-
Joven, canba feta shinlliyachinami canguiVillajun 2016 | septiembre
-
-
Joven, canba feta shinlliyachinami cangui
“Crishcamandami, na ricushpapash japigrinataca aligutapacha yachanchi” (HEBREOS 11:1).
CÁNTICO 41, 11
1, 2. a) Jehovata sirvinajuj jovengunaca ¿imatata huaquinbica tapurin? b) ¿Imatata Bibliaca nin?
GRAN BRETAÑA llactapica, colegiomanda shuj cumbami shuj joven panigutaca nirca: “¿Canga ali yuyaj cashpatachu Diospi cringui?” nishpa. Alemania llactamanda shuj huauquiguca escribircami: “Ñuca profesorcunaca ninmi, Taita Diosmi tucuita rurashca nishcacunaca yanga parlocunallami can, tucui estudiantecunami evolucionbi crin” nishpa. Francia llactapi shuj joven paniguca nircami: “Ñuca profesorcunaca cunangaman Bibliapi crij estudiantecuna tiajta yachashpaca manllarinmi” nishpa.
2 Cunan punllapica, ashtaca gentecunami Taita Dios ñucanchita rurashcataca na crin. Jehovata sirvij joven cashpa o Jehovamanda chairalla yachajujushca cashpaca huaquinbica tapuringuipashchari, Jehová Dios Tucuita Ruraj Dios cajtaca imashinata shujcunaman intindichisha nishpa. Bibliami ñucanchi imata liijushcata, imata uyajushcata aliguta pensarishpa ñucanchillata intindichun ayudan. Bibliapica ninmi: ‘Ali cajta, nali cajta tucuita aliguta yaripanguichi’ nishpa. Shinaca ima ali cajta ima nali cajta yarinaca ¿imashinata ayudan? Chaita yarinaca panda yachachishcacunata ama chasquichun, shinlli feta charichunmi ayudan (1 Tesalonicenses 5:21).
3. ¿Imatata cai temapica yachajupashun?
3 Jehová Diospi ashtahuan cringapaj o paipi shinlli feta charingapaca Jehová Diostami ali rijsina canchi (1 Timoteo 2:4). Chaimandami Bibliatapash publicaciongunatapash liijushpaca aliguta pensarishpa liina cangui, imata liijushcata intindingapapash esforzarinami cangui (Mateo 13:23, NM). Cai temapimi ricushun, aliguta pensarishpa yachajushpaca Jehová Dios Tucuita Ruraj Dios cashcata, Bibliata Taita Dios escribichishcata intindi ushanata (Hebreos 11:1).
FETA ASHTAHUAN SHINLLIYACHINGAPACA ¿IMATATA RURANA CANGUI?
4. a) Evolucionbi crinamanda, Taita Dios tucuita rurashcapi crinamandapash ¿imatata ni ushapanchi? b) ¿Imatata tucuicuna rurana capanchi?
4 Huaquinbica pipash ningachari: “Cientificocunapash evolucionbi crijpimi ñucapash evolucionbi crini. Diostaca pipash na ricushcachu ¿imamanda quiquinga Diospi cringui?” nishpa. Ashtaca gentecunami shina nin. Ciertomi can, Taita Diostapash, tucui cosascunata pai imashina rurashcatapash ni pi na ricushcanchichu (Juan 1:18). Evolucionbi crijcunapash, paicuna na ricushca cosascunapimi crin. ¿Imamandata shina ninchi? Shuj planta shuj animal tucujta o shuj animal shuj gente tucujtaca ni shuj científico ni shuj gentellapash na ricushcachu. Pensaripashun. ¿Pita shuj mono shuj gente tucushcataca ricushca? (Job 38:1, 4). Chaimandami tucuicuna aliguta pensarishpa ñucanchillata ima cierto cajta o na cierto cajtapash intindina canchi. Ashtaca gentecunaca urcucunata, plantacunata, animalcunata ricushpami ciertopacha Taita Dios tiashcataca cuenta japishca. Bibliapi nishca shinaca, chai tucui cosascunata ricushpami Taita Dios Tucuita Ruraj Dios cashcata, ashtaca poderta charishcata, shuj ali Dios cashcatapash cuenta japishca (Romanos 1:20).
Quiquin imata crishcata shujcunaman intindichingapaca ¿ima ayudacunata tian? (Párrafo 5ta ricupangui).
5. Taita Diospa rurashcacunamanda ashtahuan yachajuchunga ¿ima publicaciongunata ayudai ushan?
5 Urcucunata, plantacunata, animalcunata aliguta ricushpaca alipacha rurashca cashcatami cuenta japinchi. Taita Diosta na ricui ushashpapash ‘crishcamandami’ Tucuita Ruraj Dios tiajta crinchi. Shinallata ali yachaj cashcata, shuj ali Dios cashcatami cuenta japinchi (Hebreos 11:3, 27). Cientificocuna imata investigashpa yachaj chayashcata liishpapashmi, Taita Diospa rurashcacunamanda ashtahuan yachajui ushanchi. Chaipaca Villajuna revistata, Las maravillas de la creación videota, Obra de un Creador, shinallata El origen de la vida folletocunata, ¿Existe un Creador que se interese por nosotros? librotapashmi ricui ushanchi. ¡Despertad! revistapipashmi cientificocuna o shuj gentecuna cunanbi imamanda Taita Diospi crishcata cutin cutin parlan. Ashtahuanbash “¿Casualidad o diseño?” nishca temapica animalcunamanda, plantacunamanda, urcucunamandami yachachin. Shinallata Taita Diospa rurashcacunata catishpa cientificocuna imatapash rurangapaj munashcatami parlan.
