TEMA 13
Tucui shunguhuan juyaripashunchi
“Tucui shunguhuambacha caishuj chaishuj juyarishpa causanajunguichi” (1 PED. 1:22).
CÁNTICO 109 Tucui shunguhuan juyarishunchi
CAITAMI YACHAJUPASHUNa
Jesús pai huañuna tutapica paipa catijcunataca juyai minishtirishca cashcatami intindichirca. (Párrafo 1, 2ta ricupangui).
1. ¿Imatata Jesusca paipa catijcunataca mandarca? (Callari paginapi dibujota ricupangui).
JESÚS pai huañuna tutapica paipa catijcunataca: “Nara mandashca mushujtapachami, cashna nishpa cangunataca mandani: [...] Ñuca imashnami cangunata ninanda juyani, chashnallatami cangunapash, caishujhuan chaishujhuan ninanda juyarishpa causana canguichi” nishpa. Shinallata nircapashmi: “Shina juyarishpa causanajujta ricushpami, ñucapaj yachajujcuna cashcataca tucuicuna rijsinajunga” nishpa (Juan 13:34, 35).
2. ¿Imamandata huauquipanicunataca juyana capanchi?
2 Jesusca paipa ali catijcunataca paishna shujcunata juyachunmi mandarca. Shina juyaita ricuchijpimi gentecunaca Jesuspa ali catijcuna cashcata cuenta japina carca. Cai shimicunataca Jesuspa punda catijcunami pactachirca. Cunanbipashmi cai shimicunataca pactachina capanchi. Chaimandami na fácil cajpipash huauquipanicunataca tucui shunguhuan juyangapaj esforzarina capanchi.
3. Cai temapica ¿imatata yachajugripanchi?
3 Juchayucuna caimandami huauquipanicunata juyanaca shinlli can. Shinapash Jesuspa chaquita catishpami esforzarishpa catina capanchi. Ñucanchi huauquipanicunahuan ali cangapaj, tucuicunata igual tratangapaj, paicunata mingachingapapash tucui shunguhuan juyana cashcatami cai temapica yachajupashun. Cai temata yachajujushpaca tapuripashunchi: Na fácil cajpipash shuj huauquipanicuna juyaita ricuchishpa catishcamandaca ¿imatata yachajuni? nishpa.
TUCUICUNAHUAN ALI CANGAPAJ ESFORZARIPASHUNCHI
4. Mateo 5:23, 24pi nishca shinaca ¿imamandata ñucanchihuan culirashca huauquipanicunahuanga ali tucuna capanchi?
4 Jesusca ñucanchihuan culirashca huauquipanicunahuan ali tucungapaj esforzarina cashcatami yachachirca (Mateo 5:23, 24, liingui). Shinallata Jehová Diospa ñaupajpi ali cangapaca tucuicunahuan ali llevarina cashcatami intindichirca. Tucui huauquipanicunahuan ali cangapaj esforzarijta ricushpaca, Jehová Diosca ninandami cushijun. Huauquipanicunahuan resentirishcalla catijpi, ali tucungapapash na munajpica Jehová Diosca ñucanchicuna paita sirvijushcataca nalicachishpami ricunga (1 Juan 4:20).
5. Shuj huauquihuan ali tucungapaca ¿imamandata huauqui Marcopaca shinlli carca?
5 Huauquipanicunahuan ali tucungapaj esforzarinaca huaquinbica shinllimi can. ¿Imamandata shina nipanchi? Marcob huauquihuan ima pasashcata ricupashunchi. Huauqui Marcoca shuj huauqui paimanda huasha rimashpa purijushcatami yachaj chayarca. Chaimi llaquilla sintirirca. Chaita yachaj chayashpaca ¿imatata huauqui Marcoca rurarca? Paica ninmi: “Ninanda culirashpami buta saquircani”. Shinapash butashca jipami huauqui Marcoca ninanda arripintirirca. Chaimandami chai huauquihuan ali tucungapaca paihuan parlarca. Shinapash chai huauquica na disculpangapaj munarcachu. Chaimi: “¿imamandata ñucara paihuan ali tucungapaj esforzarina cani?” nishpa huauqui Marcoca pensarijurca. Shinapash superintendente de circuito huauquimi, paihuan ali tucungapami esforzarina cangui nishpa consejarca. Chai jipaca ¿imatata huauqui Marcoca rurarca?
