BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • mwbr23 Ndol-Mem map. 1 ​-​ 11
  • Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan

Kwikil video ukimbina

Video winou umukimbinap amboku nawamp.

  • Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan
  • Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan—2023
  • Tumitu twa milong
  • RUBING RA 1-7 NGOND WA 5
  • RUBING RA 8-14 NGOND WA 5
  • RUBING RA 15-21 NGOND WA 5
  • it-1-F p. 776 par. 8
  • Kujik, Jinzay
  • RUBING RA 22-28 NGOND WA 5
  • RUBING RA 29 NGOND WA 5–4 NGOND WA 6
  • RUBING RA 5-11 NGOND WA 6
  • RUBING RA 12-18 NGOND WA 6
  • RUBING RA 19-25 NGOND WA 6
  • RUBING RA 26 NGOND WA 6–2 NGOND WA 7
Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan—2023
mwbr23 Ndol-Mem map. 1 ​-​ 11

Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan

© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

RUBING RA 1-7 NGOND WA 5

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 2 JINSANGU 17-19

“Yimana Antu Akwau mud Muyimenay Yehova”

w17.03 paj 23 par. 7

Ov, Ukusadin Muchim Wey ku Yom Yafundau?

7 El tushinshikinany katat chilakej cha Yosafat mwan wa Asa. Wading ni mikadil yiwamp chawiy chamusangerau kud Yehova. Ni pamuchingejinay Yehova, wasala yom yivud yiwamp. Pakwez wakwata kand mipak yimwing yiyimp. Chilakej, warijeka anch mwanend amwata mwan mband wa Mwant muyimp Akab. Kupwa Yosafat wabombakana ni Akab mulong wa kuyirishikish in Asiria, ap anch muprofet Mike wamubabesha anch kangal waya. Mwi njit, in Asiria amurishikisha Yosafat ni akimba kumujip. (2 Jinsangu 18:1-32) Pachirikay ku Yerusalem, muprofet Jehu wamwipula anch: “Ov, komb ufanyidin kwey kumukwash muntu muyimp? Ov, komb ey uyikatil kwey akat kumukisa [Yehova]?”​—Tang 2 Jinsangu 19:1-3.

w15 1/8 paj 11 par. 8-9

Tongijokin Piur pa Rukat Rikurikina ra Yehova

8 Yehova usotin twijika anch ndiy utukatin ni kakatap kushinshikin ching pa kuburen kuwanyin kwetu. Ukat kushinshikin pa yom yiwamp tusadina. (2 Jinsangu 16:9) Tushinshikinany amboku mutapu wamanay Yehova yom yiwamp yasalay Josafat Mwant wa in Yuda. Josafat wakwata mupak uyimp wa kumulondul Akab Mwant wa in Isarel kurish nau in Siria ku Ramot wa ku Galad. Ap anch aprofet a makasu 400 amuleja Akab mwant muyimp anch ukuwin njit, Mika muprofet wakin wa Yehova wamuleja Josafat ni Akab anch ang arish njit akuyiwin. Mwawiy kamu muchasadika. Akab wafa kwi njit ni Josafat wapanda. Kupwa kwa njit, Yehova wamusadila Jehu kumuyul Josafat mulong wa chom chiyimp chasalay. Pakwez, Jehu wamuleja kand anch: ‘Kudi yom yiwamp wasadina.’​—2 Jinsangu 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3.

9 Kurutu kwa yom yiney, Josafat wayileja ayilol, in Levi nau in kupesh kuya mu misumb yawonsu ya Yuda mulong wa kuyifundish antu Yijil ya Yehova. Awanyisha mudimu wau mulong antu a michid yikwau ashikena ku kumwijik Yehova. (2 Jinsangu 17:3-10) Chawiy lel, ap anch Josafat wakwata mupak uyimp, Yehova kavuramenap yom yiwamp yasalay kwinsambishil mu mwom wend. Chilakej chinech chitukasikeshin mulong yisu yimwing tukat kusal yom yiyimp. Pakwez, anch twasal usu wa kusal rusot ra Yehova, ukudandamen kutukat ni kakuvuramenap yom yiwamp yitwamusadila.

Mapit ma mu Spiritu

w17.03 paj 17-18 par. 10-11

Musadina Yehova ni Muchim Wawonsu!

10 Yosafat mwan wa Asa “walondula yaku ya tatukwend Asa.” (2 Jinsangu 20:31, 32) Mutapu ik wasalay mwamu? Mud tatukwend, Yosafat wayikasikesha antu chakwel adandamen kumwifukwil Yehova. Wayituma antu mu misumb ya Yuda chakwel ayifundish antu yom yidiokila mu “Mukand wa Yijil ya [Yehova].” (2 Jinsangu 17:7-10) ni kuya kand mu teritwar wa kwindum kwa want wa Isarel, ni kud antu ading ku mikandu ya Eferayim “mulong wa kuyichirish antu kudi Yehova.” (2 Jinsangu 19:4) Yosafat wading mwant ‘wamusuraba Yehova nich muchim wend wawonsu.’—2 Jinsangu 22:9.

