SHAPITRE 1
“Rukat ra Nzamb Rawiy Er”
“Anch chakin, tumukatil Nzamb, tuziyidil kand ku yijil yend. Chawiy yijil yend kiyikasikenap kudi etu.”—1 YOHAN 5:3.
1, 2. Ov, chom ik chikubachikina kumukat Yehova Nzamb?
OV, UMUKATIN Nzamb? Anch wipanin kal chakwel wikal mu urund usangareshina ni Yehova Nzamb, chakin kamu chakul chey chidi anch: mwaning—mwawiy kamu chidia! Chiswapel kudi etu kumukat Yehova. Rukat retu kudi Nzamb ridi chakin kamu chakul ku rukat rend ritukatiningay. Chawiy chilondinay Bibil nich kashinsh anch: “Tukwet rukat mulong [Yehova] Nzamb watukata etu pa kusambish.”—1 Yohan 4:19.
2 Yehova amwinend ndiy wakwata mupak wa kusambish kumekesh rukat rend piur petu. Watwinkisha divu dipandakena kuwap dia etu kushakam. Ubangidining kand mujimbu wetu ni maswir mau. (Mateu 5:43-48) Chidi cha usey nakash kand mulong ndiy ubangidining ni maswir metu ma muspiritu. Watwinkisha Bibil, Dizu diend. Chikwau, utulejin kumulembil nich kashinsh anch ututeshining ni ukutwinkish spiritu wend utumbila chakwel atukwash. (Kuseng 65:2; Luka 11:13) Chom chipandakena usey nakash, ndiy wamutuma Mwanend mukatish chakwel ikal Difut dikutwisha kutukol ku chitil ni rufu. Rukat rijim mud ik rimekeshinay Yehova kutudia etu!—Tang Yohan 3:16; Rom 5:8.
3. (a) Ov, chom ik chitwitinau chakwel twikal ilamina mu rukat ra Nzamb? (b) Ov, chipul ik cha usey tufanyidina kwiyipul ni ndond ik tukutwisha kutan chakul?
3 Yehova usotin etu tutana yiyukish kusutil ku rukat rend ra chikupu. Pakwez, etu tufanyidin kutond chakwel twilam mu rukat riner ap bwat. Dizu dia Nzamb ditulejin anch: “Ilamany ayinen mu rukat ra Nzamb . . . ni kushik ku mwom wa chikupu.” (Jud 21) Palondinau anch “Ilamany” chirumburikin anch atwitin kusal chom kanang chakwel twilama mu rukat ra Nzamb. Tufanyidin kumekesh mutapu tumukatina mu jinjil jitentamina. Chawiy lel, tufanyidin kand kwiyipul chipul cha usey mudi chinech: ‘Ov, chom ik nifanyidina kusal chakwel nimekesh rukat ram kudiay Nzamb?’ Tutanin chakul mu mazu mapepilau menday kambuy Yohan malondila anch: “Anch chakin, tumukatil Nzamb, tuziyidil kand ku yijil yend. Chawiy yijil yend kiyikasikenap kudi etu.” (1 Yohan 5:3) Chikwikal chiwamp anch twashinshikin nawamp nawamp kurumburik kwa mazu minam, mulong tusotin kumekesh kudiay Nzamb mutapu tumukatina nakash.
“RUKAT RA NZAMB RAWIY ER”
4, 5. (a) Ov, chom ik chifidinau kulond pisambidinau dizu “rukat ra Nzamb”? (b) Rumburil mutapu wasambisha kukudish rukat ra Nzamb mu muchim wey.
4 Ov, chom ik chafilay kambuy Yohan kulond pisambinay piur pa “rukat ra Nzamb”? Mazu minam misambidinap rukat ra Nzamb kudi etu pakwez misambidin rukat tumukatina ndiy. Ov, ukutwish kwijik chisu wasambisha kukudish rukat piur pa Yehova mu muchim wey?
