Sar te ovel tut uspešno vrska

1-2. Sar osetinena pe nesave džikote tane ki vrska?

KEDA duj džene tane ki vrska adava šaj te ovel radosno hem interesno periodi. Ako ko momenti sian ki vrska, sigurno mangea te uživine ko adava. Hem butenge adava tano radosno periodi. I Sian,a jekh phen tari Etiopija vakerela: „Jekh taro najradosna periodija taro mlo životo sine keda sium sine ki vrska mle romea. Keraja sine lafi bašo važna bukja, ama isto agjaar asaja da sine zaedno. But sium sine srekjno keda haliljum kaj arakhljum nekas so mangava hem so mangela man“.

² Tari javer strana, o Alesio jekh phral tari Holandija vakerela: „Uživinava sine džikote zapoznajnava mle romnja džikote siem sine ki vrska, ama isto agjaar ko adava vreme sine amen hem predizvikija“. Ki akaja statija, ka dikha nesave predizvikija so šaj te ikljon adalenge soj ki vrska hem nesave bibliska načelija so šaj te pomožinen lenge. Isto agjaar, ka dikha sar šaj o javera taro sobranie te pomožinen adalenge soj ki vrska.

I CEL JEKHE VRSKAKIRI

3. Koja tani i cel e vrskakiri? (Izreki 20:25).

³ I vrska tani jekh šužo periodi ko životo, ama isto agjaar oj tani jekh seriozno čekori so ingarela ko brako. Keda venčinela pe, jekh pari dela zavet anglo Jehova kaj ka mangen pe hem ka poštujnen pe sa džikote o solduj tane dživde. Angleder te da bilo savo zavet, valjani but šukar te razmislina bašo adava. (Čitin Izreki 20:25.) Agjaar tano hem keda dela pe zavet bašo brako. I vrska pomožinela duje dženenge te zapoznajnen pe šukar hem te anen šukar odluka. Nekogaš adaja odluka šaj te značinel, te len pe ili te raskininen. Ako duj džene soj ki vrska, odlučinena te raskininen, adava na značinela kaj lengiri vrska na sine uspešno. Ustvari, i cel e vrskakiri tani te pomožinel lenge te haljoven dali odgovorinena peske ili na.

4. Soske valjani te ovel amen ispravno stavi baši vrska?

⁴ Soske tano važno adala so nane ko brako te dikhen ispravno ki vrska? Adaleske so ako isi len ispravno stavi nane te počminen vrska nekasaja so nane len namera te len pe. Ustvari, sarine valjani te dikhen ispravno ki vrska, a na samo adala so nane ko brako. Na primer, nesave mislinena kaj ako duj džene tane ki vrska, ko krajo ola mora te len pe. Sar akava stavi vlijajnela upro okola so nane ko brako? I Melisa, jekh bekjarka taro SAD vakerela: „Keda jekh phral hem jekh phen tane ki vrska, nesave očekujnena ola te len pe hem adava kerela lenge baro pritisok. Adaleske, nesave parija prodolžinena te oven ki vrska iako haljovena kaj na odgovorinena peske. A javera palem, ni na počminena vrska. Asavko pritisok šaj te kerel nekaske baro stres“.

ZAPOZNAJNEN TUMEN ŠUKAR

5-6. Kola bukja valjani te džanen jekh jekheske okola soj ki vrska? (1. Petareskoro 3:4).

⁵ Ako sian ki vrska, so šaj te pomožinel tuke te odlučine dali te ženine tut ili na? Šukar zapoznajnen tumen jekh jekhea. Verojatno angleder te počmine vrska nekasaja džanljan nesave bukja baši late. Ama akana isi tut prilika te zapoznajne adava soj „garavdo andre ko vilo“ nekaske. (Čitin 1. Petareskoro 3:4.) Adava značinela te zapoznajne la pošukar agjaar so ka dikhe sar tani ko duhovno pogled, save osobine isi la hem baši so razmislinela. Sar ka nakhel o vreme, bi valjani te ove spremno te odgovorine ko akala pučiba: „Dali akaja ličnost ka ovel mange šukar bračno partneri?“ (Izr. 31:26, 27, 30; Ef. 5:33; 1. Tim. 5:8). „Dali siem spremna o solduj te sikava amenge mangipe hem vnimanie kova so valjani amenge? Dali sium spremno te živinav e maanencar so isi e javere?“b (Rim. 3:23). Džikote zapoznajnena tumen jekh jekhea, ma bistren akava: Dali ka odgovorinen tumenge, na zavisinela taro adava kobor sien slična, nego dali ka oven spremna te prifatinen o razlike so isi maškar tumende.