11 Nlel, Yehova ukatin anch antu a pa mangand ayifundish piur pend, ni umwing ni umwing wetu ukutwish kukwash mudimu winou. Ov, chid chitongijok chey cha kusal mudimu winou ngond mwawonsu? Ukatin kulejan Bibil kud antu akwau chakwel niyau asambish kumwifukwil Yehova? Ov, ukat kulembilang piur pa chom chinech? Anch wasal usu, Yehova ukutwish kukukwash usambish kwilej ni muntu Bibil. Ov, ukutwish kusambish kwilej ni muntu ap anch ukwetap chisu chivud cha kusal mwamu? Mud mwasalay Yosafat usu wa kuyikwash antu akwau mulong asambisha kand kumusadin Yehova, niyetu tukutwish kusal usu wa kuyikwash antu aziyina kal. Chikwau kand, amakurump a chikumangen afanyidin kwitenchik mulong wa kuya kuyital antu opatinau kal adia mu teritwar wa chikumangen chau amekena anch alikin kal yisalijok yau ya yitil yasalau pakur.

RUBING RA 8-14 NGOND WA 5

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 2 JINSANGU 20-21

“Ikalany Nich Ritiy Mudiay Yehova Nzamb wen”

w14 1/12 paj 19 par. 8

Kurish Nich Nsudiel ya Mangand Minam Mayimp

8 Pa chirung cha mwant Josafat, antu a Nzamb arisha ni akankuny akash, “chisak chijim” chayinyingumuka. (2 Jsng. 20:1, 2) Chakin, atushalapol a Nzamb kafanyinap kuyipandakan akankuny nau ku usu wau ayinau. Pakwez, ayipandakana nich usu wa Yehova. (Tang 2 Jinsangu 20:3, 4.) Kafanyinap kupwish milong yau ayinau, pakwez afanyina kuyipwish mu uumwing. Bibil ulondin anch: “In Yuda awonsu ading iminy piur kurutu kwa [Yehova], pamwing ni anau akemp, ni akajau.” (2 Jsng. 20:13) Chikalap ansand ap antu apamina kal, asala usu wau wawonsu mu ritiy pamwing mulong wa kulondul umutakel wa Yehova ni Yehova wayikinga pantaliken ni akankuny nau. (2 Jsng. 20:20-27) Ov, antu inay kadiap chilakej chiwamp kud etu pa mutapu wa kurish nich yikokujol pitudia antu a Nzamb?

w21.11 paj 16 par. 7

En Ambay a Uruw Asu—Shinshikinany cha Kusambish pa Kumusadin Yehova mu Mwom Yen

7 Yehova wamusadina mwin Levi Jakaziel mulong wa kupan uruu wend kud Josafat. Walonda anch: “Imanany kwen kwinikwa, lamany jindond, ukamanany dipandish dia [Yehova] didia kudi en.” (2 Jsng. 20:13-17) Winou kiwawiyap mutapu warishangau antu njit! Pakwez, mbil jinej jadiokalap kud mwan a muntu; jadiokala kud Yehova. Mulong wading ni ritiy rikash mud Nzamb, Josafat wasala mud mwamulejau. Chisu chayay pamwing ni antu end kusankanijan ni akankuny nau, pa ndond pa kutek kurutu amasalay afanyidina kuyijip akankuny nau, ndiy watakejaku in kuwang akad yom ya njit. Yehova wawanyisha kamu kushilamu kwend kud Josafat; wamukwasha kuyipandakan akankuny nend.​—2 Jsng. 20:18-23.

Mapit ma mu Spiritu

it-2-F p. 1190 par. 5-6

Joram

Ku mutambu umwing mulong wa yisal yiyimp ya mukajend Atalia, Joram kalondulap jinjil jitentamina ja tatukwend Josafat. (2Ant 8:18) Joram kimenap kwend ching pa kuyijip anamakwend musamban ni atulal amwing a Yuda, pakwez wayipumbula kand antu kud Yehova ni kuyibachik kwifukwil anzamb a makasu. (2Jsng 21:1-6, 11-14) Mu winyikel wend wawonsu kwading kanrumbangesh mukach ni kupwitamijan pol. Chakusambish, Edom wabwambwila; kupwa Libina wabwambwila kud in Yuda. (2Ant 8:20-22) Mu mukand umwing wamufundinau Joram kud muprofet Elija, wamubabesha anch: “[Yehova] ukuyiletil antwey chipupu, aney amakundj ni akajey, ni yom yey yawonsu.” Chikwau kand, ey, Mwant Joram, “ukayel musong uyimp nakash wa divumu, ni mil yey yawonsu ching yez yabuzik mulong wa musong winou pa dichuku ni dichuku.”​—2Jsng 21:12-15.

Yawiy kamu yom yasadika. Yehova wayilika in Arab ni in Filistin kushesh ngand ni kuyitwal amband ni an amakundj a Joram mu winkwal. Pakwez, mulong kusu wa manswik ma Want maswikay ni David, Nzamb witiya anch mwan umwing kusu wa Joram akusuk, Jowakaz (utazukinau kand anch Akazia). “Chiyasuta kal yom yiney, [Yehova] wamubula Joram nich musong wa divumu wakad kuyerik.” Kupwa kwa mivu yaad “mil yend yawonsu yabuzoka” ni mutapu wafay. Wawiy mutapu wafay ikundj winou muyimp, “wafa wakad kumwovil ushon.” Amujika mu musumb wa David, “pakwez alik kumujik mu jinzay ja ant.” Mwanend Akazia wamuswana.​—2Jsng 21:7, 16-20; 22:1; 1Jsng 3:10, 11.

RUBING RA 15-21 NGOND WA 5

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 2 JINSANGU 22-24

“Yehova Ukat Kuyukish Yisal ya Kutakaman”

lfb paj 128 par. 1-2

Kutakaman kwa Jehojada

Jezabel wading ni mwan mband dijin diend Atalia, wadinga ni yisal yiyimp mud ya makwend. Atalia amwata kud mwant wa mu Yuda. Pafay nfumwend, mwanau ikundj wasambisha kuyikel. Pafay mwanau ikundj, Atalia wasambisha kuyikel amwinend mu Yuda. Kupwa wasambisha kujip antu a mu dijuku dia want, wajipa kand muntu mwawonsu wela kwikal mwant pa ndond yend ap kand mwijukurend. Antu awonsu amwova wom nakash.