6. a) Huauquihuan ali tucungapaca ¿imatata huauqui Marcoca rurarca? b) Efesios 4:2, 32pi shimicunataca ¿imashinata huauqui Marcoca pactachirca?
6 Huauqui Marcoca pai imashina cashcata, huaquinbi na humilde cashcata, shujcunatapash yali cani nishpa pensarin cashcatami cuenta japirca. Paira cambiana cashcatami intindirca (Col. 3:8, 9, 12). Chaimi cutin disculpata mañangapaj chai huauquipaman rirca. Shinallata disculpahuai, chai problemataca cungaitapacha cungashun nishpami huaquin cartacunatapash escribirca. Huaquin regalogucunatapashmi gushtanga yashpa cararca. Chaicunata rurajpipashmi chai huauquica culira catirca. Shinapash huauqui Marcoca Jesús mandashcashnami chai huauquita juyaimanda perdonashpa catirca (Efesios 4:2, 32, liingui). Huaquin huauquipanicuna ñucanchita na perdonangapaj munajpipash, paicunata juyaimandami ñucanchicunaca perdonashpa catina capanchi. Shinallata paicunahuan charishca problemacuna arreglarichunbashmi Jehová Diosta mañana capanchi (Mat. 18:21, 22; Gál. 6:9).
Pipash ñucanchihuan culira cajpica, uchallami paihuan ali tucungapaj parlarina capanchi. (Párrafo 7, 8ta ricupangui).c
7. a) ¿Imata rurachunda Jesusca mandarca? b) Shuj panigutaca ¿imata pasarca?
7 Jesusca ñucanchita imashina tratachun munashcashnallata shujcunata tratana cashcatami yachachirca. Shinallata ñucanchita na juyajcunatapash juyachunmi mandarca (Luc. 6:31-33). Congregacionbi pipash ñucanchita na saludangapaj munajpica ¿imatata rurana capanchi? Congregaciongunapica na siempre shina pasanllu. Shinapash Laura paniguta ima pasashcata ricupashun. Paica ninmi: “Shuj ñañaguca ñucata saludangapaca na munanllu carca. Imamanda pai ñucahuan shina portarijtaca na yacharcanichu. Chaimandami tandanajuicunamanbash na rinayan carca. Callaripica na ñuca culpachu can yarcanimi. Congregacionmanda shuj turiñañagucunapashmi paica tucuicunahuan shina rasiallami portarin nin cashcata yarircani”.
8. a) Shuj paniguhuan ali cangapaca ¿imatata Laura paniguca rurarca? b) ¿Imatata Laura panigumandaca yachajupanchi?
8 Laura paniguca chai paniguhuan ali llevaringapaca huaquin cosascunatami rurarca. Jehová Diosta mañashpami chai paniguhuan parlangapaj decidirca. Chai paniguhuan chai problemamanda parlashca jipaca paicunaca alimi llevari callarirca. Shinapash ima pasashcata ricupashunchi. Laura paniguca ninmi: “Shuj tiempo jipallami chai ñañaguca cutin pundashnallata tratai callarihuarca. Chaimi desanimarircani” nin. Callaripica Laura paniguca, chaishuj panigu cambiajpillami pai cushilla canata pensan carca. Shinapash chai paniguta juyashpa catina cashcata, “caishujmanda chaishujmanda perdonarina” cashcatami Laura paniguca yarirca (Efes. 4:32-5:2). Shinallata huauquipanicunata ciertopacha juyashpaca “na fiñashcalla causangapaj” munana cashcatami yarirca. Juyaica ‘tucui llaquita apanlla, tucuita crinlla, tucuita shuyanlla, ima nalita rurajpipash saquinlla’ nishcatapashmi yarirca (1 Cor. 13:5, 7). Chaicunata yarinami Laurataca ama chai problemapilla pensarijuchun ayudarca. Shuj tiempo jipaca chai paniguca alimi Laurataca tratai callarirca. Shinaca ñucanchi huauquipanicunata juyangapaj, paicunahuan tranquilo ali llevaringapaj esforzaripashunchi. Shinami ‘casilla ali causaita, juyarishpa causanata caraj Taita Diosca’ ñucanchihuan canga (2 Cor. 13:11).