Kwipan ni kubatishiu yawiy nsambishil ya mashakamin ma kumuziyil Yehova
5 Tong bil chisu cha kusambish wileja uyakin piur pa Yehova ni jintong jend ni chisu wasambisha kumekesh ritiy. Washikena ku kujingunin anch ey wavadika mu chitil, ni wadinga kulemp ni Nzamb, pakwez, Yehova wakwinkisha mutapu wa kushik ku kuwanyin kwashadishau kudi Adam pamwing ni kuswan mwom wa chikupu kusutil kudiay Kristu. (Mateu 20:28; Rom 5:12, 18) Washikena kand ku kusanger usey wa chakupesh chapanay Yehova pamutumay Mwanend mukatish chakwel afa mulong weyey. Chawiy, muchim wey wakubachika kumukat Nzamb mulong ndiy wamekesha rukat riner rijim kuudia ey.—Tang 1 Yohan 4:9, 10.
6. Ov, mutapu ik tukutwisha kumekesh rukat rakin, ni rukat ra Nzamb rakubachika ku kusal chom ik?
6 Kwiyov mwamu kwading ruzau ra kusambish wasala chakwel ushik ku rukat rakin ra Yehova. Kumukat muntu kurumburikinap mutapu wiyovila kusu ap kusanger kulond mazu mawamp bwat. Kumukat chakin kamu Nzamb kurumburikinap kulond kusu anch “Nimukatin Yehova.” Chom chimwing kand ni ritiy, rukat rakin rifanyidin kumekan mu yisal. (Jakobu 2:26) Tumekeshining mutapu tumukatininga muntu nakash nakash chisu tumusadidininga yom yimusangareshininga. Chawiy, chisu wamukata nakash Yehova Tatukwey wa mwiur, mu muchim wey wakubachika kusal yom yimusangareshininga. Ov, udi Kaman wababatishau kal? Anch mwawiy, rukat rijim ni kwipan kudiay Yehova yawiy yakubachika kukwat mupak winou wa usey mu mwom wey. Wipana kudiay Yehova mulong wa kusal rusot rend ni kubabatishiu chakwel umekesha kwipan kwinoku patok. (Tang Rom 14:7, 8.) Chakwel uwanyisha machip minam ma usey wachipa ku mes kwa Yehova, ufanyidin kusal yom yikwau yilejenau kudi kambuy Yohan.
“TUZIYIDIL KAND KU YIJIL YEND”
7. Ov, yisu yijil yimwing ya Nzamb ni kuyizil kurumburikin ik?
7 Yohan wisambidin kand chirumburikina rukat ra Nzamb: “Tuziyidil ku yijil yend.” Ov, yijil ya Nzamb chom ik? Yehova utwinkishin yijil yivud ya pakampwil kusutil ku Dizu diend, Bibil. Chilakej, utulikishin kukwachik maar, kusal masandj, kwifukwil akish, kwiy ni makasu. (1 Korint 5:11; 6:18; 10:14; Efes 4:28; Kolosay 3:9) Kuziyil yijil ya Nzamb kurumburikin kwikal ni mashakamin mambatena ni yany ya Bibil.
8, 9. Ov, mutapu ik tukutwisha kwijik chom chimusangareshina Yehova ap mu milong yakadiay Bibil kwisambin patok? Pan chilakej.
8 Chakwel anch tumusangaresha Yehova tufanyidinap kuziyil kusu ching yijil yend ya pakampwil yitutekidinay. Yehova katutekidinap mbil nich yijidik ya chom ni chom chin chawonsu tufanyidina kusal machuku mawonsu. Pakwez, dichuku din diawonsu ed, tutanijadining nich milong yivud yakad Bibil kutulej patok mutapu wa kuyipwish. Chawiy lel, ov, mutapu ik tukutwisha kwijik chikutwisha kumusangersh Yehova? Bibil ukwet jinsangu jimekeshina patok mutapu utonginay Nzamb. Pitwilejininga Bibil, twilejining yom yikatiningay Yehova ni yikisiningay. (Tang Kuseng 97:10; Jinswir 6:16-19) Tushikining ku kujingunin mikadil ni yisal ya usey yikatiningay. Anch twilej yom yivud piur pa untu wa Yehova ni kwijik kand jinjil jend, chikez kwikal cha usey upandakena nakash kulikidil chitongijok chend chitakela mipak yetu ni yisal yetu yiwamp. Chawiy, ap anch tudi mu mashakamin mwakadiay Bibil kulejan chom cha kusal patok, tukez kujingunin “mudia rusot ra [Yehova].”—Efes 5:17.