Mwin Kupesh mujim Jehojada pamwing ni mukajend, Josheba ading ij anch Atalia wading ni kusal yom yiyimp nakash. Akimba kuyijip mulong amujindjika mwijukur wa Atalia dijin diend Jowas padingay mwan mukemp. Amulidina ku tempel.

lfb paj 128 par. 3-4

Kutakaman kwa Jehojada

Pawanyishay Jowas mivu sambwad, Jehojada wayikumangeja ant ni in Levi kupwa wayileja anch: ‘Lamany ku yis ya tempel ni pikil muntu ap umwing ufanyidina kwandam.’ Kupwa Jehojada wamuteka Jowas kwikal mwant wa Yuda ni wamudjika chibangul cha want. Antu a mu Yuda alonda nich musangar anch: ‘Mwant asala mivu yivud!’

Mwant mband Atalia watesha masok ma antu ni waya pakad kulab ku tempel. Pamumanay mwant musu watoya anch: “Ampunganang kal! Ampunganang kal!” Ant a michid amukwata mwant mband winou muyimp, amubudisha pol kupwa amujipa. Mwant mband winou wading ni chibachikin ik chiyimp mu muchid?

it-1-F p. 776 par. 8

Kujik, Jinzay

Jehojada Mwin Kupesh Mujim utentamina wikala ni dilau dia kumujik “pamwing ni ant mu musumb wa David.” Ndiy muntu umwing kusu wakad kwikal wa ku chikit cha want watambula dilau dia mutapu winou.—2Jsng 24:15, 16.

Mapit ma mu Spiritu

it-2-F p. 1231 par. 10

Zakariy

12. Mwan ikundj wa Mwin Kupesh Mujim Jehojada. Kupwa kwa rufu ra Jehojada, Mwant Jowas womba nyim ku difukwil diakin, wasambisha kutesh yiyul yiyimp pa ndond pa kuyitesh aprofet a Yehova. Zakariy, musanyend a Jowas (2Jsng 22:11), wayibabesha nakash antu pa mulong winou, pakwez pa ndond pa kukarumuk, amwasina mayal mu chipang cha tempel ni amujipa. Kurutu kwa kufa Zakariy walonda anch: “[Yehova] amana kwend ni kufundakesh.” Nzamb watesha mazu minam ma uprofet, mulong kadiap kwau kusu ching Yuda washeshau kud in Siria pakwez kand amujipa Jowas kud atushalapolend aad “mulong ndiy wayijipa an amakundj a mwin kupesh Jehojada, [NWT].” Makarumun ma Septante ni Vulgate malondin anch Jowas amujipa mulong wa kufundakesh mash ma “mwan” a Jehojada. Mifund ya Hebereu yakopirilau ni ya Peshitta yilondin anch “an.” Makarumun minam masadidin pamwing ap uvud mulong wa kumekesh ulabu ni usey wa Zakariy mwan a Jehojada wading mwin kupesh ni muprofet.​—2Jsng 24:17-22, 25.

RUBING RA 22-28 NGOND WA 5

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 2 JINSANGU 25-27

“Nzamb Ukwet ya Kukwinkish Yivud Kupandakan Yiniya”

it-2-F p. 1186 par. 3

Jowas

Jowas wamwinkisha kand mwant wa Yuda amasalay tunan chitot mulong wa kurish nau in Edom. Pakwez, kusutil chiyul cha “muntu wa Nzamb” achirisha amasalay, ap anch ading ayifutinang kal atalent chitot a utad wa argent (660600$), amasalay ajimana pakuyichirish ku yikumbu yau, pamwing ap mulong kafanyinap kand kutambul yakubuw yading yachingejangau kal kusend. Chawiy pading pachirikinau Kwiyand, abuwa misumb ya want wa Kurul, kusambishin ku Samaria (pamwing ap chibaz chau) kushik ku Bet Horon.​—2Jsng 25:6-10, 13.

w21.08 paj 30 par. 16

“Pakany” Kuwap kwa Yehova—Mutapu Ik?

16 Ipana mulong wa kumusadin Yehova. Tukutwishap kulikap yom yawonsu tukweta yitusangareshina mulong wa kumusadin Yehova. (Mul. 5:19, 20) Pakwez, anch twalik kumusadin nakash Yehova mulong tukatinap kusha yom tukatina, tukutwish kwikal mud muntu wa mu chishimu cha Yesu wikimbina mashakamin mawamp pakwez wamudiburil Nzamb. (Tang Luka 12:16-21.) Mukadivar Christian ushicha mu Frans ulondin anch: “Nasadinangap kamu chisu ni usu wam mulong wa kumusadin Yehova ni kukwash dijuku diam.” Ndiy ni mukajend akwata mupak wa kwikal ayibol. Pakwez mulong wa kuwanyish mupak winou, afanyina kulikap midimu yau ya ku mujimbu. Mulong wa kuwanyish maswir mau, asambisha kurijek mu yikumbu ya antu, ni ileja kulam musangar ap anch akwet nfalang jikemp. Ov, chading kamu cha usey kwipan mutapu winou? Christian ulondin anch: “Twasangaredin nakash mudimu wetu wa kulejan, ni tukat kand kusangar pitukata kuman malejan ma Bibil ni antu tuchirikidina akat kwilej piur pa Yehova.”

