Yikwasha Antu Akwau Kuziyil Ku Yifundishinay Bibil
“Ja divu diwamp awiy akata kutesh dizu ni kalimish ni muchim uwamp, ni adilam ba, end asong mabuj nich kudandamen.”—LUKA 8:15.
1, 2. (a) Ov, buku Chom ik Chakin Kamu Chifundishinay Bibil? amutenchikin mulong wak? (b) Mu mivu ya piswimp ap kamu, mutapu ik wayukishinay Yehova usu wa antu end wa kwikadish in kwilej?
“BUKU winou udi muwamp nakash. Antu nikata kwilej nau amukatin. Nimukatin. Buku winou uswapel kusambish nich malejan ma Bibil ni antu pa yis kamu ya yikumbu yau.” Mwamu mwalonday Kaman wa Yehova, chibol wa chisu chawonsu piur pa buku Chom ik Chakin Kamu Chifundishinay Bibil? a Pisambinay buku winou kand, mwin kulejan umwing wa chikurump walonda anch: “Nitapila kal dilau dia kuyikwash antu avud kumwijik Yehova mu mivu 50 yinasutishina kal mu mujikit wa kulejan. Pakwez, buku winou wa kwilej udi wa pakampwil. Mazu makasikeshina marumburila yipich ni yilakej masangareshin nakash.” Ov, mwamu wiyovila niyey piur pa buku Chifundishinay Bibil? Ukwash winou wa kwilej nich Bibil autenchikin mulong wa kukukwash kuwanyish mbil ya Yesu yalonday anch: “Yangany kwen ku michid yawonsu uyikadishany in kwilej, . . . wend uyilejany kusal yom yawonsu yinakulejanya en.”—Mateu 28:19, 20.
2 Chakin anch muchim wa Yehova usanger payimenay mamiliyon 6,6 ma Atuman end aziyidil kwa kwisotil ku umutakel wa Yesu wa kuyikadish antu in kwilej. (Jinswir 27:11) Yehova uyukishin kamu usu wau. Chilakej, mu muvu wa 2005, alejen rusangu ruwamp mu jingand 235, ni kutakel malejan ma Bibil 6061500. Mudi chibudikin, antu avud ‘atesha dizu dia Nzamb, kaditambulap mudi dizu dia antu, pakwez aditambula mudi dizu diakin dia Nzamb.’ (1 Tesalonika 2:13) Mu mivu yaad yasutila ey, chikunku cha miliyon umwing ni kusut cha in kwilej asu ambatanishin mwom wau nich yijil yitentamina ya Yehova ni kwipan kudi Nzamb.
3. Yipul ik tukushinshikina mu mutu wa mulong winou piur pa buku Chifundishinay Bibil?
3 Ov, wikadil nich musangar wa kwilej ni muntu Bibil mu machuku ma kwinyim am? Mu mangand mawonsu, muchidi antu akweta “muchim uwamp” anch atesh dizu dia Nzamb akez ‘kadilam ba, ni kusong mabuj nich kudandamen.’ (Luka 8:11-15) Twisambina mutapu ukutwisha kusadil buku Chifundishinay Bibil mu mudimu wa kwikadish in kwilej. Minsamb yetu yikwimanyin pa yipul yisatu: (1) Mutapu ik ukutwisha kusambish dilejan dia Bibil? (2) Milad ik ya kulejan yisadila nawamp nakash? (3) Mutapu ik ukutwisha kumukwash muntu alika kwikal ching kusu mwin kwilej pakwez ikal kand mulej wa Dizu dia Nzamb, Bibil?
Mutapu Ukutwisha Kusambish Dilejan dia Bibil
4. Mulong wak wikanyekiningau antu amwing kwilej Bibil, ni mutapu ik ukutwisha kuyikwash kulik kwikanyek kwinoku?
4 Ang akwel kumatik kapamp kamwing wit mujim, ukutwish walik. Pakwez anch akulongin mayal pa kumatikin mu chintampu chifanyidina, ukutwish kwitiyij kwauk. Chawiy chimwing, muntu ukwatikena nakash ukutwish wikanyek kwilej Bibil. Mwin chikumbu ukutwish watong anch chikumwit chisu chivud ni usu nakash mulong wa kwilej Bibil. Ov, mutapu ik ukutwisha kumukwash kulik kwikanyek? Kusutil ku kwisamb nend minsamb yiswimp, ya usey, ukutwish kusadil buku Chifundishinay Bibil chakwel kumushikij muntu ku kwilej Dizu dia Nzamb pakad kujing. Anch wirijek nawamp, chisu chawonsu ukumwendina muntu chikwikal mudi diyal pa kumatikin kuya ku urund usotilay kuta nend Yehova.
