‘Chisu Cha Dirumburish’ Chashik Kal
KUJINGUNIK, buku wa nsudiel wa Bibil, utubabeshin anch mwangel umwing wadinga ni kutwik pakach pa diur ukwet ‘rusangu ruwamp ra chikupu ra kulejan.’ Walonda nich dizu dikash anch: “Mwovany Nzamb wom, panany uyaj kudi ndiy! Mulong chisu chend cha kuyirumburish antu chashik kal.” (Kujingunik 14:6, 7) Mu ‘chisu chinech cha dirumburish’ mudi kulond ni kusadik kwa dirumburish dia Nzamb. ‘Saa’ umwing kadi kachirung kiswimp nakash ka chisu. Kusadik kwa dirumburish kukushiken mud pa musong wa “machuku ma kwisudiel,” mutushicha katat.—2 Timote 3:1.
‘Chisu cha dirumburish’ ridi rusangu ruwamp kud antu akatishina kutentam. Chidi chisu cha dirumburish chikezay Nzamb kulet dipandish kud atushalapol end, ameshinau mar kud ditenchik dia yom dined dia chisum, diakad rukat.
Katat, kurutu kwa ‘Chisu cha dirumburish’ kupwa nich kusheshik kwa ditenchik dia yom dia katat, atukasikeshin anch: “Mwovany Nzamb wom, panany uyaj kudi ndiy!” Ov mwamu usadila? Chinech chitin yom yivud kupandakanamu kwau kulond anch, “nimwitiyijin Nzamb.” (Mateu 7:21-23; Jakobu 2:19, 20) Wom ufanyidina wa Nzamb ufanyidin kutubachik kumulimish nakash ndiy. Ufanyidin kutukwash kukis kuyip. (Jinswir 8:13) Ukutukwash kukat yom yiwamp ni kukis yom yiyimp. (Amos 5:14, 15) Anch twamulimish Nzamb, tukez kumutesh nawamp nakash. Tukezap kwikal akwachikina nakash nich kusal yom yindjing mu chilik cha kudiburil kutang Dizu diend, Bibil chisu ni chisu. Tukez kumuchingejin ndiy pa chisu chawonsu nich muchim wetu wawonsu. (Kuseng 62:8; Jinswir 3:5, 6) Antu akata kumushiman chakin kamu ij anch udi Sakatang wa diur ni divu, ndiy udi Mukaleng wa Mangand, ni akat kumuziyil nich rukat mud Mukaleng wa mwom wau. Anch twijik anch tufanyidin kuta muchim nakash ku yom yiney, tuyisalany mwamu amboku pakad kulabijok.
Chisu cha dirumburish chisambidinay mwangel achitazukining kand anch “dichuku dia Yehova.” “Dichuku” mud dined dieza pa Yerusalem wa pakuru mu muvu wa 607 K.C.C. mulong antwend alika kutesh yibabesh ya Yehova kusutil kud aprofet end. Ateka mwom wau mu chak, mulong adinga ni kubachikin mu manangu mau dichuku dia Yehova kulemp. Yehova wayibabesha anch: “Didi piswimp, ni dikat kwez kamu swa.” (Sofoniy 1:14) “Dichuku dia Yehova” dikwau diashikena pa Babilon wa pakuru mu muvu wa 539 K.C.C. (Isay 13:1, 6) Achingejina mu mausu mau ni mu anzamb au, in Babilon adiula yibabesh yayinkishau kud aprofet a Yehova. Pakwez mu uchuku umwing, Babilon mujim wawa mu makas ma in Mediy ni in Peris.
Chom ik chidia kurutu kwetu nlel? “Dichuku dia Yehova” dikwau ni dikash kupandakan. (2 Pita 3:11-14) Dirumburish dia Nzamb pad “Babilon Mujim” adilonda kal. Mu Kujingunik 14:8, mwangel ulondil anch: “Babilon musumb ujim wawa kal!” Chom chinech chasadika kal. Piswimp ap kakutwishap kand kuyikangesh in kumwifukwil Yehova. Kwijond kwend pamwing ni kwiyandjik mwi njit yijiken kwawonsu patok. Katat disheshik diend dia nsudiel didi piswimp. Pa chinech, Bibil uyikasikeshin antu kwawonsu-kwawonsu anch: “Diokalany kudiay ndiy [Babilon Mujim], . . .kangal wibombany pa yitil ni kutambul yipupu yend. Mulong yitil yend yashik kal mwiur, ni Nzamb ukat kumuvurikin yitil yend.”—Kujingunik 18:4, 5.