Mapit ma mu Spiritu

w07-F 15/12 p. 10 par. 1-2

OV, Ukwet Muntu Waswila kal Mwin Kukukwash?

OZIAS wikala mwant wa want wa Kurul wa Yuda padingay kwend ni mivu 16. Wayikela mu mivu 50 ni kusut, kudiosh kwinsudien kwa yitot ya mivu chidivu djat kwinsambishin kwa yitot ya mivu chinan K.C.C. Kudiosh ku wanikanch wend, Ozias “wasala yom yitentamina ku mes kwa [Yehova].” Yom ik yamukwasha kwendin mwi njil yitentamina? Rusangu rilejen anch: “[Ozias] wipana mu kumusurab Nzamb mu machuku ma Zakariy, mulong ndiy wamulejanga kumwov Nzamb wom. Padingay ni kumusurab Nzamb, Nzamb wamuyukisha kupandakan.”​—2 Jinsangu 26:1, 4, 5.

Kudioshaku yom yiney Bibil kalejenap yom yivud piur pa Zakariy, muntu wamuyulang mwant. Pakwez, mulong Zakariy wading ‘mulej umwovila Nzamb wakin wom,’ wamukwasha mwant winou nsand kusal yom yitentamina. Mukand umwing wisambidina piur pa yom ya Bibil (The Expositor’s Bible) ulondin anch chimeken anch Zakariy wading “ikundj wija nawamp mifund yitumbila, uswila mu spiritu, ukweta ukaliweny wa kuyifundish antu akwau.” Mwin kwilej milong ya Bibil umwing ulondin piur pa Zakariy anch: “Wading wij nawamp uprofet ni . . . wading ikundj ukweta manangu, mwin kwipan ku yom ya Nzamb, ni muwamp; ni chimeken anch wamukwasha nakash Ozias.”

RUBING RA 29 NGOND WA 5–4 NGOND WA 6

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 2 JINSANGU 28-29

“Ukutwish Kumusadin Yehova ap Anch Anvajey Kadingap Chilakej Chiwamp”

w16.02 paj 10 par. 8

Tuyimburijany Arund a Yehova

8 Ezekias wapamina mu mashakamin mashalijadina nakash ni ma Rut. Wading mu muchid wa Isarel wading wipana kal kud Nzamb. Pakwez, kadiap in Isarel awonsu ashala ashinshamena. Mwant Akaz, Tatukwend a Ezekias, wading muntu muyimp. Waburena kalimish mulong wa tempel wa Nzamb ni wayibachika antu chakwel ifukwila a nzamb akwau. Akaz washikena ni kuyipesh anamakwend a Ezekias amwing mud milambu kud anzamb a makasu. Ezekias wapamina mu mashakamin mayimp!​—2 Ant 16:2-4, 10-17; 2 Jinsangu 28:1-3.

w16.02 paj 11 par. 9-11

Tuyimburijany Arund a Yehova

9 Chilakej chiyimp cha Akaz chafanyina kumubachik mwanend Ezekias chakwel amujimena ap amukisa Yehova. Nlel unou, antu amwing ajijamena yikokujol mud ya Ezekias akat kutong anch akwet diyingishin diwamp dia “kumujimen [Yehova]” ap kukis dirijek diend. (Jinswir 19:3) Akwau, akat kutong anch mashakamin mayimp ma dijuku diau makutwish kuyibachik kwikal ni mwom uyimp ap kusal yom yiyimp yasalau anvajau. (Ezekiel 18:2, 3) Pakwez, yitongijok yiney yid yakin?

10 Mashakamin ma Ezekias mamekeshin anch chakul ku chipul chinech chid bwat! Kwikil diyingishin ap dimwing dia kumujimen Yehova. Kakatap kusal anch yom yiyimp yiyishikena antu. (Job 34:10) Chid chakin anch anvaj akutwish kuyifundish anau kusal yom yiwamp ap yiyimp. (Jinswir 22:6; Kolosay 3:21) Pakwez, chinech chirumburikinap anch mashakamin ma mu dijuku dietu makutwish kumekesh anch tukwikal antu a mutapu ik. Mulong wak? Mulong Yehova watwinkisha kal chipan cha want ipau, chirumburikin anch tukutwish kutond kusal yom yidia yiwamp ap yiyimp. (Kuvurik Yijil 30:19) Mutapu ik wasadinay Ezekias chipan chinech chiwamp?

11 Ap anch tatukwend wading mwant muyimp nakash wa Yuda, Ezekias wikala mwant muwamp nakash. (Tang 2 Ant 18:5, 6.) Katondap kulondul chilakej chiyimp cha tatukwend. Pakwez, watonda kuyitesh aprofet a Yehova, mud Isay, Mike, ni Ozey. Watesha nawamp chiyul chau ni kubabesh kwau. Chinech chamubachika kupwish milong yivud yasalay tatukwend. Washitwisha tempel, wamwita Nzamb chakwel alikishina yitil ya antu, ni washesha akish mwi ngand yawonsu. (2 Jinsangu 29:1-11, 18-24; 31:1) Kupwa, chisu chezay Sanakerib mwant wa in Asiria kurishikish Yerusalem, Ezekias wamekesha kutakaman kujim ni ritiy. Wachingejina diking dia Yehova ni wayikasikesha antwend. (2 Jinsangu 32:7, 8) Chisu chimwing Ezekias wikala mwin kwitutul, pakwez chisu chamupupau kud Yehova, ndiy wikepisha. (2 Jinsangu 32:24-26) Chakin kamu, Ezekias ud chilakej chiwamp tufanyidina kwimburij. Kalikap mashakamin ma dijuku diend mayipisha mwom wend. Pakwez, wamekesha anch wading murund wa Yehova.

