Endilany Mwi Njil ya Kutok Kuyila ni Kwiwejinaku
“Njil ya in kutentam yidi mudi kutok kumunyikina yikata kuzaz jinsis ni kushik kamu muten pakach.”—JINSWIR 4:18.
1, 2. Chom ik chamenau kal antu a Nzamb mud chibudikin ku kwiwejin kwa kutok kwa muspiritu kudiokila kud Yehova?
NANY ukutwisha kurumburil nawamp kamu usu udinga nich kucha kwa muten pa mididim ya uchuku kumupandakanamu Musul win wa kutok, Yehova Nzamb? (Kuseng 36:9) Nzamb ulondil anch ‘piukata kumunyik kutok kwa pamanch djat ni ku jins ja divu,’ ‘divu dikat kwikal mud kam pamutekinau chijingidij, ni yom yawonsu yikat kwikal mud mu diswin.’ (Job 38:12-14) Nich kwiwejin kwa kutok kwa muten, divu dikat kumekan nawamp ni, mud kamu kam utalela ukata kwitiyij mutapu wawonsu wa kukarumuk pamutekinau chijingidij cha kashe.
2 Yehova udi kand Musul wa kutok kwa muspiritu. (Kuseng 43:3) Pididia divu mu mididim bwi, Nzamb wakin udandamedin kumunyikin kutok pad antwend. Kudi chibudikin ik? Bibil wakwil anch: “Njil ya in kutentam yidi mudi kutok kumunyikina, yikat kuzaz jinsis ni kushik kamu muten pakach.” (Jinswir 4:18) Kutok kumunyikina kwiwejidinaku kudiokila kud Yehova kudandamedin kutokish njil ya antwend. Kukat kuyitenchik nawamp mud dirijek, mu malejan, ni mu ngikadil.
Chimunyik Chitwadila ku Kwitenchik Nawamp mud Dirijek
3. Chom ik chakanau mu Isay 60:17?
3 Kusutil kudiay muprofet Isay, Yehova walonda anch: “Pa ndond ya utad wa bronze nikez kaswinkeshap utad wa or, ni pa ndond ya utad ujal ni mabay, nikez kaswinkeshap utad wa argent, ni utad wa bronze. Pa ndond ya mayal ma kutung nich, nikez kaswinkeshap utad ujal.” (Isay 60:17) Mud kamu kuswinkesh chom cha usey ukemp nich cha usey ujim kulejen kuwapish, Atuman a Yehova amana kal kuwapish kuvud mu yitenchik ya dirijek diau mu chirung chawonsu cha ‘nsudiel ya ditenchik dia yom,’ ap anch “machuku ma kwisudiel.”—Mateu 24:3; 2 Timote 3:1.
4. Ditenchik ik diasambisha mu muvu wa 1919, ni diadinga nich ukwash ik?
4 Mu chikunku cha kusambish cha machuku ma kwisudiel, yikumangen ya in Kwilej a Bibil, mud mwadinga mwijikenau Atuman a Yehova, ayivota amakurump ni ankwash au mu mutapu wa demokrasi. Pakwez, amakurump amwing, kadingap nich spiritu wakin wa kulejan dizu dia Nzamb. Amwing kadingap kusu ni kulik ayinau kusal mudimu wa kulejan pakwez ading kuyiziyish kand akwau chakwel kulik kusal mudimu wa kulejan. Chawiy mu muvu wa 1919 abudisha chisend chisu mu chikumangen ni chikumangen—chisend cha ntakel wa mudimu. Ntakel wa mudimu kadingap ni kumutond ku chikumangen pakwez adinga ni kumutond mu mutapu wa uteokras mulong wa chisend chinech kud biro wa mutiy wa antu a Nzamb. Mu yisend ya ntakel watondau mwadinga kutenchik mudimu wa kulejan, kwangan materitwar, ni kukasikesh kusal mu mujikit wa kulejan. Mu mivu yalondulaku, mudimu wa kulejan Want aukasikeshina nakash.