Babilon Mujim Chom Ik? Didi ditenchik dia marelijon makweta yijingidij ya Babilon wa pakuru. (Kujingunik, mwimbu 17, 18) Shinshikin yimwing ya yom yifanikena:
• In kupesh a Babilon wa pakuru adinga iyandjikina nakash mu milong ya chipolitik. Chom chinech chidi chakin ku mutambu wa marelijon mavud nlel.
• In kupesh a Babilon chisu ni chisu adinga ni kukasikesh njit pakach pa michid. In kupesh a marelijon ma katat akat chisu ni chisu kuyitakel antu mu kuyiyukish amasalay chisu chikata michid kwasijan njit.
• Mafundish ni yisal ya Babilon wa pakuru yayibachikang antu mu kusal masandj makash. Pakatau amakurump a relijon nlel kubachikin kulemp yany ya Bibil piur pa ngikadil yiwamp, masandj masadikin mutapu umwing wakad kutwish kukangesh mukach mwau ni mwa akaritiy au. Chom chikwau chakad kufanyin chidi anch Babilon Mujim ukat kwisochikish amwinend ku ditenchik dia chipolitik, chawiy Kujingunik umumekeshin anch udi mband wa usund.
• Bibil ulondil kand anch Babilon Mujim ushich ‘mu kuvul kwa uyaj wa kwijond.’ Mu Babilon wa pakuru, ditenchik dia tempel diadinga nich yikunku ya divu yijim, ni in kupesh ikala ijikena nakash mulong wa wingend-a-mushing. Nlel, mu kuwejin ku jindond ja kwifukwil, Babilon Mujim ukwet ndond jijim ja wingend-a-mushing ni yikunku ya divu yijim. Mafundish mend ni machuku mend ma kwiswedish mamwinkishin ndiy ni antu akwau mu mudimu wa wingend-a-mushing dipit dijim.
• Kusadil kwa atupwany, yip, ni ulaj kwadinga ni kusadik nakash mu Babilon wa pakuru, mud muyidia kand mu jindond jivud nlel. Rufu adinga ni kuruman mud njil ya kusutil kuya ku mulad wa mwom ukwau. Mu Babilon mwadinga mwizwil nich matempel ni tuyikumbu twa malembil mulong wa kalimish ka anzamb end, pakwez in Babilon adinga ni kuyipompat in kumwifukwil Yehova. Yitiyij ni yisal yawiy yimwing yimujingunina Babilon Mujim.
Pakuru, Yehova wadinga ni kusadil usu wa chipolitik ni michid yadinga nich amasalay chakwel kuyipup antu amekeshanga kudandamen mu kuburen kalimish kud ndiy ni rutong rend. Chawiy in Asiri ashesha Samaria mu muvu wa 740 K.C.C. In Babilon eza ni kushesh Yerusalem mu muvu wa 607 K.C.C. ni kupwa in Rom eza kand mu muvu wa 70 C.C. Kupwa Babilon niyend, amukwata kud in Mediy nau in Peris mu muvu wa 539 K.C.C. Mu machuku metu manam, Bibil ubwakin anch winyikel wa chipolitik, udia mud nnam wa mwisuku, ukez kumukarumukin “mband wa usund” ni kumusha kanzikis, nich kumekesh chakin chidiay patok. Ukez kumushesh shitit.—Kujingunik 17:16.
Ov winyikel wa mangand ukez chakin kamu kusal chom chinech? Bibil ulondil anch ‘Nzamb ukez kuchitek mu michim yau.’ (Kujingunik 17:17) Chikez kwikal swa, kwa kukashimwish, cha mar, chikezap kwijikan kurutu kwa chisu ap kwikal cha pakemp-pakemp.
