INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quichua (Imbabura)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONGUNA
  • TANDANAJUICUNA
  • w14 1/9 págs. 3-6
  • ¿Gentecunaca cai Alpata tucuchingachu?

Cai agllashca videoca nara tiapanllu.

Shuj jarcaimi tiapan, cunan horasca descargaitaca na ushapanguichu.

  • ¿Gentecunaca cai Alpata tucuchingachu?
  • Jehová Diospa Reinomandami Villajun 2014
  • Subtitulocuna
  • Cai temamandallata parlajuj información
  • ¿CAI ALPATACA YAPATACHU HUAGLICHINAJUN?
  • CAI ALPATACA ASHTAHUANMI HUAGLICHINAJUN
  • ¿IMATASHI TAITA DIOSCA RURANGA?
  • CAI ALPAPIMI PARA SIEMPRE CAUSASHUN
  • Taita Diosca ñucanchi planetataca alichisha ninmi
    Rijcharipaichi 2023
  • ¿Pita cai planeta alpataca salvanga?
    Shuj shuj temacuna
  • Cai Alpaca ¿ima horapash tucuringacha?
    Bibliapa tapuicuna
  • Cambio climaticomanda y jipa causaimandapash ¿imatata Bibliapica nin?
    Shuj shuj temacuna
Jehová Diospa Reinomandami Villajun 2014
w14 1/9 págs. 3-6
Mapa yacucunapimi huahuacunaca pugllanajun

CALLARI TEMA

¿Gentecunaca cai Alpata tucuchingachu?

Punda tiempocunapica rey Salomonga nircami: “Shuj miraicunaca chinganmi, shuj miraicunami huacharin. Ashtahuangarin cai pachaca, [na tucurishpa] tiajunllami” (Eclesiastés 1:4)

Chai textopi nishca shinaca, gentecuna huaquin tiempotalla causashpa huañujpipash cai Alpaca na tucurishcachu. Alpapica ashtaca gentecuna, animalcuna, plantacunami tiashpa catishca. Shinapash ¿imata pasajun?

Segunda Guerra Mundial jipaca cai Alpaca ashtacatami cambiarca. 70 huatacunapillami shuj shuj carrocuna, avionguna llujshirca. Shujcunahuan parlangapapash telefonocuna, Internetpashmi tiai callarirca. Shuj mushuj aparatocunapashmi llujshirca. Chaimandami gentecunaca ashtahuan culquita mirachishpa ashtahuan ali causai callarirca. Gentecunapash punda huatacunahuan ricujpica quimsa viajeta yalimi ashtahuan mirashca.

Shinapash cai Alpaca ¿imata tucushca? Huaquin gentecunaca ninmi, gentecunallata cai Alpata ushashcata huaglichijpimi cai Alpapica plantacuna, animalcuna, gentecunapash ñana causai ushanga nishpa. Huaquin cientificocunapash yanmi, cai último 100 huatacunapica gentecunapa culpamandami cai Alpaca ashtahuan huaglijun nishpa.

Bibliapipash villajurcami, gentecunami cai pachata o Alpataca huaglichinga nishpa (Apocalipsis 11:18). ¿Bibliapi nishcaca pactarijunllu? ¿Ima horacamanda Alpataca huaglichinajunga? ¿Alpaca ashtahuan huaglishpa tucuringachu?

¿CAI ALPATACA YAPATACHU HUAGLICHINAJUN?

¿Alpaca huaglishpa tucurijunllu? Huaquin cientificocunaca ninmi, jipacunaman clima imashina cambianataca na yachanchichu nishpa. Paicunaca pensanmi, ima punllaca cai Alpapi clima ushashcata cambiajpimi jatun llaquipi cashun nishpa.