6. Ñucanchi publicaciongunaca ¿imashinata ayudaita ushan?
6 Estados Unidos llactamanda 19 huatacunata charij huauquiguca Obra de un Creador, shinallata El origen de la vida folletocunamanda parlashpaca nircami: “Alipachami ayudahuarca, cutin cutinmi chai folletocunataca yachajurcani” nishpa. Francia llactapi shuj paniguca escribircami: “‘¿Casualidad o Diseño?’ nishca temacunataca ninandami alicachini. Chai temacunapica parlanmi, ingenierocunaca imatapash alipacha rurashcata ricushpa paicunapash chaitallata catishpa rurangapaj munashcata. Shinapash na rurai ushanllu” nishpa. Sudáfrica llactapi, 15 huatacunata charij cuitsagupa taitamamaca nircami: “Ñucanchi ushiguca, ¡Despertad! revistamanda ‘Entrevista’ nishca tematami uchalla liinata gushtan” nishpa. ¿Imashinata cai publicaciongunaca quiquindapash ayudaita ushan? Taita Dios Tucuita Ruraj Dios cashcata crichun, maijan yuyaicuna panda cashcata cuenta japishpa chaicunata ama catichunmi ayudanga. Ashtahuangarin shinlli feta charishpa, shinlli huairacuna shamujpipash shuj sapiyashca quirushna ama urmachunmi ayudanga (Jeremías 17:5-8).
¿BIBLIAPI CRINGUICHU?
7. Taita Diosca ¿imamandata quiquinllata aliguta pensarichun munan?
7 Huaquinbica tapuringuipashchari “¿imamandata Bibliapi crina cani?” nishpa. Shina tapurinaca alimi can. ¿Imamandata shina ninchi? Jehová Diosca shujcuna imatapash crishcamandalla quiquinbash crichunga na munanllu. Ashtahuangarin quiquinllata aliguta pensarishpa Biblia ima nishcata yachajuchun, Bibliata Taita Dios escribichishcata canllata cuenta japichunmi munan. ¿Imamandata Jehová Diosca chaita rurachun munan? Biblia ima nishcata ashtahuan aliguta yachajushpaca ashtahuanmi Bibliapi cringui (1 Timoteo 2:4, Hebreos 5:14, liingui). Chaipaca ñucanchi yachangapaj munashca temacunatami Bibliapi yachajuna canchi.
8, 9. a) Huaquin gentecunaca ¿imata yachajunatata alicachin? b) Imata liijushcapi aliguta pensarinaca ¿imashinata huaquingunata ayudashca?
8 Huaquin gentecunaca Bibliapa profeciacunata yachajunatami alicachin. Shujcunaca historiamanda, cienciamanda, arqueologiamanda yachaj gentecuna imata yachachishcatami Bibliahuan chimbapuranata gushtan. Génesis 3:15pi parlashca profeciapi pensaripai. Cai profeciataca Adán y Eva na cazushpa, Taita Dios mandajushcata na alicachishca jipami Jehová Diosca escribichirca. Cai punda profeciapash shuj profeciacunapashmi Diospa Reino mandashpa Jehová Dioslla ali mandaj cashcata, tucui llaquicunata tucuchinatapash intindichun ayudan. Génesis 3:15pi profeciata intindingapaca ¿imatata rurana cangui? Cai profecía imashina pactarishcata ricuchij ashtahuan textocunata anotapai. Jipaca, chai textocunata ima tiempopi escribishcata investigashpa ordenbi churai. Shina rurashpaca Bibliata escribijcuna shuj shuj tiempopi causashpapash, Génesis 3:15pi profecía imashina pactarijta asha asha intindichishpa rishcatami cuenta japingui. Chaita ruranami Bibliata escribijcunata Jehová Dios paipa espíritu santohuan ayudashcata shujcunaman intindichichun ayudanga (2 Pedro 1:21).
9 Alemania llactamanda shuj huauquica cuenta japircami, Bibliata 40 jaricuna escribishca cashpapash Bibliapa cada libroca Diospa Reinomanda huaquin yuyaicunata parlajta. Ashtahuanbash Bibliata escribijcunaca shuj shuj tiempopimi causarca, paicunapurapash na rijsirircachu. Australia llactamanda shuj paniguca Villajun revistata yachajujushpami cuenta japirca, Pascuaca Génesis 3:15pi profeciahuanbash Mesiashuanbash ricunata charishcatab (tucuripi notata ricupangui). Chai paniguca escribircami: “Chai temata yachajunami Jehová alipacha Dios cajta cuenta japichun ayudahuarca. Pascuata yarichun israelitacunata Jehová Dios mandashcata yachashpami Pascua rurai Jesuspi pactarishcata intindishpa ninanda cushijurcani. Jesuspi Pascua imashina pactarishcata cuenta japingapaca aliguta pensarinami ayudahuarca” nishpa. Chai paniguca imata liijushcata aliguta pensarimandami shina intindi usharca. Shina rurashpami paipa fepash shinlliyarca, Jehová Diosmanbash ashtahuan quimirirca (Mateo 13:23).