⁶ Kola javera bukja valjani te doznajne e javereske džikote sien ki vrska? Angleder te počminen but te povrzinen tumen hem te ovel tumen silna čuvstvija, verojatno ka mangen te keren lafi bašo nesave važna bukja, sar na primer save celija isi e javere. Ama, sar tano nesave lična bukjencar sar soj sastipaja, finansiska problemencar ili nesavi trauma so doživingja angleder? Nane potreba te keren lafi bašo sa o teme ko početok tari vrska. (Sporedin Jovan 16:12.) Ako mislinea kaj tano but rano te odgovorine ko nesave lična pučiba, vaker lake adava. Sar ka nakhel o vreme, o javer mora te džanel adala bukja baši tuke te šaj te anel šukar odluka. Adaleske keda-tej ka valjani iskreno te keren lafi bašo adala bukja.

7. Sar šaj pošukar te zapoznajnen pe adala soj ki vrska? (Dikh hem i ramka „Keda sian nekasaja ki vrska so živinela dur“.) (Dikh hem o slike.)

⁷ Sar šaj te doznajne savo tano čače nekoj? Jekh taro najšukar načinija tano agjaar so iskreno ka keren lafi, ka pučen pučiba hem palo adava šukar ka šunen (Izr. 20:5; Jak. 1:19). Te šaj te keren adava, šaj ka pomožinel tumenge ako kerena nesave bukja zaedno. Sar na primer, te han zaedno, te ikljoven te phiren ko javna thana hem te džan ki služba. Isto agjaar, šaj šukar te zapoznajnen tumen ako zaedno nakhavena vreme amalencar hem e familijaja. Osven adava, planirinen te keren nesave bukja kolende so šaj te dikhen sar o javer postapinela ko različna okolnostija hem različna manušencar. Primetin so trudingja pe te kerel o Ešvin, tari Holandija. Baši pli vrska e Alisijaja, ov vakerela: „Trudingjem amen te kera zaedno nesave bukja te šaj te zapoznajna amen but pošukar. But puti adala sine nesave ednostavna bukja, sar na primer, te kera zaedno hajbaske ili nesave javera kherutne bukja. Džikote keraja sine asavke bukja, šaj sine te dikha o jaka hem o slaba strane jekh jekheskere“.

8. Sar ka pomožinel okolenge soj ki vrska adava so ka proučinen zaedno?

⁸ Isto agjaar, šaj te zapoznajnen tumen jekh jekhea ako zaedno proučinena bibliska teme. Jekh dive ako lena tumen, ka valjani te odvinen vreme baši Familijarno rat e Jehovaske, te šaj e Devle te ovel le važno than ko tumaro brako (Prop. 4:12). Adaleske, šaj te odvinen tumenge vreme te proučinen zaedno panda džikote sien ki vrska. Džangjola pe, keda duj džene tane ki vrska ola panda nane familija, a ni o phral nane poglavari e phenjake. Ama, ako redovno proučinena, ka šaj te doznajnen kobor o javer tano paše e Jehovaja. O Maks hem i Laisa, jekh bračno pari taro SAD, vakerena ko savo javer način koristingja lenge adava so proučinena sine zaedno. Ov vakerela: „Panda ko početok tari vrska, počmingjem te proučina publikacie kolende so kerela pe lafi bašo zapoznajbe, brako hem familijarno životo. Adala publikacie pomožingje amenge te kera lafi bašo but važna teme kolenge so obično nane lokho te kerel pe lafi.

JAVERA BUKJA KOLENGE SO VALJANI TE RAZMISLINEL PE

9. Bašo so valjani te razmislinen okola soj ki vrska keda odlučinena kaske ka vakeren?

⁹ Kaske valjani te vakeren kaj sien ki vrska? Adava valjani tumen o duj džene te odlučinen. Ko početok tari vrska, šaj ka vakeren samo nesave manušenge (Izr. 17:27). Agjaar ka izbeginen but džene te pučen tumen baši tumari vrska hem te keren tumenge pritisok te anen nesave odluke. Tari javer strana, ako na vakerena nikaske, šaj te oven ki opasnost te garaven tumen tari dar te na dikhen tumen o javera. Adava nane te ovel baš šukar. Adaleske, mudro ka ovel te vakeren barem okolenge so šaj te den tumen šukar sovet ili te pomožinen tumen ko praktično način (Izr. 15:22). Na primer, šaj te vakeren nekaske tari familija, nesave zrelo amaleske ili e starešinenge.

