Jesuspa Chaquita Catishpa Causashunchi Yachachishunchi tandanajuipi yachajungapaj hojapa referenciacuna
3-9 DE FEBRERO
BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 12-14
“Abrahanhuan rurashca pactomanda o tratomandami ñucanchipash bendiciai tucushun”
it-2-S 573 párr. 3
Pacto o trato
Abrahanhuan rurashca pacto o trato. Abrahán runaguhuan rurashca tratoca, Abrán (Abrahán) runagu Canaán llactaman rijushpa Éufrates yacuta chimbajpimi pactari callarirca. Cuatrocientos treinta huatacuna jipami Jehová Diosca Moisesman Leycunataca curca (Gál 3:17). Abrahán Mesopotamia llactamanda Ur shuti pueblopi causajpimi Jehová Diosca shuj llactaman richun mandarca (Hch 7:2, 3; Gé 11:31; 12:1-3). Éxodo 12:40, 41 (LXX) nishcapica, israelitacunaca Canaán llactapi causanajushpa, shinallata Egipto llactapi esclavo shina causanajushpami cuatrocientos treinta huatacuna pactarijujpi ‘chai punllallata’ llujshirca. Israelitacunaca 1513 Jesús cai alpaman nara shamushca huatapimi 14 de Nisán pascua punllapi Egiptomandaca llujshirca (Éx 12:2, 6, 7). Jesús cai alpaman nara shamushca 1943 huatapimi Abrahán runagu Éufrates yacuta chimbashpa Canaán llactaman 14 de Nisán huatapi chayashcatami ricuchin. Chaimi Jehová Dios Abrahán runaguhuan rurashca tratoca pactari callarirca. Abrahán runagu Canaán llactapi Siquem llactaman rijujpimi Jehová Diosca cutin Abrahán runagumanga ricurirca. Chaimi Jehová Diosca Abrahán runagumanga cashna nirca: “Cambaj miraicunamanmi, cai llactataca carasha” nishpa. Shina nishpami Jardín de Edenbi profeciamanda parlajushcata ricuchin. Chai “miraica” gentecunapa miraimanda tianatami ricuchin (Gé 12:4-7). Génesis 13:14-17; 15:18; 17:2-8, 19; y 22:15-18pi textocunaca Abrahanba miraicunahuan ima pasanatami Jehová Diosca villajurca.
w89-S 1/7 3 párr. 4
¿Imamandata quiquinga Abrahán runagumanda cabalta yachana capangui?
Abrahán runagupa miraimanda cai alpapi llactacuna bendiciai tucunataca ishcai viajetami Abrahanga uyashcanga (Génesis 18:18; 22:18). Chai shimicunataca Jehová Dios huañushca familiacunamanda huaquingunata causachishpami pactachinga. Chai causarishca gentecunaca cai alpa shuj juyailla paraíso tucujpimi causaringa chaimi paicunapaca shuj jatun bendición canga. Paicunami punda jari, punda huarmi chingachishca juyailla alpagupi causaringa. Shinapash paicuna para siempre causai ushachunmi paicunataca yachachina tucushun (Génesis 2:8, 9, 15-17; 3:17-23).
it-2-S 218 párr. 1
Ley
Huaquin estudiashca gentecunaca punda tiempopica pipash shuj alpaguta jatugrijushpaca shuj loma jahuaman rishpami, pambata randidortaca pambapa linderota rijsichishpa ricuchina costumbreta charin cashcatami yachachin. Pambata randidor “ricunimari” nijpica, pambata ña randishcashnami ricurin carca. Jehová Dios Abrahán runaguman Canaán llactamanda alpacunata canman cusha nishpaca, Canaán llactapa pamba chuscundi manñacunatarami pundapica ricuchun mandarca. Taita Dios ña pundamandallata chai alpacunata canba miraicunaman carasha nishcamandami Abrahán runaguca “ricunimari” nishpaca na nishcanga (Gé 13:14, 15). Moisesca Israelitacunapa representante cuendami carca. Chaimi Jehová Diosca Moisesmanga chai alpacunataca ‘canba ñavihuanbacha ricui’ nirca. Shina nijpimi israelitacunaman chai alpacunata ña cushca cuenda ricuchijurca. Shinapash alpacunataca Josué mandajujpimi israelitacunaca japirca (Dt 3:27, 28; 34:4; Mt 4:8pi nishcatapash ricupangui. Chaipica Satanás Jesusman alpacunata ofrecijushcatami intindichin). Shinallata randina alpacunaman yaicushpaca chai alpacunata ña randishca cuendami ricurin carca (Gé 13:17; 28:13). Shinallata punda tiempopi tarishca documentocunapica randishca alpacunapi mashna quirucuna tiashcatapashmi escribin carca (Gé 23:17, 18huan chimbapurashpa ricupangui).
Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi
Pihuanbash problemata charishpaca juyaihuan arreglashunchi
12 Bibliapica shuj huauquihuan o shuj panihuan problemata charishpa imashina cutin ali tucunatami yachachin. Abrahanba, paipa sobrino Lotpa ejemplota ricupashun. Paicunaca ashtaca animalcunata, ashtaca michijcunatami charirca. Animalcunata michingapaj alpacuna faltajujpimi Lotpa michijcunaca Abrahanba michijcunahuan fiñanajunajurca. Chaimandami Abrahanga paipa sobrino Lothuan tranquilo, ali cangapaj munashpa Lottaca nirca, canba animalcunata michingapaca can munashca alpacunata agllapailla nishpa (Génesis 13:1, 2, 5-9). Abrahanga shujcunahuan tranquilo causanatami pundapica mascarca. Shujcunahuan tranquilo, ali causanata mascaimandaca ¿Abrahanga llaqui aparcachu? Na. Lothuan arreglashca jipami Jehová Diosca, shuj jatun bendiciondami cusha nishpa Abrahandaca cushichirca (Génesis 13:14-17). Shinaca ¿imatata Abrahanba ejemplomandaca yachajunchi? Shuj huauquihuan o shuj panihuan imapash problemata charishpa, shinlli cajpipash chai problemata juyaihuan arreglajpica Jehová Diosca bendiciangami.
it-2-S 889 párr. 9
Sacerdote
Melquisedec runaguca Salem llactamanda reypash, shinallata sacerdotepashmi (ko·hén) carca. Melquisedec runaguca tucui gentecunashnami nacirircapash, huañurcapash. Shinapash Bibliapica Melquisedec runagupa taitamamacunamanda, paipa miraicunamandapash na parlanllu. Shinallata pai ima punlla nacirishcatapash, ima punlla huañushcatapash na villanllu. Melquisedec runaguca shuj miraimanda reypash, sacerdotepash na tucurcachu. Paimandaca nipipash rey shina, sacerdote shinapash na tucurcachu. Melquisedec runaguca shuj reypa y sacerdotepa trabajotami ruran carca. Melquisedec runagu sacerdote shina canami, levitacuna sacerdote shina sirvinahuanga ashtahuan yalimi carca. Levitacuna Abrahán runagupa miraicuna cashcamandami, Leví runaguca ‘Melquisedec runaguman chungamanda shuguta’ o diezmota ña carashcashna carca (Gé 14:18-20; Heb 7:4-10). Melquisedec runaguca Jesús sacerdote shina para siempre sirvinatami ali ricuchirca. Chaimandami Jesustaca “canga, causaita causaicamanmi Melquisedec curashna, curapacha cangui” nin (Heb 7:17).
10-16 DE FEBRERO
BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 15-17
“¿Imamandata Jehová Diosca Abrán runaguta y Sarái huarmiguta shuticunata cambiarca?”