Chom ik ufanyidina kusal? Iyipula: ‘Nichilamatin ba ni katat ku ditenchik dia relijon dijondila nich malejan ni yisal yimumekeshina kwikal chikunku cha Babilon Mujim?’ Ap anch udiap chid chend cha Babilon, ukutwish kwiyipul anch: ‘Ov nashidil kal spiritu wend ikal nich usu pad am?’ Spiritu wa mutapu ik? Spiritu wa kwitiyij masandj, rukat ra dipit dia ku mujimbu ni misangar pa ndond ya kumukat Nzamb, ap rusot ra kudiul (chikalap nchik mu tuyom tumekena kwikal twa usweral) Dizu dia Yehova. Tongin nawamp pa chakul chey.
Chakwel anch twitiyika kud Yehova, chidi cha usey anch kusutil ku yisal yetu ni ku yisotijol ya muchim wetu, tumekesha chakin kamu anch tudiap chikunku cha Babilon Mujim. Kwikil chisu cha kulabijok. Pa kutubabesh anch nsudiel yikez kushik kwa kukashimwish, Bibil ulondil anch: “Mwamu mukez kuudjibulau musumb ujim wa Babilon pansh nich usu, chad kiukez kumekanap kand.”—Kujingunik 18:21.
Kukez kwikal yom yikwau yivud. Mu mutapu ukwau wa ‘dichuku dia dirumburish’ dined, Yehova ukez kwit kuchind ku ditenchik dia pa mangand mawonsu dia chipolitik, anyikel au, ni antu awonsu adiwila winyikel wend utentamina kusutil ku Want wa mwiur udia mu makas ma Yesu Kristu. (Kujingunik 13:1, 2; 19:19-21) Chishimushimu cha uprofet chifundilau mu Daniel 2:20-45 chisambidil piur pa winyikel wa chipolitik kudiosh pa chirung cha Babilon wa pakuru djat nlel unou mud kapwany mujim nakash wasalau nich utad wa or, utad wa argent, utad usuz, utad wa bronze ni utad ujal. Piur pa machuku metu, uprofet wabwaka anch: “Nzamb wa mwiur ukez kukasikesh want ukwau wakad kwez kwikal nich disudiel chikupu.” Ni piur pa yiukusala Want winou pa ‘dichuku dia dirumburish’ dia Yehova, Bibil ulondil anch: “Ukez kushesh mant makwau mawonsu, chad wawiy ukez kushakam chikupu.”—Daniel 2:44.
Bibil uyibabeshin in kwifukwil akin chinyim nich rukat ra “yom yidia mu mangand,”—mulad wa mwom ubachikinau kud mangand am makad Nzamb wakin. (1 Yohan 2:15-17) Ov mipak ni yisal yey yimekeshin anch ufanyidin Want wa Nzamb? Ov uutekin pa ndond ya kusambish mu mwom wey?—Mateu 6:33; Yohan 17:16, 17.
[Kamushet kadia pa paj wa 14]
Chisu ik Chikushika Nsudiel?
“Mwan a Muntu ukwez pa chisu chiwakadiany en kwijik.”—Mateu 24:44.
“Chawiy, babalany . . . mulong kiwijanyap dichuku ap chisu.”—Mateu 25:13.
“Kichikulabap, bwat.”—Abakuk 2:3.
[Kamushet kadia pa paj wa 14]
Anch Wading Wij Dichuku Dinidia ov Chelang Kushalijan?
Anch wading wij nawamp anch dirumburish dia Nzamb dikezap kushiken mu mivu yikemp kusu ey yashalaku kal, ov welang kuswimp mutapu wa kusadil mwom wey? Ov anch nsudiel ya ditenchik dined dikur yalab mud muuchingejina, ov ukuziy mu mudimu wa Yehova?—Hebereu 10:36-38.
Kuburen kwetu kwijik chisu kukat kutwinkish ndond ya kumekesh anch tumusadidil Nzamb nich yibachikin yiwamp ya muchim. Antu amwija Yehova ij anch kumekesh mushiku wa kachisu kakemp piswimp ni nsudiel kukezap kumukashimwish Nzamb, umena chidia muchim.—Jeremiy 17:10; Hebereu 4:13.