5. Ov, mulong wak ufanyidina kutang buku Chifundishinay Bibil?
5 Pakwez, kurutu kwa kumukwash muntu kanang isakina buku Chifundishinay Bibil, ufanyidin kumonganyin nawamp buku winou. Ov, wamutangin kal kudiosh kwisambishil djat kwisudiel? Ambay a uruw amwing amusenda buku winou payau konje ni asambisha kumutang padingau kwiswedish pa usukuril wa ku chikum cha wit. Payishejinau kudi mband wa kwinikwa wadinga ni kuyilandish angez yom, wamana mutu wa mulong Chom ik Chakin Kamu Chifundishinay Bibil? Wayileja ambay a uruw anch pasut kal asaa akemp kusu, walembila piur pa chipul chinech kamu, wamwita Nzamb chakul. Nich musangar, ambay inay amwinkisha mband winou buku. Ov, ‘witekidin chisu’ cha kumutang, pamwing ap kapamp ka kaad, piuchingedina muntu ap pa chisu cha kupim ku mudimu ap ku shikol? (Efesus 5:15, 16) Ang wasal mwamu, ukumonganyin nawamp buku winou ukwashina kwilej Bibil ni chikutwish kand kukuletin mutapu wa kwisamb ni antu akwau piur pa yom yidiamu.
6, 7. Mutapu ik ukutwisha kusadil buku Chifundishinay Bibil mulong wa kusambish malejan ma Bibil?
6 Piushila buku mu mujikit wa patok, sadil nawamp yipich, maverse, ni yipul yidia pa paj wa 4, wa 5, ni wa 6. Chilakej, ukutwish wasambish mambamb nich kwipul anch, “Piumena milong yiney yawonsu yirishinau nich antu, ov, utongin anch kwisu kukutwisha kudiokal umutakel?” Kupwa kwa kutesh nawamp chakul chend, tangany 2 Timoteu 3:16, 17, ni murumburila anch Bibil uletin chakul chakin pa mutapu wa kupwish milong yirishinau nich antu. Kupwa pwitin manangu mend pa paj wa 4 ni wa 5, ni mwipula anch: “Pa ngikadil yilejenau pa mapaj minam, yisu yimwing yikunenganeshina nakash?” Anch mwin chikumbu wajimbul ngikadil yimwing, mwinkisha buku akwata piutangina verse ukwatijadina nich mu Bibil wey. Kupwa, tangany paj wa 6, ni mwipula anch, “Pa yipul yiney musamban yidia kwishin kwa paj winou, usotil chakul cha chipul ik?” Anch muntu watond chipul chimwing, muleja shapitre wakwila ku chipul chinech, mushila buku, ni salany yitenchik yiwamp chakwel weza kand wisambinany chipul chinech.
7 Minsamb yiney yikutwish kusal minit yitan. Pakwez, mu minit yiney yikemp, ukutwish kujingunin yimwakamishina mwin chikumbu, tang ni kurumburil maverse maad, ni shang chipul cha kwez ni kwambambin. Minsamb yey yiswimp ni mwin chikumbu yikutwish kwikal ya usey nakash ni uman wongojina wamenay kal pasutil kal chisu chilemp. Mudi chibudikin, ap muntu ukwatikena ukusot anch weza kand usutishany pamwing minit yikwau yikemp piumukwashina kusal ruzau rikwau mu ‘kajil katentamina katwadila ku kupand.’ (Mateu 7:14) Pa kusut kwa chisu, anch kusanger kwa mwin chikumbu kwiwejinaku, dilejan dikutwish kusambish kusend minit yivud. Chinech chikutwish kusadik anch washakamany ni kwilej chisu chilemp chijikena.