5. Kuwapish ik kwasadika mu mivu ya 1920?
5 Awonsu mu chikumangen ayikasikesha nich kuyit ku chitentam cha in Kwilej Bibil chasalau ku Cedar Point, Ohio, U.S.A. mu muvu wa 1922 anch “Lejanany, lejanany, lejanany, Mwant ni want wend,” . Kushik mu muvu wa 1927 mudimu wa chingand autenchika mu chilik cha kwel anch Diarubing aditonda mud dichuku difanyidina nakash dia kusal mudimu wa kulejan wa ku chikumbu ni chikumbu. Ov, mulong wak watondau dichuku dined? Mulong Diarubing diadinga dichuku diadingau antu ni kupim. Ilel Atuman a Yehova amekeshin spiritu wa chilik chimwing wa kusal usu wa kuya kuyendil antu pa yisu yimekena anch adi kwol kwau, mud kwisudiel kwa rubing ni pa urel.
6. Mupak ik wakwatau, mu muvu wa 1931, ni wadinga nich usu ik pa mudimu wa kulejan Want?
6 Usu ujim wa kusal mudimu wa kulejan Want weza Diarubing urel, pa Kafunfut 26, 1931, pakwatau mupak, pa kusambish ku chitentam chasadikina mu Columbus, Ohio, U.S.A., ni kupwa kwinikwa, mu mangand mawonsu. Mu chikunku, mupak walonda anch: “Tudi atushalapol a Yehova Nzamb inkishau kusal mudimu mu dijin diend, ni, mu kuziyil kwi mbil yend, kupan uman wa Yesu Kristu, ni kuyijikish antu anch Yehova udi Nzamb wakin ni Mwin Dikand; chawiy lel nich musangar twitiyijin ni kusend dijin diatupilau nich kan ka Nsalejetu Nzamb, ni tuswiridin kwijikan mutapu winou ni kututazuk pa dijin dined, charumburik anch, atuman a Yehova.” (Isay 43:10) Mutapu ik uwamp dijin dined disu dijikisha mujikit wa kusambish wa antu in awonsu asendina dijin dined! Mwaning, Yehova ukwet mudimu ufanyidinau kusal atushalapol end awonsu. Chakin kamu kulond kwading mu mutapu ujim kusangareshina!
7. Kukarumuk ik kwasadika mu muvu wa 1932, ni chadinga mulong wak?
7 Nich kwikepish amakurump avud ipana ayinau mu mudimu wa kulejan. Ap anch, mu jindond jimwing, amakurump avotau alika nakash chitongijok cha kwel anch antu in awonsu mu chikumangen afanyidin kusal mudimu wa kulejan patok. Pakwez, yitenchik yikwau yadinga yichidi kurutu. Mu muvu wa 1932 yikumangen yatambula chijil kusutil ku Chinong cha Kalam chimika kuvot kwa amakurump ni ankwash. Chinyim ni chinech, adinga ni kuvot komite wa mudimu wa amakundj a muspiritu adinga nikusal mudimu wa kulejan patok. Mes madi mayitadil katat antu inay asala mujikit, ni mudimu waya kurutu.
Kwiwejin kwa Chimunyik Kurumburikin Kwiwejin kwa Yitenchik
8. Chitenchik ik chasadika mu muvu wa 1938?
8 Chitokish ‘chazaz nsis ni kushik kamu muten pakach.’ Mu muvu wa 1938 kusadil vot kwapwa kwawonsu. Atushalapol awonsu mu chikumangen afanyina kuyitond mu mutapu wa uteokras nich umutakel wa “kashalapol wakin ukweta manangu.” (Mateu 24:45-47) Kuswimp kwinoku akwitiyija swa piswimp ku yikumangen yawonsu ya Atuman a Yehova, ni mudimu wa kupan uman wadandamena kusong mabuj.
9. Ditenchik ik diasadika, mu muvu wa 1972, ni mulong wak kwadinga kurijek kuwamp?
9 Kusambish pa Mwinkind 1, 1972, chitenchik chikwau chasadika mu kutakel kwa chikumangen. Chitenchik cha kulam kusutil ku chisak cha amakurump chasadika mu yikumangen ya Atuman a Yehova mu mangand mawonsu, chaswinkana kutakel chikumangen kud kashalapol umwing, ap mukurump. Ditenchik dined disu dikala dikasikesh dikash mulong wa amakundj akudila muspiritu kuwanyish yitinau chakwel kutakel mu chikumangen. (1 Timote 3:1-7) Mud chibudikin, uvud ujim wa akadivar atambwil kal diyiy mu kuwanyish yisend ya chikumangen. Amekesha mud ik usey wakwikal atufung mu kuyikwash antu avud asu itiyijina uyakin wa Bibil!
