Shapitre Wa Kasatu
Dandamen Kulamat ku Dizu dia Nzamb
1. (a) Ov mutapu ik wamanay Isarel wa pasak ukinakin wa dizu dia Nzamb? (b) Ov mulong wak chidia cha ukwash kud etu?
“WIJANY ku michim yen, ni ku mupim yenen awonsu anch kushilamu kwawonsu kuwamp kwashilayimu [Yehova, NW] Nzamb wen mulong wenen, kwikil chom ap kusu chimwing chaburena kuwanyin. Yawonsu yasadika.” (Joshua 23:14-16) Mwamu mwalonday Joshua kud amakurump a in Isarel pashikau mwi Ngand ya Kushilamu. Chakin, kushilamu kwa Yehova kwamekana kwa kashinsh. Rusangu riner—ni jinsangu jikwau jawonsu ja Baibel—ayilama mulong wetwetu chakwel ‘twikala ni ruchingej.’—Rom 15:4.
2. (a) Baibel udi nchik ‘upepidilau nich spiritu wa Nzamb’? (b) Chitwija anch Baibel udi upepidilau nich spiritu wa Nzamb, ov chisend ik tukweta?
2 Ap anch asadila antu 40 mulong wa kufund Baibel, Yehova amwinend ndiy Mwin Mazu madiamu. Ov chinech chirumburikin anch watakela kamu zenzal yawonsu yifundinau mu Baibel? Mwawiy. Wasala mwamu kusutil spiritu wend utumbila ni ukweta usu, usu wend wa kusadish. Mupostol Paul walonda kamu chakin anch: ‘Mifund yawonsu yidi yipepidilau nich spiritu wa Nzamb. . . chakwel muntu wa Nzamb ukwikal uwanyidina ni kwikal kand nich ukash wa kusal midimu yawonsu yiwamp.’ Antu a ndond yin yawonsu itiyijina anch Baibel udi upepidilau nich spiritu wa Nzamb akat kutesh yilondila Baibel ni kushakam kulondulijan nich yidiamu.—2 Timote 3:16, 17; 1 Tesalonik 2:13.
Yikwasha Antu Akwau Kumusanger
3. Ov mutapu ik upandakena kuwap wa kuyikwash avud akad kwitiyij anch Baibel didi Dizu dia Nzamb?
3 Antu avud tukata kwisamb nau kakatap kwitiyij mud etu anch Baibel didi Dizu dia Nzamb. Ov mutapu ik tukutwisha kuyikwash? Chisu chivud, mutapu upandakena kuwap wa kuyikwash kudi kuburil Baibel ni kuyilej yidiamu. “Dizu dialonday Nzamb dikwet mwom, dikwet kand ukash. Ditwil kupandakanamu jimpak jawonsu jikweta jimwemu jaad . . . Dikat kujingunin yitongijok ni rusot ra mu muchim wa muntu.” (Hebereu 4:12) “Dizu dialonday Nzamb” didiap kwau ringany ramwamu; dikwet mwom! Kushilamu kwa Baibel kukat kushikenang kamu. Usu wa uruu wa Baibel piur pa chibachikin chakin cha muchim wa muntu ukwet ukash upandakena chom ap chisu tukutwisha etu kumulej.
4. Ov yirumburil ik ya uyakin wa Baibel yakarumwina mwikadil wa antu amwing pantaliken ni Baibel, ni mulong wak?
4 Kuman dijin dia Nzamb mu Baibel kweza kuyibachik avud kukimbol nakash. Akwau akwata kamu mupak wa kwilej Baibel payilejau yilondilay piur pa rutong ra mwom, mulong wak Nzamb ulikidinay uyimp, kurumburik kwa yinship y’ilel unou, ap ruchingej ra mwom wa chikupu mu paradis. Mwi ngand mudia yaku ya chirelijon yiyitekina antu mu kuzengol kwa aspiritu ayimp, yirumburil ya uyakin wa Baibel pa mulong winou ni mutapu wa kutambul ukwash yavuvurishin kusanger. Ov mulong wak milong yiney yikat kuyisangaresh nakash antu a michim yitok? Mulong Baibel udi kusu musul umwing wa jinsangu ja kashinsh piur pa milong yawonsu mud yiney ya usey.—Kuseng 119:130.