Mapit ma mu Spiritu

w12-F 15/2 p. 24-25

Natan—Mwin Kurishin Difukwil Diakin Ushinshamena

Mulong wading kashalapol ushinshamena wa Yehova, Natan wanunga chisak nich musangar ku proje wa David wa kutung ndond yakusambish ya difukwil dishitwila pa divu yakad kushemunin. Pakwez pa chisu chinech, chimeken anch Natan kalondap mu dijin dia Yehova, pakwez walonda chitongijok chend amwinend. Uchuku wa dichuku dinidia, Nzamb wamutuma muprofet wend kumulej mwant uruu windj: Kadiap David wafanyina kutung tempel wa Yehova. Umwing wa pakach pa an a David ndiy wafanyina kusal mwamu. Pakwez Natan wamuleja David anch Nzamb uswikin nend manswik chakwel ditand diend “dikez kiman chikupu.”​—2 Sam. 7:4-16.

Rusot ra Nzamb rakwatijanap nich chitongijok cha Natan piur pa kutung tempel. Pakwez pakad kunyinyit, muprofet winou wikepishina witiyija chitongijok cha Nzamb ni wanungaku chikas. Chilakej chiwamp mud ik cha kwimburij anch Nzamb watukand! Yom yasalay Natan mu mivu yalondulaku yimekeshin anch muprofet winou kashadishap dilau dia Nzamb. Chimeken anch Yehova wayipepila Natan ni Gad mulong wa kumukwash David kurijek in kuwang ku tempel 4 000.​—1 Jsng. 23:1-5; 2 Jsng. 29:25.

RUBING RA 5-11 NGOND WA 6

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 2 JINSANGU 30-31

“Chid Chiwamp Kukumangan Pamwing”

it-1-F p. 1132 par. 4

Ezekias

Mushiku Wend Mulong wa Difukwil Diakin. Ezekias wamekesha pakad kulab mushiku wend mulong wa difukwil diakin padilay want ni mivu 25. Chom chakusambish chasalay chading kufunguril tempel ni kumurijek. Kupwa wayitazuka in kupesh ni in Levi, wayilej anch: “nikatil niya katat, nikachip machip nend [Yehova] Nzamb wa in Isarel.” Minam mading machip makushal ashinshamena, chading mud avuvuril kal mu Yuda manswik ma Chijil mading madandamedina kwikalaku pakwez mading maduwilau kal. Nich mushiku nakash wasambisha kuyirijek in Levi mu midimu yau, ni wachirisha kand ditenchik dia yindjimandjim ya kuwang nich ni miminy ya kushiman nich. Wading Nisan, ngond wasalangau musambu wa Pasak, pakwez tempel, in kupesh, ni in Levi kadingap kishitwila. Pa dichuku dia 16 dia ngond wa Nisan, tempel amushitwisha ni achirishamu yom ya mudimu. Kupwa chita kupan yakupesh ya pakampwil mulong wa in Isarel awonsu. Chakusambish, ayilol aleta yakupesh, yakupesh ya yitil mulong wa want, mulong wa ndond yitumbila, ni mulong wa antu, kupwa antu niyau aleta tunan twa yakupesha ya kwosh.​—2Jsng 29:1-36.

it-1-F p. 1132 par. 5

Ezekias

Mulong kulik kwishitul kwa antu kwakangesha kusal musambu wa pasak pa chisu chausalangau, Ezekias wasadina chijil chading chilejena anch antu akad kwishitul akutwish kusal musambu wa Pasak ngond wambakedinap. Kayitazukap kwend ching kusu in Yuda, pakwez wayitazuka kand in Isarel kusutil mikand yayituminay kud in kusend mwi ngand yawonsu kusambishin ku Berisheba djat ku Dan. In kusend inay ayiswingisha kud antu avud; pakwez antu amwing, pakampwil in Azer, Manase, ni in Zabulon, ikepisha ni eza, ni ku Eferayim ni Isakar nikwawiy kweza antu amwing. Chikwau kand, kwading in kumwifukwil Yehova avud akad kwikal in Isarel. Chimeken anch chadingap chiswapela kud antu ading mu want wa kwiyand ading anungina chikas ku difukwil diakin kwez kukumangan. Mud aruw, niyau ayizengola ni kuyiswingish, mulong want wa michid dikum wadingap kand mu mwikadil uwamp, ading iyandjikin kal mu difukwil dia makasu ni ading akat kukimb kuyirishikish kud in Asiria.​—2Jsng 30:1-20; Kuch 9:10-13.

w13 1/11 paj 18 par. 8

Atufung Sambwad Ni Ayilol Chinan​—Arumburikin Ik Kudi Etu Nlel Unou

Ezekias wayitazuka in Yuda ni in Isarel awonsu ku musambu ujim wa Pasak, ni ukwau wa machuku sambwad ma Musambu wa Mabot Makad Chivish. Antu asangera nakash musambu winou. Chawiy lel awejinaku kand machuku makwau sambwad. Bibil ulejen anch: “Mu Yerusalem mwading musangar wa kushimwok, mulong kudiokal pa chirung cha Mwant Salomon, mwan ikundj wa David, mwant wa in Isarel, kand kal asalangap musambu mudi winou mu Yerusalem.” (2 Jsng. 30:25, 26) Musambu winou wa muspiritu wayikasikesha mud ik antu awonsu! Mu mukand wa 2 Jinsangu 31:1 afundin anch: “Chapwishau kal yom yawonsu . . . apumwon manguj, akatwola akish awonsu, asheshol jindond ja piur ja kwifukwil akish, ni yintamb.” Mu mutapu umwing ukash, in Yuda asambisha kumuchirikin Yehova. Kutokish kwinoku kwa muspiritu kwafanyina kwikal kwa usey nakash mulong wa yom yafanyina kushiken.

