3. KOTOR
So kamel o Del le manushenca?
1. So kamel o Del le manushenca?
O DEL but shukarimo kamel te sikavel le manushenge. Kade kerdas le anglune murshes thaj zhuvja, le Adames thaj la Eva, ke ande shukar bar te trajinen. Kodo kamlas, shavora te aven len, thaj shukar bar te keren pe intrego phuv, thaj te grizhinen pe allatura (1Mozesh 1:28; 2:8, 9, 15; dikh: Informaciovo 6, So kamel o Jehova la phuvasa).
2. a) Kathar zhanas, ke o Del kerel, so kamel? b) So phenel e Biblia po lungo trajo?
2 So gindis, shukar bar avla e phuv? O Jehova kado phendas: „So avri gindindem, vi kerav les” (Izaiash 46:9–11; 55:11). Ova, vi kerela, so avri gindindas, thaj ande kado khanchi nashtig tordyarel les. O Jehova phenel amenge, sostar kerdas e phuv. „Na po khanchi kerdas la” (Izaiash 45:18). Kodo kamel, ke le manusha te trajin pe late. So kamel, soske manusha te trajin pe phuv, thaj pe sode vrama? E Biblia kado phenel: „Pe le chache [kon mukhenpe] ashola e phuv, thaj mindig pe late beshena” (Asharimata 37:29; Sikadyimaski 21:3, 4).
3. Soske pushajipe shaj aven opre ande kado ande tute, ke le manusha nasvajven thaj meren?
3 De le manusha akanak nasvajven thaj meren. Pe but thana maren, thaj mudaren jekhavres. O Del na kado kamlas. De atunchi so kerdyilas, thaj sostar? Numa e Biblia del amenge palpale vorba pe kado.
LE DEVLESKO XOJAKO
4–5. a) Kon vorbindas la Evasa ando Edeno sar jekh sap? b) Sar kerdyol andar jekh patyivalo manush, chor?
4 E Biblia phenel amenge, ke le Devles si jekh xojako, „kas le Bengeske, thaj le Shatanoske akharen”. O Beng kade vorbilas la Evasa ande le Edenoski bar, sar o sap te vorbilas (Sikadyimaski 12:9; 1Mozesh 3:1). Kade dicholas, ke o sap vorbil. (Dikh: Informaciovo 7, Shatan o Beng.)
5 O Del kerdas le Shatanos, le Benges? Nichi! Jekh andyalo, kon ando cheri sas, kana o Del kerdas e phuv le Adamaske thaj la Evake, boldadyilas lesko jilo, thaj o Beng kerdyilas (Job 38:4, 7). De sar? Gindinas pe kodo, sar kerdyol andar jekh patyivalo manush chor. Na kade kerdyilas, de kasavo kamel, vaj kodo kamel, so naj lesko. Mindig pe kado phirel leski godyi, thaj kade majfeder kamel te kerel les. Pala kodo, kana vrama si pe leste, chorel les, thaj kadalesa chor kerdyol (ginav: Jakab 1:13–15; dikh: Informaciovo 8, Andyala).
6. Sar kerdyilas jekh andyalo le Devlesko xojako?
6 Kade pelaspe vi kadale andyalosa. Pala soste o Jehova kerdas le Adamos thaj la Eva, kodo phendas lenge, te aven len shavora, thaj te pherdyaren andre e phuv (1Mozesh 1:27, 28). O andyalo shajke pe kodo gindindas, ke le manusha vi les shaj patyivin na le Jehovas. Sar inke majfeder gindindas pe kado, majfeder kamlas t’avel lesko kodo, so le Jehovasko si. Kodo kamlas, ke le manusha les te patyivin, ande kado xoxadas la Evake, thaj rigate ingerdas la. (Ginav: 1Mozesh 3:1–5!) Kade kerdyilas o Shatani, o Beng, le Devlesko xojako.
7. a) Sostar mulas o Adam thaj e Eva? b) Sostar phuruvas thaj meras?
7 O Adam thaj e Eva chi mukhlepe le Devleske, thaj xale andar o frukto (1Mozesh 2:17; 3:6). Bezex kerde angla o Jehova, thaj trubundas te meren, sar kodo o Jehova aba anglal phendas (1Mozesh 3:17–19). Vi lenge shavora bezexale sas, kade vi von mule. (Ginav: Roma 5:12!) Sostar? Dikhas jekh pelda. Gindin kodo, ke ande jekh tigaja manro pekes, so jekh cerra maladoj. O malajipe vi po manro opre avla. Kana o Adam chi mukhlaspe le Devleske, bezexalo kerdyilas. Sar le Adameske shavora, vi amen bezexale sam, thaj vi pe amende kothej o „malajipe”, sar pe leste. Anda kado phuruvas thaj meras (Roma 3:23; dikh: Informaciovo 9, Bezex).
