BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • w08 15/6 map. 7 ​-​ 11
  • Yom Yitufanyidina Kuchin

Kwikil video ukimbina

Video winou umukimbinap amboku nawamp.

  • Yom Yitufanyidina Kuchin
  • Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2008
  • Tumitu twa milong
  • Ujim Ukeza Utufanyidina Kuchin
  • “Chinany, Udiokalany mu Babilon”
  • Chinany Kwifukwil Akish
  • “Chinany Kusotan”
  • Chinany “Rukat ra Nfalang”
  • “Chin Maku ma Usand”
Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2008
w08 15/6 map. 7 ​-​ 11

Yom Yitufanyidina Kuchin

“En an a annak, wakudimwishany en kuchin ku ujim ukeza nany?”—MAT. 3:7.

1. Yisu yimwing ya yilakej yidia mu Bibil ya kuchin?

CHOM ik ukat kuvurik piuteshininga dizu “kuchin”? Antu amwing akutwish avurik mu manangu mau nsand chiliz Josef umuchinina mband mwin kwimik dis wenday Potifar. (Dis. 39:7-12) Akwau niyawiy akutwish ayivurik in Kristu achina mu Yerusalem mu muvu wa 66 C.C., aziyila ku dibabesh dia Yesu dialonda anch: “Piukeza kamumanany Yerusalem amunyingumuk kudi in njit, . . . chawiy yilikany adia mu Yudea achinyina ku mikandu, ni adia mukach mwa ul apalangana.”—Luka 21:20, 21.

2, 3. (a) Yohan Mubatish wayinyinyita antakel a relijon, charumburika ik? (b) Mutapu ik wakasikeshinay Yesu dibabesh diapanay Yohan?

2 Yilakej yijimbwilau kwiur oku yidi ya kuchin kamu ku mujimbu. Nlel, kudi in Kristu akin adia mwi ngand ni ngand mu mangand mawonsu, kudi kuswir kwa kuchin swa mwi njil ya chifanikesh. Yohan Mubabatish wasadila dizu “kuchin” mwi njil yiney. Mukach mwa antu eza kudiay Yohan mwadinga in Yuda a chirelijon adinga imena ayinau anch atentamin amana kakwetap kuswir kwa kukarumuk. Ayipepisha antu akwau adinga ni kutambul dibabatish mulong wa kufanikesh kukarumuk kwau. Pakad wom, Yohan wayisaula antakel in rubabek inay anch: “En an a annak, wakudimwishanya en kuchin ku ujim ukeza nany? Chawuy songany kamu mabuj ma kukarumuk.”—Mat. 3:7, 8.

3 Yohan kadingap ni kwisambin kuchin kwa ku mujimbu. Wadinga ubabeshin piur pa dirumburish diadinga diezinaku, dichuku dia ujim; ni chawiy wayela antakel a relijon anch asotil eza apanda pa dichuku dinidia, chayifanyidina asonga kamu mabuj ma kukarumuk. Kurutu, pakad wom Yesu wayisaula patok antakel a relijon—manangu mau ma kusot kujipan malejana anch chakin kamu tatukwau wadinga Djabul. (Yoh. 8:44) Chakasikeshinay dibabesh dia kusambish dia Yohan, Yesu wayitazuka anch “anau a masilantat” ni wayipula anch: “Ukukatokanyiku nchik ku dirumburish dia Gehen?” (Mat. 23:33) Chom ik chasotay Yesu kulond palonday anch “Gehen”?

4. Chom ik chalonday Yesu kusutil ku dizu Gehen?

4 Gehen yadinga nkurumbuk pol pa jimbumbu ja Yerusalem mwadingau ni kudjibwil yishoshot ni yital ya annam adinga ni kuyoshin mwinimwa. Yesu wasadila dizu Gehen mudi chifanikesh cha rufu ra chikupu. (Tal pa paj 27.) Chipul chend piur pa kuchin kudiokal mu Gehen chamekesha anch antakel inay a relijon mudi chisak chadinga chifanyidina disheshik dia chikupu.—Matt. 5:22, 29.

