Ov, Muchim wa Mutapu Ik Ukata Kumekeshany?
“Ranaken ra Nsalejetu Yesu Kristu rikala [nich muchim ukata kumekeshany].”—FLM. 25, TMK.
OV, UKUTWISH KWAKUL?
Ov, mulong wak tusotin kushinshikin pa muchim tukata kumekesh?
Ov, mwikadil ik tusotina kwipuk, ni mutapu ik tukutwisha kusal mwamu?
Ov, chom ik tukutwisha kusal chakwel tumekesha muchim ukasikeshina mu chikumangen?
1. Ov, ruchingej ik risambinay Paul payifundinay ambay nend akaritiy?
PAYIFUNDINAY ambay nend akaritiy, kambuy Paul wachirikina tupamp tuvud pa ruchingej rend anch Nzamb nenday Kristu akez kwitiyij muchim wamekeshau kudi yikumangen. Chilakej, kudi in Galatia ndiy wafunda anch: “Anamakwam in Kristu, chifanyidin ranaken ra Nsalejetu Yesu Kristu rikala ni yenen. Amen.” (Gal. 6:18) Ov, chom ik chirumburikina kulond anch kusutil ku “[muchim ukata kumekeshany]”?
2, 3. (a) Pasadilay dizu “muchim,” ov, chom ik chisambinay Paul yisu yivud? (b) Ov, yipul ik tukutwisha kwiyipul ayinetu piur pa muchim tukata kumekesh?
2 Paul wasadila dizu “muchim” mulong wa kwisambin piur pa usu ukata kutubachik chakwel tulonda ap tusala yom mu mutapu kanang. Muntu umwing ukutwish kwikal muwamp, wa kalimish, witudishina, ukweta muchim wa kupan, ap wa kulikishin. Bibil wisambidin nawamp piur pa “muchim udimukina wa kwitudish” ni kwikal ni “muchim wa kwishimpish.” (1 Pita 3:4; Jinsw. 17:27) Ku mutambu ukwau, antu akwau akutwish kwikal in kusipan, kusot yom ya kumujimbu, kujiman swa-swa, ap kwikal ni chaku cha kulik kuziyil. Chom chikwau chikash, kudi antu amekeshina muchim wa kwijond, wakad kuziyil, ap wa kubwambwil.
3 Chawiy lel, Paul wasadila mazu mudi minam anch “ranaken ra Nsalejetu Yesu Kristu rikala [nich muchim ukata kumekeshany],” ndiy wayikasikesha akadivar nend chakwel amekesha muchim wambatena ni rusot ra Nzamb ni untu wa win Kristu. (2 Tim. 4:22; tang Kolosay 3:9-12.) Nlel unou, tufanyidin kwiyipul anch: ‘Ov, muchim wa mutapu ik tukata kumekesh? Mutapu ik tukutwisha kumekesh nakash muchim umusangareshina Nzamb? Ov, nikutwish kusal usu wa kukasikesh muchim uwamp mu chikumangen?’ Chilakej, mu chir cha yisalamb, chisalamb ni chisalamb chikat kuwapish ndond yawonsu chakwel yikala ya ufun. Ov, tudi mudi “yisalamb” yikat kuwejaku ku ufun wa chikumangen? Chakin kamu, tufanyidin kusal usu wa kwikal mudi chisalamb. Talany amboku chitufanyidina kusal chakwel tumekesha muchim umusangareshina Nzamb.
