Nzamb Uyilamin Amapal
CHIDIAP cha kushimok ilel, kuyimesh amapal mar kupalangen. Bibil walonda kal pakur anch, mu “machuku ma kwisudiel” ya mangand makad kumwov Nzamb wom, antu akez kwikal ‘in kwikat ayinau, . . . akad rukat ra chivadik.’ (2 Timote 3:1-3) Dizu dia Ugrek dikarumwinau anch “rukat ra chivadik” dirumburikin kand anch rukat ridinga pakach pa majuku ma antu. Kulondwish nich uprofet wa Bibil, rukat ra mulad winou riburedin kwikalaku ilel unou.
Mu kushalijan ni antu akata kuyimesh amapal mar, Yehova Nzamb uyikwatin nich usey amapal ni uyilamin. Tushinshikinany mutapu uchilejenau mu Bibil.
“Murumburish wa Adia-afu”
Uman ulejena anch Yehova Nzamb uyilamining amapal udi mu Mifund ya Uhebereu. Chilakej, mu Kuseng 68:5, David umujimbwil Nzamb anch “murumburish wa adia-afu,” chisu chivud antu ikadila kal amapal.a Mu yikarumun yikwau ya Bibil, dizu “murumburish” adikarumwin anch “mwin kukwash,” “rikibu,” ni “mwin kuchidij.” Chakin kamu, Yehova uyilamin adia-afu. Chawiy lel, Bibil ulondil anch ang ayimesh mar, ujim wend ukat kuzupwok. (Kubudik 22:22-24) Adia-afu—ni amapal awonsu ashinshamena—ayikwatin nich usey nakash kud Nzamb ni atushalapol end. Jinswir 16:31 ulejen chitongijok cha Yehova Nzamb ni cha antwend palondilay anch: “Jinvu jitok jidi chibangul cha uyaj, akat kujimen mwinjil ya kutentam.”
Chidiap cha kushimok anch kuyilimish amapal kwadinga kwa usey mu Chijil cha Yehova chayinkishay in Isarel. Ayileja in Isarel anch: “Mutumbukinany muntu ipal ukweta jinvu. Mulimishany muntu ipal, ni kumwov Nzamb wen wom. Am nidi [Yehova, New World Translation].” (In Levi 19:32) Chawiy, mukach mwa in Isarel kuyilimish amapal kwenda pamwing nich urund ukwetay muntu ni Yehova Nzamb. Chitwishikinap kud muntu kulond anch umukatil Nzamb anch ukat kuyimesh amapal mar.
In Kristu kadiap mwishin mwa Chijil cha Moses. Pakwez, adi mwishin mwa “chijil cha Kristu,” chikweta usu nakash pa chaku chau ni mwikadil wau, pamwing nich kuyikat ni kuyilam anvaj ni amapal. (Galatia 6:2, Manswik Masu; Efes 6:1-3; 1 Timote 5:1-3) In Kristu amekeshin rukat chidiap anch mulong ayinkishin mbil ya kuyikat pakwez chidi mulong michim yau yiyibachikin kusal mwamu. Kambuy Pita wakasikeshina anch: “Katijanany muntu ni mukwau mu michim yen.”—1 Pita 1:22.
Mwin Kwilej Yakob uletin diyingish dikwau difanyidina kutubachik kuyilam amapal. Ndiy wafunda anch: ‘Ritiy [kwifukwil, NW] ra zwang rakad chitaj rusotilay Nzamb Tatuku rawiy riner, kuyikwash an anshon ni adia-afu, ni kwiyep wakad kwijond nich yom yiyimp ya mu mangand.’ (Yakob 1:27, MM) Yakob ulejen dinans dimwing dikwatina ku muchim. Mazu wa Yakob malejen usey ujim ukwetau akatish netu inay ku mes kwa Yehova.
Chawiy, chiwapinap kwau kusu kulik kuyimeshang amapal mar. Pakwez, tufanyidin kuyidimukin nakash kwa kashinsh kusutil ku kuyisadil yom yiwamp. (Tal mushet “Rukat Rimekedina ku Yisalijok”, udia pa paj wa 6-7.) Yakob wafunda anch: “Ritiy rakad midimu rufil.”—Yakob 2:26.