Shuj osomi hielo jahuapi shayajun

Pensaripashunchi. Ñucanchi causajuj continentemanda ura ladopi Antártida occidental nishcapica racu, tapa hielocunami ushashca yacucunata tapariajun. Huaquin gentecunaca ninmi, cai Alpa ashtahuan cunuyashpa catijpica chai racu, tapa hielocunapashmi yacuyanga. Pipash trancaitaca na usharingachu nishpa. ¿Imamandata shina nin? Indi rayocuna chai hielocunaman shitajpica shuj espejo cuendami chai tapa hielocunaca Indi rayocunataca cutin jahuaman tigrachin. Shinapash chai hielocuna yacuyashpa catijpica Indi rayocunaca hielo ucupi tianajuj yacucunamanmi chayanga. Chai yacucunaca yanallami can. Chaimandami Indi rayocunata cutin jahuaman tigrachitaca na ushanga. Chai hielocunapash ashtahuan yacuyashpa catijpica chai yacucuna mirashpami alpataca tapamunga. Shina tapamushpaca ashtaca millón gentecuna causana alpatami chingachinga.

CAI ALPATACA ASHTAHUANMI HUAGLICHINAJUN

Cai Alpa jatun llaquipi cajpimi ashtacacunaca nishca, ali causangapaj cai Alpapi tucui ima tiashcacunata ali aprovechashpapash cai Alpata, animalcunata, plantacunataca na huaglichinachu canchi nishpa. ¿Paicunapa nishcaca pactarishcachu?

Cai Alpahuanga ninandami dibi tucushcanchi. ¿Imamandata shina ninchi? Gentecunaca cai Alpapi imalla tiashcacunata alipacha aprovechashpapash cai Alpa cutin tigrashpa mejorarichunga na tiempota cunllu. Shinaca ¿imatata rurai ushanchi? Shuj ecologista runaca ninmi: “Cai Alpata imashina cuidanataca na yachanchichu” nishpa. Chaimandami Bibliapipash nin: ‘Pipash paipa causaita mandaitaca na ushanllu’ nishpa (Jeremías 10:23).

Shinapash Bibliapillatami nin, Taita Diosca cai Alpata huaglichishpa tucuchichunga na saquingachu nishpa. Salmo 115:16​pica ninmi, cai Alpataca ‘runacunamanmi cushca’ nishpa. Shinaca cai Alpataca Taita Diosmi cararca (Santiago 1:17, NM). Cai Alpaca juyailla, alipacha rurashcami can. ¿Callaripilla juyaillagu ricurishpa jipaman tucurichunllu cai Alpataca rurarca? Taita Diosca na chai yuyaihuanllu cai Alpataca rurarca.

¿IMATASHI TAITA DIOSCA RURANGA?

Bibliapa Génesis libropica cai Alpata Taita Dios imashina rurashcatami parlan. Pundapica ninmi, cai Alpaca ‘imamanbash na rijcha, imapash illajmi carca. Yana yana tutashnami’ carca nishpa. Yacupash tiarcami ninmi (Génesis 1:2). Chai jipaca Taita Diosca nircami: “Punchalla tucuchun” nishpa (Génesis 1:3). Shina nijpimi Indi rayocuna cai Alpaman chayamujpi cai Alpaca punchalla tucurca. Chai jipaca chaquishca alpapash jatun yacucunapashmi ricurirca (Génesis 1:9, 10). Cutin chai jipami cai Alpapica ‘verdella jihuapash, [“micunalla granocunata”, NM ] fucuj yuracunapash viñarca’ (Génesis 1:12). Shinami cai Alpapica imapash viñashpa, fucushpa, cutin tigrashpa viñai callarinalla carca, gentecunapash causanallami carca. Shinapash ¿imamandata Taita Diosca cai Alpataca alipacha rurarca?

Profeta Isaiasca nircami: ‘Cai pachata ruraj Taita Diosca’ cai pachataca ‘na yanga rurarcachu, chaipi causanajuchunmi rurarca’ nishpa (Isaías 45:18). Imashinami ricunchi, Taita Diosca gentecuna cai Alpapi para siempre causachunmi munan.