5. (a) Anch antu alond anch kitiyijinap Baibel, chom ik chikutwisha kwikal dishin dia mulong? (b) Ov mutapu ik tukutwisha kuyikwash antu a mutapu winou?
5 Pakwez, tukusal nchik anch antu atulej anch kitiyijinap kwau Baibel? Ov chinech chifanyidin kwimik mambamb? Tukwimikap misamb ang asotin kushinshikin milong mutapu yidia. Chitwishikin anch akat kuman Baibel mud buku umwing wa Kristendom. Rusangu rend rijikena ra rubabek ni ra kwipachik mu milong ya chipolitik, nich kand kwitol kwend kwa nfalang kwakad kupim, yikutwish kwikal diyingish dilikidinau antu amwing kwitiy Baibel. Ov mulong wak ukutwishap kwipul chakwel kwijik anch mwamu chidia? Mifund ya Baibel yifishina nich mwikadil wa Kristendom pantaliken ni mangand, pamwing ni yom yimekeshina kushalijan pakach pa Kristendom ni Ukristu wakin, yikutwish kuvuvurish kusanger kwau. —Mike 3:11, 12; Mateu 15:7-9; Jakobu 4:4.
6. (a) Ov chom ik chikwitiyishina ey anch Baibel didi Dizu dia Nzamb? (b) Ov yitongijok ik yikwau tukutwisha kusadil mulong wa kuyikwash antu kujingunin anch Baibel udiokil chakin kwa Nzamb?
6 Kud akwau, kushinshikin kwa kashinsh kwa uman umekeshina anch Baibel udi buku upepidilau nich spiritu wa Nzamb kukutwish kwikal kwa ukwash. Ov chom ik chimekeshina kamu patok kud ey anch Baibel udiokil kwa Yehova Nzamb? Ov yawiy yilondilay Baibel amwinend piur pa disambishil diend? Ap chidi mulong Baibel ukwet uprofet uvud uvud umekeshina ronganyin ra machuku ma kurutu ni mu tuyom tukemp tukemp, uprofet uvud ufanyidina kudiokal ku musul umwing upandakenamu muntu? (2 Pita 1:20, 21) Ov chidi mulong Baibel umekeshin kwovijan kwa mukach kupandakena kuwap, ap anch amufunda kud antu 40 mu chirung chimwing cha mivu mud 1600? Ap udi ukinakin wend pisambidinay milong ya siyans ushalijadina nich mikand yikwau ya pa miten yiniya? Ap chidi mulong wa ukinakin wa antu amufunda? Ap chidi mulong amulama kamu nawamp kwikalap nchik usu wasalau amwing mulong wa kumushesh? Wikalap nchik uman umena amwiney anch ushimokishin, ukutwish kuusadil mulong wa kuyikwash antu akwau.a
Kutang Kwetu Baibel
7, 8. (a) Ov chom ik tufanyidina kusal nich Baibel? (b) Chom ik tukweta kand nich kuswir kuwejin ku kutang kwa Baibel kwa muntu ipend? (c) Ov mutapu ik weza kwijik jintong ja Yehova?
7 Chakwel kuwejin ku kuyikwash antu akwau kwitiy Baibel, tufanyidin ayinetu kwitekinaku chisu cha kumutang chisu ni chisu. Ov mwamu ukata kusal? Mu mabuku mawonsu mabudishau kal, buku winou udi buku umwing upandakena usey. Chakin kamu, chinech chirumburikinap anch ang twitangin ayinetu Baibel, tukwetap kuswir kwa chom chikwau kand. Mifund yitubabeshin piur pa kwiyauril kwa ayinetu. Tufanyidinap kutong anch tukutwish kutan yakul ku yawonsu nich kwikimbin ayinetu. Yawonsu yaad, dilejan dia muntu ipend ni kukumangan ku yikumangan ya antu a Nzamb pakad kujing yidi ya usey anch tusotin kwikal in Kristu isikena.—Jinswir 18:1; Hebereu 10:24, 25.