IPUKANY MWIKU WA MANGAND
4. Ov, “mwiku wa mangand” chom ik?
4 Mukand wa Nzamb utulejin anch: “Etu kitwatambulap mwiku wa mangand minam, pakwez twatambula mwiku utumbila udiokila kudi Nzamb.” (1 Kor. 2:12) Ov, “mwiku wa mangand chom ik”? Udi chilik chimwing ni mwiku wisambidinau mu Efes 2:2, TMK, ulejena anch: “Yiwendidilinganya pasak, ni kulondul mudi mukat kusalau in mangand minam, ni mudi mukat kusalay mwant wa usu wa chipepil, ndiy ukata kusadil mudimu katat mu an a in kubwambul.” “Chipepil” chinech madi mangand ma muspiritu, ap yitongijok, ni yitwombilamu mudi chipepil. Yitongijok yiney yidi ndond yawonsu. Yimekening yisu yivud mu chitongijok cha kwel anch kwikil muntu ukutwisha kwinlej chinifanyidina kusal ap kurish mulong wa mwikadil wey utentamina chitongijok cha antu avud nlel unou. Inay adi “antu akata kumubwambwil Nzamb” adia mu mangand ma Satan.
5. Ov, muchim ik uyimp wamekeshau kudi in Isarel amwing?
5 Mikadil yiney yisambishinap katat. Pa chirung cha Moses, Kore wasambisha kuyipompat antu ading akat kutakel chikumangen cha in Isarel. Ndiy wayipompata Aron ni anend, mulong adinga ni chisend cha kusal mudi in kupesh. Ndiy wamana pamwing ap kuburen kuwanyin kwau. Ap ndiy watonga anch Moses wading usadin kasolikany—kupan yisend kudi ching kusu anamakwend. Chikalap nchik mwamu, chimeken anch Kore wasambisha kuman yom nich yitongijok ya ukauntu ni wasambisha kuyipompat antu atondau kudi Yehova, ni kuyel pakad kalimish anch: “En wapandakeshany kal kand! . . . Ing, mulong wak wibazidilanya en ayinen piur pa chisak cha [Yehova]?” (Kuch. 16:3) Chilik chimwing, Datan nenday Abiram ading akat kwinan mulong wa Moses, ni kumulej anch ndiy wasambisha ‘kwitek kand kwikal mwant piur pau.’ Payitazukau chakwel eza kudi Moses, awiy akula nich chibud anch: “Etu kutukuyap!” (Kuch. 16:12-14) Chimeken patok anch Yehova kasangarap mulong wa muchim wau. Ndiy wayishesha ambwambol inay awonsu.—Kuch. 16:28-35.
6. Ov, mutapu ik wamekeshau antu amwing mu chitot cha kusambish cha mivu mwikadil uyimp, ni chom ik chasala anch ikala mwamu?
6 Antu amwing a mu chitot cha kusambish cha mivu asambisha niyawiy kwinan mulong wa antu adinga akat kuyikel mu chikumangen, ni “kudiul ulabu.” (Jud 8) Antu inay kasangerap nich yisend yau ni apakisha kuyibachik antu akwau chakwel ayipompata antu atondau ading awanyishina yisend yayinkishau kudi Nzamb.—Tang 3 Yohan 9, 10.
7. Ov, mupak ik ufanyidina kukwat mu chikumangen nlel unou?
7 Chimeken patok anch, muchim winou ufanyidinap kwikal mu chikumangen cha in Kristu. Chawiy lel chifanyidin kukwat mupak pa chinech. Amakurump adia mu chikumangen adi akad kuwanyin, mudi kamu mwadingau pa chirung cha Moses ni cha kambuy Yohan. Amakurump akutwish kusal yilim yitwovishina kuyip. Anch chinech chashiken, chiwapinap kudi chid cha chikumangen kusal yom kwambatan nich mwiku wa mangand, ni kwit ni ujim wawonsu chakwel kwikala “kutentam” ap “asala chom kanang mulong wa mukadivar winou!” Yehova ukutwish kudiul yilim yikemp-yikemp. Ov, ukutwishap niyey kusal chilik chimwing? Mulong wa chilim chamanau kudi amakurump, antu amwing asala uyimp mu chikumangen alika kuya mu komite wa amakurump watekau mulong wa kuyikwash. Chinech chikutwish kwikal chilik chimwing ni muntu uyedila ulikina kutambul ukwash wa kumwok mulong kakatishinap yom yasalay mwingang.