Cai Alpata Taita Dios carajpipash ashtaca gentecunami cai Alpataca huaglichinajun. Shinapash Taita Diosca gentecuna cai Alpata tucuchichunga na saquingachu. Bibliapica ninmi, Taita Diosca llullangapaca na runachu can. Pai rurasha nishcataca rurangami, pactachingami nishpa (Números 23:19). Shinaca cai Alpata tucuchichun na saquishpami ‘cai pachata [huaglichinajujtara] tucuchinga’ (Apocalipsis 11:18).

CAI ALPAPIMI PARA SIEMPRE CAUSASHUN

Gentecunaman yachachijushpaca Jesusca nircami: ‘Na ñapash fiñarijcunaca ninandami cushijun. Paicunami cai pachata paicunapa cachun japinga’ nishpa (Mateo 5:5). Shinallata cai Alpata pi salvanata yachachunmi Jesusca nirca: ‘Can mandanaca, ucha chayamuchunmi munanchi. Imashinami jahua pachapica can munashcashna ruranajun, chashnallata cai pachapipash, can munashcashna ruranajushpami ali canman” nishpa. Shinaca Taita Diospa Reino mandajpimi Taita Diospa munaica cai Alpapi pactaringa (Mateo 6:10).

Taita Diospa Reino mandajpi cai Alpa cambiana cajpimi Taita Diosca nin: “Ricui, ñucami imatapash tucuita mushujta rurani” nishpa (Apocalipsis 21:5). Shinaca ¿cai Alpata tucuchishpa shuj mushuj Alpata ruranatachu nijun? Na chaitachu nijun. Cai Alpaca ali rurashcami can. Cunan punllapi gobiernocunami cai Alpataca huaglichinajun. Paicunapa culpamandami jatun llaquicunapi causanajunchi. Bibliapica ninmi, Taita Diosmi tucuilla gobiernocunata tucuchishpa ‘mushuj jahua pachata, mushuj cai pachatapash ruranga’ nishpa. Mushuj jahua pacha nishpaca Taita Diospa Reinomandami parlajun. Cutin mushuj cai pacha nishpaca Taita Diosta cazuj gentecunamandami parlajun (Apocalipsis 21:1).

Gentecuna huaglichishca Alpata Taita Dios arreglana cajpimi Salmo librota escribij runaguca nirca: ‘Cai pachata ricushpami ninandapacha fucuchipangui’ nishpa. Cai Alpapi clima arreglarijpi, ashtahuanbachaca Taita Diospa bendicionhuanmi cai Alpaca paraíso Alpagu tucunga. Tucuimi alipacha fucunga (Salmo 65:9-13).

India llactamanda Mohandas Gandhipa secretario Pyarelal Nayyar shutica Mohandas Gandhipa shimicunata yarishpami nirca: “Cai Alpapi imalla tiashcacunaca tucuilla gentecunapa pactangallami. Shinapash charishpata ashtahuan munaj gentecunaman cungapaca na pactangachu” nishpa. Chashna llaquicuna ama tiachunmi Taita Diospa Reino mandashpaca, paicunapa shungupi cambiachun gentecunataca ayudanga. Profeta Isaiasca nircami, Taita Dios mandajpica pipash ‘ima nalitapash, ima llaquitapash na ruranajungachu’ nishpa (Isaías 11:9). Cunanbica ashtaca millón gentecunami Diospa mandashcacunatapash yachajunajun, Taita Diostapash shuj gentecunatapash juyanatami yachajunajun. Chaimandami paicunaca agradicishpa, cai Alpata cuidanata yachajunajun, Taita Dios munashcashna causanajun. Paicunaca shamuj punllacunapi shuj paraíso Alpagupi causangapami cunanmandallata yachajunajun (Eclesiastés 12:13; Mateo 22:37-39; Colosenses 3:15).