Kuyongoj Amapal “mu Mar Mau”
Kudi chom chikwau chitufanyidina kwilejin ku mazu ma Yakob. Tal anch Yakob wayileja in Kristu kuyikwash adia-afu “mu mar mau.” Dizu dia Ugrek dikarumwinau anch “mar” dirumburikin yakamish, kuzengol, ap mar madiokilinga ku kukasikan kwa mwom. Pakad chinshilend, amapal avud amening yakamish yiney. Amwing adi pa ayinau. Akwau akwet yakamish yidiokila ku kukangany kusal yom mulong wa upal ukash. Ap amapal achikwetaku usu wa kumusadil Nzamb mudimu akutwish aziy. Tal bil chilakej cha John,b katwambil ushinshamena wa Want wa Nzamb mu mivu makum manying ni kusut, mivu makum masatu ya nsudiel wayisutishina mu mudimu wa chisu chawonsu. Chikwetay katat mivu 80, John ulondil anch wova kuziy pa yisu yimwing. Ulondil anch: “Chisu chimwing nadinga ni kushinshikin yom yasuta ni kuvurik yilim yinasala, yilim yivud. Nitongina nakash anch nela kusal nawamp nakash.”
Chitwishikin kuyongoj antu mud inay mu kwijik anch Yehova, ap anch udi uwanyidina, kakatap kutuchingejin anch ching twikal awanyidina. Ap anch Yehova wij kurumbuk kwetu, Bibil ulondil piur pend anch: “Anch Ey wading ni kuvurik yisalijok yawonsu yiyimp, ing nany lel ukwiman kurutu kwey, A [Yehova]?” (Kuseng 130:3) Inge, Yehova utadil kulemp kusut pa kurumbuk kwetu ni umening yidia mu muchim. Ov, mutapu ik twija chom chinech?
Mwant David—wasala chitil ni wadinga wakad kuwanyin—Nzamb wamupepila spiritu wend chakwel alonda mazu malondwila am mafundilau mu Kuseng 139:1-3 anch: “A [ Yehova], Ey wampaka kal, wangijika. Wingij kal pinishicha pansh, ni pinikutumbuk piur, ukat kwijik yitongijok yam kulemp. Ukat kwintal pinendila mwi njil, ni pinikulangela pa ulal; Ey wij kal kwey jinjil jam jawonsu.” Pinap, mazu “ukat kwintal” marumburikin dizu ku dizu anch “kunying ap kuzikis,” nakash mud mukatay ndim kuzikis mpwapu mulong wa kusha ching kusu mbut. Pamupepilau kud Nzamb, David utwinkishin kashinsh anch Yehova ukutwish wavuramen kurumbuk kwetu ni kuvurik ching yisal yetu yiwamp.
Tatukwetu wa mwiur mwin riy uvurikining—ni ukatiling—midimu yetu yiwamp pitudia ashinshamena kud Ndiy. Chakin kamu, Bibil ulondil anch chikwikal kuburen kutentam ku mutambu wa Nzamb anch wavuramen mudimu wetu ni rukat tumekeshina mu dijin diend.—Hebereu 6:10.
“Yom Yikuru Yasutil Kal”
Bibil ulejen anch milong ya upal yadingap mu rusot ra Nzamb. Kunanap kwasambisha mu mwom wa muntu, ching kusu kwinyim kwa anvajetu a kusambish, ikundj ni mband, kumubwambwil Sakatang wau. (Disambishil 3:17-19; Rom 5:12) Upal kiukez kadandamenap chikupu.
Mud mutwalondang, mikadil yivud yiyimp yiturishina nich ilel—pamwing ni kuyimesh amapal mar—yidi uman ulejena anch tushich mu “machuku ma kwisudiel” ma ditenchik dined dia yom. (2 Timote 3:1) Rusot ra Nzamb ridi ra kudiosh yibudikin ya chitil, pamwing nich yibudikin yiyimp ya upal ni rufu. Bibil ulondil anch: “[Nzamb] ukez kayikuswol mansoj mawonsu ku mes kwau; kukez kikalip kand rufu; ap kukez kikalip kand madil, ap kushikok kudil, ap kusansan, kwamwamu kand; mulong yom yikuru yasutil kal.”—Kujingunik 21:4.