10. So šaj te keren okola soj ki vrska te šaj te ačhoven moralno čista? (Izreki 22:3).

¹⁰ Sar šaj te ačhoven čista ko moralno pogled? Sar ka bajron tumare čuvstvija, normalno tano te mangen te oven sa popaše jekh jekhea. So šaj te pomožinel tumen te na keren nešto so ka razočarinel e Jehova? (1. Kor. 6:18). Ma keren lafi bašo nemoralna bukja, pazinen ko adava te na ačhoven korkori hem te pien previše alkohol (Ef. 5:3). Asavke bukja šaj te bajraren tumare seksualna želbe hem te keren tumenge popharo te keren adava soj ispravno. Mudro ka ovel ako redovno kerena lafi bašo adava save granice te čhiven tumenge te šaj tumari vrska te ačhol moralno čisto. (Čitin Izreki 22:3.) Te dikha so pomožingja e Davideske hem e Almake tari Etiopija. Ola vakerena: „Džaja sine ko thana kote so isi but manuša ili siem sine ko društvo javerencar. Nikogaš na siem sine korkori ko vrda ili ko kher. Agjaar, izbeginaja sine situacie kola so šaj te čhiven amen sine ko iskušenie“.

11. Bašo kola bukja valjani te razmislinen okola soj ki vrska keda odlučinena save postapkencar ka sikaven peske mangipe hem nežnost?

¹¹ Dali šaj duj džene soj tane ki vrska te sikaven peske mangipe hem nežnost? Sar so nakhela o vreme, tumare čuvstvija ka bajron hem adaleske šaj ka odlučinen te sikaven adala čuvstvija maškar tumende nesave postapkencar soj prikladna (Pesna 1:2; 2:6). Sepak, ako tumare seksualna želbe ovena silna, verojatno ka ovel tumenge popharo te koncentririnen tumen ko adava soj považno, sar soj o osobine e javereskere. Isto agjaar, keda sikavena tumenge mangipe hem nežnost, šaj lokhe te našaven samokontrola hem te keren nešto so na svidžinela pe e Jehovaske (Izr. 6:27). Adaleske, panda ko početok tari tumari vrska, čhiven tumenge jasna granice kola so temelinena pe ko bibliska načelijac (1. Sol. 4:3-7). Sar pari, keren lafi bašo akala pučiba: „Ako sikavaja amenge mangipe hem nežnost, sar ka dikhen ko adava o manuša tari amari okolina? Dali asavke postapke ka bajraren seksualna želbe nekaske amendar?“

12. Ako adalen soj ki vrska isi len problemija, baši kola bukja valjani te razmislinen?

¹² So šaj te pomožinel tumenge ako isi tumen problemija hem ako na haljovena tumen? Ako ponekogaš na haljovena tumen ko nešto, dali adava značinela kaj na sien jekh jekheske? Na valjani te značinel. Sa o parija ponekogaš isi len nesave razlike maškar peste. Ko jekh šukar brako o rom hem i romni poštujnena pe jekh jekhea hem tane spremna te prilagodinen pe ko pumare razlike. Znači, sar ka rešinen tumare problemija panda džikote sien ki vrska, ka sikavel dali tumaro brako ka ovel uspešno. Sar pari, keren lafi bašo akala pučiba: „Keraja li lafi smireno hem sikavaja li poštovanje? Dali odma priznajnaja amare greške hem trudinaja amen te na kera len više? Dali sigate popuštinaja, izvininaja amen hem prostinaja?“ (Ef. 4:31, 32). Ama, ako celo vreme akošena tumen hem isi tumen problemija ki vrska, verojatno i situacija nane te ovel pošukar otkeda ka ženinen tumen. Ako haljovea kaj adaja ličnost nane tuke, e soldujenge ka ovel najšukar ako raskininena.d

13. So šaj te pomožinel adalenge so zapoznajnena pe te odlučinen kobor vreme ka trajnel lengiri vrska?

¹³ Kobor vreme valjani te trajnel tumari vrska? Ako anaja sigate odluke, but puti adava šaj te anel amenge lošna posledice (Izr. 21:5). Znači, tumari vrska valjani te trajnel doborom kobor so valjani tumenge te šaj šukar te zapoznajnen tumen. Ama, tari javer strana na valjani te trajnel poviše taro adava soj potrebno. I Biblija vakerela: „Taro but adžikeribe nasvaljovela o vilo“ (Izr. 13:12). Osven adava, ako but vreme sien ki vrska, ka ovel tumenge popharo te borinen tumen protiv o iskušenie te na keren nemoral (1. Kor. 7:9). Namesto te koncentririne tut ko adava kobor vreme sien ki vrska, šaj te puče tut: „So panda valjani te doznajnav e javerestar te šaj te anav odluka?“

