Ov, Twashadishin Kal Kurumburik Kwa Chitil?
KANDIKAL pasuta mivu yivud, in kuya mu maegliz ayiteshining dichuku ni dichuku alej abarokina ku chimet pantaliken nich yitazukinau anch “yitil musamban yitwadina ku rufu”—maku ma masandj, kupumb kudia, ris, usup, ujim, mukau, ni kwibaz. Yisu yivud, in kulejan inay ading akat kulejan yibudikin yiyimp ya chitil ni kuyibabesh in kuyitesh chakwel akarumuka. Mwin kufund umwing ulondin anch “Nlel unou, uruu wa marelijon mavud ukatap kulejan patok uyimp wa chitil pakwez wimedin kwau pa kulejan mitu ya milong ‘yiyisangareshina’ in kuyitesh.”
Atwamb-a-nsangu amwing alonda chilik chimwing. Mazu mambakedinap madiokil mu majurnal:
▪ “Mulad wa pasak wa chitil, wa kukarumuk kulik chitil, ni kukolik wapwil kal kwau ni mazu masangareshina piur pa mutapu wa kwilamin kalimish ni kwikat, amalondin kwawonsu.”—Star Beacon, Ashtabula, Ohio.
▪ “Kwikiling kand wom wa kusal chitil”—Newsweek.
▪ “Twipwilingap kand anch ‘Ov, chom ik chitinay Nzamb kudi am,’ pakwez, twipwiling ching anch, ‘Ov, chom ik chikutwishay Nzamb kwinsadil?’”—Chicago Sun-Times.
Nlel unou, antu adiokila mu michid yivud, mu marelijon, ni mu chisak cha antu alikidila uyimp, akat kwidjidjek pa mutapu wa kutek yany ya mashakamin. Kusal mwamu kwambatan ni antakel kudiap kurumburish yany ya antu akwau. Chimekening anch muntu urumburishina yisal ya mukwau wasal kal chitil chijim nakash. Chawiy lel, kudiokila chitongijok chinech: ‘Yom witiyijina yikutwish kwikal yiwamp kudi ey, pakwez ufanyidinap kupakish kuyibachik antu akwau chakwel asala yiutongina. Katat, antu atenchikin mwom wau kwambatan ni yany kushalijan. Kwikil muntu ukweta mbil ya kupan yany yakin ya mashakamin. Yany ya antu akwau ayilondwil chilik chimwing ni yany yey.’
Chitongijok chinech chakarumuna manangu ma antu avud. Dizu “chitil” kakatap kudisadilang kand mu mutapu ukash wach. Kudi antu avud, chitil chikadil kal mutu wa mulong wa maswimb. Antu kalondiningap kand anch “ashakamin mu chitil”; alondining kwau anch “ashakamin pamwing.” Kwikiling kand “kusotan”; alondining “kwikal arund.” Kasadiningap kand “utum wa amakundj ni amakundj”; asotining kulond anch udi “mutapu ukwau wa mashakamin.”
Chimeken patok anch yom yitiyijinau antu anch “yiwanyidin” ap yifishinau nich mudi “yitil” yaswimpin kal. Pakwez, mulong wak mwikadil wa antu waswimpin kal? Ov, chitil chikadil kal mutapu ik? Ov, niyey utongin chakin kamu mwamu?