Mu mangand masu ma Nzamb, mar ma upal makez kwikal yom yikuru. Mwamu mukeza kwikal kand kuyimesh amapal mar. (Mika 4:4) Ap antu afa kal adia mu manangu ma Nzamb akez kuyichirish ku mwom, chakwel anch niyawiy eza ashakama chikupu mu paradis pa divu. (Yohan 5:28, 29) Pa chisu chinicha, chikez kumekan patok anch Yehova Nzamb uyilamin kadiap ching kusu amapal pakwez awonsu amuziyidila.
[Mazu madia kwishin kwa paj]
a Mwawiy, adia-afu amwing kadiap amapal. Pakwez uman ulejen kand anch Nzamb uyilamin adia-afu achidia ayangadim, mudi mu In Levi 22:13.
b Kidiawiyap dijin diend
[Kamushet/Yipich chidia pa paj wa 6]
Rukat Rimekedina ku Yisalijok
Amakurump a chikumangen ading a kusambish mu kuyibangin amapal, mukach mwa Atuman a Yehova. Akwatin nich usey ujim chiyul cha kambuy Pita chilondila anch: “Lamany amikoku a Nzamb adia mukach mwen.” (1 Pita 5:2) Kuyilam amapal mu mitapu yifanyidina chidi chikunku cha mudimu wa kuyilam amikoku a Nzamb. Kuyilam kwinoku kwitin yom ik?
Kwitining kushimpish muchim ni kuyendil nakash ni kwisamb nau chakwel kujingunin chakin kamu maswir ma ipal. Pamwing ap uswiridin ukwash wa kuya kuland yom ni kukomb chikumbu, uswiridin mutapu wa kuya ku yikumangan ya Ukristu, ukwash wa kutang Bibil ni mikand ya Ukristu, ni ap yom yikwau yivud. Pichitwishikina, chifanyidin kukwat ni kusadil yitenchik ya ukwash ni ya kashinsh.c
Chad, chikwikal nchik, anch mukadivar ipal ap nambaz ipal udia mu chikumangen udi mu maswir makash, pamwing ap uswiridin ukwash wa nfalang? Cha kusambish, chidi cha manangu kutal bil anch kud an ap anamakwend akutwisha kumukwash. Chom chinech chikukwatijan nich yilondilau mu 1 Timote 5:4 anch: “Anch mwadia-mufu ukwet an ap ijikuru, yilika pakusambish ileja kumekesh riy kudi a mu dijuku diau ayinau, ni kuyikwash anvajau; mulong chinech chidi chiwamp ku mes ma Nzamb.”
Chitwishikin kutal anch ipal uswiridina ukwash uwanyishin yitinay guvernema chakwel kwisakin yitenchik yikwatinay ya kuyikwash amapal. Chisu chimwing kukutwish kwikal antu amwing mu chikumangen akutwisha kumukwash. Anch yitenchik yiney kwikil, amakurump akushinshikin anch muntu winou uwanyishin yitinau chakwel isakina ukwash wa chikumangen. Yisu yimwing, chom chinech chading ni kusadik mu chikumangen cha mu mivu chitot ya kusambish, chawiy kambuy Paul wamufundila mbay nend wa mudimu Timote anch: “Mwadiamufu akumuchindil mu chisak cha adia-afu ching anch ukwet mivu ya kuvadik makum musamban ni kuya piur. Chikwau kand, chifanyidin ndiy kwikal mband watau kudi ikundj umwing, wijau kand anch, wading ni kusal midimu yiwamp. Ufanyidin kwikal mband walila anend nawamp, wading ni kuyak aeny, wading ni kwoyish mend ya antu a Nzamb, wading ni kuyikwash ayimanamar, wading ni kusal midimu yiwamp ya mitapu yawonsu.”—1 Timote 5:9, 10, MM.
[Mazu madia kwishin kwa paj]
c Chakwel kutan jinsangu jikwau, tal mutu wa mulong “Kuyilam Amapal—Chisend Chikash cha in Kristu,” udia mu Chinong cha Kalam cha Français cha Kafunfut 15, 1988.
[Chipich chidia pa paj wa 5]
Dorkas wayikwasha adia-afu adinga mu maswir.—Midimu 9:36-39