5. Kulondwish rusangu ra muntu mutapu ik wikala dibabesh dia Yohan ni Yesu?

5 Antakel a in Yuda apandakana kuwejin pa yitil yau kusutil ku kumuzengol Yesu ni in kwilej end. Kurutu, mudi mwababeshay Yohan ni Yesu, dichuku dia ujim wa Nzamb diashika. Pa chinech “ujim ukeza” wadinga ching kusu pa ndond yimwing, Yerusalem ni Yudea, chawiy chatwishika kuchin ku mujimbu. Ujim washika pa chisu Yerusalem ni tempel wadingamu ayishesha kudi amasalay in Rome mu muvu wa 70 C.C. “Mar” minam madinga majim kupandakanamu chom chin chawonsu chashikena mu Yerusalem. Antu avud afa ap ayitwala mu ubindj. Chom chinech chadinga chijingidij cha disheshik dijim diyichingedina antu avud afila mukan anch adi in Kristu ni akwau a marelijon makwau.—Mat. 24:21.

Ujim Ukeza Utufanyidina Kuchin

6. Chom ik chasambisha kwikalaku mu chikumangen cha kusambish cha Ukristu?

6 Antu amwing mukach mwa in Kristu akusambish apumbwoka ni ayikarumuna in kwilej. (Mid. 20:29, 30) Padingau achidi aom, atwimbuy a Yesu adinga mudi ‘chikangesh’ cha kupumbwok, pakwez papwau kufa, yisak yivud ya Ukristu wa makasu yalanka. Nlel, kwikadil kal tunan twa marelijon marishina mukach mwa Kristendom. Bibil wisambidin kwikalaku kwa amakurump a Kristendom, uyijimbwil awonsu mudi “muntu wa yitil” ni anch “mwan wa kujiy . . . ukez kajipay kudi Mwant Yesu . . . ukez kamujiyish ku kwez kwend kwakad kumekan ku mes.”—2 Tes. 2:3, 6-8.

7. Ov, mulong wak dizu “muntu wa yitil” diyifanyidin amakurump a Kristedom?

7 Antakel a Kristedom adi akayitil mulong ayidimba kal tutikit twa antu kusutil ku kuyilej malejan ma makasu, machuku matumbila, ni kusal yisal yidia chinyim nich yilondila Bibil. Mudi mwadingau antakel a relijon afishau nich kudi Yesu, in kwifukwil a katat adia ku mutambu wa “mwan wa kujiy” achingedin disheshik diakad ruchingej ra kutwish kuvumbuk. (2 Tes. 1:6-9) Ov, chom ik lel chiyichingedina antu adimbau kudi amakurump a Kristedom ni yid ya antakel a relijon wa makasu? Chakwel twakula ku yipul yiney, el tushinshikinany yishiken yasadika mu Yerusalem kurutu asheshika, mu muvu wa 607 K.C.C.

“Chinany, Udiokalany mu Babilon”

8, 9. (a) Uruu wa uprofet ik wabwakay Yeremiy mulong wa in Yuda adinga mu ubindj mu Babilon? (b) Kupwa kwa kumukwat Babilon kudiau in Mediy ni in Peris, kuchin kwa mutapu ik kwatwishika?

8 Muprofet Yeremiy wabwaka disheshik dia Yerusalem dieza mu muvu wa 607 K.C.C. Ndiy walonda anch antu a Nzamb akez kuyitwal mu ubindj pakwez akez kayichirish mwi ngand yau kupwa kwa “mivu makum sambwad.” (Yer. 29:4, 10) Yeremiy wayitwadila in Yuda adinga mu ubindj mu Babilon, uruu ujim—relijon wa makasu wadinga mu Babilon katwishap kuujondish. Chawuy chelau kutwish kwikal tayad kuchirik mu Yerusalem ni kuchirish kand difukwil diakin pachawanyina chisu chatenchikau. Chom chinech chashikena pa chisu chakwatau in Mediy ni in Peris, Babilon mu muvu wa 539 K.C.C. Mwant Sirus II wa in Peris wapana mbil chakwel in Yuda achirika ni atungurila tempel wa Yehova wadinga mu Yerusalem.—Ezra 1:1-4.