8. Ov, ma verse ik matukwashina kwikal nich yitongijok yiwamp pantaliken ni antu atakedila mu chikumangen?
8 Chakwel twipuka mwiku winou, tukutwish kuvurik yalejanay Yesu mu Bibil anch wading ni “ukwatil atutumbu sambwad mu chikas chend cha katatuku.” “Atutumbu” arumburikin atulam azizidilau many ni atulam awonsu adia mu yikumangen. Yesu ukutwish kuyitakel “atutumbu” mu chikas chend mu mutapu wawonsu usotinay. (Kuj. 1:16, 20) Chawiy lel, mudi Mutu wa chikumangen cha in Kristu, Yesu uyitakedil yisak yawonsu ya amakurump. Anch muntu kanang mu chisak chinech uswiridin ukwash, Muntu ukweta “mes mazazin mudi kasu” ukez kuman ni kusal pa chisu chifanyidina ni mu mutapu Wend. (Kuj. 1:14) Chawiy lel, tufanyidin kuyilimish nakash antu atondau kudi spiritu utumbila, mulong Paul wafunda anch: “Ziyilany ni kwikepish kudi in kutakel en. Awiy akat kukulamany, chad awiy akez kulejan rusangu ra midimu yau kudi Nzamb. Yiziyilany chakwel asala midimu yau nich musangar, anch bwat, akwov ushon. Chad mwamu chikukukwashany chom ik?”—Heb. 13:17.
9. (a) Ov, kupak ik kukutwisha kumushiken mwin Kristu anch amukand ap amupup? (b) Ov, mutapu ik uwamp utukutwisha kwitiyij chiyul?
9 Muchim wa mwin Kristu akutwish kand kwikal upakinau anch amukand ap amudiosh yisend mu chikumangen. Nsand umwing amuyula nich kalimish kudi amakurump amwing piur pa kusengan masengan ma chisum ku video. Cha ushon, mulong ndiy kitiyijap chiyul ech, amudiosha chisend cha nkwash a mudimu mulong kawanyishap kand yitiyijinau mu Mukand wa Nzamb. (Kus. 11:5; 1 Tim. 3:8-10) Kupwa, mukadivar winou wapalangesha mulong winou anch kitiyijap mupak wau, tupamp tuvud wafunda ku biro wa mutiy mikand ya kwinan piur pa amakurump ni kuyibachik kand antu akwau adia mu chikumangen chakwel asala chilik chimwing. Pakwez, chiwapinap kuyipish chisambu chidia mu chikumangen mwawonsu mulong wa kuwapish yisal yetu. Chiwapidil mud ik kuman kukand mudi mutapu wa kwazuril mes metu chakwel tumana uyimp wakad etu kujingunin pa ndond pa kuburen kucha ku mes ni kwitiyij swa chiyul.—Tang Madil ma Jeremiy 3:28, 29.
10. (a) Rumburil yom tukutwisha kwilej piur pa muchim uwamp ni muchim uyimp ulejenau mu Jakobu 3:16-18. (b) Ov, chibudikin ik chidiokila kusutil ku kusadil “manangu madiokila mwiur”?
10 Jakobu 3:16-18 utwinkishin umutakel uwamp piur pa muchim uwamp ni uyimp tufanyidina kumekesh mu chikumangen. Ulejen anch: “Kwawonsu kudia mukau ni muchim wa kwitong amwiney, kwawiy kwinikwa kudia kanvundangesh, ni kuyip kwa mitapu yawonsu. Pakwez pakusambish manangu madiokila mwiur madi zwang, makwet chisambu, ni kwitudish, ni kwovijan, mizwil nich riy ni yisalijok yiwamp, wakad kasolikany ap rubabek. In kulet chisambu akat kukun chisambu mudi mbut, chad chisambu chikat kusong mabuj ma mwom utentamina.” Anch twasal yom kwambatan nich “manangu madiokila mwiur,” mikadil yetu yiwamp yikez kutukwash kulet muchim uwamp pakach a kadivar.