10. Bibliapi ashtahuan cringapaca ¿imatata ashtahuan rurai ushapangui?
10 Bibliapi ashtahuan cringapaca ¿imatata ashtahuan rurai ushangui? Bibliata escribijcuna na manllaita charishcata, imatapash na pacashpa escribishcata pensarinami Bibliapi ashtahuan crichun ayudanga. Chai tiempopi gentecunaca paicunapa llactapi, paicunapa mandajcuna alita rurashcatallami escribin carca. Cutin Diospa Shimita escribijcunaca israelitacunapash, paicunata mandajcunapash alita rurashcata, nalita rurashcatapash na pacashpami tucuita escribirca (2 Crónicas 16:9, 10; 24:18-22). Shinallata paicunapash, Diosta shuj sirvijcunapash imapi pandarishcacunatapashmi escribirca (2 Samuel 12:1-14; Marcos 14:50). Gran Bretaña llactamanda shuj joven huauquiguca nircami: “Cunanbica ashtacacunami imapi pandarishcata pacan. Chaimandami Biblia Diospa Shimipacha cajtaca ashtahuan crini” nishpa.
11. Biblia Diospa Shimipacha cajta ashtahuan crichunga ¿imata ayudanga?
11 Ñucanchi causaipi Biblia ciertopacha ayudajta ricushpami, Biblia Diospa Shimipacha cajtaca ashtahuan crinchi (Salmo 19:7-11, liingui). Japón llactamanda shuj joven paniguca escribircami: “Ñuca familiapica Bibliapa yachachishcacunata pactachinami cushilla, ali causachun ayudashca. Tucuicunami tandanajushpa, tranquilo, juyaita ricuchishpa causanchi” nishpa. Bibliami ashtaca gentecunataca ñaupa punllacunapi crishcacuna panda cashcata cuenta japichun ayudashca (Salmo 115:3-8). Ashtahuanbash Tucui Poderta charij Diospi confiachunmi paicunataca ayudashca. Cutin Taita Diospi na crij huaquin gentecunaca urcucunata, plantacunata, animalcunatami diostashna adoran. Cutin shujcunaca gentecunallata jipa punllacunapi ali causaita cunatami crin. Shinapash gentecunapa problemacunata na tucuchi ushashcata ricushpami, ñucanchicunaca gentecuna imatapash na rurai ushashcata cuenta japinchi. Bibliallami jipa punllacunapi ali causai tianataca cabalta villan (Salmo 146:3, 4).
¿IMASHINATA SHUJCUNAMAN ALIGUTA INTINDICHITA USHANGUI?
12, 13. ¿Imashinata Taita Dios tucuita rurashcamandapash o Bibliamandapash shujcunaman parlaita ushapangui?
12 Taita Dios tucuita rurashcamanda o Bibliamanda shujcunaman parlajushpaca, pai imapi crishcatarami yachana cangui. Huaquingunaca evolucionbi crishpapash Diospipashmi crin. Chai gentecunaca ninmi, Taita Diosmi evolucionda utilizashpa plantacuna, animalcunata, gentecunata rurashca nishpa. Cutin shuj gentecunaca colegiocunapi yachachijpimi evolucionga ciertomi can nin. Cutin huaquingunaca religiongunapi imapash nalicunata ricushpami Diospi crinata saquishca. Shinaca pihuanbash parlai callarishpaca imata crijta, imamanda chaita crijtami tapuna cangui. Pai parlajta aliguta uyajpica, paipashmi quiquin parlashcataca uyangapaj munanga (Tito 3:2).
13 Taita Diospi crishcamanda pipash quiquinmanda burlarijpica ¿imatata rurai ushangui? Aliguta parlashpa tapuchipai ¿quiquinba yuyaipica, imashinata causaica tiai callarirca? nishpa. Chai jipaca nipai, evolución ciertopacha cajpica, callari celulaca imatapash na minishtishpallatami paimandallata mirai ushanman carca nishpa. Química nishcata yachachij shuj profesorca callari celulamanda parlashpami nirca, chai celulaca 1) imapash ama huaglichichunmi shuj shinlli telatashna charina carca. 2) Paimandallatami causai ushana carca. 3) Imashina canata, imashina viñanata yachangapaca paimandallatami ADN nishcapi informacionda charina carca. 4) Chai ADN nishcapi informacionda shujcunaman yalichina ushaitami charina carca nishpa. Ashtahuanbash nircami, shuj uchilla celulapa causaita ricushpallatami, imashinapacha cashcata na intindi ushashpa manllarinchi nishpa.