9 Tunan twa in Yuda achirika pa chisu chinech. (Ezra 2:64-67) Ku kuchirik kwau, awiy awanyisha uprofet wa Yeremiy warumburika ku mutambu wau kuchin mu mutapu kanang, kuya kwi ndond yindjing. (Tang Yeremiy 51:6, 45, 50.) Mikadil kiyayitwishishap in Yuda awonsu aya weny ulemp wa kuchirik ku Yerusalem ni ku Yudea. In ashala mu Babilon, mudi muprofet ipal Daniel, ela kwikal nich chiyukish cha Nzamb, ching anch akwash nich muchim wau wawonsu difukwil diakin diadinga mu Yerusalem ni anch iyaurul kudiokal ku relijon wa makasu wa in Babilon.

10. “Babilon mujim” ufil nich “tuyimp twa pansh” twa mulad ik?

10 Nlel, tutikit ni tutikit twa antu adi mu marelijon ma makasu kushalijan madiokala ku Babilon wa pasak. (Dis. 11:6-9) Mawonsu pamwing, marelijon minam mijiken mudi “Babilon mujim, nvaj wa in kusotan ni wa tuyimp twa pansh.” (Kubur. 17:5) Relijon wa makasu ukwet rusangu rilemp ra kuyikwash kwend anyikel a mangand. Mu “tuyimp twa pansh” yifilay nich mudi jinjit jivud jashikena mu ‘kuyijip’ mamiliyon ma antu pansh. (Kubur. 18:24) Mu “tuyimp” tukwau mudi yisal ya kuyisal nayimp ayangadim ni masandj ma mutapu ni mutapu masadilau ni mitiyijinau amakurump a relijon. Ov, kudi kwidjidjek ap pakemp anch Yehova Nzamb ukumushesh piswimpap kamu relijon wa makasu?—Kubur. 18:8.

11. Djat ni pakezay kusheshikin Babilon mujim, chisend ik chikwetau in Kristu akin?

11 In Kristu akin, ija chom chinech, akwet chisend cha kuyibabesh antu adia mu Babilon mujim. Mwi njil yimwing yisadilingau mwamu yidi kusutil ku kwangan Bibil ni mikand yipalangeshinay “kashalapol ushinshamena ni kubabal,” watonday Yesu chakwel aleta “yakudia [ya muspiritu] pa chisu chau.” (Mat. 24:45) Pakatau antu kumekesh kusanger kwau uruu wa Bibil, kukat kusadik yitenchik mulong wa kuyikwash kusutil ku dilejan dia Bibil. Nich ruchingej, akez kuman kuswir kwa kudiokal “kudiay ndiy” kurutu kandikal kwikala kulab nakash.—Kubur. 18:4.

Chinany Kwifukwil Akish

12. Mutapu ik umeningay Nzamb kuyifukwil yipich ni akish?

12 Chisal chikwau chitakanena chipalangena mu Babilon mujim chidi kwifukwil kwa yipich ni akish. Nzamb uyitazukin anch “yom . . . yitakanena” ni anch “akish” ijondila. (Kuvur. 29:17) Antu awonsu asotila kumusangaresh Nzamb achinining kuyifukwil akish, kukwatijan nich yilondilay Nzamb anch: “Yam kusu [Yehova, NW] Nzamb wen. Kwikil mukish nikutwisha kwanganijan nend uyaj wam. Kinikutwishap kwanganijan katumb kam ni akish a kusong.”—Isay 42:8.

