CAPÍTULO 8
Ali amigocunaca ¿imashinata cana can?
“Imamandapash llaquilla cashpaca pihuanbash parlangapami munani. Tranquila, tucuimi ali llujshinga nichunmi munani. Cutin contenta cashpaca shinallata pihuanbash parlangapami munani. Ñucapaca amigocunata charinaca minishtirishcapachami can” (Brittany).
Huaquingunaca ninmi, uchilla huambragucunaca pihuanbash pugllanatami minishtin. Cutin jovengunaca amigocunata charinatami minishtin. Pero pihuanbash pugllanata charina y amigocunata charinaca ¿imamandata diferente can?
Pugllangapalla pihuanbash amigo tucushpa pugllanaca ratopallami can.
Ciertopacha amigoca can cuendallatami ali comportarina can.
Bibliapica ninmi: Ciertopacha amigoca ‘tucui causaipimi juyajun. Llaqui punllacuna japijpipash huauquitashnami llaquin’ ninmi (Proverbios 17:17). Por ejemplo uchilla huambragucunaca pugllana ratopallami shuj huambragucunahuan amigo tucun. Pero ciertopacha amigotaca shungumandami llaquinchi y na ratopallachu amigo tucunchi.
Ciertota nishpaca, mayor de edad tucungacamanga cashna amigocunatami minishtingui:
1) Ali personami cana can.
2) Bibliapa consejocunata catishpami causana can.
3) Ali persona cachunmi candaca ayudana can.
Tapuripai, shina amigocunata charingapaca ¿imata ayudahuanga? nishpa. Quimsa yuyaicunata ricupashunchi.
Primer yuyai: Ali personami cana can
Caita yaipi charipangui. Canba amigomi cani nishpapash na tucuicunachu shuj ali amigo can. Chaimi Bibliapica, ali amigoshnalla tucushpa llaquichitara llaquichin nin (Mateo 26:49). Shinapachaca na cangachu ninguipashchari. Pero pensaripai ¿nachu ima horapash “amigo” cashca jahua pipash canmanda murmurashpa parlashca o cuentocunata nishca? Shina pasajpica no cierto que ñana paipa amigo cashpa catita ushanguiman.a Shinaca tauca nali amigocunata charinapa randica shujlla ali amigota charinarapashmi ali can.
Caita rurapangui. Ali cualidadcunata charij amigocunatami mascana cangui.
“Tucuicunallatami ñuca amiga Fionamandaca alicunata parlan. Paishna cangapami munani y ñucamandapash shujcuna alicunata parlachunmi munani. Paica alipacha amigami can” (Yvette, de 17 años).
Ejercicio:
1. Gálatas 5:22, 23ta liipangui.
2. Tapuripai: “¿Ñuca amigocunaca cai textopi parlashca cualidadcunatachu charin?”.
3. Canba ali amigocunapa shuticunata escribipai y chai ladopillata ima cualidadta charishcatapash escribipai.
Shuti
․․․․․
Cualidad
․․․․․
Shuj consejo: Quiquinba amigocuna ni shuj cualidadta na charijpica talvez shuj amigocunatami mascana capangui.
Segundo yuyai: Bibliapa consejocunata catishpami causana can.
Caita yaipi charipangui. Amigocunata charinamanda desesperado cashpaca na aliguta ricushpami nali amigocunatara agllaita ushangui. Shinallata Bibliapa cai consejota yaripangui:“Shinlli shungu [o muspa] runacunahuan tandanajuj runaca, ninandami llaquichi tucunga” (Proverbios 13:20). Bibliapi “shinlli shungu o muspa” nishpaca escuelapi nali calificaciongunata charijcunata o na inteligente gentecunamandaca na parlajunllu. Sino na aliguta pensarishpa paicuna munashcata ruraj gentecunamandami parlajun. No cierto que na shina amigocunata charingapaj munapanguiman.
Caita rurapangui. Aliguta ricushpami canba amigocunataca agllana capangui (Salmo 26:4). Picunahuan amigo tucunata agllana cashpapash huaquingunahuanlla grupo tucunataca na nijunllu. Sino ‘ali cajta o nali cajta’ ricushpa, shinallata ‘Taita Diosta sirvijta o na sirvijta’ ricushpami amigocunataca aliguta agllana capangui (Malaquías 3:18).
“Ñuca edadtallata charij, espiritualmente ali caj, ali amigocunata charichun ñuca papito y mamita ayudashcamandaca ninandami cushijuni” (Christopher, de 13 años).
Cai tapuicunata contestapai:
¿Nalicunata rurachun canba amigocuna canda atichinatachu manllapangui?
□ Ari
□ Na
¿Ñuca papito y mamita culirangami yashpachu amigocunata paicunaman presentanataca manllapangui?
□ Ari
□ Na
Shuj consejo: Jahuapi tapuicunata ari nishca cashpaca, talvez congregacionbimi Bibliapa consejocunata cazushpa causaj, ali amigocunata mascana capangui.
Tercer yuyai: Ali persona cachunmi candaca ayudana can
Caita yaipi charipangui. Bibliapica ninmi, “nali gentecunahuan llevarishpaca alita ruranajushcatapashmi cunganguichi” (1 Corintios 15:33, Traducción del Nuevo Mundo [TNM]). Laurenga ninmi: “Colegiopi ñuca cumbacuna ñucata aceptachun munashpami paicuna imata nishcata rurai callarircani. Y solalla sintirimandami paicunashna comportari callarircani”. Laurenshna shujcuna ima munashcatalla canbash rurai callarishpaca, ajedrezta pugllajushpa chai pugllaipi shuj yanga peón pieza cuendami canguiman. Pero ¿ciertopachachu shina cangapaj munapanguiman?