10. Ditenchik ik diatenchikau mu muvu wa 1976?
10 Yid ya Chisak Chitakedila ayitenchika mu makomite musamban, ni kusambish pa Chiwong 1, 1976, mijikit yawonsu ya dirijek ni ya yikumangen ya mu mangand mawonsu yikala mwishin mwa umutakel wa makomite minam. Chikala chiyukish mud ik kutenchik mitambu yiney yawonsu ya mudimu wa Want utakedilau kudiau “in chiyul avud”!—Jinswir 15:22; 24:6.
11. Ditenchik ik diasadika mu muvu wa 1992, ni mulong wak?
11 Muvu wa 1992 kwasadika kand ditenchik dikwau, difanikena nich diayishikena in Isarel ni antu akwau achirika kudiokal mu uswik mu Babilon. Kwinyim pa chisu chinicha, kwadingap In Levi avud in kusal mudimu wa ku tempel. Chawiy chayinkishau Anetimin akad kwikal in Isarel yivud ya kusal mu kuyikwash In Levi. Kwambatan ni chinech, chakwel kuchikwash chisak cha kashalapol wakin ukweta manangu mu kuwanyish yisakin yend ya pa divu, mu muvu wa 1992 amwing a “amikoku akwau” atambula yisend yikwau ya mudimu. Ayitonda mud ankwash a makomite ma Chisak Chitakedila.—Yohan 10:16.
12. Mutapu ik watonday Yehova chisambu mud antakel etu?
12 Kwikala chibudikin ik ku yiney yawonsu? Yehova ulondil anch, “Nikez kutek chisambu mud antakel ey ni kutentam mud antu ey a mudimu.” (Isay 60:17, Les Saintes Écritures Traduction du monde nouveau) Mudi “chisambu” mukach mwa atushalapol ilel a Yehova, ni kukat “kutentam” kwikadil kal ‘muntu wa mudimu’—usu uyibachikina kumusadil Nzamb. Adi atenchikinau nawamp chakwel kuwanyish mudimu wa kulejan Want ni wa kwikadish in kwilej.—Mateu 24:14; 28:19, 20.
Yehova Umunyikin Chitokish mwi Njil ya Malejan
13. Mutapu ik wayimunyikinay Yehova antwend chitokish mwi njil ya malejan mu mivu ya 1920?
13 Yehova ukat kuyimunyikin kand antwend chitokish pakemp-pakemp mwi njil ya malejan. Kujingunik 12:1-9 udi chilakej. Rusangu risambidin yijingidij yisatu:—“mband” ukweta madikaj ni waval, “nnak mujim,” ni “mwan ikundj.” Ov, wij chifanikeshinay umwing ni umwing? Ayijingunina mu mutu wa mulong walonda anch “Kuvadik kwa Muchid,” wabudikina mu nimero wa Chinong cha Kalam (Inglish) cha Rish 1, 1925. Mutu wa mulong winou wayinkisha antu a Nzamb chovu chiwamp cha uprofet piur pa kuvadik kwa Want, kuman kukurikina kwovikesha nawamp anch kudi yirijek yaad—dirijek dia Yehova ni dia Satan. Kupwa mu muvu wa 1927/1928, antu a Nzamb ajingunina anch nowel ni misambu ya kuvadik yambatenap nich mifund ya Bibil, ni alika kudandamen kusal misambu yiney.