9 Chilakej, mu Bibil mwikil chijidik cha pakampwil chitulikishina kutal mafilm ni televizio ulejena yom ya njit ap ulejena kand yisal yiyimp ya masandj. Ov, tuswiridin kamu chijil cha pakampwil chilikishina kutal yom mudi yiney? Pakwez, twij mutapu Yehova umeningay milong yiney. Dizu diend ditulejin anch: “[Yehova] ukisin muntu mwawonsu ukatina chisum.” (Kuseng 11:5, NWT) Ni ditulejin kand anch: “Nzamb ukez kuyirumburish antu asadininga masandj.” (Hebereu 13:4, NWT) Anch twashinshikin mazu minam mapepilau, tukutwish kujingunin kamu patok chidia rusot ra Yehova. Chawiy, niyetu tufanyidin kutond yom ya kutal kusutil ku kulik kutal yom yawonsu yikweta yisal yiyimp yikisinau kudi Nzamb wetu. Twij anch Yehova usangering chisu twipukininga kwipuwangesh kukutwisha kutushikij ku kutal yom yijondila ya mangand minam.a
10, 11. Ov, mulong wak twatondin kumuziyil Yehova ni kuziyil kwetu kufanyidin kwikal kwa mutapu ik?
10 Ov, diyingish ik dia kusambish disadila chakwel tuziyil yijil ya Nzamb? Ov, mulong wak tusotining kusal yom yambatena nich rusot rend pichuku-pichuku yitwija anch wawiy mutapu utonginingay Nzamb? Tutondinap kumuziyil Nzamb mulong wa kwipuk dipup ap yibudikin yikeza kuyishiken antu akad kwijik rusot ra Nzamb. (Galatia 6:7) Pakwez, tumuziyidil Yehova mu mutapu uwamp wa kumekesh rukat retu kudiay ndiy. Tusotin kwikal asangaredinau kudiay Yehova mudi musotininga mwan kumusanger kudi tatukwend. (Kuseng 5:12) Ndiy udi Tatukwetu, ni tumukatin. Kwikil chom ap chimwing chikutwisha kutwinkish musangar kusut kwijik anch: tudi mu mashakamin ma antu ‘itapidila dilau dia Yehova.’—Jinswir 12:2.
11 Chikwau, kuziyil kwetu kudiap kwa ku usu ap mulong wa kutambul chom kanang bwat, ni tutondiningap mbil tufanyidina kuziyil.b Pakwez, tukutwishap kutond kuziyil ching mbil jitusangareshina, jakad kutukasiken ap jitumena anch jikutwishap kutuletin yikokujol kanang bwat. Pakwez, tukat ‘kuziyil nich michim.’ (Rom 6:17) Chawiy, tukulond niyetu mudi mwalonday nfund a kuseng umwing mu Bibil anch: “Nisangerdin yijil yey, mwaning, niyikatil nakash.” (Kuseng 119:47, NWT) Chakin kamu, tukatin kumuziyil Yehova. Pakwez, twajingunin kal anch—tufanyidin kumuziyil nich muchim umwing—chawiy chitwitinay. (Kuvurik Yijil 12:32) Tuswiridin Yehova atuleja chilondina Dizu diend kutudia etu piur penday Nowa. Bibil ulondin piur pa nshankur mwinou ushinshamena ni wamekesha rukat ra Nzamb kusutil ku kumuziyil mivu yivud anch: “Nowa wasala mudi mwamulejinau yom yawonsu kudi Nzamb, ndiy wayisala.”—Disambishil 6:22.