8–9. a) So kamlas o Beng te patyan o Adam thaj e Eva? b) Sostar na murdardas sigo o Jehova le kecitoren?
8 O Beng atunchi opre cicindas le Adamos thaj la Eva, te na mukhenpe le Devleske. Kodo kamlas, te patyan, ke o Jehova xoxavel, nasul raj si, thaj na o majlasho kamel lenge. Kodo phendas, ke le manushenge chi trubul, o Del te phenel, so te keren, thaj o Adam thaj e Eva shaj phenen penge, ke so si o lasho, thaj so si o nasul. So kerdas o Jehova pe kado? Shaj mudardo kodolen, ko chi mukhlepe leske, thaj kadalesa nachardo e problema. De kade sikadyilo, ke o Beng xoxavel? Nichi!
9 Kade, o Jehova chi mudardas sigo le kecitoren. Mukhlas vrama le manusha penge te traden drom. Kade andre sikadyol, ke o Beng xoxavel, thaj feri o Jehova zhanel so si o majlasho le manushenge. Ando 11. kotor inke majbut vorba avla pe kado. De so gindis pe kodo, so o Adam thaj e Eva kerdas? Mishto kerde kodo, ke patyande le Bengeske, thaj chi mukhlepe le Devleske? Sakofelo o Jehova das len. Bidoshalo trajo sas len, shukar thaneste beshenas, thaj lashi butyi sas len. De o Beng chi kerdas khanchi anda lende. Kothe te avilanas, so kerdanas?
10. Pe save droma shaj zhas?
10 Numa pe jekh drom shaj phiras. Vaj po trajo, vaj po meripo ingrel o drom. Shaj tordyuvas pasha o Jehova, thaj shaj mukhas amen leske. Kadalesa shaj sikavas, ke o Beng xoxavel. De shaj tordyuvas vi pasha o Beng (Asharimata 73:28; ginav: Godyaver Vorbi 27:11). Adyes cerra zhene mukhenpe le Devleske. De o chachimo kodoj, ke na o Del si o raj pe kadi luma. Te na voj si, atunchi kon?
ANDE KASKO VAST SI E LUMA?
Shaj dino kothe o Beng la lumake krajipe le Jezusheske te na avilo lesko?
11–12. a) So shaj zhanas andar le Bengesko shinaipe? b) Save bibliavershura sikaven, ke ande le Bengesko vast si e luma?
11 O Jezush zhanglas, ande kasko vast si e luma. Jekhvar o Beng „sikadas leske le intrego lumake krajipe, thaj kodolengo baripe”, thaj kado shinadas le Jezusheske: „Kadala sa tuke dav, feri jekhvar bandyuv tele angla mande, thaj patyivin man” (Mate 4:8, 9; Lukach 4:5, 6). So gindis? Ke kadal krajipe te na ande le Bengesko vast avnas, atunchi shaj shinado len le Jezusheske? Nichi! Kado sikavel, ke sako rajipe ande le Bengesko vast si.
12 Shajke akanak pe kodo gindistu, sar shaj avel ande le Bengesko vast e luma, kana o majbaro Del, o Jehova kerdas e intrego luma (Sikadyimaski 4:11). Ova, o Jehova kerdas sakofelo, de o Jezush inke kodo phendas po Beng, sar kon la lumako raj si (Janosh 12:31; 14:30; 16:11). Vi o Pal aposhtol kodo phendas pal o Shatani, po Beng, ke voj si „kadala lumako Del” (2Korintus 4:3, 4). O Janosh aposhtol pale kado iskirindas: „e intrego luma ande le bengesko vast si” (1Janosh 5:19).
SAR AVLA MUDARDI LE BENGESKI LUMA?
13. Sostar trubul amen jekh nyevi luma?
13 E luma feri majnasul si. Baro maripe, korrupciovo, bruthalitasho, chardo makhlipe si karing amende. Jive zumaven le manusha te lasharen kadala problemura, de chi zhanen. O Del na butara mudarel kadi nasul luma ande le Armageddonesko baro maripe, thaj jekh nyevi luma anel, kaj so chachipe avla (Sikadyimaski 16:14–16; dikh: Informaciovo 10, Armageddono).
14. Kas vazdas opre o Jehova, kraj t’avel ando lesko krajipo? So phendas anglal e Biblia po Jezush?
14 O Jehova le Jezush Kristushes vazdas opre, kraj te avel ando cheresko krajipe. Butezera bershenca angla kadi e Biblia anglal phendas, ke o Jezush la pachako raj avla, thaj leske rajipeske chi avla agor (Izaiash 9:6, 7). O Jezush kade sityardas peske manushen, te rudyinen anda kado rajipo: „Te avel tyiro krajipo. Te kerdyol so tu kames, sar ando cheri, kade vi pe phuv” (Mate 6:10). Andar o 8. kotor shaj zhanas, ke le Devlesko krajipo sar paruvela tele la lumako rajipe. (Ginav: Daniel 2:44!) Pala kado le Devlesko krajipo shukar bar kerela pe intrego phuv. (Dikh: Informaciovo 11, Le Devlesko krajipo.)