TUCUICUNATA IGUAL TRATAPASHUNCHI
9. Hechos 10:34, 35pi nishca shinaca ¿imamandata tucuicunata igual tratana capanchi?
9 Jehová Diosca tucuicunatami igual tratan (Hechos 10:34, 35, liingui). Ñucanchicunapash Jehovashna huauquipanicunata igual tratashpaca, Jehovapa huahuacuna cashcatami ricuchipanchi. Shinallata shujcunata ñucanchi imashina juyarinshnallata juyashpaca tucui huauquipanicunahuanmi ali llevarishun (Rom. 12:9, 10; Sant. 2:8, 9).
10, 11. Ama resentirishcalla yalingapaca ¿imatata shuj paniguca rurarca?
10 Huaquin huauquipanicunapaca tucuicunata igual tratanaca ashata shinlli o dificilmi can. Cunanga Ruth paniguta ima pasashcata ricupashunchi. Pai joven cashpaca, shuj llactamanda paniguhuanmi shuj nali experienciata charirca. Chaimandaca ¿imashinata paica sintirirca? Paica cashnami nin: “Chai llactamandaca nimata na yachangapaj munarcanichu. Chai llactapi causajcunapash, turiñañacunapash shinallata canga yarcanimi”. Ruth panigu ama shina pensajuchunga ¿imata ayudarca?
11 Ruth paniguca pai resentida cashcatami cuenta japirca. Chaimi Anuario libropi chai llactamanda experienciacunata lii callarirca. Paica ninmi: “Chai llactapi gentecunamanda ali pensangapami esforzarircani. Chaimanda turiñañagucuna tucui shunguhuan Jehovata sirvinajujtami cuenta japircani. Paicunapash Jehovapa organizacionmanda cashcatami intindircani” nin. Chaimandami Ruth paniguca huauquipanicunata juyana cashcata cuenta japirca. Ruthca ninmi: “Chai llactamanda turiñañacunata rijsishpaca paicunata juyaihuan tratangapaj, paicunahuan parlangapami esforzarin carcani. Shina ruraimandami turiñañacunataca rijsi usharcani”. Chaita rurashcamandaca ¿imata pasarca? Ruthca ninmi: “Chaita rurashcamandami cunanbica chai llactamanda turiñañacunataca alicachishpa ricuni” nishpa.
Huauquipanicunata ‘juyashpaca’, tucuicunatami igual tratashun. (Párrafo 12, 13ta ricupangui).d
12. Sarah paniguca ¿imapita cambiana carca?
12 Huaquingunaca tucuicunata igual tratanchi yashpapash na tucuicunata igual tratajushcatami cuenta japin. Por ejemplo, Sarah paniguca congregacionbi privilegiocunata charij huauquicunata, charij charij o pobre huauquipanicunata, mishu, gringo, yanagu cajpipash igualmi tucuicunatallata ali tratan carca. Shinapash paica ninmi: “Na tucuicunata igual tratajushcatami cuenta japircani”. Sarah paniguca universidadta estudiashca familiamandami shamun. Chaimandami universidadman rishcacunahuanlla llevarinata gushtan carca. Shuj punllaca paipa amigomanga cashnami nirca: “Universidadta estudiashcacunahuanllami llevarinata gushtani, na estudiashcacunahuanga na llevarinata gushtanichu” nishpa. Shinapash chai pensamientotaca Sarah paniguca ña saquinami carca. Chaipaca ¿imata ayudarca?