13. Mutapu ik ujingamena wa kwifukwil akish utufanyidina kuchin?

13 Dizu dia Nzamb disawil kand mutapu ukwau ujingamena wa kwifukwil akish. Chilakej, ditazukin ris “akish.” (Kol. 3:5) Kovil ris kurumburikin kusot chom chijidikinau, mudi mapit ma muntu mukwau. (Kub. 20:17) Mwangel wikala Satan Djabul wakudisha maku ma ris ma kusot kwikal chilik chimwing ni Udia Piur ni wasota amwifukwilang. (Luka 4:5-7) Chawiy chamushikija ku kumubwambwil Yehova ni wamudimba Eve wamwandjik mu ris ra chom chajidikay Nzamb. Mwi njil yimwing, Adam niyend wifukwila akish mulong walikina maku mend ma choy mulong wa urund wend ni mukajend wikal ujim kupandakanamu kumuziyil Tatukwend muka rukat wa mwiur. Chinyim ni chinech, antu awonsu asotila kuchin dichuku dia ujim wa Nzamb afanyidin ipana ching kusu kudi ndiy ni alika ris.

“Chinany Kusotan”

14-16. (a) Ov, mulong wak Yosef wikala chilakej chiwamp cha mwikadil? (b) Chom ik tufanyidina kusal anch tukat kwov maku mijondila ma masandj? (c) Mutapu ik tukupandakana mu kuchin kusotan?

14 Tang 1 Korint 6:18. Pasotay mband a Potifar kumusendul Yosef, Yosef wamuchina kamu. Ndiy washila in Kristu chilakej chiwamp mudi ik, ajich ni angatan ap angachik! Choviken patok, kom ka Yosef akatenchika nawamp kusutil ku yishiken ya pasak yamekesha yitongijok ya Nzamb. Anch tusotil tuziyil kwi mbil ya ‘kuchin kusotan,’ tukwipuk yom yikutwisha kulangwish maku ma masandj pataliken nend muntu wakad kwatijan nend. Atulejin anch: “Jipany yid yen . . . [piur pa] kusotan, kwijond, ris, maku ma yiyimp, ni kwinan, yawiy yidia ya akish; mulong yom yiney yikat kumuletish Nzamb ujim.”—Kol. 3:5, 6.

15 Shinshikin anch “yikat kumuletish Nzamb ujim.” Antu avud adia mu mangand akudishin maku ni yisal ya masandj ni akat kuwilamu. Chawiy lel, etu in Kristu tuswiridin kumulembil Nzamb atukwash ni atwinkish mwiku wend utumbila chakwel anch maku minam mijondila ma masandj kangal matuyikela. Chikwau, kwilej Bibil, kukumangan ku yikumangan ya Ukristu, ni kuyilejamu amutej netu rusangu ruwamp kukez kutukwash tudandamena kwendil “ku [s]piritu.” Chawiy kitukez kulondulap “maku ma mujimbu.”—Gal. 5:16.

16 Chakin kamu, anch tukat kutal pornografi, kitukezap kutwish kwendil “ku [s]piritu.” Chawiy chimwing, mwin Kristu mwawonsu uswiridin ilama pantaliken nich kutang, kutal, ap kutesh yom yilangwishina maku ma masandj. Chifanakena nich, chiyipin kudi “in Kristu” kusanger ap pakemp mu milong yiney ap kuyisambin pakach pau. (Efes 5:3, 4) Chawiy tukumumekeshin Tatukwetu mukarukat anch tusotil chakin kamu tweza twiyep ku ujim wend wezina ni tukashakama mu mangand masu matentamina.

Chinany “Rukat ra Nfalang”

17, 18. Ov, mulong wak tufanyidin kuchin “rukat ra nfalang”?

17 Mu mukand wend wa kusambish wamufundinay Timote, Paul wateka kashony pa yijidik yifanyidina kuyitakel atushalapol in Kristu, amwing pakach pau achingejina kwisakin ku mujimbu mulong adinga ni ansalejau in Kristu. Amwing apakisha kusadil yom yadinga yitumbila mulong wa choy chau. Paul wayibabesha chinyim nich chitongijok chakwel anch “kuwap kwa Nzamb kudi mu kwisak yom.” Muj wa mulong ukutwish wikal “rukat ra nfalang,” ukutwisha kwikal nich chibudikin chiyimp pa muntu win mwawonsu, mpich ap kazweny.—1 Tim. 6:1, 2, 5, 9, 10.