Milad ya Kulejan Yisadina Nawamp Nakash
8, 9. (a) Mutapu ik ukutwisha kumutenchik muntu wilejina nend Bibil kwikal tayad kupandakan yikangesh ni yoziu yikutwisha kumutan? (b) Kwisu ukutwisha kutan yom yakad kutem kasu ya kutung nich ritiy rikash?
8 Anch muntu wasambish kuziyil ku malejan ma Bibil, ukutwish pamwing ap kurish nich milong yikutwisha kumukangesh kuya kurutu. Kambuy Paul walonda anch: “Awonsu asotila kwikal antu a Nzamb mu Kristu Yesu akez kikonk.” (2 Timoteu 3:12) Paul wilikeja yoziu yiney ni kasu kakutwisha kushesh yom ya kutung nich yakad usey pakwez kakangenya kushesh yom mudi or, argent, ni mayal makwau ma usey. (1 Korint 3:10-13; 1 Pita 1:6, 7) Chakwel kumukwash muntu wilejina nend Bibil kukudish ngikadil yitinau chakwel iman dang ku yoziu yikutwisha kumutan, ufanyidin kumukwash mu kutung nich yom yakad kutemang ku kasu.
9 Nfund-a-kuseng ufanikeshin “mazu ma [ Yehova]” nich ‘utad utok usayishinau ku kasu tupamp sambwad.’ (Kuseng 12:6) Chakin, mu Bibil mudi yom yawonsu ya usey yikutwishau kusadil mulong wa kutung ritiy rikash. (Kuseng 19:7-11; Jinswir 2:1-6) Buku Chifundishinay Bibil ukulejin mutapu wa kwikal chifuvu mu kusadil Bibil.
10. Mutapu ik ukutwisha kupwitin manangu ma mwin kwilej pa Bibil?
10 Pa chisu cha dilejan, pwitin manangu ma mwin kwilej pa maverse madia mu shapitre ni shapitre wisambidinany. Sadil yipul chakwel kumukwash mwin kwilej kutesh maverse majim ma Bibil ni amasadila padi amwinend. Dimuk, kangal wamulej cha kusal. Pakwez, imburij chilakej cha Yesu. Chisu chamwipulau kudi ikundj umwing wija Chijil, Yesu wamwakula anch: “Mu yijil afundil nchik? Ey ukat kutang nchik?” Ikundj wakula kwambatan nich Bibil, ni Yesu wamukwasha kwijik mutapu wa kusadil chijil chinech. Kusutil ku kusadil chilakej, Yesu wamukwasha kand ikundj winou kuman usu wa malejan padi ndiy. (Luka 10:25-37) Buku Chifundishinay Bibil wizwil too yilakej yiswapela yiukutwisha kusadil mulong wa kumukwash mwin kwilej mutapu ukusadilay amwinend yijil ya Bibil.
11. Maparagraf minch ufanyidinanya kwilej mu chikunku ni chikunku cha dilejan?
11 Mudi kamu mwalejanay Yesu yitongijok yikash kutesh mu mazu maswapela, buku Chifundishinay Bibil usadidil mazu maswapela ni madia zwang mulong wa kurumburil Dizu dia Nzamb. (Mateu 7:28, 29) Londul chilakej chend. Lejan rusangu mu mutapu uswapela, wovikena, ni udia salal. Kangal wasut malejan mau-mau. Pakwez, lik mikadil ni ukaliweny wa mwin kwilej yikukwasha kwijik uvud wa maparagraf ma kwisambin mu chikunku ni chikunku cha dilejan. Yesu wadinga wij mipak ya in kwilej end ni kayilejap yom yivud-yivud kupandakanamu yadinga yiswiridinau pa chisu chinicha.—Yohan 16:12.