it-1-S 914 párr. 2
Ima pandapash illaj
Tucui gentecuna Adán runapa huahuacuna caimandami juchayucuna capanchi. Chaimandami pandacunataca ruranchilla (Ro 5:12; Sl 51:5). Pero cutin Jehová Diosca jucha illaj caimanda, llaquij Dios caimandami ‘ñucanchi imashna cajta rijsin. Ñucanchitaca, ñutu alpa cajtami yarin’ (Sl 103:13, 14). Noé runagu ali, cazuj caimandami Jehová Diosca cashna nirca: “Noé runaca, paihuan mirai purapica, imatapash cashcatapacha ruraj, ima pandatapash na ruraj runami carca” nishpa (Gé 6:9). Shinallata Abrahán runagumandaca cashnami nirca: “Ima pandatapash na rurashpa, ñuca ñaupajpi ali purilla” nishpa (Gé 17:1). Noé y Abrahán runagupash juchayucunami carca. Shinapash Jehová Diosca paicunapa “shungutami” ricurca. Chaimandami paicunataca Jehová Diosca imatapash nalitaca na rurarca (1Sa 16:7; 2Re 20:3; 2Cr 16:9 chimbapurashpa ricupangui). Jehová Diosca cashnami israelitacunataca nirca: “Canda Mandaj Taita Diospaj ñaupajpica, ima pandatapash na ruranachu cangui” nishpa (Dt 18:13; 2Sa 22:24). Jehová Diosca paipa churi Jesustami ñucanchimanda huañuchun cachamurca (Heb 7:26). Chaimandami Jehová Diosca ali Juez cashcata ricuchishpa Jesús huañushcapi tucui shunguhuan crijcunataca “imatapash cashcatapacha ruraj” o ima pandatapash na rurajcuna cashcatashna ricun (Ro 3:25, 26; INTEGRIDAD; PERFECCIÓN nishcatapash ricupangui).
it-1-S 31 párr. 4
Abrahán
Abrahán runaguca paipa familiahuanga ña 10 huatacunatami Canaán llactapi causanajurca. Shinapash Sara huarmiguca huahuacunataca na charita usharcachu. Chaimandami Egiptomanda paita servij Agar huarmitaca paipa cusa Abrahanba huarmi cachun, paihuan huahuata charichun paimanga curca. Chaitaca Abrahanga consindircami. Chaimandami Jesús cai alpaman nara shamujpi, 1932 huatapi Abrahán runagu ña 86 huatata charishpa paipa punda churi Ismael nacirirca (Gé 16:3, 15, 16). Jipamanga Jesús cai alpaman nara shamujpi 1919 huatapimi Jehová Diosca Abrahán runaguman cutin ricurirca. Chai tiempopica Abrahanga noventa y nueve huatacunatami charirca. Chaipimi Jehová Diosca, Abrahandaca cashna mandarca, “canguna puramanda tucui jaricunami, circuncisión nishcata rurana canguichi” nishpa. Jehová Dios shina nijpimi Abrahanbash paipa huasipi tucuilla jaricunapash circuncisión nishcata rurarirca. Circuncisionda rurashpami Abrahanba miraicunaca paicunalla Jehová Diospa agllashcacuna cashcata ricuchinajurca. Shinallata Jehová Diosca ñana Abrán shutichu cagringui, cunanga Abrahán shutimi cagringui nircami. Jehová Diosca Abrahandaca “ashtaca ashtaca gentecunapaj taita cachunmi churarcani” nircami (Gé 17:5, 9-27; Ro 4:11). Jipamanga quimsa angelcunami Abrahanba huasiman rirca. Chaimi Abrahanga paipa huasipi mingachirca. Chai angelcunaca canba huarmigu Saraca shuj huahuagutami charinga nishpa Jehovapa shutipi villarca. Chaica huatapimi pactarirca (Gé 18:1-15).
w09-S 1/2 13
Quiquinga ¿ima shutita capangui?
Huaquinbica Taita Diosllatami huaquin gentecunapa shutita cambiarca. Shinapash shuticunata cambiashpaca, chai shuticuna jipa punllacunapi ima pasanata ricuchingapami cambian carca. Por ejemplo, Abrán runaguca (“Alicachishca Taita”) nisha ninmi. Shinapash Abrahán shutimanmi cambiai tucurca. Abrahán shutica “Ashtacacunapa taita” ninmi. Chai shimicunaca Abrahanmanda ashtaca llactacuna llujshijpimi pactarirca (Génesis 17:5, 6). Shinallata Abrahán runagupa huarmigutapashmi Jehová Diosca shutita cambiarca. Por ejemplo, Sarai shutica talvez “Fiñachij” nisha ninmi. Taita Dios Sara shutiman cambiajpica paica cushillami sintirishcanga. Sara shutica (‘Jatun Mandajcunapa Mama’) nisha ninmi. Paimandami jatun mandajcunaca llujshirca (Génesis 17:15, 16).
Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi
it-1-S 597 párr. 6
Punda tiempopi imacunalla pasashca villaicuna
Jehová Diosca cashnami Abrán (Abrahán) runagumanga nirca: “Cambaj mirai huahuacuna shujcunapaj llactapi causagrinataca, yachanapachami cangui. Chai llactapimi, gañan [o esclavo] tucushpa causanajunga. Paicunaca, chuscu patsaj huatacamanmi, llaquichi tucushpa causanajunga” nishpa (Gé 15:13; Hch 7:6, 7tapash liipangui). Abrahán runagupa “mirai” Isaac nara nacirijpillatami Jehová Diosca chai shimicunataca Abrahanmanga nirca. Jesús cai alpaman nara shamushca 1932 huatapimi, Abrahanba churigu Ismaelca nacirirca. Ismaelca Egipto llactamanda Agar shuti huarmipa churimi carca. Shinallata Jesús cai alpaman nara shamushca 1918 huatapimi Isaac huahuaguca nacirirca (Gé 16:16; 21:5). Israelitacuna Egipto llactamanda llujshishca huatamandapacha cuatrocientos huatacunata huashaman cuentajpica, Jesús cai alpaman nara shamushca 1913 huatamanmi chayanchi. Cai huatapimi Abrahanba miraica ‘llaquichi tucushpa causai’ callarirca (Gé 15:14). Shinallata chai huatapimi Isaac huahuaguca cinco huatacunata charishpa chuchumanda anchuchi tucurca. Chai huatacunapimi Abrahanba miraicunaca ‘shuj llactacunapi causanajurca’. Ashtahuangarin chai huatapillatami Ismaelca diecinueve huatacunata charishpa Isaactaca ‘burlari callarirca’. Shinami Abrahanba miraicunaca llaquichi causai callarirca (Gé 21:8, 9). Abrahanba punllacunapica pimandapash burlarinaca nalipachami carca. Chaitaca Sara huarmigu Ismaeltapash paipa mama Agartapash paipa huasimanda llujchishpa cachachun Abrahanda mañajpimi chaitaca yachapanchi. Shinallata Taita Dios, Sara huarmigupa mañaita uyashcata ricushpami chai tiempopi burlarina nalipacha cashcata yachapanchi (Gé 21:10-13). Caicunaca Bibliapi escribishcami quidarca. Chaica Abrahanba miraicuna ima huatapi llaquichi tucushpa causai callarishcatami ricuchin. Shinapash Abrahanba miraicuna cuatrocientos huatacunata llaquichi tucunataca, israelitacuna Egipto llactamanda llujshijpimi pactarirca (Gál 4:29).
it-1-S 890 párr. 7
Éxodo
‘Chuscu miraicuna tucujpi’. Jehová Diosca Abrahandaca canba miraicunaca ‘chuscu miraicuna tucujpimi’ Canaán llactamanga tigranga nircami (Gé 15:16). Jehová Dios Abrahán runaguhuan rurashca tratoca cuatrocientos treinta huatacunapimi pactari callarirca. Chai trato pactari callarishca huatamanda, israelitacuna Egipto llactamanda llujshishca huatapimi pactarirca. Shinapash chai huatacunapica Abrahanba chuscu miraicuna yalimi tiarca. Shinapash chai tiempocunapica gentecunaca ashtahuan huatacunatami causan carca. Israelitacunaca doscientos quince yali huatacunataca Egipto llactapica na causanajushcangachu. Egipto llactamanga ‘chuscu miraicunami’ yaicurca. Por ejemplo, israelitacunamandaca Leví runagupa miraicunami yaicurca. Leví runagupa miraicunaca caicunami carca: 1) Leví, 2) Qohat, 3) Amram y 4) Moisés (Éx 6:16, 18, 20).