Mapit ma mu Spiritu

w18.09 paj 6-7 par. 14-15

“Anch en Wijany Yom Yiney, Wayukany Kwen Anch Wayisadilany”

14 Mutapu ukwau tumekeshina anch tud ikepishina ud kwikal mwin kutesh muwamp. Jakobu 1:19 utulejin anch tufanyidin “kuswakal kutesh.” Yehova udi mwin kutesh muwamp. (Disambishil 18:32; Joshua 10:14) Chilakej, tang mambamb madia mu Kubudik 32:11-14. (Tang.) Ap anch kadingap kakweta kuswir kwa chitongijok cha Moses, Yehova witiya anch Moses alonda mutapu wiyovilay. Ov, ukutwish kumutesh muntu warumbuka pakur ni kwitiyij chitongijok chend nich kushimpish muchim? Chakin, Yehova ukat kutesh nich kushimpish muchim antu awonsu akata kumulembil nich ritiy.

Iyipula anch: ‘Anch Yehova ud wikepishina mu chilik cha kutwish kuyitesh antu mudi mwamuteshay Aburaham, Rachel, Moses, Joshua, Manowa, Elija ni Ezekias, ov, niyam nikutwishap kusal usu wa kumwimburij? Nikutwish kuyilimish akadivar nam awonsu mu kutesh ni kusadin yitongijok yau anch chiswapel? Ov, kud muntu mu chikumangen cham ap mu dijuku diam nikutwisha kubangin nakash? Yom ik nifanyidina kusal pa mulong winou?’​—Disambishil 30:6; Ankalansambu 13:9; 1 Ant 17:22; 2 Jinsangu 30:20.

RUBING RA 12-18 NGOND WA 6

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 2 JINSANGU 32-33

“Yikasikesha Akadivar Ney mu Yisu ya Mar”

it-1-F p. 212 par. 6

Asiria

Sanakerib. Sanakerib, mwan a Sargon II, warishikisha want wa Yuda mu muvu wa 14 wa winyikel wa Ezekias (732 K.C.C.). (2Ant 18:13; Is 36:1) Ezekias wabwambwila ku yisend yayitwikau kud in Asiria mulong wa yom yasalay tatukwend Akaz. (2Ant 18:7) Chawiy Sanakerib washesha Yuda, alejen anch wakwata misumb 46 (ilakej ni Is 36:1, 2), ni kupwa, padingay mu chibeng ku Lakis, wamuleja Ezekias kumulambul atalent a utad wa or 30 (piswimp adolar 11560000) ni atalent a utad wa argent 300 (piswimp adolar 1982000). (2Ant 18:14-16; 2Jsng 32:1; ilakej ni Is 8:5-8.) Ap anch amwinkisha yom yitay, Sanakerib watuma muruw wend mulong wa kuyilej kupan Yerusalem mu makas mend pakad kutadik. (2Ant 18:17–19:34; 2Jsng 32:2-20) Pasheshay Yehova mu uchuku umwing amasalay 185000 a in Asiria, yamubachika mwin Asiria winou mwin chibud kuchirik amwinend ku Ninive. (2Ant 19:35, 36) Kwawiy kwinikwa kwamujipinau kud anend amakundj aad, kupwa amuswinkana mu want kud mwanend mukwau, Esar Hadon. (2Ant 19:37; 2Jsng 32:21, 22; Is 37:36-38) Yinship yiney, kudioshaku chayijipau amasalay a in Asiria, ayifundin kand mu rusangu ra Sanakerib ni mu rusangu rumwing ra Esar Hadon.​—YIPICH, Vol. 1, p. 957.

w13 1/11 paj 20 par. 12

Atufung Sambwad Ni Ayilol Chinan—Arumburikin Ik Kudi Etu Nlel Unou

12 Yehova usotining kutusadin yom yitukutwisha kukangany kusal ayinetu, pakwez uchingejin anch tusala yitukutwisha kusal. Ezekias wayipula “ayilol end, nau ayilabu end a njit,” ni awonsu pamwing akwata mpung ya “kuya ni kujik mem ma misul yadinga pol pa musumb. . . . Mwant Ezekias wikasikesha, watungirila mpwembu yading yawa kal, watungurila manguj malemp ma atulam. Watunga kand mpwembu yikwau pol pa mpwembu ya kusambish. . . . Wasala mirumbu ni jinkibu.” (2 Jsng. 32:3-5) Mulong wa kuyiking ni kuyilam atwend pa chisu chinicha, Yehova wasadina uvud wa ayilabu kanang​—Ezekias, ayilol end, ni aprofet akash muspiritu.