14. Uyakin ik wa malejan wovikeshau zwang mu mivu ya 1930?
14 Mu mivu ya 1930 kwading chitokish chikwau chijim pa uyakin usatu wa malejan. Mu mivu kanang, in Kwilej Bibil ading ija anch runtu ruvud, ap anch “chisak chipandikena kujimb,” chisambidinau mu Kujingunik 7:9-17 chadinga chishalijadin nau 144 000, akeza kuyikel pamwing nend Kristu mud ant ni in kupesh. (Kujingunik 5:9, 10; 14:1-5) Pakwez, kujingunik kwa runtu ruvud kwashala kwakad chitokish. Mud kamu kuzaz kwa nsis ja pamanch kukat kusal yom yidia yijal yijingunika nawamp, mu muvu wa 1935 runtu ruvud rajingunika mud antu akupanda “mu mar makash,” nich ruchingej ra kushakam chikupu pa divu. Kwinyim mu muvu wawiy umwing chitokish chayikwata an a Atuman a Yehova ikadila kal nich mivu ya kuya kushikol mu jingand jivud. Pikwadia ukabwebu wa wan-a-ngand upalangen mu mangand mawonsu, Atuman ajingunina anch chadinga chiyimp kwifukwil dibendel. Mu muvu walondulaku, arumburila uyakin ukwau wa malejan, ulondila anch Kristu wafila pa mutond wa mar, kafilap pa dikurus.—Midimu 10:39.
15. Chisu ik ni mutapu ik wakasikeshinau kutumb kwa mash?
15 Kwinsambishil kwa Njit ja Mangand ja II, pa chisu chitiyijau chisal cha kuyok amasalay atapau yitat nich kuyandjik mash mu mijir, kwadinga chitokish chijim pa kutumb kwa mash. Nimero wa Chinong cha Kalam (Français) cha Kafunfut 1, 1945 chayikasikesha “in kumwifukwil Yehova awonsu akimbina mwom wa chikupu mu mangand mend masu ma kutentam kulimish kutumb kwa mash ni kulondul yijil yitentamina ya Nzamb piur pa mulong winou wa usey.”
16. Muvu ik wabudikina Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau, ni yisu yom yaad ya usey yidiamu?
16 Mu muvu wa 1946 kwamekana kuswir kwa dikarumun diwamp dia Bibil diarijekau nich ukwash wa in kwilej Bibil ni wakad kwikal nich malejan ma yishankur ya Kristendom. Mudimu wa dikarumun dined wasambisha pa Kachirikin mu muvu wa 1947. Mu muvu wa 1950 Les Écritures grecques chrétiennes — Traduction du monde nouveau wabudikina mu Inglish. Mifund ya Uhebereu mu Inglish yabudika pakemp-pakemp mu mavolim matan, kusambishin mu muvu wa 1953. Volim wa nsudiel wabudikina mu muvu wa 1960, mudimu wa kukarumun wasambisha pa kusut kwa mivu 12. Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau mwawonsu mu volim umwing wabudikina mu muvu wa 1961. Ilel udi kwaku mu jindim jivud, dikarumun dined dikwet yom yimwing ya usey. Diachirisha dijin dia Nzamb, Yehova. Chikwau kand, kumukarumun kwend kwa dizu ku dizu kwa mifund ya rudim ra kusambish kwaletin kal mufulandal wa kudandamen kukul mu chovu cha uyakin wa winzamb.
17. Chitokish ik chiwejinaku mu muvu wa 1962?
17 Kwovikesh nawamp piur pa ‘anyikel a piur’ isambidinau mu Rom 13:1 ni pashikedina kuyiziyil kwa Ukristu kwadinga mu muvu wa 1962. Dilejan dikurikina dia shapitre wa 13 wa Rom ni maverse mud Titus 3:1, 2 ni 1 Pita 2:13, 17 dovikesha nawamp anch dijin ‘anyikel a piur’ disambidinap Yehova Nzamb ni Yesu Kristu, pakwez disambidin anyikel a chiuntu.
18. Uyakin ik umwing wovikeshau patok mu mivu ya 1980?
18 Mu mivu yalondulaku, kutok kwa njil ya mwin kutentam kwadandamena kuzaz nsis kushik kamu muten pakach. Mu muvu wa 1985 chitokish chamunyikina pa kutesh kurumburik kwa kwikal utazukinau anch utentamina “kulet mwom” ni kutentam mud murund wa Nzamb. (Rom 5:18; Jakobu 2:23) Kurumburik kwa musangar wa in Kristu akurumburila mu muvu wa 1987.
19. Mutapu ik waletay Yehova chitokish chijim mulong wa antwend a mu mivu ya katat?
19 Mu muvu wa 1995 kwikala chovu chiwamp piur pa kuyauril “amikoku” ni “ampemb.” Muvu wa 1998 kwikala kurumburil kwa kachom kamwing ku kamwing ka chishimushimu cha tempel, chiwanyidina katat. Mu muvu wa 1999 kweza chitokish cha chisu ni mutapu ‘wiminya mwin ndond yitumbila chom chitakanena.’ (Mateu 24:15, 16; 25:32) Ni mu muvu wa 2002 twatambwil kand njingunin yikwau piur pa kurumburik kwa kumwifukwil Nzamb “mu spiritu ni uyakin.”—Yohan 4:24, NW.