E NYEVI LUMA PASHAL SI!
15. So si e nyevi phuv?
15 E Biblia kado shinavel: „nyevo cheri thaj nyevi phuv zhukaras. . ., thaj ande kadala chachipe beshela” (2Peter 3:13; Izaiash 65:17). Kana e Biblia pal e phuv vorbil, si kana, pa le phuvake manusha gindil (1Mozesh 11:1). E chachi nyevi phuv pe kodola manusha sikavel, kon mukhenpe le Devleske, thaj baxtalej.
16. So del jive o Del kodolenge, kon ande nyevi luma trajina? So trubul te keras, te den amen kado?
16 O Jezush kodo shinadas, ke kon ande nyevi luma trajina, kodolengo trajo „chi nachola” (Marko 10:30). So trubul te keras pasha kado? Te den tu palpale vorba, ginav o Janosh 3:16, thaj o 17:3. Akanak vorbinas pa kodo, ke so phenel e Biblia, sosko avla o trajo pe phuv ande nyevi luma.
17–18. Kathar zhanas, ke pe intrego phuv pacha avla, thaj chi trubul te daras?
17 O nasulipo, o maripe, thaj o bezex nachola. Chi avla chi jekh nasul manush pe intrego phuv (Asharimata 37:10, 11). O Del „nacharela o maripe pe intrego phuv” (Asharimata 46:9; Izaiash 2:4). Feri kasave manusha trajina, kon kamen le Devles, thaj mukhenpe leske. Mindig ande pacha trajina (Asharimata 72:7).
18 Le Jehovaske manushenge chi trubul te daran. Ande le Bibliaki vrami kana le izraeliti mukhenaspe le Devleske, ande pachate trajinas, ke o Del sama lelas pe lende (3Mozesh 25:18, 19). Pe nyevi phuv khanchestar, thaj khanyikastar chi trubul te daras. Chi azbala amen khonyik, thaj khanchi. (Ginav: Izaiash 32:18; Mikeash 4:4!)
19. Ande soste zhanas kodo, ke but xamasko avla ande le Devleski nyevi luma?
19 But te xan avla. „But dyiv avla pe phuv, vi pe plaja shordyola” (Asharimata 72:16). „Aldil amen o Del, amaro Del”, thaj „e phuv del pesko frukto” (Asharimata 67:6).
20. Kathar zhanas, ke e phuv jekh shukar bar avla?
20 E intrego phuva kasavo avla, sar jekh sukhar bar. Sakoneske shukar kher, thaj bar avla. (Ginav: Izaiash 65:21–24; Sikadyimaski 11:18!) E intrego phuv kasavi shukar avla, sar o Edeno sas. O Jehova mindig dela kodo, so trubul amenge. Kado phenel pa leste e Biblia: „Putres tyo vast, thaj sakone zhuvindeske des, so zhukarel” (Asharimata 145:16).
21. Kathar zhanas, ke pacha avla mashkar le manusha, thaj mashkar le allatura?
21 Pacha avla mashkar le manusha, thaj mashkar le allatura. Le allatura chi azbana le manushen. Vi le cine shavora ande pachate trajina, inke vi pasha kodola allatura, save adyes inke azban. (Ginav: Izaiash 11:6–9; 65:25!)
22. So kerela o Jezush le nasvalenca?
22 Khonyik chi avla nasvalo. Kana o Jezush pe phuv sas, bute manushen sastyardas (Mate 9:35; Marko 1:40–42; Janosh 5:5–9). Sar le Devleske krajipesko kraj, sakones sastyarela. Khonyik chi phenela kado: „Nasvalo som” (Izaiash 33:24; 35:5, 6).
23. So kerela o Del le mulenca?
23 Le mule palesh trajina. O Del kodo shinavel, ke but milliovura mulen opre ushtyavela. „Ke opre ushtyona vi le chache, vi le nasula” (ginav: Janosh 5:28, 29; Aposhtola 24:15).
24. So hatyares, kana pe kodo gindis, ke shaj trajis ande nyevi luma?
24 Savorazhene shaj pinzharas le Jehovas, thaj shaj slugisaras les, de vi kodo shaj keras, so ame kamas. Te slugisarasa le Jehovas, shukar trajo tordyol angla amende. Kana jekh mursh, kodo manglas kathar o Jezus, te na bisterdyol pe leste, pala lesko meripe, o Jezush kado shinadas leske: „manca avesa ando paradichomo” (Lukach 23:43). Te sityuvas akanak inke majbut po Jezush Kristush, thaj pe kodo, ke sar kerela kodola shukar butya, so o Del shinadas.