SAR O JAVERA ŠAJ TE POMOŽINEN ADALENGE SOJ KI VRSKA

14. Sar šaj o javera te pomožinen adalenge soj ki vrska? (Dikh hem i slika.)

¹⁴ Ako džanaja kaj nekoj tane ki vrska, sar šaj te pomožina len? Šaj te vikina len te ha zaedno, ki amari Familijarno rat ili te ikljova negde te družina amen ki priroda (Rim. 12:13). Ko asavke prilike ka šaj te zapoznajnen pe pošukar. Šaj te pomožine lenge agjaar so ka ikljove lencar, te vozine tut lencar ko vrda ili te vikine len tute khere te šaj te keren peske lafi (Gal. 6:10). I Alisija koja so spomningjem la angleder, setinela pe sar lake hem e Ešvineske pomožingje o javera. Oj vakerela: „But značingja amenge adava so nesave phralja hem phenja vakergje amenge kaj šaj te dža ki lende khere ako valjani amenge than kote so šaj te ova zaedno, a te na ova korkori“. Ako nekoj soj ki vrska zamolinela tut te ove lencar, dikh ko adava sar prilika te pomožine tle amalenge. Pazin te na mukhe len te ačhon skroz korkori, ama isto agjaar procenin keda valjani te cide tut hari lendar te šaj te keren lafi bašo lična bukja (Fil. 2:4).

15. Sar šaj ko javer način o amala te pomožinen adalenge soj ki vrska? (Izreki 12:18).

¹⁵ Javer način sar šaj te pomožina adalenge soj ki vrska tano agjaar so ka pazina so ka vakera a so nane te vakera. Nekogaš, ka valjani te ovel amen samokontrola. (Čitin Izreki 12:18.) Na primer, šaj edvaj ka adžikera te vakera kaj nekoj počmingja vrska, ama šaj ola ka mangen te vakeren adava e javerenge. Na valjani te ogovorina adalen soj ki vrska a ni te kritikujna len bašo nesave lična bukja (Izr. 20:19; Rim. 14:10; 1. Sol. 4:11). Osven adava, na valjani te vakera nesave bukja ili te puča nesave pučiba kola so ka keren lenge pritisok te ženinen pe. Jekh phen koja so vikinela pe Elisa, ple romea vakerena: „Sine amenge nezgodno keda o javera pučena amen sine keda ka ovel o bijav hem sar ka ovel o bijav, a amen panda na kergjem lafi bašo adava“.

16. Sar valjani te reagirina ako nekoj soj ki vrska raskininela?

¹⁶ So ako adala soj ki vrska odlučinena te raskininen? Na valjani te puča lična pučiba ili te krivina jekhe lendar bašo adava so završingja i vrska (1. Pet. 4:15). Jekh phen so vikinela pe Lija, vakerela: „Šunava sine sar o javera širinena lafija soske me hem jekh phral raskiningjem. Adava but dukhavgja man“. Sar so spomningjem ko početok, ako nesavo pari odlučinela te raskininel, adava na značinela kaj i vrska na sine uspešno. Obično adava značinela kaj i vrska ispolningja pli cel — pomožingja lenge te anen ispravno odluka. Sepak, adaja odluka šaj nekas te dukhavel hem te kerel te osetinel pe korkori. Adaleske valjani te razmislina sar šaj te pomožina len (Izr. 17:17).

17. So valjani te keren ponadari da okola soj ki vrska?

¹⁷ Sar so dikhlem, ki vrska šaj te oven predizvikija, ama hem adava šaj te ovel periodi kote so šaj te uživinel pe. I Džesika vakerela: „Iskreno, džikote siem sine ki vrska, valjani sine but te trudina amen. Ama, isplatingja pe sa o vreme hem i sila so dengjem te šaj te zapoznajna amen pošukar“. Ako sian nekasaja ki vrska, o solduj den tumendar sa te šaj ponadari da šukar te zapoznajnen tumen. Ako kerena agjaar, ka ovel tumen uspešno vrska, a adava ka pomožinel tumen te anen mudro odluka.