w13 1/11 paj 20 par. 13

Atufung Sambwad Ni Ayilol Chinan—Arumburikin Ik Kudi Etu Nlel Unou

13 Chasalay Ezekias chading kand cha usey nakash pa ndond pa kwimik mem ap kukasikesh mpwembu ya musumb. Mud mwadingay kafung, Ezekias wayikumangeja antu ni wayikasikesha muspiritu mu mazu minam anch: “Kangal wovany kwen wom. Kangal wazalizalany kurutu kwa mwant wa in Asiria . . . , udia ni yetwetu ou ukwet usu kumupandakan udia nend ndiy. Ndiy ukwet chikas chimwing cha mujimbu wa mbij, pakwez etu tumukwet [Yehova] Nzamb wetu, mwin kutukwash ni kuturishin njit jetu.” Atambula dikasikesh pavurikau anch​ Yehova ukez kuyirishin antu end! Pateshau yom yiney, in Yuda “ikala nich usu mulong wa mazu ma Ezekias, mwant wa in Yuda.” Shinshikin mutapu wikala nich “mazu ma Ezekias” usu pa michim ya antu. Ndiy ni ayilol end ni ayilabu, mud muprofet Mike nenday Isay, amekana kwikal atufung afanyidina, mud mwalejanay kamu Yehova kusutil aprofet end.​—2 Jsng. 32:7, 8; tang Mike 5:5, 6.

Mapit ma mu Spiritu

w21.10 paj 4 par. 11-12

Kukarumuk Kwakin Chom Ik?

11 Yehova wakula ku malembil ma Manase pa chisu chinicha. Wamana anch ikundj winou waswimp kal muchim wend kusutin yom yitay mu malembil mend. Yehova wamutesha Manase pitay dilikishin ni wamuchirisha kand pa ditand diend dia want. Manase wasala usu wa kumekesh kamu anch wakarumukin kamu chakin. Wasala yom yalikay Akab kusal ap pakemp. Waswimpa mwikadil wend. Warishikisha nich kutakaman difukwil dia makasu ni wayikasikesha antu kumwifukwil Yehova. (Tang 2 Jinsangu 33:15, 16.) Chinech chading chimwitin Manase kutakaman nakash ni ritiy, mulong mu mivu yivud wading chilakej chiyimp mu dijuku diend, kud atubung end ni kud antu akwau. Pakwez katat, ku upal wend, Manase wasala usu wa kuwapish yom yimwing yiyimp yasalay. Chimeken anch wikala chilakej chiwamp kud mwijukurend Yosias wikala mwant muwamp nakash papamay.​—2 Ant 22:1, 2.

12 Yom ik twilejidina ku chilakej cha Manase? Wikepisha, pakwez wasala kand yom yikwau. Walembila mulong wa kwit dilikishin. Ni waswimpa mashakamin mend. Wasala usu wa kupwish uyimp wasalay, wasambisha kumwifukwil Yehova ni wayikwasha antu akwau kusal mwamu. Chilakej cha Manase chikutwish kuyikwash antu asala yitil yiyimp nakash. Yom yamushikena Manase yimekeshin anch Yehova Nzamb ud “muwamp, ukat kulikishin.” (Kus. 86:5) Ukat kuyilikishin kamu antu akata kukarumuk chakin.

RUBING RA 19-25 NGOND WA 6

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 2 JINSANGU 34-36

“Ov, Dizu dia Nzamb Dikat Kukukwash Chakin Kamu?”

lfb paj 134 par. 2

Yosias Wading Ukatin Yijil ya Nzamb

Mu tempel winou, mwin kupesh mujim Hilikija watanamu muvungur wa Yijil ya Yehova—pamwing ap muvungur winou aufunda kud Moses. Shafan sekreter wa mwant wamutwadina Yosias muvungur winou ni wamutangina Yijil nich dizu dia piur. Pateshay Yosias yijil yiney, wajingunina anch antu ading amubwambwidin kal Yehova mu mivu yivud. Mwant Yosias wamuleja Hilikija anch: ‘Yehova ujimen nakash mulong wetwetu. Yang wambamba nend. Yehova ukutulej yom tufanyidina kusal.’ Yehova wayakula kusutil muprofet mband Hulida palonday anch: ‘Antu a mu Yuda anlikin kal. Nikuyipup pakwez nikumupupap mwant Yosias mulong ud mwin kwikepish.’

w09 1/6 paj 15 par. 20

Atakamena Mulong Wa Chikumbu Cha Yehova!

20 Pasalau mudimu wa kutunguril watenchikay Mwant Yosias, Hilikija Mwin Kupesh wa pa Mutu “wamanamu Mukand wa Yijil ya [Yehova, NWT] yamwinkishau Moses.” (Tang 2 Jinsangu 34:14-18.) Kwasadika chom ik? Kapamp kamwing, mwant wapula yidjal yend mulong wova kuswan ni wapana mbil kud amakundj amwing aya akamwipula Yehova. Kusutil muprofet mband Hulida, Nzamb waleta uruu umwing wadinga ufishina nich yisal yimwing ya chirelijon yadinga yisadikina mu Yuda. Chikwau, usu uwamp wa Yosias wa kusot kudiosh yisal ya kwifukwil akish wamekana, ni Yehova wamwitiyija chikalap nchik mar mabwakau makushikena pa muchid wawonsu. (2 Jsng. 34:19-28) Chom ik tukutwisha kwilejinaku? Chakin, rusot retu rid kamu mud radingay nich Yosias. Tusotil kuziyil ku umutakel wa Yehova pakad manshindangen, kuta muchim pa chilakej cha dibabesh dia yom yashikenaku anch twalik kupumbuk ni kuburen ritiy kwandama mu difukwil dietu. Ni tukutwish kwikal nich ruchingej anch Yehova ukez kwitiyij kutakaman kwetu mulong wa difukwil diakin, mud mwasalay nenday Yosias.

Mapit ma mu Spiritu

w17.03 paj 25-26 par. 15-17

Ov, Ukusadin Muchim Wey ku Yom Yafundau?