17-23 DE FEBRERO
BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 18, 19
““Tucui cai pachapi causajcunapaj Juezca” Sodoma y Gomorra llactacunatami tucuchirca”
“Tucui cai pachapi causajcunapaj Juezca” siempremi ima ali cajta ruran
SHUJ punllaca cashna nishpami Abrahanga Jehová Diostaca tapurca: “Tucui cai pachapi causajcunapaj Juezca, ¿nachu [alita] ruranman?” nishpa (Génesis 18:25). Abrahanga ¿Jehová Diospi na confiaimandachu shina nishpa tapurca? Na. Abrahanga Sodoma y Gomorra nishca llactacunata Jehová Dios ali ricushpa juzganata seguro cashpami shina tapurca. Abrahanga alimi yacharca, Jehová Diosca ‘alita ruraj runatapash, Taita Diosta na manllaj runatapash’ na igual tucuchinata. Bibliapica ninmi, Taita Diosca ‘Jatun Rumishna Diosmari. Paipa rurashcacunaca, ima pandapash illajmi. Tucui imatapash aligutallami ruran. Na llullaj Taita Diosmi. Paipica, ima nalipash na tianllu. Paica aligutalla ruraj Diosmi’ can nishpa (Deuteronomio 31:19; 32:4).
Pacienciata charinaca ali causaiguta shuyachunmi ayudan
Jehová Diosmi shujcunamanda ashtahuan yali pacienciata charin (2 Ped. 3:15). Jehová Dios pacienciata charishcatami Bibliapica yachajupanchi (Neh. 9:30; Is. 30:18). Abrahanhuan ima tucushcata ricupashunchi. Sodoma llactata tucuchigrini nishpami Jehová Diosca Abrahanmanga villarca. Abrahanga cutin cutinmi Jehovata tapujurcalla. Shina tapujujpipash Jehová Diosca pacienciahuanmi paitaca uyarca. Chaimi Jehová Diosca cashna nirca, Sodoma llactapi chunga ali gentecuna tiajpica chai llactataca na tucuchishachu nishpa (Gén. 18:22-33). Jehová Diosca na ñapash culirashpami gentecunataca siempre uyan.
w10-S 15/11 26 párr. 12
Jehová Diosmi ñucanchipa Jatun Mandaj can
12 Tucurimui punllacunapi causanajushcamandami Jehová Diosca ñallapacha pailla mandana derechota charishcata ricuchinga. ¿Imamandata shina nipanchi? Jehová Diosca nalicunataca na ricunayachinllu. Chaimandami ñallapacha nalicunataca tucuchinga. Imashinami ricupanchi Jehová Diosca punda tiempocunapi nalicunataca tucuchircami. Por ejemplo, Noepa punllacunapica Jatun Manllanayai Tamiahuanmi nali gentecunataca tucuchirca. Shinallata Sodoma y Gomorra llactacunatapash, Egiptomanda Faraonda paipa soldadocunatapashmi yacuhuan quilpashpa tucuchirca. Ashtahuanbash Jehová Diosca Sísara runapa soldadocunatami misharca. Shinallata Asiria llactamanda Senaquerib jatun mandajtapashmi tucuchirca (Gén. 7:1, 23; 19:24, 25; Éxo. 14:30, 31; Jue. 4:15, 16; 2 Rey. 19:35, 36). Jehová Diosca paipa shutita shina mapayachishpa catichunga na saquingachu. Shinallata paipa catijcunatapash llaquichishpa catichunbash na saquingachu. Ashtahuanbash Jesús jahua cielopi mandajushcata, shinallata tucurimui punllacunapi causanajushcata ricushpami Jehová Dios nalicunata ñallapacha tucuchinataca yachanchi (Mat. 24:3).
Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi
w88-S 15/5 23 párrs. 5, 6
Taita Diostaca ¿pipash ricushcachu?
Abrahán runaguca Jehová Dios cachashca angelhuan parlashpami, Jehová Dioshuanbacha parlajunshna ricurirca. Chai angelca Jehová Dios Abrahanman imata ningapaj munashcatapachami cabalguta villajurca. Chaimandami chai angelca Jehová Diospa representante shina ricurirca. Chaimi Bibliapica Jehová Diosmi ‘Abrahanman ricurirca’ nin (Génesis 18:1).