13. Sarah panigumandaca ¿imatata yachajupanchi?
13 Sarah panigupa yuyaita cambiachunga shuj superintendente de circuito huauquimi ayudarca. Sarah paniguca ninmi: “Ali comentariocunata cujpi, Jehová Diosta tucui shunguhuan ali sirvijujta ricushpa, Bibliamanda ali yachajushcata ricushpami superintendenteca alitami rurajungui nishpa cushichihuarca. Shina nishca jipallami Bibliamanda yachajushcacunaca quiquin humilde cachun, na tucuita rurai ushashcata intindichun, shujcunata igual tratachunmi ayudana can” nihuarca. Superintendente nishcataca Sarah paniguca cazurcami. Paica ninmi: “Tucui turiñañacunata juyaihuan, igual tratana cashcatami cuenta japircani. Shinallata paicuna Jehová Diospa ñaupajpi ali cashcata ricushpami, paicunataca ashtahuan juyaihuan, ali tratangapaj esforzarircani” nishpa. Ñucanchica ¿imashinata huauquipanicunataca tratapanchi? Ñucanchicunaca estudiashca caimandallaca shujcunamanda yalimi cani yashpaca na pensanachu capanchi. Tucui huauquipanicunata tucui shunguhuan ‘juyashpaca’, tucuicunata igual tratajushcatami ricuchipashun (1 Ped. 2:17).
MINGACHINGAPAJ ESFORZARIPASHUNCHI
14. Hebreos 13:16pi nishca shinaca mingachijpica ¿imashinata Jehová Diosca sintirin?
14 Ñucanchicuna huauquipanicunata mingachijpica Jehová Diosca cushijushpami ricun (Hebreos 13:16, liingui). Huauquipanicunata minishtijuj horaspipacha ayudashpaca Jehová Diosta sirvijushcatapashmi ricuchipanchi (Sant. 1:27; 2:14-17). Bibliapica ninmi: “Huasiman shamujpipash, mingachinami canguichi” nishpa (Rom. 12:13). Huauquipanicunata mingachishpaca paicunata tucui shunguhuan juyashcata, paicunapa ali amigocuna cashcatapashmi ricuchipanchi. Paicunahuan micungapaj, imagutapash ufiangapaj, parlangapami tiempoguta llujchina capanchi. Chaita ricushpaca Jehová Diosca ninandami cushijun (1 Ped. 4:8-10). Shinapash huaquinbica ¿imamandata ñucanchi huauquipanicunata na mingachingapaj munapanchiman?
“Pundaca turiñañacunata mingachinataca na gushtanllu carcani. Cunanga cushijushpami mingachini” (Edit). (Párrafo 16ta ricupangui).e
15, 16. a) ¿Imamandata huaquin huauquipanicunaca na mingachingapaj munan? b) Mingachinata yachajuchunga ¿imata Edit panigutaca ayudarca?
15 Huaquinbica imagutapash na charinchichu yashpami huauquipanicunataca na mingachingapaj munapanchiman. Cunanga Edit panigumanda yachajupashunchi. Paica viuda huarmigumi can. Pai nara Testigo cashpaca pihuambash na fácil llevarita ushanllu carca. Shujcunami ñucata yali imagutapash charin, paicunami mingachina can nishpami pensarin carca.
16 Testigo tucushpaca Edit paniguca paipa yuyaitaca cambiarcami. Jipacunamanga paica mingachingapami esforzarirca. Paniguca: “Salón del Reino huasita shayachi callarijujpimi shuj ancianoca shuj cusahuarmita ishcai semanaguta mingachipai nishpa mañahuarca. Shina nijpimi Sarepta viuda huarmiguta Jehová Dios imashina bendiciashcata yarircani” nin (1 Rey. 17:12-16). Chaita yarishpami Edit paniguca mingachirca. Shina mingachishcamandaca chai paniguca ¿imatata chasquirca? Edit paniguca ninmi: “Ishcai semanacunalla nishca cajpipash, ishcai quillatami ñuca huasipi quedarca. Chaimi paicunahuanga ali ali amigocuna tucurcanchi” nishpa. Edit paniguca congregacionmanda huauquipanicunahuanbashmi ali ali llevari callarirca. Cunanga paica precursorami can. Cunanbica villachishca jipaca, imagutapash carangapami paipa huasiman huauquipanicunataca pushan. Paica ninmi: “Pimanbash imagutapash carashpaca ninandami cushijupani. Shina rurashcamandami ashtaca bendiciongunata chasquipashcani” nishpa (Heb. 13:1, 2).