15 Kupwa, yom ik tukutwisha kwilejin kudiay Yosias? Ap anch Yosias wading mwant muwamp, warumbuka ni kurumbuk kwinoku kwamushikija ku rufu. (Tang 2 Jinsangu 35:20-22.) Yom ik yashikena? Yosias wasambisha kurish njit nend Neko, mwant wa mu Idjibit, ap anch kadingap ni mayingishin ma kusal mwamu. Pakwez, Neko amwinend wamuleja Yosias anch kakatinap kurish nend njit. Bibil ulondin anch mazu ma Neko ‘madiokala kud Nzamb.’ Pakwez Yosias waya kwi njit ni amujipa. Chawiy, mulong wak wamurishikisha Neko? Bibil kalejenap.

16 Yosias wafanyina kukimb ijika anch yom yalonday Neko yadiokala chakin kud Yehova. Mutapu ik wakimbay kusal mwamu? Wafanyina kumwipul Jeremiy muprofet wa Yehova. (2 Jinsangu 35:23, 25) Chikwau kand, Yosias wading ufanyidin kushinshikin milong yiney. Neko waya ku Karkemish kadiap mulong wa kurishikish Yerusalem, pakwez, mulong wa kurishikish muchid ukwau. Ni Neko kamusaalap Yehova ap antu end. Yosias katongijokinap nakash piur pa yom yiney kurutu kwa kukwat mupak wend. Yom ik twileja kal? Anch tukwet mulong ni tukimbin kukwat mupak, tufanyidin kushinshikin yom yikatinay Yehova anch tusal.

17 Anch tukimbin kukwat mupak, tufanyidin chakusambish kutong piur pa mbil ja Bibil jikutwisha kutukwash ni mutapu wa kujisadin. Yisu yikwau, tukutwish kukimbijol yom yivud mu mikand yetu ap kumwit mukurump wa chikumangen chiyul. Mukurump winou ukutwish kukukwash kutongijokin pa mbil jikwau ja Bibil. Tongin piur pa yom yiney: Nambaz umwing amwatin kud muntu wakad kwikal Kaman. Nambaz winou witenchikin mulong wa kuya mu mudimu wa kulejan pa dichuku kampand. (Midimu 4:20) Pakwez, dichuku dined nfumwend wamukangesh kuya mu mudimu wa kulejan. Wamulej anch pasut kal machuku mavud pakad kusutish chisu pamwing ni anch ukimbin kuya nend kwi ndond kanang. Chawiy nambaz winou utongidin pa mifund ya Bibil yikutwisha kumukwash kukwat mupak wa manangu. Wij anch chifanyidin kumuziyin Nzamb ni anch Yesu watuleja kwikadish antu in kwilej. (Mateu 28:19, 20; Midimu 5:29) Pakwez uvurikin kand anch mband ufanyidin kumuziyin nfumwend ni anch atushalapol a Nzamb afanyidin kwikal ni chitongijok chiwamp. (Efes 5:22-24; Filip 4:5) Ov, nfumwend wapakishang kumukangesh kuya mu kulejan, anch wakimbang kwend asutish nend chisu pamwing dichuku dined? Chitudia atushalapol a Yehova, tukatining kukwat mipak yiwamp ni yimusangareshina.

RUBING RA 26 NGOND WA 6–2 NGOND WA 7

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | ESIDERA 1-3

“Lik Yehova Akusadin”

w22.03 paj 14 par. 1

Ov, Umen Yom Yamanay Zakariy?

IN YUDA asangara nakash. Yehova Nzamb “waswanisha muchim wa Sirus, mwant wa in Peris” kuyilikishaku in Isarel ading asadina kal mivu yivud mu winkwal mu Babilon. Mwant walejana anch in Yuda akuchirik kwol kwau chakwel “atungirila chikumbu cha [Yehova] Nzamb wa in Isarel.” (Esi. 1:1, 3) Winou wading uruu usangareshina nakash mud ik! Uruu winou wamekesha anch difukwil diakin dia Nzamb akudichirish mwi ngand yapanay kud antu end.

w17.10 paj 21 par. 2

Matemb ni Chibangul Yikulamin ey

2 Zakariy wading wij anch in Yuda achirika mu Yerusalem ading in kumwifukwil Yehova. Ading antu ‘aswanishau muchim kud Nzamb wakin’ mulong wa kusha yikumbu yau ni midimu yau mu Babilon. (Esidera 1:2, 3, 5) Asha ndond yading yijau nawamp mulong wa kushemunikin mwi ngand yakad kwijikau kud avud pakach pau. Kutungiril tempel wa Yehova kwading kwa usey nakash kud in Yuda inay, chawiy afanyina kusal weny wa ubaj wa akilometre piswimp 1600 ni afanyina kusut jingand ja ubaj.

Mapit ma mu Spiritu

w06 1/1 paj 25 par. 2

Manans Majim ma Buku wa Ezra

1:3-6. Mud in Isarel amwing ashala mu Babilon, Atuman a Yehova ilel akad kutwish kusal mudimu wa chisu chawonsu ap kusadil kwi ndond kudia maswir nakash akat kuyikwash ni kuyikasikesh antu akwau atwishina kusal mwamu ni kupan milambu mulong wa kutwal kurutu mudimu wa kulejan Want ni kwikadish in kwilej.

    Mikand ya Uruund (1999-2025)
    Budik
    Andam
    • Uruund
    • Kwangan
    • Yom ukatina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbil ja Kusadin
    • Mbil ja Ujindj
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Andam
    Kwangan