 26:4).
9 ¿Yaqachu amistad kachwan Jehova Diospi mana iñiqkunawan allin runakuna kaptinkupas? Bibliapim nin Jehova Diosta mana yupaychaq runakunaqa satanaspa munaychakusqan kasqankuta (1 Juan 5:19). Chayraykum paykunawan amistad kayqa mana allinchu allin runakunaña kaptinkupas. Chaynaqa Jehova Diosta kuyaqkunallawanmi amistadqa kananchik.
10. ¿Imataq yanapawasun Diosta mana serviq runakunawan llumpayta mana hukllawakunapaq?
10 Jehova Diosqa payta mana serviq runakunamanta qalaypaq karunchakunanchikpaqchuqaya niwanchik (Juan 17:15). Sapa punchawmi escuelapi utaq llamkaypipas paykunawanqa hukllawakunchik, paykunawantaqmi Diosmanta willakuq rispapas parlanchik. Wakin iñiqmasinchikkunapa warmichankuqa utaq qusankuqa manam Diosta servinkuchu chayraykum paykunaqa Diosta mana serviqkunawan astawan hukllawakunku. Chayna kaptinpas manam yanqapas-yanqa paykunawan hukllawakuytaqa maskananchikchu (Santiago 4:4). Chayraykum sumaqta tantiananchik kanqa escuelanchikpi utaq llamkasqanchikpi pukllanankupaq utaq imata ruwanankupaqpas niptinkuqa.
¿Imaynatam allinta akllakuchwan imapi llamkapakunanchikpaqpas?
11. ¿Imaynatam allinta akllakuchwan imapi llamkapakunanchikpaqpas?
11 Llamkaspam ayllunchikta mantienenchik. Chaywanpas Diospa yachachiwasqanchikta kasukuspam allinta akllananchik imapi llamkanapaqpas (1 Timoteo 5:8). Puntatam tantiananchik imata ruwaspa llamkananchikpaq. Diosta serviqkunaqa manam llamkachwanchu Diospa mana allinpaq hapisqan kaqkunapiqa, chaykunaqa kanmanmi taytacha-mamachakunapaq imapas ruway, suwakuy, Diospa mana munasqan kaqkunapi llamkay. Chaymantapas llamkapakuspaqa manataqmi engañanchikchu nitaq llullakunchikchu patronninchikña niwaptinchikpas (Hechos 15:29; Apocalipsis 21:8).
12, 13. ¿Imakunapim sumaqta piensarinanchik allinta tantiakunapaq?
12 Imapi llamkasqanchik Diospa kamachikuyninkunapa contranpi mana kaptinpas allintam tantiananchik. Bibliata estudiasqanchikman hinam cuentata qukusunchik Jehova Diospaqqa imakuna allin kasqanta. Chay yachasqanchikmi yanapawasun allinta tantiakunapaq. Kaypi piensariy, ¿allinchu kanman qullqipaq pukllasqanku wasipi telefonota contestaspa llamkay? Utaq ¿iglesiata allichaspa llamkapakuy? Chaymantapas yuyaymanananchikmi ima qullqiwan pagawasqanchikpipas (2 Corintios 6:14-16).
13 Patronninchik llamkapakuyta hapisqanrayku, iglesiata pintanapaq niykuwaptinchikqa piensananchikmi imakunapi yanapananchikpaq hinaspa imakunapi mana yanapananchikpaq. Estadopaq utaq ima empresapaqpas llamkapakuptinchik, mana allin ruwaq runakunaman imatapas apananchikpaq niwaptinchikqa yuyarinam Mateo 5:45 nisqanta. Manataqmi qunqananchikchu imataña ruwaspapas allin kaqkunata ruwaytaqa (Hebreos 13:18). Imapi llamkananchikpaqqa sapakamam tantiakunanchik, chaywanpas Diospa munasqanman hina tantiakunapaqqa paypa yachachikuyninkunamantam allinta yachananchik.
‘Tukuy kawsasqaykipiyá yuyariy tayta Diosta’
14. ¿Imaynatam allinta imapaqpas tantiakuchwan?
14 Imata estudianapaq utaq unquspapas imaynata hampichikunanpaq allinta tantiakunapaqqa Jehova Diospa ima yachachiwasqanchiktam kasukunanchik. Chayraykum sumaqta yachaykunanchik Jehova Diospa ima niwasqanchikta. Diosta serviq Salomon sutiyuq runam bibliapi nirqa: ‘Tayta Diosllapiyá confiakuy tukuy sunquykiwanqa. Amayá confiakuychu kikikipa entiendesqallaykipiqa. Tukuy kawsasqaykipiyá yuyariy tayta Diosta. Paymi munasqanman hina kawsachisunki qamta’, nispa (Proverbios 3:5, 6).
15. ¿Imatam yachachiwanchik apostol Pablopa tiemponpi iñiqkunaqa?