14. Taita Dios tucuita rurashcataca ¿imashinata intindichinguiman?
14 Taita Dios tucuita rurashcamanda parlajushpaca apóstol Pablo parlashca chimbapuraimandami parlai ushangui. Paica nircami: “Huasicunaca, pipash huasichijpillami tian. Ashtahuangarin tucui caicunata rurashpa churajca Taita Diosmi” can nishpa (Hebreos 3:4). Imashinami ricunchi, shuj huasica na yangamanda ricurinllu. Pipash imashina quedanata ricushpa huasichijpillami huasicunaca tian. Plantacuna, animalcuna, gentecunacarin shuj huasitapash yali ashtahuan alipacha rurashcami can. Shinaca imashina quedanata ricushpa pipash rurachunmi minishtirca. Taita Dios tucuita rurashcata pimanbash parlajushpaca ñucanchi publicaciongunatapashmi utilizana cangui. Shuj paniguca Diospi na crij shuj jovenhuan parlarjushpami Obra de un Creador, shinallata El origen de la vida nishca folletocunata chai jovenman saquirca. Shuj semana jipaca chai jovenga nircami: “Cunan sí Diospi crinimi” nishpa. Cai jovenga Bibliata yachajui callarishpami asha tiempo jipaca bautizarirca.
15, 16. a) Biblia Diospa Shimi cajta intindichunga ¿imashinata ayudai ushangui? b) ¿Imatata na rurana capangui?
15 Biblia Diospa Shimi cajta na segurochu cani nijpica ¿imashinata paita ayudai ushangui? Pundapica ¿imatata cripangui, imatata ashtahuan yachangapaj munangui? nishpami tapuna capangui (Proverbios 18:13). Cienciamanda parlaj temacunata yachangapaj munajpica ninallami cangui, Bibliaca cienciamanda na parlaj libro cashpapash chai temacunata parlashpaca nunca na pandarinllu nishpa. Historiamanda parlaj temata yachangapaj munajpica, historia librocunapi parlashca llactacunamanda parlashpami, Bibliaca chai llactacunahuan ima pasanataca ashtaca huatacuna huashamanllatami ña villarca nita ushanguimi. Cutin shuj gentecunaca cushilla causangapaj imata ruranata Bibliapi ricuchijpimi uyangapaj munanga. Chaipaca, Mateo capítulo 5manda 7caman parlashpami chaipi ali consejocuna tiashcata ricuchi ushangui.
16 Pihuanbash parlajushpaca ñucanchihuan cushilla parlashpa Bibliamanda yachajuchunmi munanchi. Paicunahuan plituringapaca na munanchichu. Chaimandami aliguman tapuchishpa pai ima nijta aliguta uyana cangui. Quiquin imata crishcataca respetohuan parlai. Ashtahuanbachaca quiquinmanda ashtahuan mayor gentecunahuanmi shina parlana cangui. Shina parlajpimi joven cashpapash tucui shunguhuan crishcata ricushpa quiquindapash respetanga. Cutin pipash quiquinmanda burlarishpa plituringapalla munajujpica na parlashpa catinachu cangui (Proverbios 26:4).
BIBLIAMANDA ASHTAHUAN YACHAJUJPICA QUIQUINBA FEPASHMI ASHTAHUAN SHINLLIYANGA
17, 18. a) Joven, Bibliapi ashtahuan crichunga ¿imata ruranata quiquindaca ayudanga? b) Cati temapica ¿imatata yachajupashun?
17 Bibliapa minishtirishca yuyaicunata ña yachashca jahuapash, quiquinba feta ashtahuan shinlliyachingapaca ¿imatata ashtahuan rurana cangui? Bibliapi ashtahuan shinlli yachachishcacunatami orota mascanshna mascana cangui (Proverbios 2:3-6). Quiquinba feta ashtahuan shinlliyachingapaca shuj huatapilla Bibliata callarimanda tucuricaman liingapami esforzarina cangui. Shuj superintendente de circuito huauqui joven cashpaca Jehová Diosman ashtahuan quimiringapami esforzarirca. Paica ninmi: “Biblia Diospa Shimipacha cajta cringapaca Bibliata callarimanda tucuricaman liinami ayudahuarca. Shinami huahua cashpa yachajushca Bibliapi historiacunataca ashtahuan intindircani” nin. ¿Imatata ashtahuan rurana cangui? Bibliapi liishcata ashtahuan intindingapaca huaquin ayudacunami tian. Chai ayudacunaca, quichua shimipi INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower, español shimipi Watchtower Library en DVD, Índice de las publicaciones Watch Tower, Guía de estudio para los testigos de Jehová nishcami can. Chaicunatami utilizai ushangui.
18 Taitamamacuna, quiquingunami huahuacunamanga Jehová Diosmanda yachachina canguichi. Chaimandami cati temapica, huahuacunapa feta ashtahuan shinlliyachingapaj imata ruranata yachajushun.
a (párrafo 5): Villajun 1 de octubre 2013 página 10-13.
b (párrafo 9): Villajun 1 de diciembre 2013.
-
-
Taitamamacuna, quiquinba huahuacuna shinlli feta charichun ayudapaichiVillajun 2016 | septiembre
-
-
Taitamamacuna, quiquinba huahuacuna shinlli feta charichun ayudapaichi
‘Chairalla viñaicunapash Mandaj Diospa shutita alicachinguichi’ (SALMO 148:7, 12).
CÁNTICO 41, 48
1, 2. a) Huahuacuna Jehová Diospi feta charichun ayudanaca ¿imamandata taitamamacunapaca shinlli can? b) Taitamamacunaca ¿imashinata huahuacuna Jehová Diosta juyachun ayudai ushan? c) Ima chuscu yuyaicunatata yachajupashun?