8 Pa chinech, Baibel utulejin ya ntung mwin Etiopi wadinga ni kutang uprofet wa Isay. Mwangel wamutakela ntwarubil mwin Kristu Filip kumwipul ikundj winou anch: “Ov, wovil kurumburik kwa yom yiutangina?” Mwin Etiopi wakula nich kwikepish, anch: “Ov, nikutwish nchik kwov anch kwikil muntu mwin kwinrumburil?” Wamwita Filip kumurumburil chikunku chinech cha Mufund. Filip kadingap kusu mwin kutang wamwamu wa Baibel wadinga ni kulejan yitonginay piur pa Mifund. Wadinga kamu piswimp nakash ni dirijek dimekena dia Nzamb. Chawiy lel chatwishay kumukwash mwin Etiopi kuman ukwash wa mafundish matekay Yehova kusutil dirijek dinidia. (Midimu 6:5, 6; 8:5, 26-35) Chilik chimwing ni nlel, kwikil muntu ap kusu umwing ukata kwiteshil ipend nawamp jintong ja Yehova. Etu awonsu tukwet kuswir kwa ukwash upaninay Yehova nich rukat kusutil dirijek diend dimekena.
9. Ov program ik wa kutang Baibel ukutwisha kwikal ni ukwash kud etu awonsu?
9 Chakwel kutukwash kutesh Baibel, dirijek dia Yehova dikat kupan mu mikand kushalijan jinsangu jipandakena kuwap jimanyidina pa Baibel. Chikwau kand, atutekidin program wa kutang Baibel ku Shikol ya Mudimu ya Uteokras yisadiningau mu yikumangen yawonsu ya Atuman’a Yehova mu mangand mawonsu. Kushinshikin Mifund Yitumbila kukutwish kumuletin muntu ukwash ujim. (Kuseng 1:1-3; 19:7, 8) Uwapidil kusal usu wa pakampwil wa kutang Baibel chisu ni chisu. Ap anch uteshinap nawamp yawonsu utangina, kwikal kwey ni chitongijok cha kabuj cha Mifund kukwikal kwa usey ujim. Chilikej, anch ukakutang mapaj manying ap matan ku dichuku, ukutwish kupwish kutang Baibel mwawonsu mu muvu umwing.
10. (a) Ov chisu ik ukata kutang Baibel? (b) Ov nany mukwau ufanyidina kutang nend pamwing Baibel, ni mulong wak kuburen kujing kudi kwa usey?
10 Ov chisu ik ukutwisha kutang Baibel? Anch witekinaku aminit 10 ap 15 dichuku ni dichuku mulong wa kumutang, ukumenaku ukwash ujim. Anch chitwishikinap, itekinaku bil chisu kampand cha kutang pa rubing ni rubing, ni limish lel program winou. Anch udi ngachik ap ngatan, ey ni mwin kwol kwey ukutwishany kusanger muntu kumutangin mbay nend Baibel nich dizu dizambukina. Anch ukwetany an apamina kal akutwisha kutang, akutwish kusambish kuswimpijan mulong wa kutang nich dizu dizambukina. Kutang Baibel kufanyidin kwikal chaku cha mu mwom wa pichuku ni pichuku, mud kamu kudia yakudia. Mud mutapu wija, anch yaku ya muntu ya kudia yidi yiyimp, mujimbu wend ukwikalap ukash bwat. Chawiy lel, mwom wetu wa muspiritu, ni mwom wetu wa chikupu, yengamidin pa kwidish kwetu pakad kujing ‘dizu diawonsu dikubudika mu kan mwa Yehova.’ —Mateu 4:4.
Rutong Retu
11. Ov chom ik chifanyidina kwikal rutong retu pitutangina Baibel?
11 Ov chom ik chifanyidina kwikal rutong retu pitutangina Baibel? Rutong retu rifanyidinap kwikal ra kupwish kusu uvud kanang wa mapaj. Rutong retu rifanyidin kwikal ra kumwijik Nzamb nawamp chakwel tukutwish kujimbish rukat retu mulong wendendiy ni kumwifukwil mutapu witiyinay. (Yohan 5:39-42) Yitongijok yetu yifanyidin kwikal mud ya mwin kufund wa Baibel walonda anch: “Ngijikishap yaku yey, [A Yehova, NW], nlejap jinjil jey.”—Kuseng 25:4.