15 Wakinpiqa imapaqpas tantiakusqanchikmi iñiqmasinchikkunata hukmanyachinman Diospa kamachikuyninkunapa contranpi mana kachkaspanpas. Chaynam pasarurqa apostol Pablopa tiemponpipas. Chay tiempopiqa Diospi iñiqkunaqa manañam obligasqachu karqaku Moisespa qillqasqan kamachikuykunata kasukunankupaqqa chaymi ima animalpa aychantapas mikuqkuña. Ichaqa wakinkum hukmanyaqku taytachakunapaq qusqanku aychata iñiqkuna rantispanku mikuptinku. Chaymi apostol Pablo kaynata nirqa: “Mikusqaywan wawqiy pantaptinqa, manañam haykapipas aychataqa mikusaqñachu, chaynapi wawqiyta ama pantachinaypaq”, nispa (1 Corintios 8:11-13). Chay tiempopi iñiqkunaqa kallpanchakurqakum iñiqmasinkuta mana hukmanyachinankupaq. Chaynam kunanpas imapaq tantiakuspanchikpas hukkunataqa mana hukmanyachinanchikchu (1 Corintios 10:29, 32).
Dios yanapaykuwananchikpaqyá mañakusun
16. ¿Imaynatam Diosta mañakuyqa yanapawanchik allinta tantiakunapaq?
16 Allinta tantiakunapaqqa Diostataqmi mañakunanchik. Bibliapim nin: “Mayqinnikichikpapas yachaynikichik pisilla kaptinqa Diostayá tukuy tiempo mañakuychik hinaptinqa payqa quykusunkichikmi, payqa mana piñakuspa tukuy sunqunmanta achkanpi llapallanman quykuqmi”, nispa (Santiago 1:5). Arí, Jehova Diostam mañakunanchik imapaqpas allinta tantianapaqqa, chaymi payqa atiyninwan yanapaykuwasunchik bibliapi ima nisqanta sumaqta entiendenanchikpaq hinaspa imatapas yuyarinanchikpaq.
17. ¿Imaynatam hukkuna yanapaykuwachwan allinta tantiakunapaq?
17 ¿Hukkuna yanapawachwanchu allinta tantiakunapaq? Arí. Maymi huñunakusqanchikpim kan punta apaqkuna, paykunatam tapukuykuchwan sapallanchik imapaqpas mana tantiayta atispaqa (Efesios 4:11, 12). Paykunaqa bibliamanta sumaqta yachasqankuraykum hinaspa unay wataña kawsakusqankuraykum yanapaykuwachwan Diospa munasqanta mana qunqaspa allinta tantiakunapaq (Filipenses 1:9, 10). Paykuna sumaqta yanapaykuwaptinchikpas kikinchikmi tantiakunanchik imata ruwananchikpaqqa.
¿Wakinpiqa imaynam tarikuchwan allinta tantiakuchkaspapas?
18. ¿Wakinpiqa imaynam tarikuchwan allinta tantiakuchkaspapas?
18 Diosta kasukuspa tantiakusqanchikwanqa ichapas qallariypiqa sasachakuypi kasun, ichaqa tiempopa pasasqanman hinam allin kawsakusunchik. Sadrac, Mesac hinaspa Abednegopas Diosta kasukuspankum qurimanta ruwasqa taytachapa qayllanpi mana qunqurakurqakuchu chaymi paykunataqa rupachkaq hornoman wischuykurqaku (Daniel 3:16-19). Jesuspa qatiqninkunatapas hatun corteman aparuptinkum nirqaku: “Runakunamantaqa Diostam kasukunayku”, nispanku. Ichaqa Diosta kasukuchkaptinkupas azotesqam karqaku (Hechos 5:27-29, 40). Wakinpiñataqmi allinta tantiakuptinchikpas qunqayllamanta imapas pasaruwaptinchik sasachakuypi tarikuchwan (Eclesiastes 9:11). Jehova Diosta kasukuspa ima sasachakuypiña kaptinchikpas paymi yanapawasunchik hinaspam bendeciykuwasunchik (2 Corintios 4:7).
19. ¿Imaynatam allinta tantiakuchwan?
19 Allinta tantiakunapaqqa bibliapa nisqanpim yuyaymanananchik hinaspam kasukunanchik. Jehova Diosqa allinta tantiakunapaqqa yanapawanchiktaqmi atiyninwanpas hinaspa yuyayniyuq iñiqmasinchikkunawanpas. Chaynaqa imapaqña tantiakunanchik kaptinpas Jehova Diospa yanapakuyninwanyá allinta tantiakusun.
¿Imatam yacharunchik?
• ¿Pita kasukuspam allintaqa tantiakusun?
• ¿Amistadninchikkunaqa yanapawachwanchu allinta tantiakunapaq?
• ¿Imaynatam allinta akllakuchwan imapi llamkapakunanchikpaqpas?
• ¿Imakunataq yanapawasun allinta tantiakunapaq?
[Foto]
Adanwan Eva hina Diosta mana kasukuspaqa sasachakuypim tarikusun
[Foto]
Imapaqpas manaraq tantiachkaspa bibliapi ima nisqanta qawaykusun