FRANCIA llactamanda shuj cusahuarmica nircami: “Ñucanchica Jehová Diospi crinchimi. Shinapash na ñucanchi crishcamandallachu ñucanchi huahuacunapash Diospi cringa. Feta herenciaitaca na ushanchichu. Feta charinataca huahuacunallatami asha ashta yachajuna can” nishpa. Australia llactamanda shuj huauquica escribircami, huahuacuna tucui shunguhuan feta charichun ayudanaca shinllipachami can nishpa. Paica nircapashmi: “Huaquinbica huahuacunahuan parlashpaca ñami ali intindirca yanchimi. Shinapash jipamanga cutinmi chaitallata tapun. Shinaca uchila cashpa imatapash yachajushca cashpapash, viñashpaca chaitallatami huahuacunaca ashtahuan yachajungapaj munan. Huaquinbica chai yuyaicunamandallatami tauca viajeta parlana tucun” nishpa. Ashtaca taitamamacunaca paicunapa huahuacuna viñashpa catijpica, chai yuyaicunamandallata ashtahuan aliguta yachachina cashcatami cuenda japishca. Shinallata huahuacuna Jehová Diosta juyachunga shuj shuj cosascunata rurashpami yachachishpa catina can.
2 ¿Quiquinga huahuacunata charipanguichu? Huaquinbica pensanguipashchari, huahuacuna Jehovata juyachun, tucui vida Jehovata sirvishpa causachun yachachitaca na ushashachu nishpa. Huahuacunata ñucanchilla aliguta viñachitaca na ushanchichu (Jeremías 10:23). Jehová Dios ayudanapi confiashpallami taitamamacunaca huahuacunata ali viñachita ushan. Chaipaca ashtaca consejocunatami Jehová Diosca cushca. Shinaca ¿imashinata quiquinba huahuacunata ayudai ushapangui? Cai temapica chuscu yuyaicunatami yachajupashun: 1) Huahuacunataca aligutami rijsina capangui. 2) Quiquinba shungupi ima charishcatami huahuacunaman yachachina capangui. 3) Ejemplocunahuan, chimbapuraicunahuan yachachipangui. 4) Jehová Diosta paipa espíritu santota mañapangui, pacienciatapash charipangui.
HUAHUACUNATACA ALIMI RIJSINA CAPANGUI
3. ¿Imashinata taitamamacunaca Jesuspa ejemplota catishpa huahuacunaman yachachita ushan?
3 Jesusca siempremi paita catijcunataca ¿imatata yanguichi? nishpa tapun carca (Mateo 16:13-15). Shinaca ¿imashinata paipa ejemplota cati ushapangui? Quiquinba huahuacunahuan parlajushpa o imatapash rurajushpaca ¿imatata caimandaca yuyangui? nishpa tapupangui. Tapushca jipaca paicuna imata yuyashcata nichun saquipangui. Shina rurashpami imata nali intindishcata ricui ushapangui. Australia llactamanda 15 huatacunata charij shuj huauquica nircami: “Ñuca taitaca cutin cutinmi ñucapa femanda parlashpa aliguta pensachihuan Parlajushpaca tapuhuanmi: “¿Imatata Bibliaca nin? ¿Chaita cringuichu? ¿Imamandata chaita cringui? nishpa. Tapushca jipaca, mamita o papito yuyashcatalla catishpa ama contestachunmi mañan” nishpa. Cai huauquica nircapashmi, pai ashtahuan viñashpaca ashtahuan pensarishpami tapuicunataca ñuca papitoman contestana carcani nishpa.
4. Huahuacuna imatapash na aliguta intindijpica ¿imamandata taitamamacunaca pacienciahuan aliguta intindichina can? Shuj ejemplota nipai.
4 Bibliapi yachachishcacunata quiquinba huahuacuna na ñapash intindijpica, pacienciahuanmi aliguta intindichun ayudana capangui. Shuj taitaca nircami: “Huahuacuna imatapash tapuchijpica aligutami uyana can. Paicunapa tapuicuna asha pinganayaishnalla o na importanteshnalla cajpipash aligutami uyana can” nishpa. Huahuacuna tapuicunata rurashpaca alimi can, yachangapaj munashpami paicunaca tapuicunata ruran. Jesuspashmi huahua cashpaca huaquin tapuicunata rurarca (Lucas 2:46, liingui). Dinamarca llactamanda shuj jovenga nircami, ñucanchi catijushca religión ciertopacha ali religión cashcataca na seguro canichu nijpica, ñuca taitamamaca ñucamanda preocuparishpapash na fiñarishpami aliguta uyahuarca nishpa. Chai jovenga ninbashmi: “Imata tapujpipash ñuca taitamamaca Bibliahuanmi intindichin carca” nishpa.
5. Huahuacuna Jehová Diospi feta charijshnalla ricurijpipash ¿imatata taitamamacunaca rurana can?
5 Huahuacunataca alimi rijsina capangui. Jehová Diospi feta charimandami tandanajuicunaman, villachinaman rinajun nishpallaca na pensanachu cangui. Tapuripai: “Ñuca huahuacunaca ¿ciertopachachu Jehová Diospi, Bibliapipash crin?” nishpa. Shinallata huahuacuna Jehovata tucui shunguhuan sirvichun imapash jarcajujta o na jarcajujta yachangapami esforzarina capangui. Shinallata huahuacunahuan imata rurajushpapash tucui punllacunami Jehová Diosmanda parlana cangui. Ashtahuangarin, huahuacunahuan cashpa, quiquinlla cashpapash paicunamandami Diosta mañana capangui.