MEKESHANY MUCHIM WA KALIMISH MU CHIKUMANGEN
11. (a) Ov, kulam muchim uwamp kukez kutukwash kwipuk kusal ik? (b) Chom ik twilejina ku chilakej cha David?
11 Tufanyidin kulam mu manangu anch Yehova wayinkisha amakurump mudimu wa ‘kwikal atufung a chikumangen cha Nzamb.’ (Mid. 20:28; 1 Pita 5:2) Chawiy lel, tumen anch mutapu uwamp wa kusal udi kulimish ditenchik dia Nzamb, chikalap chisend tukweta cha kusal mudi mukurump ap bwat. Kulam muchim uwamp kukutwish kutukwash chakwel twipuka kwitek kurutu. Pamanay Mwant Saul wa Isarel anch David wasambish kal kwikal ubaj ku want wend, Saul “wamwovila David mukau.” (1 Sam. 18:9) Mwant wakudisha muchim uyimp ni wasota ap kumujip David. Pa ndond pa kushinshikin nakash pa mwikadil wadingay nich Saul, chiwapin mud ik kwikal mudi David. Chikalap nchik yom yakad kutentam yamusalau, nsand winou walama kalimish kend pantaliken ni mwant watondau kudi Nzamb.—Tang 1 Samwel 26:23.
12. Ov, chom ik chikutwisha kulet uumwing mu chikumangen?
12 Kushalijan kwa yitongijok kukutwish kulet kupwitijan mu chikumangen—ap pakach pa amakurump. Chiyul cha Bibil chitukwashin pa chinech anch: “Ulimishijanany muntu ni mukwau” ni, “kangal wababelany mu michim yen ayinen.” (Rom 12:10, 16) Pa ndond pa kukasikeshin ching kusu pa yom yitentamina, tufanyidin kwitiyij anch kudi mitapu yivud ya kuman pa mulong kampand. Anch twapakish kuman bil yitongijok ya antu akwau, tukutwish kulet uumwing mu chikumangen.—Fil. 4:5.
13. Mutapu ik tufanyidina kuman yitongijok yetu ayinetu, ni chilakej ik chidia mu Bibil chisambidina pa mulong winou?
13 Ov, chinech chirumburikin anch chiwapinap kupan chiyul anch twaman chom chiyimp mu chikumangen? Bwat. Mu mivu chitot ya kusambish, kwalanka mulong wasala anch kwikala kutadikijan kukash. Akadivar “amutonda Paul nend Barnabas, pamwing ni antu akwau a mu Antiosh, chakwel aya ku Yerusalem kumanijan nau atwimbuy a Yesu nau amakurump mulong wa chom chinech.” (Mid. 15:2) Chimeken anch muntu ni muntu pakach pa akadivar inay wading nich chitongijok pa mutu wa mulong ni piur pa mutapu yom yafanyidina kusadik. Pakwez, muntu ni muntu walejana chitongijok chend ni spiritu wayitakela mu mupak wakwatau, akadivar kimedinap pa yitongijok yau ayinau bwat. Pashika mukand winou, ni mupak ku yikumangen, “ova musangar nakash mulong wa mazu madingamu ma kuyikasikesh” ni awonsu “akasikana mu ritiy.” (Mid. 15:31; 16:4, 5) Chilik chimwing nlel unou, anch twayilej akadivar akweta yisend mulong kanang, tufanyidin kuyishil chisu chakwel ashinshikina mulong winou mu malembil.