17. Huauqui Luis, paipa huarmigupash ¿imatata cuenta japirca?
17 Ña mingachinata yachashpapash shina rurashpa catingapami esforzarina capanchi. Por ejemplo, huauqui Luis, paipa huarmigupash paipa familiacunata, paicunapa taitamamacunata, amigocunata, superintendente huauquita paipa huarmigutapash siempremi paicunapa huasiman invitan carca. Shinapash huauqui Luisca, paicunahuan ali llevarishca huauquipanicunatalla invitaj cashcatami cuenta japirca. Shuj huauquipanicunatapash paicunapa huasiman invitangapaca ¿imatata rurarca?
18. Huauqui Luispash, paipa huarmigupash ¿imatata rurai callarirca?
18 Huauqui Luispash paipa huarmigupash shuj huauquipanicunata mingachina cashcatami yachajurca. Paicunaca Jesuspa nishcatami ali intindirca. Jesusca nircami: “Cangunata juyajcunatalla juyashpa causashpaca, ¿ima alitashi japinguichi?” nishpa (Mat. 5:45-47). Jehová Diosca imata minishtijujta tucuicunaman caraj Diosmi can. Luispash, paipa huarmigupash Jehová Dioshna cana cashcatami ali intindirca. Nimahora na invitashca huauquipanicunata paicunapa huasiman invitangapami parlarirca. Huauqui Luisca: “Shina invitanami randimanda animarichun, Jehová Diosta tucui shunguhuan sirvishpa catichunbash ayudashca” nin.
19. a) Jesuspa ali catijcuna cashcataca ¿imashinata ricuchi ushapanchi? b) Ñucanchicunaca ¿imatata rurana capanchi?
19 Ñucanchi huauquipanicunahuan ali cangapaj, tucuicunata igual tratangapaj, paicunata mingachingapapash tucui shunguhuan juyana cashcatami cai temapica yachajupashcanchi. Ñucanchi huauquipanicunamanda nalicunata ricujunapa randica, juyangapami esforzarina capanchi. Shina rurashpaca ñucanchillatami cushilla sintirishun. Shinallata Jesuspa ali catijcuna cashcatapashmi ricuchipashun (Juan 13:17, 35).
CÁNTICO 88 Canba ñangunata yachachihuayari
a Jesusca paipa catijcunaca caishuj chaishuj juyarimanda rijsi tucushcacuna canga nircami. Ñucanchi huauquipanicunata juyaimandami paicunahuan ali cangapaj, tucuicunata igual tratangapaj, paicunata mingachingapapash esforzarina capanchi. Caicunata ruranaca na siempre fácil canllu. Chaimandami cai temapica ñucanchi huauquipanicunata tucui shunguhuan juyangapaj imata rurana cashcata yachajupashun.
b Cai temapica huaquin shuticunata cambiashcanchimi.
c CAI FOTOPICA: Shuj paniguca shuj problemamanda parlangapami shuj panigutaca cutin cutin mascan. Shinapash chaishuj paniguca na parlangapaj munanllu. Masqui chaishuj panigu shina cajpipash paita juyaimandami paihuan parlangapaj cutin cutin mascan. Shinami paicunaca chai problemata arreglashcata ricuchin.
d CAI FOTOPICA: Shuj mayorlla huauquigu sololla sintirijtami ricuchin.
e CAI FOTOPICA: Shuj paniguca shuj huauquipanicunata mingachimanda cunanbi cushilla sintirijtami ricuchin.