Imashinami shuj gentecunahuan parlangapaca shuj telefonota, radiotapash utilizashpa parlanchilla, shina cuendami Jehová Diosca paipa cachashca angelcunata utilizashpa imatata ningapaj munashcata villan carca. Chaimandami Abrahán, Moisés, Manóah, shinallata Jehová Diosta shuj sirvijcunapash shuj angelcunahuan parlashpa Jehová Dioshuanbacha parlashcashna ricurirca. Paicunaca angelcunata punchapamba cajta ricushpapash, Jehová Diostapachaca na ricui usharcachu. Chaimandami apóstol Juanba nishcacunaca ciertopacha can. Paica nircami: “Taita Diostaca, pipash ima horallapash na ricushcachu” nishpa (Juan 1:18). Shinaca chai jaricuna Taita Diostaca na ricurcachu, ashtahuangarin Taita Dios cachashca angelcunatami ricurca.
Llaquicunata aguantachun ayudapashunchi
3 Lot runaguca Sodoma llactapi causanatami agllarca. Chai llactapi gentecunaca huainayashpalla, nalicunata rurashpallami causan carca. Chai llactapi causangapaj rishpaca Lotca nalitapachami rurajurca (2 Pedro 2:7, 8, liingui). Chai llacta charij charij cajpipash Lotca shuj shuj llaquicunatami charigrijurca (Gén. 13:8-13; 14:12). Por ejemplo, Lotpa huarmica chai llactapi gentecunata, chaipi tiashca cosascunata alicachimandami Jehovata na cazurca. Chai llactata ninahuan Taita Dios tucuchijujpimi Lotpa huarmipash huañurca. Cunanga Lotpa ishcai ushicunapi pensaripashunchi. Paicunaca Sodoma llactamanda jaricunahuanmi cazaragrinajurca. Shinapash chai jaricunaca chai llactapimi huañurca. Shinaca Lotca paipa huasita, tucui charishca cosascunapashmi chaipi tucurirca. Ashtahuanbachaca paipa huarmipashmi chaipi huañurca (Gén. 19:12-14, 17, 26). Chai llactapi causangapaj rishcamanda shina llaquicunata Lot runagu charijpipash Jehová Diosca na culirashpami paitaca ayudarca.
24 DE FEBRERO–1 DE MARZO
BIBLIAPA VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 20, 21
“Jehová Diosca siempremi paipa nishcataca pactachin”
Taita Diosmi Sarataca ‘jatun mandajcunapa mama’ nirca
Saraca ¿feta na charimandachu asirca? Na. Saraca shinlli fetami charirca. Chaimandami Bibliapica nin: ‘Abrahanba huarmi Sarapash crishcamandallami, huahuata tarinata na yachashpapash vijsayu tucurca. Huahuata carashami nishpa villaj Diosca, pactachingapachami yashpami tarirca’ nishpa (Hebreos 11:11). Saraca alimi Jehová Diostaca rijsirca. Paipa nishcacunata Jehová Dios pactachi ushanatapash alimi yacharca. Ñucanchicunapurapica ¿pita Sarashna shinlli feta charinchi? Tucuicunallatami Jehová Diosta rijsingapaj esforzarina capanchi. Shinami, tucuita pactachij Jehová Diospi, imamandata Sara confiashcata ñucanchipash yachajui ushashun. Huaquinbica, ñucanchi na crishca cosascunatapash pactachishpami, Jehová Diosca ñucanchitapash cushijuimanda asichishca.
“IMATA NISHCATA RURAILLA”
Saraca pai munashca shinami, 90 huatacunata charishpa shuj jari huahuaguta charirca. Abrahanbash ñami 100 huatacunata charirca. Abrahanga Taita Dios mandashca shinami, chai huahuagutaca Isaac nishpa shutichirca. Saraca nanaihuan ungushpapash, cushijushpami nishcanga: ‘Taita Diosmi ñucataca asichihuashca. Maijambash caita uyashpaca, ñucatapash asihuangami’ nishpa (Génesis 21:6). Jehová Dios shuj huahuaguhuan bendiciajpimi, Saraca paipa tucuilla causaipi cushijushca carca. Cushijushpapash shuj responsabilidadcunatapashmi pactachina carca.