12. (a) Ov mulong wak kutambul ‘ronganyin rakin’ kudi kwa usey, ni usu ik ufanyidinay kusal muntu chakwel kwikal ni ronganyin riner? (b) Nich kusadil manans ik manying tukutwisha kushinshikin nich yitutangina mu Baibel? (Tal kapalikany kadia pa paj 30.) (c) Rumburil nich yilikej manans minam piwakwila ku yipul yidia mu paragraf winou. Kimb mifund yijimbwilau kusu, pakwez kangal watang yiletinau mud referans.
12 Pitutambwila mafundish ma Yehova, tufanyidin kwikal ni rusot ra kutambul ‘ronganyin rakin.’ Wakad ronganyin riner, ov mutapu ik tukutwisha kusadil mutapu uwamp Dizu dia Nzamb mu mwom wetu ayinetu ap kudirumburil mutapu wa kashinsh kud antu akwau? (Kolosay 3:10; 2 Timote 2:15) Kutambul ronganyin rakin kwitining anch tutanga nich kushinshik, ni anch chikunku kanang chikasiken kutesh, tukutwish kuchitangiril tupamp tuvud mulong wa kutesh nawamp kurumburik kwach. Tukez kand kumenaku ukwash anch twitekin chisu cha kutongin yitutangina, kuyitongin mu mitapu kushalijan. Alejen milad yinying ya yitongijok tukutwisha kushinshikin nich Baibel pa paj 30. Yikunku yivud ya Baibel akutwish kamu kuyishinshikin nawamp nich kusadil dinans dimwing ap mavud pa yitongijok yiney. Piwakwila ku yipul yidia pa mapaj malondwilap am, ukuman mutapu chidia chakin.
(1) Chisu chivud, chikunku cha Mufund chiutangina chikat kulejan chom kanang piur pa mutapu wa muntu udiay Yehova. Chilikej, mu Kuseng 139:13, 14, twilejin anch Nzamb ukat kubangin nakash mwan uchidia mwivumu anch: “Mulong ey wintangila michim yam, wantungila mwivumu mwa makwam. Nikat kupan kujikitish kudi ey mulong wantanga nawamp mwamu, chidi cha kushimok, midimu yey yikwamushen, ni mupim wam wij kal, ukuvurik.” Midimu ya uumb ya Yehova yipandaken kuwap mud ik! Mutapu wayitangau antu umekeshin kamu rukat rend rujim mulong wetwetu.
Pa kuman yilondilau mu Yohan 14:9, 10, ni pitutangina mutapu wadingay ni kushakam Yesu ni antu akwau, tumen chakin mutapu welay kusal Yehova amwinend. Nich chitongijok chinech mu manangu, mutapu ik tukutwisha kulond piur pa Yehova pitutangina jinsangu mud jidia mu Luka 5:12, 13 ni Luka 7:11-15?
(2) Tongin mutapu wambatena rusangu utangina ni mutu wa mulong wa Baibel: dichidij dia win mangand wa Yehova ni kutumb kwa dijin diend kusutil Want ukutakelay Yesu Kristu, Mbut ya kushilamu.