12. Ov, kuziyil kwetu kusangareshining muchim wa Yehova chisu ik?
12 Ov, mutapu ik wiyovilingay Yehova pitukata kumuziyil nich muchim wetu wawonsu? Dizu diend dilondin anch tudi tusadininga yom ‘yisangareshininga muchim wend.’ (Jinswir 27:11) Ov, kuziyil kwetu kwakin kufanyidin kusangaresh muchim wenday Mwant Mukaleng wa mangand? Mwaning; Yehova ukwet diyingish dia usey dimubachina chakwel asangar. Yehova watutanga nich want ipau wa kutond chom tufanyidina kusal. Chawiy kulond anch tukwet want ipau wa kutond anch tukutwish kumuziyl Nzamb ap bwat. (Kuvurik Yijil 30:15, 16, 19, 20) Pitwitiyijininga kumuziyil Yehova Tatukwetu wa mwiur ni pitumuziyidininga mulong tumukatin nich muchim umwing, tumusangareshining nakash. (Jinswir 11:20) Pitusadininga mwamu, tutondining kand njil ya mwom yipandakena kuwap.
“YIJIL YEND KIYIKASIKENAP”
13, 14. Ov, mulong wak tukutwish kulond anch: “Yijil ya Nzamb kiyikasikenap,” ni mutapu ik tukutwisha kuchilakej?
13 Kambuy Yohan utukasikeshin ku muchim piur pa chom kanang chitwitinay Yehova palondinay anch: “Yijil yend kiyikasikenap.” Dizu dia Grek dikarumwinau anch “kukasikan” mu 1 Yohan 5:3 dirumburikin “kulim.”c Tutangin kand mu dikarumun dikwau dia Bibil wa mu Inglish anch: “Yijil yend yitulimidinap.” Yehova katwitinap yom yitupandakedina dikand ap yikutwisha kutuziyish. Katutekidinap etu antu akad kuwanyin yijil yitupandakedina kulim chakwel tuyikangany.
14 Tukutwish twapan chilakej chakwel tutesha nawamp. Murund ney wa piswimp ukwitin kumukwash kushemunik mu chikumbu chadingay ni aya andam mu chikumbu chikwau. Ukwet yom yivud yifanyidina kwandam. Yimwing ya ku yom yiney yiliminap ni akutwish kuyisend kudi muntu umwing, pakwez yikwau yilimin nakash ni yitin ching antu aad mulong wa kuyisend. Murund ney ukukutondin yom ya kumusendin. Ov, ukutwish kukulej kusend yom yilimina nakash yiwakadia ey kufanyin kusend? Bwat. Kakutwishap kusal mwamu, mulong wij anch ukutwish kwisal nayimp chisu chiukupakisha kuyisend. Chawiy chimwing, Nzamb wetu wa rukat kakutwishap kututekin yijidik yifanyidina kutukasiken kuziyil. (Kuvurik Yijil 30:11-14) Ndiy kakutwishap kutwit kusend yom yitupandakena dikand bwat. Yehova wij mipak yetu, mulong “wij mwatutangilay, ukat kuvurik anch tudi kwetu rufunfut.”—Kuseng 103:14.