QUIQUINBA SHUNGUPI IMA CHARISHCATAMI HUAHUACUNAMAN YACHACHINA CAPANGUI
6. ¿Imamandata taitamamacunaca Jehová Diosmandapash, Bibliamandapash ashtahuan yachajushpa catina can?
6 Jesusca gentecunatapash, Jehová Diostapashmi juyan carca, Diospa Shimitapash alimi rijsin carca. Chaita ricushpami gentecunaca Jesusta ali uyan carca (Lucas 24:32; Juan 7:46). Quiquinba huahuacunapash quiquinda ricushpami Jehovata juyanga (Deuteronomio 6:5-8; Lucas 6:45, liingui). Chaimandami Bibliata aliguta yachajushpa, ñucanchi publicaciongunatapash liishpa catina capangui. Taita Dios rurashca cosascunamandapash yachajushpa catipangui (Mateo 6:26, 28). Jehová Diosmanda ashtahuan yachajushpaca, quiquinba huahuacunamanbashmi Jehovamanda ashtahuan yachachi ushapangui (Lucas 6:40).
7, 8. a) Jehová Diosmanda imagutapash yachajushpaca ¿imatata rurana capangui? b) ¿Imatata huaquin taitamamacunaca rurashca?
7 Jehová Diosmanda imatapash yachajushpaca, quiquinba huahuacunamanbashmi parlana capangui. Chaita rurangapaca, tandanajuicunapa prepararinatalla o familiahuan estudianatallaca na shuyanachu cangui. Ima horaspash Jehovamandaca parlanallami capangui. Estados Unidosmanda shuj cusahuarmica imapash juyaillaguta ricushpa, o imapash mishqui micunaguta micujushpaca, Jehová Diosmandami paicunapa huahuacunahuanga parlan. Paicunaca ninmi: “Jehová carashca cosascunaca pai ñucanchita juyashcata, ñucanchita yarishcatami ricuchin nishpami ñucanchi huahuacunamanga yachachinchi” nishpa. Sudafricamanda shuj cusahuarmica jardinbi plantagucunata cuidajushpaca, siempremi paicunapa ishcai ushicunahuan Jehová Diospa rurashcacunamanda parlan. Huaquinbica, shuj muyugumanda shuj planta viñajujta ricunaca sumajmi can nishpami parlan. Paicunaca ninmi: “Causai alipacha, sumaj cashcata yachachingapami esforzarinchi” nishpa.
8 Australia llactamanda shuj taitaca, paipa churigu 10 huatacunata charijpimi punda tiempo cosascunata ricuchij museo nishcaman aparca. Chaipimi paica Jehová Dios ciertopacha tucuita rurashcata intindichishpa paipa churipa feta ashtahuan shinlliyachirca. Museopica punda tiempocunapi tiashca animalcunamandami parlarca. Chaipimi punda tiempo animalcunapash cunan punlla animalcunashnallata juyailla, imapash na faltaj, alipacha rurashca cashcata cuenta japircani. Chaimandami taitaca nirca: ‘Yanga imagumandapash alipacha rurashca animalcunaman tigrashca cashpaca ¿imamandata punda animalcunapash ña alipacha rurashca cashca? nishpami pensarircani. Jipaca ñuca churimanbashmi chaita parlarcani’ nishpa.
EJEMPLOCUNAHUAN, CHIMBAPURAICUNAHUAN YACHACHIPANGUI
9. a) Quiquinba huahuacunaman yachachijushpaca ¿imamandata ejemplocunata churashpa yachachina capangui? b) ¿Imashinata shuj mamaca paipa huahuacunaman yachachirca?
9 Minishtirishca yuyaicunata yachachijushpaca, Jesusca chimbapuraicunata churashpa, ejemplocunamanda parlashpami yachachin carca (Mateo 13:34, 35). Quiquinbash shina yachachishpaca, quiquinba huahuacunapash imata yachajushcapi paicunallata aliguta pensarichunmi ayudapangui. Chashna rurajpica paicunaca aliguta yuyashpa, aliguta intindishpami yachajunga, imata yachajushcatapash alimi yaringa. Ashtahuangarin imagutapash cushijushpami yachajunga. Shuj ejemplota ricupashun. Japón llactamanda shuj mamaca ishcai huahuagutami charin. Shuj huahuaca 8 huatacunata, cutin chaishujca 10 huatacunatami charirca. Paica Jehová Dios ñucanchita juyaimanda ñucanchi Alpapi aireta aliguta rurashcatami paipa huahuacunamanga intindichingapaj munarca. Chaimandami huahuacunamanga lecheta, azucarta, yana cafetapash curca. Jipaca cada unotami cafeguta rurachun mandarca. Paica ninmi: “Cafeta rurangapaca ishcandillatami aliguta esforzarirca. Imamandata shina esforzarircanguichi nishpa tapujpica, mamita gushtashcashna rurangapami munarcanchi nircami. Shina nijpimi nircani: Taita Diospashmi cai Alpapi causai tiachunmi shuj shuj gascunata aliguta chapushpa airepi churashca” nishpa. Chai huahuacunaca cushijushpami cai yuyaitaca yachajurca, cungaitapash na cungarcachu.