Isaac 5 huatacunata charijpica, chuchumanda anchuchishca punllami, shuj jatun micuita rurarca. Shinapash shuj llaquimi tiarca. Bibliapi nishca shinaca, Isaacta Agarpa churi Ismael ‘asishpa ricujujtami’, Saraca cutin cutin llaquirishpa ricujurca. Chai punllacunapica, ñami Ismaelca 19 huatacunata charirca. Shinapash, na pugllaimandallachu Isaactaca asishpa ricun carca. Paica burlarishpami Isaacta asishpa ricujun carca. Ashtaca huatacuna jipaca, Jehová Dios yuyachijpimi apóstol Pabloca nirca, Ismaelca catiriashpami Isaactaca llaquichijurca nishpa. Chaimandami Saraca, Ismaelca ñuca churita huañuchingami yashpa, difindin carca. Shinapash, na mama cashcamandallachu difindin carca. Taita Diospa munai pactarinami can yashpami, Isaactaca difindin carca. Chaimandami, manllaitapash ladoman saquishpa paipa cusa Abrahandaca nirca, Agartapash paipa churitapash caimanda llujchishpa cachapai nishpa (Génesis 21:8-10; Gálatas 4:22, 23, 29).
Shina nijpica ¿imashinata Abrahanga sintirirca? Bibliapica ninmi: ‘Paipa churi Ismaelta chashna nishcamandaca, Abrahanbaca ninan llaquipachami ricurirca’ nishpa. Abrahanga paipa churitaca juyarcami. Taita caimandacarin, ima pasajujtaca na cuenta japingapaj munarcachu. Chaimandami Jehová Diosca Abrahandaca nirca: ‘Ama ninanda llaquirichu. Sara imata nishcata rurailla. Isaacmanda miraicunallami, canba miraicuna ni tucunga’ nishpa. Ashtahuangarin Jehová Diosca nircami, Agartapash, paipa huahuatapash cuidariajushami nishpa. Chaimi Abrahanga Sara ima nishcata uyarca (Génesis 21:11-14).
Bibliapa Valishca Yuyaicunata Mascashunchi
wp17.3 12, nota
“Shuj juyailla huarmimi carca”
Sara huarmiguca Abrahanbaca taitamandalla panimi carca (Génesis 20:12). Cunan punllacunapi cashpaca shina cazaranaca na alichu canman carca. Shinapash chai tiempopi causai diferente cashcataca yarinami canchi. Adán y Eva jucha illaj causaita chaira chingachishca cajpimi, chai tiempopi gentecunaca ashtahuan sanocuna carca. Chaimandami familiapura cazarajpipash huahuacunaca sanocuna nacirin cashcanga. Shinapash 400 huatacuna yalishca jipaca gentecunaca ashtahuanmi jucha illaj causaimandaca caruyashca carca. Chai tiempocunapica Moisesman cushca Leypica cashnami mandashca carca, familiapurahuanga na cusahuarmishna pacta puñunachu can nishpa (Levítico 18:6).
¿Espiritualmente ñaupaman catingapaj esforzarinajunchichu?
9 Huaquinbica Jehová Diosta ashtahuan sirvingapami munanchi. Shinapash congregacionbi responsabilidadcunata na cujpi o ñucanchi causaipi imapash cambio na ricurijpica ¿imatata rurai ushanchi? Shina pasajpica pacienciatami charina canchi (Miqueas 7:7). Jehová Diosllami imamanda shina pasashcataca yachan. Shinapash, Jehová Dios ñucanchicunata siempre ayudanataca na cunganachu canchi. Abrahanda yaripashun. Jehová Diosca Abrahandaca nircami, shuj huahuagutami charigringui nishpa. Shinapash, ashtaca huatacuna jipami Abrahanga shuj churiguta charirca. Abrahanga chai tucui huatacunataca pacienciahuanmi shuyarca. Shinallata Jehová Diospa shimi pactarinatapash siempremi crirca (Génesis 15:3, 4; 21:5; Hebreos 6:12-15).
10 Huaquinbica shuyanaca na facilchu can (Proverbios 13:12). Shinapash, ñucanchi metacuna na ucha pactarinllu nishpa cutin cutin pensarijushpaca ninandami desanimarishun. Chashna pensarijunapa randica, congregacionbi responsabilidadcunata ali pactachingapaj, ali cualidadcunata charingapami esforzarishpa catina canchi. Shinaca ama desanimaringapaj imata rurana cashcata yachangapaca quimsa yuyaicunata ricupashun.