Ñucanchi Alpa

Cai Alpaca alipacha rurashca, juyaillagumi can. Na tucuringachu

Génesis libropica ninmi, tucuita rurai tucuchishca jipaca Taita Diosca nircami, ‘cai rurashcacunaca aligupachami can’ nishpa (Génesis 1:31). Cai Alpaca alipacha rurashca, juyaillagumi can. Jehová Diosca cai Alpa huaglishpa tucuchichunga na saquingachu. Chaita yachashpaca ninandami cushijunchi. Jehová Diosca nircapashmi: ‘Alita rurajcunami, [“Alpataca”, NM ] japinga. Chaipica, causaitami causanajunga’ nishpa (Salmo 37:29). Quiquinbash alita rurashpa chai juyailla Alpagupi para siempre causachunmi munanchi.

Gentecunami...

  • ... alpata quilpajuj aireta huaglichinajun. Sociedad Meteorológica Americana, 2012ca ninmi: ‘Alpata quilpajuj airepash, yacucunapash, alpapash cunuyanajunmi. 1950 huatamandaca gentecunami ashtahuan culpata charin’ nishpa.

  • ... alpata huaglichinajun. “Mundo enteropi casi chaupi alpatami gentecunaca huaglichinajushca. Chaimandami tauca animalcunapash, plantacunapash tucurinajun. Climapash cambiajun.” (Global Change and the Earth System)

  • ... yacucunata huaglichinajun. “Ashtaca ashtaca pescadocunata chaipillata chaipillata japinajujpimi huaquin pushtucunapica pescadocuna chingarishca o pescadocuna ama chingarichun huaquin pushtucunataca cuidanajun.” (BBC, septiembre de 2012)

  • ... plantacunatapash animalcunatapash tucuchinajun. “Ashtaca cientificocunaca ninmi, gentecunapa culpamandami ashtaca plantacuna, animalcunapash cai Alpapica ñapash tucuringa nishpa”. (Internetpi direccionmanda japishcami can: science.nationalgeographic.com)

Zona de vida nishcaca ¿imashinata ayudan?

Shuj jaripa sombrami can. Alpa, yacu, airemi ricurin

Zona de vida nishcapica ¿imacunallata causai ushan? Yacupica pescadocunami causai ushan. Alpapica gentecuna, animalcunami causan. Cutin Alpa jahuataca pajarocunami rinajun. Yacupi, alpapi, alpa jahuapipash causangapaca tucui minishtirishcacunami tian. Plantacunapi pensaripashun. Plantacunaca indijpi, tamiajpimi viñai ushan. Viñashpa fucujpimi animalcunapash, gentecunapash micui ushan. Plantacunami dióxido de carbono nishca nali aireta chasquishpa oxígeno nishca ali aireta shitan. Chai ali aireta respirashpami animalcunapash gentecunapash causai ushanchi. Gentecunapash animalcunapash samaita cacharishpaca dióxido de carbono nishca nali airetami cacharinchi. Chai dióxido de carbono nishca airetami plantacunapash cutin chasquin. Imashinami ricunchi, zona de vida nishcami cai Alpapi causai tiachunga na sirvishca cosascunatapash cutin sirvichun tigrachijun. Chai zona de vida tiashcamandami cai Alpapica para siempre causai tiai ushan.

Chaimandami Bibliapica nin, Taita Diosmi ‘cai pachataca alipacha yachaihuan aliguta jilapi churarca’ nishpa (Jeremías 10:12). Bibliata investigaj runaca ninmi: “Gentecuna cushijushpa causachunmi cai Alpaca alipacha rurashca can” nishpa.

    Quichua Imbabura publicacionguna (1993-2026)
    Llujshingapaj
    Caipi yaicupai
    • Quichua (Imbabura)
    • Cai informacionda shujcunaman cachangapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • ¿Imashinata utilizana can?
    • Quiquinba datocunataca alimi cuidashun
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Caipi yaicupai
    Cai informacionda shujcunaman cachangapaj