Taita Dios tucuita rurashcataca, intindirinalla ejemplocunahuanmi huahuacunamanga yachachi ushapangui (Párrafo 10ta ricupangui).
10, 11. a) Taita Dios tucuita rurashcata intindichingapaca ¿imashinata quiquinba huahuacunamanga yachachi ushapangui? (Callari fotota ricupangui). b) ¿Ima ejemplocunahuanda quiquinba huahuacunamanga yachachipashcangui?
10 Cai Alpapi tucui ima tiashcata Taita Dios rurashcata intindichingapaca ¿ima ejemplohuanda quiquinba huahuacunamanga yachachipanguiman? Chaipaca tandatami paicunahuan rurai ushapangui. Tandata rurangapaca recetata ali catinami minishtirin. Chaimandami imamanda recetata ali catina cashcata intindichina capangui. Jipaca shuj manzanata o maijanbash frutata japishpa paicunataca tapupangui: “¿Cai manzanapash shuj recetata catishpa rurashca cashcata yacharcanguichichu?” nishpa. Chai jipaca, manzanata chaupishpa shuj muyuguta ricuchipangui. Cai muyupica manzana imashina canata ricuchij informacionmi shuj recetapishna tiajun. Shinallata chai muyupi tiajuj informacionga tandata rurangapaj recetatapash yali, alipacha rurashcami can nipangui. Jipaca tapupangui: “Tandata rurangapaca pipashmi recetata escribishcanga. Shinaca ¿pishi manzanata rurangapaj recetataca rurashcanga?” nishpa. Quiquinba huahuacuna ña jatunlla cajpica, manzanacuna o manzana yuracuna imashina cana informacionga manzana muyupa celulacunapimi tiajun nishpa yachachipangui. Shinallata El origen de la vida folletopa página 10manda 20caman fotocunata, ejemplocunatapashmi ricuchi ushapangui.
11 Ashtaca taitamamacunaca ¡Despertad! revistacunapi llujshishca “¿Casualidad o diseño?” nishca temacunatami paipa huahuacunahuanga liinata yachan. Huahuacuna uchillara cajpica intindirinalla yuyaicunahuanmi taitamamacunaca yachachina can. Shuj ejemplota ricupashun. Dinamarca llactamanda shuj cusahuarmica paipa huahuacunamanga nircami: “Aviongunaca pajarocunashnami can. Shinapash uchilla avionguna tiachunga ¿pajarocunashnachu aviongunaca lulungunata churan? Shinallata pajarocunaca ¿aeropuertota minishtinllu? ¿Imata ashtahuan gushtangui, shuj avión huacajujta uyanata o shuj pájaro candajujta uyanata? Shinaca yuyai ¿pita ashtahuan ali yachaj canga, pajarocunata ruraj o aviongunata ruraj?” nishpa. Quiquinba huahuacunata aliguta pensachishpa, tapushpa yachachishpaca paicunallata aliguta pensarichun, Jehová Diospi ashtahuan feta charichunmi ayudangui (Proverbios 2:10-12).
12. Biblia na pandashpa villashcata quiquinba huahuacunaman yachachingapaca ¿ima ejemplocunahuanda yachachi ushapangui?
12 Biblia imapipash na pandashpa villajushcata quiquinba huahuacunaman yachachingapaca Job 26:7tami lii ushapangui (chai textota liingui). Shinapash, Jehová Diosmi Job runagumanga cai Alpa imapipash na huarcushca cashcataca villashcanga nishpallaca na quedanachu capangui. Chaipa randica paicunallata aliguta pensarichunmi ayudana capangui. Paicunataca nita ushapanguimi, Jobpa punllacunapi gentecunaca cai Alpa imapillapash na huarcushca cashcataca na yachashcangachu. Paicunaca crinmi carca, tucui cosascunami imapash jahuapi tiajun nishpa. Chai punllacunapica telescopiocuna o imapash cosascunapash nara tiarcachu. Chaimandami cai Alpa imapipash na huarcushca cashcataca nara yacharca. Shinaca ¿imatata yachajunchi? Bibliaca punda tiempopi escribishca cashpapash, Jehová Dios escribichishca cashcamandami imapipash na pandashpa tucuita cabalta yachachin (Nehemías 9:6).
BIBLIA NISHCATA CAZUNA IMAMANDA ALI CASHCATA YACHACHIPANGUI
13, 14. Biblia nishcata cazuchunga ¿imashinata taitamamacunaca huahuacunata yachachi ushan?
13 Bibliapi yachachishcata cazushpaca ashtahuan cushijushpami causanguichi nishpami quiquinba huahuacunamanga yachachina capangui (Salmo 1:1-3, liingui). Quiquinba huahuacunataca nita ushapanguimi, shuj islapi causangapaj rinajushcanguichiman. Cangunahuan chaipi causachun, tucuilla gentecuna ali llevarishpa, ali causachunga ¿picunatata agllanguichiman? nishpa. Chai jipaca Paraisopi causachun ima laya gentecunata Jehová Dios munashcata intindichunmi Gálatas 5:19-23tami lii ushapangui.
