JOVENGUNAPA TAPUICUNA
Shujcuna quiquinmanda chismecunata parlajpipash ¿imatata na rurana capangui?
¿Imashpata chismecunaca ninanda llaquichin?
Chismecunata nishpa, huashalla imacunatapash shujcunamanda parlashpaca, casi siempremi shujcunata pingaipi churana o llaquichina munaihuan imatapash nirin. Huaquinbica na llaquichina munaihuan nishca cajpipash, pero shuj amigo shina nishcata yachanaca ninandami llaquichin (Salmo 55:12-14).
Ashleyca ninmi: “Shuj punllaca ñuca amiga ñucamanda nalicunata nijujta, ñucapaca pipash na importanllu nishcatami yachaj chayarcani. Chaimi ninanda llaquirircani. Ñuca amiga shina nijunataca na pensarcanichu” ninmi.
¿Imatata yachajupanchi? Maijan personapash shuj amigo cajpi o na cajpipash paimanda nalicunata parlajuchunga na gushtanllu.
Chismecunaca ninandami llaquichin
Gentecunaca huaquin yuyaicunamandami shujcunamandaca nalicunata parlanlla. Huaquin yuyaicunata ricushun.
Shujcunapi preocuparishpa. Gentecunaca shujcunahuan llevarinatami gushtanchi. Chaimandami ñucanchi amigocunamanda o rijsishcacunamanda parlanata gushtanchi. Bibliapica shujcunamanda preocuparina cashcatami yachachin (Filipenses 2:4).
Biancaca ninmi: “Shujcunamanda parlanatami gentecunaca alicachinchi” ninmi.
Katyca ninmi: “Ñucaca shujcuna imashina cashcata, imata rurashcatami shujcunaman parlanata ninanda gushtani. Chaita rurashpami ali sintirini” ninmi.
Na imata ruranata charishpa. Bibliata escribijushca tiempopica, huaquin gentecunaca na imata ruranata charishpami, ‘lugarlla cashca horaspica mushuj cosascunata uyanata, parlanata gushtan carca’ (Hechos 17:21). Cunan punllacunapipash shinallatami can.
Joannaca ninmi: “Huaquinbica, gentecunaca imatapash na parlanata charishpami ima parlocunatapash inventarin” nin.
Paicunallata na seguro sintirishpa. Chaimandami Bibliapica na shujcunahuan compararinajunachu can nin (Gálatas 6:4). Huaquin gentecunaca paicuna na seguro sintirishcata shujcuna ama cuenta japichunmi shujcunamanda nalicunata parlan.
Felipeca ninmi: “Chismecunata parlajcunaca shungu ucupi paicuna imashina cashcata, imata pensashcatami ricuchin. Mayoriaca envidiamanda chashna parlan. Huaquingunaca ali sintiringapaj, paicuna shujcunamanda yali cani ningapami nalicunata shujcunamanda parlan” nin.
¿Imatata yachajupanchi? Imashinami ricunchi, canmandaca siempremi pipash imatapash parlanga.
Caitami rurai ushangui
Canmanda pipash nalita parlachunga na controlai ushanguichu. Pero chashna pasajujpica canmi controlarina cangui. Shinaca ¿imatata rurai ushangui? Ishcai yuyaicunata ricupashun.
1. Imata nijujpipash na uyashcashnami quidana cangui. Huaquinbica imatapash yangatalla nijujpica, mejor imatapash na nina o ruranachu cangui. Bibliapica ninmi: “Na ñapash imatapash ninajunachu capanguichi, ni ñapash culirajllapash na canachu capanguichi” ninmi (Santiago 1:19).
Elisaca ninmi: “Maijanllarimi ñucataca shuj jarihuanmi purijun nishpa parlashcarca. Chai jaritaca rijsitallapash na rijsircanichu. Na crinayaimi carca. Pero chashnami pasarca. Chashna pasashcata yarishpa, parlashpaca cunangamanmi asini” ninmi.
Aliciaca ninmi: “Ali persona cashpaca chismecunapica na urmashunllu. Ali persona cajpica, pipash canmanda chismecunata nijpica, huaquingunallami chai chismecunataca cringa. Ima cierto cashcataca siempremi yachaj chayarin” ninmi.
Caita rurapangui: Ima pasashcata cungana shinlli cajpica, canmanda imata nijushcata, imashina sintirishcata escribi. Bibliapica ninmi: ‘Shungupilla yarishpa upallaichiyari’ ninmi (Salmo 4:4).
2. Chismecunata nijhuan parlanami canchi. Canmanda parlashca chismecuna canda yapata llaquichijujpica, chai chismeta parlai callarishca personahuanmi talvez parlana cangui.
Elisaca ninmi: “Canmanda chismecunata parlashpa purij personahuan parlajpica, chai personaca ima horapash pai chismecunata nijushcata yachaj chayanga nishpami, shujcunamanda chismecunata parlanataca saquinga. Shinallata, chai personahuan parlanaca chai problemata arreglachun, cutin ali llevarichunmi ayudanga” ninmi.
Shinapash, chai personahuan nara parlashpallatami Bibliapa cati yuyaicunata yarishpa, huaquin tapuicunata rurarina capangui.
“Narapash uyashpata imatapash tigrachijlla runaca, muspa runashnami nalicachishpa rimai tucun” (Proverbios 18:13). “Imamanda shina nishcataca ¿tucuitachu ali yachani? O ¿pandachu intindishcanga?”
“Uyangapaca listomi cana capanguichi. Uyangapaj listo cashpapash na ñapash imatapash ninajunachu capanguichi, ni ñapash culirajllapash na canachu capanguichi” (Santiago 1:19). “¿Cunanllatachu paihuan parlana cani, o ashtahuan tranquilo cajpichu parlana cani? O ¿yangatachu yapata culirajuni?”
“Imatami cangunamanda rurachun munanguichiman, chaitallatami shujcunamandapash rurana canguichi” (Mateo 7:12). “Can chismeta parlashca cashpaca, ¿imashinata canhuan parlachun munanguiman? ¿Ima hora, maipita canhuan parlachun munanguiman? ¿Imashinata chai problemata arreglachunga munanguiman?”
Caita rurapangui: Nara parlashpallata imata ninata escribipai. Chai jipaca, shuj o ishcai semana yalichun saquipai. Chai tiempo yalishca jipa, imata escribishcata liishpa imata cambiana cashcata o na cambiana cashcata ricupai. Imata ruragrijushcataca canba taitaman o mamaman o shuj mayorlla personaman parlai. Shinallata, imata pai pensashcata tapui.
¿Imatata yachajupanchi? Imashinami ricupashcanchi chismecunataca na controlai ushanguichu. Shinapash, chismecuna ama mirashpa catichunga huaquin cosascunatami rurai ushangui.