Ov mutapu ik wakasikeshinau Ezekiel nend Daniel mutu wa mulong wa Baibel? (Ezekiel 38:21-23; Daniel 2:44; 4:17; 7:9-14)
Ov Baibel umumekeshin nchik Yesu patok anch udi Mbut ya kushilamu? (Galatia 3:16)
Ov Kujingunik kurumburil nchik kuburik kujim kwa mutu wa mulong wa Want? (Kujingunik 11:15; 12:7-10; 17:16-18; 19:11-16; 20:1-3; 21:1-5)
(3) Iyipulap amwiney mutapu ukutwisha kusadil yiutangina. Chilikej, tutangin mu mukand wa Kubudik kushik ku mukand wa Kuvurik Yijil piur pa masandj ma in Isarel ni kubwambul kwau. Twilejin anch mikadil ni yisalijok yiney yaleta yibudikin yiyimp. Chawiy lel, tufanyidin kusot kumusangaresh Yehova mu kwipuk kulondul chilikej chiyimp cha in Isarel. “Yom yiney yawonsu yashika kudi awiy mulong wa kwikal chijingidij kudi antu akwau, chad ayifunda mulong wa kutubabesh nich etu. Mulong etu tudi piswimp ni disudiel dia mangand.”—1 Korint 10:11.
Ov rusangu ra rufu ra Abel ku chikas cha Kain rikwet difundish ik kud etu? (Disambishil 4:3-12; Hebereu 11:4; 1 Yohan 3:10-15; 4:20, 21)
Ov chiyul cha Baibel kud in Kristu akweta ruchingej ra kuya mwiur chiyitadil kand antu akweta ruchingej ra mwom wa chikupu panap pansh? (Kuchind 15:16; Yohan 10:16)
Ap anch tukwet yilikej yiwamp mu chikumangen cha Ukristu, ov mulong wak tukweta kuswir kwa kushinshikin mutapu tukutwisha kusadil kamu nakash yiyul ya Baibel yitwija kal? (2 Korint 13:5; 1 Tesalonik 4:1)
(4) Tongin mutapu ukutwisha kusadil yiutangina mulong wa kuyikwash antu akwau. Antu awonsu akat kutongin yikokujol ya ukash wa mujimbu, chawiy lel tukutwish kutang nau yasalay Yesu mulong wa kupan chilikej cha yikezay kusal mu mutapu ujim, pakuyikelay mud Mwant ukweta dikand: “Yisak yivud ya antu eza kudi ndiy. Aleta ayishet, ni amputames, ni ayilim, ni atumam, ni ayej akwau avud, . . . chad ndiy wayoka.”—Mateu 15:30.
Ov nany tukutwisha kukwash nich kusadil rusangu ra divumbuk dia mwan mband wa Yayirus? (Luka 8:41, 42, 49-56)
13. Ov yom ik tukutwisha kuchingejin ku program wa kutang Baibel wa chisu ni chisu ni wa kwilej pamwing ni dirijek dia Yehova?
13 Kutang Baibel kukat kusangaresh kamu nakash anch twasadil manans manying majimbwilau kwiur oku! Chakin kamu, kutang Baibel chidi chakin chom chimwing chikash. Pakwez kukutwish kutukwash mu mwom wetu, mulong pitutangina Mifund, tukukul ni kukasikan muspiritu. Kutang Baibel pakad kujing kukez kututek piswimp nakash ni Tatukwetu mwin rukat, Yehova, ni akadivar netu in Kristu. Kukez kutukwash kutesh chiyul cha ‘kudandamen kulamat ku dizu dia mwom.’—Filip 2:16, NW.
[Mazu madia kwishin kwa paj]
a Mulong wa misamb piur pa mulong wak tufanyidina kushinshikin Baibel, tal broshir Un livre pour tous, upalangeshinau kud Atuman’a Yehova.
Misamb ya Kuchirikin
• Ov mulong wak wafundau Baibel ni kumulam kushik ni nlel muten?
• Ov mutapu ik tukutwisha kuyikwash antu akwau kutesh ni kuman usey wa Baibel?
• Ov mulong wak kutang Baibel kwa muntu ipend kwakad kujing kudi kwa ukwash? Manans ik manying tukutwisha kushinshikin nich yitutangina?
[Kamushet/Chipich chidia pa paj wa 30]
CHISU UTANGINA CHIKUNKU CHA BAIBEL, SHINSHIKIN
Yifundishina chikunku chinech piur pa Yehova
Mutapu chambatena nich mutu wa mulong wa Baibel
Mutapu chikutwisha kwikal ni usu mu mwom wey
Mutapu ukutwisha kuchisadil mulong wa kuyikwash antu akwau