Èské bann zumin lé kapab fé disparèt la gèr èk bann zafrontman violan ?
In bonpé zafèr i pé amèn la gèr. Désèrtin i batay pou chanjman dan la politik, dan lékonomi ou dan lo sosial. Dot i batay pou aoir bann karé la tèr èk tout bann richès néna dési. Néna in bonpé batay i égzis dopi lontan akoz bann dézakor néna ant bann pèp ou bann rolijion. Kosa domoun i fé pou fé disparèt tousala é mèt la pé ké va duré ? Èské sak zot va fé pou arèt la gèr va marché ?
Drazen_/E+ via Getty Images
LOGOMANTASION LA RICHÈS
Kosa i lé lintansion ? : Rand la vi domoun pli méyèr. Sétadir i mèt toulmoun o mèm nivo su lo plan lékonomi komsa nora moin d’batay.
Poukosa lé difisil ? : Parské i fo ké bann gouvèrnman i chanj zot manièr jèr larjan. An 2022, nou èstim ké pou ésèy mèt la pé dan lo monn té falé 34,1 miliar dolar amérikin. Mé si nou gard bien, sa i roprézant rienk 0,4 % larjan ké la mèt dan la gèr.
« Nou dépans plis larjan é bann richès pou jèr bann batay plito ké pou mèt la pé » (António Guterres, sékrétèr jénéral Lorganizasion bann Nasion Zuni).
Sak la Bib i di : Bann gran désidèr so monn-la, si zot i vé, zot i pé vni an èd sak lé pov. Mé jamé zot sra kapab anlèv tout la mizèr dan lo monn (Détéronom 15:11 ; Matié 26:11).
BANN ZAKOR ANT GOUVÈRNMAN
Kosa i lé lintansion ? : Fé ansort ké na poin inn lé oubliyé, bann gouvèrnman i fé zaranjman ant zot é pou fé sa zot i pran lo tan bien diskité avan pran in désizion dan la pé.
Poukosa lé difisil ? : In kan ou lot, ou mèm plizièr, i pé rofuz fé in laranjman, rofuz sédé ou aksèp in lakor. An plis ké sa, lé fasil kas bann zakor su la pé.
« Règ bann problèm par la parol i march pa toujour. In lakor ké lé pasé pou mèt fin la gèr, i pé aoir bann féblès é sa i amèn su bann nouvo batay » (Raymond Smith, Travayèr dann gouvèrnman Amérikin).
Sak la Bib i di : Domoun i doi ‘rod la pé’ (Psom 34:14). Olèrksa, jordi bonpé domoun lé « pa fidèl », na « poin lantant » é i « aji an trèt » (2 Timoté 3:1-4). Mèm si bann gran désidèr la politik lé sinsèr, zot i gingn pa règ bann problèm akoz so bann manièr dèt-la.
BANN GOUVÈRNMAN I ÉSÈY ANLÈV LO PLIS POSIB LÉ ZARM
Kosa i lé lintansion ? : Rédui ou fé disparèt lé zarm nukléèr, chimik, é biolojik.
Poukosa lé difisil ? : La plipar lo tan bann nasion i rofuz anlèv bann zarm, parské zot la pèr pèrd lo pouvoir ou vni fèb san sa. An plis, sé pa lo fé anlèv lé zarm ké va anpèch domoun rod pou batay.
« Apré la guerre froide, la pas in bonpé zakor pou rédui lo danjé, kalm lénèr é pou fé an sort ké lo monn lé pli sur, mé sa la pa ténir » (« Assurer notre avenir commun : un programme de désarmement »).
Sak la Bib i di : Domoun i doi arèt rod bann zarm é ‘transform zot bann lépé an zouti pou travay la tèr’ (Izai 2:4). Mé pou mèt fin la gèr, domoun i doi tir la violans dan zot kèr (Matié 15:19).
MÈT LA MIN ANSANM POU LA SÉKURITÉ
Kosa i lé lintansion ? : Bann nasion lé dakor pou mèt la min ansanm kan inn an parmi zot i subi in latak. I prétank in zènmi va pa atak in nasion parské sinonsa i fodra li atak larmé plizièr nasion ansanm.
Poukosa lé difisil ? : La ménas èt ataké par plizièr péi i garanti pa la pé. Dayèr, bann nasion i fé pa in kont èk bann zakor zot la pasé, é zot lé pa dakor su la manièr é lo moman i fo ataké an rotour.
« Mèm si la Société des Nations èk les Nations unies i travay dur pou èd bann gouvèrnman zot la fé laranjman avèk, bann laranjman-la, la pa niabou arèt fé la gèr » (« Encyclopedia Britannica »).
Sak la Bib i di : Kan nou lé plizièr nou lé an sékurité (Éklézias 4:12). Mé nou pé pa baz dési bann gouvèrnman pou ké zot i mèt la pé é la sékurité pou toultan. « Ne mettez pas votre confiance dans les grands de ce monde. Ils ne sont que des hommes, ils ne peuvent pas sauver. Quand ils meurent, ils retournent dans la terre, et ce jour-là, leurs projets meurent avec eux » (Psom 146:3, 4, La Bible. Parole de Vie).
Mèm si bann nasion i fé zéfor pou mèt la pé, la gèr i kontinié ravaj lo monn.