Kud antu amukatina chakin kamu Yehova, amutekining chisu chawonsu pa ndond ya kusambish mu mwom wau. Mud antu akwau, in Kristu akin akutwish kusal mudimu wa ku mujimbu. Pakwez, rutong rau ridiap ra kwikal nich dipit, pakwez ra kwikal nich yakudia ni masun yiwanyidina ni yom kanang yikutwishau kwanganijan nau antu akwau. (Efes 4:28; 1 Timote 6:7-12) Awiy akat kusanger kand kwiswedish kuwamp ni kuswimp yaku, pakwez rusot rau ridi ra kwipuwangesh, ridiap kusu ra kusal chisadilay muntu mwin mwawonsu. (Marko 6:31; Rom 12:2) Mud Yesu Kristu, akat kusanger kusal rusot ra Nzamb.—Kuseng 37:4; 40:8.
In Kristu akin asotin kushakam ni kumusadil Yehova chikupu. Ruchingej riner ridiap ra usey ukemp mulong anch awiy afanyidin kuchingel yiyukish kanang chisu chilemp kupandakanamu chikatau kuchingejin antu akwau.
[Kamushet/Chipich chidia pa paj wa 15]
Mulong wa Ukaleng
Chakwel tutesha mulong wak ulikidinay Nzamb mar mavud mwamu, tuswiridin kutesh kurumburik kwa mulong wa ukaleng. Ukaleng chom ik? Udi want wa piur nakash ukweta ulabu.
Mulong Yehova ndiy Sakatang, ndiy ukwet mbil ya kuyikel piur pa divu ni piur pa yom yawonsu yidiap. Pakwez, Bibil ulejen anch ukaleng wa Yehova aurishikisha kwinsambishil kwin kamu kwa rusangu ra muntu. Satan Djabul walonda anch Yehova wadinga nich yijidik yikash, anch Ndiy wayidimba anvaj etu a kusambish piur pa chibudikin chikeza kuyishiken anch ajiril chijil cha Nzamb ni kusal yom mud musotinau ayinau, ni kulond anch chikez kwikal cha usey nakash anch itakel ayinau pakad kwikamen kud Nzamb.—Disambishil, mwimbu wa 2, 3.
Ang Nzamb wayijipa antombuj inay pinipa kamu, chela kumekesh usu wend, pakwez chelap kupwish mulong walangwishau. Pa ndond pa kuyijip antombuj kapamp kamwing, Yehova watwishisha yitang yawonsu ya manangu kuman chibudikin cha wintombuj. Ap anch chinech chaleta mar, chatwinkisha niyetu ndond ya kuvadik.
Chikwau kand, chamwita Yehova amwinend yivud, ku rukat rend, ndiy wasala yitenchik chakwel antu akeza kumuziyil ndiy ni kwitiyij mulambu wa difut wa Mwanend chakwel ikola ku chitil ni ku yibudikin ya chitil kupwa kwez kushakam mu Paradis. Anch chinech chifanyidin, chela kutwishik kusutil ku kuvumbuk kudiokal ku rufu.
Kusha chisu cha kupwish mulong winou kuyinkishin kand atushalapol a Nzamb ndond ya kumekesh anch atwishin kwakul ku rukat ra Nzamb ni kumekesh kushinshaman kwau mu mikadil yin yawonsu ya mulad ni mulad. Kupwish kwa mulong winou wa ukaleng wa Nzamb, pamwing ni mulong wambatena nich kushinshaman kwa antu, kudi kwa usey nakash chakwel kuman kalimish kafanyidina ka chijil mu mangand mawonsu. Pakad kulimish chijil pa mangand mawonsu, kukezap kwikal chisambu chakin.a
[Dizu didia Kwishin kwa paj]
a Milong yiney ni yom yikwatikenaku ayisambidin nakash mu tuyom tukemp-tukemp mu buku Approchez-vous de Jéhovah, wapalangeshinau kud Atuman’a Yehova.
[Chipich]
Ditenchik dia mangand dia winyikel wa chipolitik dikez kusul