Caita rurapangui. Cambiashpa paicunashna cachun obligangapaj munaj gentecunamandaca caruyanami capangui. Aunque ashalla amigocunahuan quidana cashpapash canba shungu ucupica alimi sintiripangui. Shinallata, can alicunata rurachun ayudaj ali amigocunatapashmi charita ushapangui (Romanos 12:2).
“Clintca ñucapa alipacha amigomi can. Paica imaguta cashpapash aliguta pensarishpami ninata yachan y ñucata intindishpami siempre animanata yachan” (Jason, de 21 años).
Cai tapuicunata contestapai:
¿Canba amigocunahuan ali quidanamandallachu can imashina vistirishcata, parlashcata o comportamientota cambiangui?
□ Ari
□ Na
¿Amigocunahuan caimandallachu can na rinata yachaj ladocunaman ringui?
□ Ari
□ Na
Shuj consejo: Ñaupa tapuicunata ari nishca cashpaca, canba papitohuan y mamitahuan o canba mayor ali amigocunahuanmi, ali amigocunata agllangapaj ayudahuai nishpa parlana capangui. Ali amigocunaca, alicunata rurachunmi candaca ayudanga. Testigo de Jehová cashpacarin, canba congregacionbi shuj ancianohuanbashmi parlaita ushapangui.
CAIMANDA ASHTAHUAN YACHAJUNGAPACA SEGUNDO VOLUMENBI CAPÍTULO 9TA RICUPANGUI
¿Nalicunata rurachunga pipashchu atichishca o canllatachu nalicunata rurangapaj munashcangui? nishca temata ricui ushapangui.
[Nota]
a Tucuicunallatami imagupipash pandarinchi (Romanos 3:23). Shinaca si canba amigo imatapash rurashpa canda llaquichishca jahua shungumanda perdonahuai nijpica “juyaimi, ashtaca juchacunataca pacashpa anchuchinga” nishca shimicunatami yarina capangui (1 Pedro 4:8).
BIBLIAMANDA TEXTO
“Huaquin cumbacunaca, huauquitapash yali alicunami tian” (Proverbios 18:24).
CAITA RURANAMI AYUDANGA
Alita rurashpa causangapaj esforzaripangui. Chaimi alita rurangapaj esforzarijcunapash canba amigocuna cangapaj munanga. Paicuna si canbaca alipacha amigocunami canga.
¿YACHAPARCANGUICHU?
Jehová Diosca tucui gentecunata chasquij Taita Dios cashpapash paipa amigocunataca aliguta ricushpami agllanata yachan (Salmo 15:1-5).
CAITAPASHMI RURAGRINI
Ali amigocunata taringapaca ¿imatata ruragrini? ․․․․․
Cai mayorlla gentecunatami rijsingapaj munapani: ․․․․․
Cai temamandaca ¿imatata ñuca papito y mamitataca tapungapaj munapani? ․․․․․
¿IMATATA NIPANGUIMAN?
● Shuj amigomandaca ¿ima cualidadcunatata ashtahuan gushtangui? Imamanda chai cualidadcunata gushtashcata nipai.
● Ali amigo cangapaca ¿imatata rurana capangui?
[Comentario]
“Ñuca papito y mamitaca huaquin amigocunamanda caruyanami cangui nishpami consejahuarca. Primerollaca, chai amigocunahuanllami ali llevarini yashpami paicunamanda caruyangapaca na munarcani. Pero ñuca papito y mamitaca alitami consejahuashcarca. Jipamanmi, ali amigocunaca al escojer tiashcata cuenta japircani” (Carlos).
[Recuadro]
Caicunatapashmi ruraita ushapangui
Canba taitamamacunahuanmi parlana capangui. Ñuca edadta charishpaca ¿imashina amigocunatata charircanguichi? nishpa tapupangui. Ima horapash ali amigocunata mascashpaca pandarishcanguichichu? ¿Imamandata pandarircanguichi? Shinallata, ama imapash problemacunata charingapaca ¿imatata ruran cani? nishpa tapupangui.
Canba amigocunataca canba papito y mamitamanga presentanami capangui. Canba amigocunata canba papitoman y mamitaman presentanata manllashpaca ¿imamandata manllajuni? nishpami pensarina capangui. Talvez ¿imatapash nali ruranajujpicha canba papito y mamitaca paihuan amigo cachunga na munanga? Shina cajpica, aliguta ricushpa amigocunata agllana cashcatami yachajuita ushapangui.
Canba amigocunataca aligutami uyana capangui. Paicuna imata pensajta yachangapaj munashcataca ricuchinami capangui. Shinallata paicunamanda preocuparishcatapashmi ricuchina capangui (Filipenses 2:4).
Llaquishpa perdonanatami yachajuna capangui. Canba amigocunaca nimaijan na perfecto canllu. Chaitaca alimi yachana capangui. Bibliapica, tucuicunami tauca viajeta pandarinata yachanchi ninmi (Santiago 3:2).
Na tucui ladocunamanllu catiriajuna capangui. Amigocunapash siempremi ashaguta libre saquichun minishtin. Ciertopacha amigocuna cashpaca, can ayudachun minishtijujpi tiempopica ayudangami (Eclesiastés 4:9, 10).
[Foto]
Shujcuna ima munashcatalla rurashpaca, ajedrezta pugllajushpa, chai pugllaipi caiman chaiman cuyuchij tucushca yanga peón pieza cuendallami canguiman.