18 Ov, ukutwish wavurik yilakej yidia ya mu Bibil ya antu ayipisha urund wau ni Nzamb mulong wa “rukat ra nfalang” ap mulong wa rukat ra yom ya chamwamu yikutwishau kuland nich nfalang? (Yosh. 7:11, 21; 2 Ant 5:20, 25-27, NW) Paul wamukasikesha Timote anch: “Ey, muntu wa Nzamb, chin yom yiney, londul kutentam, kuwap kwa Nzamb, ritiy, rukat, kudandamen, kwitudish.” (1 Tim. 6:11) Kutesh chiyul chinech kudi kwa usey kudi antu awonsu asotila kupand ku dichuku dia ujim diezinaku.

“Chin Maku ma Usand”

19. Chom ik chiswiridinau ansand awonsu?

19 Tang Jinswir 22:15. Usup ukasidilau mu muchim wa mwanikach ukutwish wamupumbul swa. Chom chikutwisha kuutaliken chidi dipupu dia Bibil. Ansand avud in Kristu akweta anvaj au akad kwikal in kwitiyij asotiling kutan ni kusadil yijidik yidia mu Bibil. Akwau niyawiy atanyidinamu chiyul cha manangu cha antu aswila muspiritu adia mu chikumangen. Ikalap nany uletina chiyul chengamidina pa Bibil, kuchitiyij kukutwish kwalet musangar ilel ni ku machuku ma kurutu.—Heb. 12:8-11.

20. Mutapu ik ukutwishau ansand kutan ukwash wa kuchin maku mayimp?

20 Tang 2 Timote 2:20-22. Michim yivud ya ansand yalikau kupup yawila kal mu jinjil ja usup, mudi spiritu wa kubambel, ris, masandj, rukat ra nfalang, ni kusot misangar. Yom yiney yimekeshin “maku ma usand,” matulejinay Bibil anch tumachina. Kuchin kwitining anch nsand mwin Kristu ilama pantaliken nich yipwich yiyimp, kwawonsu kuyikutwisha kudiokal. Chiyul chapepilau chidi cha ukwash pakampwil kulondul ngikadil ya Nzamb “nau awiy akata kutazuk padi Mwant ni muchim utok.”

21. Kushilamu ik kusangareshina kwashilayimu Yesu Kristu piur pa in kwilej end adia mudi amikoku?

21 Twikalap nsand ap mukurump, kulik kuyitesh antu apakishina kutudimb kumekeshin anch tusotil atuchidina kumwing nau in kwilej a Yesu adia mudi amikoku “[achinina] . . . dizu dia aeny.” (Yohan 10:5) Chakwel kwiyep pa dichuku dia ujim wa Nzamb, kutwitin yom yivud kupandakanamu kwau kuchin ku yom yitakanena. Tufanyidin kand kusot ngikadil yiwamp. Mutu wambakedinap ou ukwisambin yom sambwad. Tuyingin kuyishinshikin, mulong Yesu washilamu anch: “Am nikat kuyinkish mwom wa chikupu, chad awiy kakez kufap. Kwikil muntu ukutwisha kwingamukau.”—Yoh. 10:28, Manswik Masu.

Mutapu Ik Ukwakula?

• Yesu wayinkisha antakel a relijon dibabesh ik?

• Mwikadil ik wa ubaj uyichingedina mamiliyon ma antu ilel?

• Mutapu ik ujingamena wa difukwil dia akish utufanyidina kuchin?

[Chipich chidia pa paj wa 9]

Chom ik uvurikina pawatesha dizu “kuchin”?

    Mikand ya Uruund (1999-2025)
    Budik
    Andam
    • Uruund
    • Kwangan
    • Yom ukatina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbil ja Kusadin
    • Mbil ja Ujindj
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Andam
    Kwangan