20. Ku mitambu ik yikwau kwatenchikau antu a Nzamb?
20 Kuwejin pa yitenchik ya dirijek ni ya malejan, kwikala kand yitenchik pantaliken nich ngikadil ya Ukristu. Chilakej, mu muvu wa 1973 kuna ruwand kwamekana mud “tuyimp . . . twa mujimbu” ni akutesha mud chisal chiyimp nakash. (2 Korint 7:1) Kusut kwa mivu dikum, nimero wa Chinong cha Kalam (Français) cha Kafunfut 15, 1983 walondila patok mwikadil wetu pa kusadil kwa mat ma kasu. Yiney yidi yimwing ya yilakej ya kwiwejin kwa chitokish mu chisu chetu.
Dandamenany Kwendil mwi Njil ya Kutok Kuyila ni Kwiwejinaku
21. Mwikadil ik wa manangu ukutukwasha kwendil mwi njil ya chitokish chiwejidinaku?
21 Mukurump umwing wasala kal machuku mavud walonda anch, “chiding chikash kwitiyij ni kusadil kuswimp kanang pikuchidia kusadik.” Chom ik chamukwasha kwitiyij yitenchik yivud yapanay uman mu kusut kwa mivu 48 yikadilay kal katwarumbil wa Want? Ndiy wakula anch: “Chidi cha ukwash kwikal nich mwikadil uwamp wa manangu. Kulik kwitiyij chitenchik kudi kushal kwinyim pidiyila dirijek kurutu. Anch nikal mu mwikadil umekena anch kuswimp kwinoku kukasiken kwitiyij, nikat kutonginang pa mazu ma Pita mamwelay Yesu anch: ‘Mwant, tukuya kudi nany? Ey yey ukweta mazu ma mwom wa chikupu.’ Kupwa nikat kwiyipul amwinam anch, ‘Kwisu kunikuya—pol mu mididim ya mangand?’ Chawiy chikata kwikwash kulamat dang ku dirijek dia Nzamb.”—Yohan 6:68.
22. Mutapu ik twisakidina ku kwendil mu chitokish?
22 Mangand matwombilamu madi mu mididim ya pa mes bwi. Mud mudandamedinay Yehova kumunyikin chitokish pad antwend, ruwengil pakach pau ni antu a mangand riyil mu kujimb nakash. Chom ik chitusadidila chitokish chinech? Mwaning, mud kamu chitokish chikash pa dibuku didia mwi njil ya mididim bwi chikatap kudiosh dibuku, chitokish cha Dizu dia Nzamb chikatap kudiosh mawombu mwa kuwil. Ap mwamu, chakin kamu chitokish cha Nzamb chitukwashin kwiyep mawombu chakwel tutwisha kudandamen kwendil mwi njil ya chitokish chiyila ni kwiwejinaku. El, tudandamenany kuta muchim ku dizu dia uprofet dia Yehova, “mudi mwend ukata kumunyik mwi ndond ya mididim.”—2 Pita 1:19.
Ov, Uchivurikin?
• Yitenchik ik ya dirijek yayisadilay Yehova antwend?
• Chitokish chiwejidinaku chatenchikin yom ik piur pa malejan?
• Yitenchik ik yiwapanina ey amwiney uman, ni chom ik chakukwasha kuyitiyij?
• Ov, mulong wak uswiridina kudandamen kwendil mwi njil ya chitokish chiyila ni kwiwejinaku?
[Chipich chidia pa paj wa 19]
Chitentam chasadikina ku Cedar Point, Ohio, mu muvu wa 1922, chayikasikesha nakash in Kwilej Bibil kusal mudimu wa Nzamb
[Chipich chidia pa paj wa 21]
“Écritures grecques chrétiennes — Traduction du monde nouveau” amupalangesha mu muvu wa 1950, kudiay N. H. Knorr
Dizu Dirumburila Chipich Chidia pa paj wa 18]
© 2003 BiblePlaces.com