15. Ov, mulong wak tukwet kashinsh anch yijil yawonsu yitutekidinay Yehova yidiaku mulong wa kutaninamu kwetu?
15 Yijil ya Yehova yipandakenap kulim, pakwez yidiaku mulong wa kutaninamu kwetu. (Tang Isay 48:17.) Chawiy, Moses wayileja in Isarel anch: “Yehova watuleja kusadil yijil yiney yawonsu ni kumwov Yehova Nzamb wetu wom mulong wa kushakam nawamp machuku mawonsu chakwel tutwisha kushal aom mudi mutudia ilel unou.” (Kuvurik Yijil 6:24, NWT) Niyetu tukutwish kwikal nich ruchingej anch Yehova utwinkinshining yijidik yend mulong utukatin—ni usotin twikal ni musangar chikupu. Ov, mutapu ik chitwishikina kwikal mwamu? Yehova udi Nzamb mwin manangu makad nsudiel. (Rom 11:33) Ndiy wij chom chikutwisha kutuletin musangar. Yehova udi kand rukat. (1 Yohan 4:8) Rukat ridi mwikadil ujim wa Yehova, chawiy, yom yawonsu yilondiningay ni yisadiningay yimekeshining rukat riner. Rukat rawiy rimubachikina kuyitekin antu end yijil yawonsu yiyitekidinay.
16. Ov, mulong wak tufanyidin kumuziyil Nzamb chikalap nchik yom yiyimp ya mangand minam ni mijimbu yetu yakad kuwanyin yitubachikininga kujip yijil yend?
16 Chinech chirumburikinap anch kumuziyil Nzamb udi mulong uswapela. Tufanyidin kujijamen yom yiyimp ya mu mangand minam madia “mu chikas cha Satan.” (1 Yohan 5:19, TMK) Tufanyidin kand kurish nich maku ma mujimbu wetu wakad kuwanyin utubachikininga ku kujiril yijil ya Nzamb. (Rom 7:21-25) Pakwez rukat retu kudiay Nzamb rikutwish kupandakan yom yiney yawonsu. Yehova uyiyukishining antu amekeshininga rukat rau kudiay kusutil ku kumuziyil. Uyinkishining “antu amuziyidila” spiritu wend utumbila. (Midimu 5:32) Spiritu winou utwinkishining ngikadil jiwamp jitukwashininga kwikal in kuziyil.—Galatia 5:22, 23.
17, 18. (a) Ov, chom ik tukeza kushinshikin mu mukand winou, ni chom ik tufanyidina kulam mu manangu chisu tuushinshikidina? (b) Ov, chom ik tukeza kwisambin mu shapitre ulondwilap ou?
17 Mu mukand winou, tukez kushinshikin yany ya Yehova, mbil jimwing ni jinsangu jikwau jivud jilejena chidia rusot rend. Pitukushinshikina yijil ya Yehova, tukwikal nich kuswir kwa kwijik yom yivud ya usey. Twijikany amboku anch Yehova katusadishinap ku usu chakwel tuziyil yijil ni yany yend; pakwez ndiy usangaredining kuziyil kudiokila mu muchim wetu. Pikil twavuramenany amboku anch Yehova utwitin kusal yom yikutwisha kutuletin yiyukish yivud katat ni kutwinkish mwom wa chikupu mu machuku ma kurutu. El tumanany amboku mutapu wetu wa kumuziyil Yehova nich muchim umwing kudia njil yimwing ya kumekesh mutapu tumukatina nakash.
18 Yehova utukwashin nich kom chakwel tujingunin chidia chiwamp ni chidia chiyimp mulong ndiy utukatin. Pakwez, tufanyidin kwijidish kom ketu chakwel katutakel nawamp, mudi mutukwisambina mu shapitre ulondwilap ou.
a Tal Shapitre 6 wa mukand winou piur pa minsamb ya mutapu tukutwisha kutond kwipuwangesh kuwamp.
b Ap aspiritu ayimp akutwish niyau kumuziyil ku usu. Chilakej, chisu Yesu chayituminay ayilembil adinga mu mijimbu ya antu amwing dizu chakwel abudik, achina usu wadingay nich ni amuziyila ku usu pakad kwambatijan nich rusot rau.—Marko 1:27; 5:7-13.
c Mu Mateu 23:4, asadidin dizu dined mulong wa kumekesh “yisend yilimina,” ya yijil ni yishankur ya alej a yijil ni Afaris yatekinau antu. Dizu dined adikarumwin mu Midimu 20:29, 30 anch “aswejina” mulong wa kumekesh in kubwambul aswejina adinga ni “kulond yom ya makasu” nich rutong ra kuyidimb antu akwau chakwel ayilondul.