MEKESH MUCHIM UWAMP MU URUND NI ANTU AKWAU
14. Mutapu ik tukutwisha kumekesh spiritu muwamp muntu ni muntu ku mutambu wend?
14 Ku mutambu wa muntu ni muntu, kudi mitapu yivud ya kumekesh muchim uwamp. Muntu ni muntu pakach petu ukutwish kusal nawamp nakash anch twamekesh muchim wa kuyilikishin akwau pakatau kutusadil uyimp. Dizu dia Nzamb ditulejin anch: “Kwashijanany akasikena ni aziyila, anch muntu ukwet mulong ni mukwau chifanyidin kulikishijadin umwing ni mukwau, mudi mwakulikishinanyau en kudi [Yehova]. Niyen salany kand mwamu.” (Kol. 3:13) Dizu: “anch muntu ukwet mulong” dimekeshin anch kudi mayingishil mavud makin makutwisha kusal anch twayovil antu akwau ujim. Pakwez, pa ndond ya kujiman nakash mulong wa yilim yau ni kuyipish chisambu mu chikumangen, tufanyidin kupakish kumwimburij Yehova ni kulikishijan, ni kusal mudimu wetu pamwing.
15. (a) Ov, chom ik tukutwisha kwilej piur pa kulikishijan kwa Job? (b) Mutapu ik makutwisha malembil kutukwash kumekesh muchim usangareshina?
15 Piur pa kulikishijan, tukutwish kwilejin kudiay Job. Antu asatu amekana mudi in kumukasikesh amupompata nich mazu mayimp mavud. Pakwez, Job wayilikishina. Mutapu ik? ‘[Ndiy] walembila mulong wa arund nend.’ (Job 16:2; 42:10) Kulembil mulong wa antu akwau kukutwish kuswimp mwikadil wetu pantaliken nau. Kulembil mulong wa arund netu awonsu in Kristu kutukwashin kukudish muchim wa win Kristu. (Yoh. 13:34, 35) Kupwa kwa kulembil mulong wa akadivar netu, tufanyidin kulembil mulong wa spiritu utumbila. (Luka 11:13) Spiritu wa Nzamb ukez kutukwash kumekesh mikadil yakin ya win Kristu mu kushakam ni antu akwau.—Tang Galatia 5:22, 23.
KUKASIKESH MUCHIM UWAMP MU DIRIJEK DIA NZAMB
16, 17. Piur pa ‘muchim ukata kumekeshany,’ ov, mupak ik wakwatina chakwel usala?
16 Tukutwish kwikal nich yibudikin mud ik anch chid ni chid cha chikumangen cha sal usu wa kumekesh muchim uwamp mu chikumangen! Kupwa kwa kushinshikin pa milong yiney, tukutwish kukwat mupak anch ayinetu tukutwish kusal usu wa kumekesh muchim ukasikeshina. Anch chidi mwamu, tufanyidinap kwidjidjek ayinetu chakwel kwikal ashinshikinau mu chitokish cha Dizu dia Nzamb. (Heb. 4:12) Paul, wabangina nakash piur pa yisal yend mu yikumangen, ndiy walonda anch: “Kom kam kikanfishilap nich, bwat, pakwez ap mwamwap nchik kiniyingilap kwam mulong wa kom kam. [Yehova], ndiy mwin kwinrumburish.”—1 Kor. 4:4.
17 Pitusadila usu wa kusal yom kwambatan nich manangu ma mwiur, pakad kwiman ayinetu ap kuman mwikadil anch udi wa usey nakash, tukez kusal anch kwikala muchim uwamp mu chikumangen. Mu kwikal ni muchim wa kulikishijan ni kuyitongin nawamp antu akwau, tukez kusanger urund wa chisambu ni ambay netu in kwifukwil. (Fil. 4:8) Pitusadila yom yiney, tukutwish kwikal nich ruchingej anch Yehova ni Yesu akez kusanger “[nich muchim ukata kumekeshany].”—Flm. 25.
[Chipich chidia pa paj wa 20]
Mutapu ik kukweta kutongijokin pa mudimu wa Yesu usu pa mutapu tukata kwitiy chiyul?