12. Mutapu ik ukutwisha kusadil wenjil?
12 Buku Chifundishinay Bibil ukwet wenjil ukweta mitu ya milong 14. Kwambatan nich maswir ma mwin kwilej, ey chiudia mulej wend ufanyidin kwijik mutapu uwamp nakash wa kusadil malejan minam. Chilakej, anch mwin kwilej waman anch mutu wa mulong udi ukash kutesh ap anch ukwet yipul pa milong kanang mulong wa yitiyij yend yadingay nich kwisambishil, chiwapin kupwitin manangu mend ku chikunku chifanyidina chidia mu wenjil ni kumulik ashinshikina amwinend mutu wa mulong winou. Ku mutambu ukwau, maswir ma mwin kwilej makutwish kusal anch wisambina nend pamwing malejan minam. Wenjil ukwet mitu ya milong yimedina pa Bibil, mudi “‘Mupim’ ni ‘Spiritu’—Mazu Minam Marumburikin ik Chakin?” ni “Kumujingunin ‘Babilon Mujim.’” Ukutwish kwisambin mitu ya milong yiney pamwing ni mwin kwilej wey. Mulong mwikil yipul yitenchikinau mulong wa mitu ya minsamb yiney yidia mu wenjil, ufanyidin kwijik nawamp jinsangu jinej mulong wa kutwish kwipul yipul yifanyidina.
13. Malembil makwet usu ik mu kukasikesh ritiy?
13 Kuseng 127:1 ulondil anch: “Anch [Yehova] katungilap ku chikumbu, in kutung atunga kusu chamwamu.” Chawiy lel, piwirijekina mulong wa kutakel dilejan dia Bibil, mulembila Yehova akukwasha. El malembil mey ma kwisambishil ni kwisudiel kwa dilejan mamekesha urund wey ukash ni Yehova. Mukasikesha mwin kwilej amulembila Yehova chakwel amwinkisha manangu ma kutesh Dizu Diend ni usu wa kusadil chiyul chend. (Yakob 1:5) Ang wasal mwamu, mwin kwilej ukwikal nich usu wa kujijaman ku yoziu ni ukez kudandamen kwikal mukash mu ritiy.
Yikwasha in Kwilej Kwikal Alej
14. In kwilej Bibil aswiridin kuya kurutu kwa mutapu ik?
14 Anch antu twilejina nau Bibil aziyidil ku “yom yawonsu” yayilejay Yesu in kwilej end, aswiridin kuya kurutu, kangal ikal kusu in kwilej a Dizu dia Nzamb, pakwez afanyidin kwikal alej a Dizu dia Nzamb. (Mateu 28:19, 20; Midimu 1:6-8) Ov, chom ik ufanyidina kusal chakwel kumukwash mwin kwilej kuya kurutu mu spiritu mu mutapu winou?
15. Ov, mulong wak ufanyidina kumukasikesh mwin kwilej Bibil asambish kukumangan ku yikumangan ya Ukristu?
15 Kusambish kamu pa dilejan dia kusambish, mwita mwin kwilej kwez kukumangan ney ku yikumangan. Murumburila anch ku yikumangan kwawiy ukata kutambwil diyiy dia kwikal mulej wa Dizu dia Nzamb. Mu kusut kwa mbing, itekina minit yikemp kwisudiel kwa dilejan ni dilejan dia Bibil mulong wa kumurumburil program wa malejan ma mu spiritu ukata kutambul ku yikumangan ni yitentam kushalijan. Isambina nich kuzangurok piur pa ukwash ukata kutambul mu yisu yiney. (Hebreu 10:24, 25) Anch mwin kwilej wasambish kukumangan pakad kujing, chitwishikin ashikena ku kwikal chakin kamu mulej wa Dizu dia Nzamb.
16, 17. Ntong ik jimwing jikutwishay kwitekin mwin kwilej Bibil ni kujiwanyish?
16 Mukwasha mwin kwilej Bibil kwitekin ntong jikutwishay kushiken. Chilakej, mukasikesha kuyilej arund ni anamakwend yom yilejinay. Chikwau kand, muyula kwitekin rutong ra kutang Bibil mwawonsu. Anch wamukwash kwitekin ni kulam program wakad kujing wa kutang Bibil, chaku chinech chikez kumukwash nakash kupwa kwa kutambul dibabatish. Chikwau kand, ov, ukutwishap kumulej mwin kwilej kwitekin rutong ra kuvurik ap verse umwing wa Bibil wakwila ku chipul chimwing chijim mu shapitre ni shapitre wa buku Chifundishinay Bibil? Anch wasal mwamu, ukez kwikal “mwin mudimu watambulau, wakad mulong wa kwov usany, wend ulejan mazu ma uyakin mu kutentam.”—2 Timoteu 2:15.