14 Shinami ishcai ali yuyaicunata quiquinba huahuacunamanga yachachi ushapangui. 1) Cunanllata tucuicuna ali llevarishpa, cushijushpa causachun Jehová Dios ñucanchicunaman yachachijushcata, 2) Paraisopi imashina causana cashcata Jehová Dios yachachijushcatapash (Isaías 54:13; Juan 17:3). Ashtahuangarin, shuj huauquipanicunata Biblia imashina ayudashcatapashmi yachachi ushapangui. Chaipaca ñucanchi publicaciongunapi llujshishca experienciacunata o La Atalaya revistapi “La Biblia les cambió la vida” nishca temacunatami ricui ushapangui. Na cashpaca, congregacionmanda huauquipanicunatami Jehová Diosta sirvingapaj Biblia imashina paicunata ayudashcata huahuacunaman parlachun mañai ushapangui (Hebreos 4:12).
15. Quiquinba huahuacunata yachachichunga ¿imata ayudapanga?
15 Quiquin aliguta pensarishpa yachachijpica, huahuacunaca cushijushpa, ashtahuan yachajuna munaihuanmi yachajunga. Jehová Diosmanda cushijushpa yachajuchun, paipa ali amigocuna tucuchunga imashina paicunaman ashtahuan aliguta intindichinatami pensarina capangui. Huahuacuna mashna huatata charijta ricushpami yachachishpa catina capangui. Shuj taitaca nircami: “Ña yachachishca yuyaicunata imashina ashtahuan aliguta cutin intindichinapi pensarinataca na shaijunachu cangui” nishpa.
JEHOVÁ DIOSPA ESPÍRITU SANTOTA MAÑAPANGUI, PACIENCIATAPASH CHARIPANGUI
16. a) Huahuacunata yachachijushpaca ¿imamandata pacienciata charina minishtirin? b) ¿Imashinata huaquin taitamamacunaca pacienciata ricuchishca?
16 Jehová Diospa espíritu santopa ayudahuanga, quiquinba huahuacunaca shinlli fetami charinga (Gálatas 5:22, 23). Shinapash shinlli feta charichunga tiempomi minishtirin. Chaimandami pacienciahuan paicunamanga yachachishpa catina capangui. Shuj churita, shuj ushita charij Japón llactamanda shuj taitaca nircami: “Ñuca huarmipash, ñucapash ashtaca tiempotami ñucanchi huahuacunahuan yalinchi. Paicuna uchilla cajpica, cada punllami 15 minutocunata yachajun carcanchi. Tandanajui punlla cajpillami na yachajun carcanchi. 15 minutocunatalla yachajushpaca ñucanchipash paicunapash na yapata shaijunllu carcanchi” nishpa. Shinallata shuj superintendente de circuito huauquipash nircami: “Solteroyajushpaca ashtaca cosascunatami na ali intindi usharcani, tapuitapash na usharcani. Chai ashtaca tapuicunataca tandanajuicunapi, ñuca estudio personalpi, familiahuan yachajushpami yachajui usharcani. Chaimandami taitamamacunaca huahuacunata yachachinataca na saquina can” nishpa.
Huahuacunaman aliguta yachachingapaca quiquinrami Diospa Shimita alicachina capangui (Párrafo 17ta ricupangui).
17. a) ¿Imamandata taitamamacunaca paicunapa feta ashtahuan shinlliyachina can? b) Shuj cusahuarmica ¿imashinata paipa ushicuna Jehová Diospi ashtahuan feta charichun ayudashca?
17 Jehová Diospi quiquinbash feta charishcata ricushpaca, quiquinba huahuacunapashmi ashtahuan feta charinga. Huahuacunaca quiquin imata rurajtaca ricunajunmi. Chaimandami quiquinba feta ashtahuan shinlliyachishpa, ciertopacha Jehová Diospi confiashcata ricuchina capangui. Bermudas nishca islacunamanda shuj cusahuarmipa ejemplota ricupashun. Paicuna imamandapash preocuparijushpaca, paicunapa ushicunandimi paicunata ayudachun Jehová Diosta mañan. Shinallata paicunapa ushicunatapashmi Diosta mañachun yachachin. Paicunapa punda ushitaca ninmi, tucui shunguhuanmi Jehová Diospi confiana cangui, na yapata preocuparishpa Diospa Reinota apoyashpami catina cangui nishpa. Taitamamacunaca ninmi: “Jehovapi confiashcamanda ima pasashcata ricushpami, ñucanchi ushica ciertopacha Jehová Dios ñucanchita ayudajushcata cuenta japin. Chaita ricushpami Taita Diospipash, Bibliapipash paica ashtahuan confiashca” nishpa.
18. ¿Imatata taitamamacunaca yarina can?
18 Taitamamacuna yaripaichi, quiquinba huahuacuna feta charichunga na obligai ushanguichichu. Quiquinguna shuj plantaguta tarpushpa, yacuguta churajpipash Taita Diosllami chai plantagutaca viñachita ushan (1 Corintios 3:6). Shinaca quiquinba juyashca huahuacunaman Taita Diosmanda yachachingapaj esforzaripaichi. Shinallata Jehová Dios paipa espíritu santohuan ashtahuan feta charichun huahuacunata ayudachun mañapaichi. Quiquinguna esforzarijpi Jehová Dios bendicianataca na cunganachu canguichi (Efesios 6:4).
-