17 Pa ndond pa kumulej mwin kwilej kuchirikin kusu maverse ap kumwit kurumburil yilondilau mu maverse kanang, mukasikesha kurumburil maverse ma usey makwila ku yipul ya antu amwipwila diyingish dia ritiy rend. Kwiyijidish kwiswimp kukutwish kumukwash, pamwing ap ey amwiney ukutwish kwikal mudi murund ap mbay a mudimu umwipwila chakwel arumburila yitiyij yend. Pakwilay mwin kwilej, muleja mutapu wa kwakul nich “kwitudish ni kalimish.”—1 Pita 3:15.
18. Anch mwin kwilej Bibil wawanyish yitinau chakwel kwikal mwin kulejan wakad kubabatish, ukwash ik ukwau ufanyidina kumwinkish?
18 Pa kusut kwa chisu, mwin kwilej ukutwish kuwanyish yitinau chakwel asala mudimu wa chingand. Kasikeshin anch kwikal ni mbil ya kusal mudimu wa kulejan didi dilau dijim. (2 Korint 4:1, 7) Anch amakurump alond anch mwin kwilej uwanyishin yitinau chakwel kwikal mwin kulejan wakad kubabatish, mukwasha kurijek minsamb yiswapela ni kupwa mutwalaku mu mujikit wa chingand. Dandamen kusal nend pamwing mu milad kushalijan ya mudimu wa kulejan, ni muleja mutapu wa kwirijek ni kuchirikinamu kusu kusongina mabuj. Chilakej chey chiwamp chikwikal nich usu uwamp padi ndiy.—Luka 6:40.
‘Ukez Kwipandishil ey Amwiney ni Awonsu Akukutesha’
19, 20. Ntong ik tufanyidina kwitekin ni mulong wak?
19 Chakin, kumukwash muntu kwijik “uyakin” udi mudimu ukash. (1 Timoteu 2:4) Pakwez, kwikil musangar mu mwom ukutwisha kwilikan nich musangar wa kumukwash muntu kushiken ku kuziyil ku yifundishinay Bibil. (1 Tesalonika 2:19, 20) Chakin kamu, twitapidil dilau mudi ik kwikal “in mudimu nend Nzamb” mu mudimu winou wa kulejan mu mangand mawonsu!—1 Korint 3:9.
20 Kusutil kudiay Yesu Kristu ni angel akweta usu, piswimp ap kamu Yehova ukez kuyirumburish antu “akad kumwijik Nzamb, ni . . . akad kuziyil katumb kawamp ka Nsalejetu Yesu.” (2 Tesalonika 1:6-8) Mwom udi mu chak. Ov, ukutwishap kwitekin rutong ra kutakel ap dilejan dia Bibil dimwing kusu nich buku Chom ik Chakin Kamu Chifundishinay Bibil? Piusadila mudimu winou, ukwet mutapu wa ‘kwipandish amwiney ni awonsu akukutesha.’ (1 Timoteu 4:16) Katat, kupandakanamu muchadinga, chidi cha kusal swa-swa chakwel tuyikwash antu akwau kuziyil ku yifundishinay Bibil.
[Mazu madia kwishin kwa paj]
a Wapalangeshau kudi Atuman a Yehova.
Chom ik Wilejang?
• Buku Chifundishinay Bibil amutenchikin mulong wa rutong ik?
• Mutapu ik ukutwisha kusambish malejan ma Bibil nich kusadil buku Chifundishinay Bibil?
• Milad ik ya kulejan yisadila nawamp nakash?
• Mutapu ik ukutwisha kumukwash mwin kwilej ikal mulej wa Dizu dia Nzamb?
[Chipich chidia pa paj wa 11]
Ov, ukat kusadil nawamp buku winou?
[Chipich chidia pa paj wa 11]
CHOM IK Chakin Kamu CHIFUNDISHINAY BIBIL?