Yehova Ukatining Kutentam
“[Yam Yehova], am nikatil dirumburish ditentamina.”—ISAY 61:8.
1, 2. (a) Mazu “kutentam” ni “kuburen kutentam” marumburikin ik? (b) Chom ik chilondilay Bibil piur pa Yehova ni ngikadil yend ya kutentam?
KUTENTAM akurumburil mudi ‘ngikadil ya kwikal wakad kasolikany, wonikina, kusal kwambatan nich ngikadil yitentamina ni yiwamp.’ Mu kuburen kutentam mudi kulik kwonik, kasolikany, uyimp, kuyimesh antu akwau mar makad kuyifanyin.
2 Pasutil kal mivu piswimp 3 500, Moses wafunda piur pa Ukaleng wa Mangand, wa Yehova anch: “Jinjil jend jawonsu jidi jakin. Udi Nzamb ujijamena, kakwetap kuyip.” (Kuvurik Yijil 32:4) Kwinyim kwa mivu yitot sambwad, Nzamb wamupepila Isay afunda mazu manam: “[Yam Yehova], am nikatil dirumburish ditentamina.” (Isay 61:8) Kupwa, mu mivu chitot ya kusambish, Paul walonda anch: “Ov, komb tukulond anch: ‘Nzamb katentaminap’? Chakapuk chaya mwa!” (Rom 9:14, Manswik Masu) Ni mu chitot chawiy chimwing kand, Pita walonda anch: “Nzamb kakwetip kasolikany ka muntu; Pakwez ukat kwitiyij kwend kudi wa muchid wawonsu ukata kumwov ndiy wom ni kusal midimu ya kutentam.” (Midimu 10:34, 35) Inge, Yehova “ukatil kutentam.”—Kuseng 37:28; Malakiy 3:6.
Kutand kwa Kuburen Kutentam
3. Mutapu ik wasambisha kuburen kutentam pa mangand?
3 Ilel kutentam yidiap ngikadil yijikena. Tukutwish kufa nich yisal ya mafef mu yisak yin yawonsu ya antu—ku mudimu, ku shikol, mu kukwatikan kwetu ni anyikel, mu jinjil jikwau—ap mu dijuku. Chakin, mafef mudi minam madiap ma katat. Mandama mu dijuku dia muntu pabwambwilau anvaj etu a kusambish ni ikala akad chijil, payibachikau kudi chitang cha mu spiritu chikala Satan Djabul. Chadinga chakin kamu kujip kwa chijil cha kutentam ku mutambu wa Adam, Eve, ni Satan pa kusadil nayimp katok kamushena ka want ipau wa kwitondin kayinkishau kudi Yehova. Yisal yau yiyimp yaleta mar makash ni rufu padi antu in awonsu.—Disambishil 3:1-6; Rom 5:12; Hebreu 2:14.
4. Kwasutil kal mivu yinch kudiosh kuburen kutentam kwandama mu rusangu ra muntu?
4 Kudiosh wasadika wimbwambol mu Eden, pasutil kal mivu 6 000, kuburen kuwanyin kwandama mu dijuku dia muntu. Mwamu chidia kamu mulong Satan ndiy nzamb wa mangand minam. (2 Korint 4:4) Udi mukamakasu ni tatuku wa makasu, mpongarik ni mukankuny wa Yehova. (Yohan 8:44) Udandamedin nich yisal ya kuburen kushinshaman kukash. Chilakej, chadinga mulong wa usu uyimp wa Satan kurutu kwa chirung cha Mabeb ma Mem pa dichuku dia Nowa, Nzamb wamana anch “kuyip kwa antu kwavulijan kal pansh ni kujimb kand. Yitongijok yawonsu ya michim ya antu yadandamena kamu ching mu kuyip.” (Disambishil 6:5) Mwikadil winou wadingaku kand pa chisu cha Yesu. Chawiy chalonday anch: “Kuyip kwa dichuku ni dichuku . . . kuwanyidin,” charumburik anch dichuku ni dichuku dikwet milong yad yikash, mudi kuburen kutentam. (Mateu 6:34) Bibil ulondil chakin anch: “Yawonsu yatangau yikat kukimuk ni kwakam mu kusansan pamwing ni katat ou.”—Rom 8:22.
5. Ov, mulong wak kudia kuburen kutentam kujim mwamu mu chisu chetu kupandakanamu mu chadinga pasak?
5 Chawiy, yom yiyimp yidiokila ku kuburen kutentam kujim yasadikin mu rusangu ra muntu. Katat mwikadil wikadil kal uyimp kupandakanamu chiwadinga pasak. Mulong wak? Chidi mulong ditenchik dined diakad kumwijik Nzamb dikadil kal makum mavud ma mivu mu “machuku ma nsudiel”, ma “yom yikash” mudi mushejidina piswimp nsudiel yad. Bibil wasambela kulond anch mu chirung chinech cha rusangu, antu akez kwikal “in kwikat ayinau, in kukat nfalang, in kwibaz, in masal, . . . akad kujikitish, akad kutumb; akwikal in chisum, kakulikishijadinip tuyimp twau, in dizaz, akad kwikand, in kukis kuwap; akez kwikal in kutungilijan, in kwitutul kwitong, in kubwambul.” (2 Timote 3:1-5) Ngikadil yiyimp mudi yiney yikat kuyishikij antu ku kuburen kutentam kwa mitapu yawonsu.
6, 7. Kuburen kutentam ik kujim kudia mu chisak cha muntu mu yisu yetu ya katat?
6 Mivu chitot yasutila ey yadi ya kuburen kutentam mu chilik chipandikena kujimb muchadinga pasak. Diyingish dimwing didi, mulong mivu yiney yadinga ya jinjit jikash. Chilakej, in kwilej jinsangu ja pakur amwing alondil anch Njit ja Mangand ja 1 kusu, jajipa antu piswimp maliyon 50 ap 60, avud au adinga an a ngand akad kwikal amasalay—amakundj, amband ni an. Kudiosh papwila njit jinej, mamiliyon ma antu akwau afil mu jinjit kushalijan, avud au an a ngand akad kwikal amasalay. Satan ukasikeshin kuburen kutentam kwinoku mulong ukwet nkabu yikash, chijay anch piswimp kamu ap Yehova ukumushesh chikupu. Uprofet wa Bibil wisambidin chom chinech anch: “Satan washirik kal pansh kudi en, ukwet ujim nakash, wij kal chakwel anch kwamushal kal chisu chikemp kusu.”—Kuburik 12:12.
7 Mangand mawonsu makat kusadil katat piswimp ma mamiliyon ni mamiliyon ma madolar muvu ni muvu mu milong ya amasalay. Yitot ya mamiliyon ma antu kakwetap yom ya ukwash wa mwom, tonginap bil yom ya ukwash yelau kusal nich nfalang jinej jawonsu anch ajisadil mulong wa kusot chisambu. Piswimp mamiliyon kan ma antu kakwetap ya kudia, oku akwau ayikwet mbwe. Kukwatijan nich musul umwing wa Nations Unies, piswimp an mamiliyon matan afil muvu ni muvu mulong wa nzal. Kuburen kutentam mudi ik! Kupwa kand, wejinaku uvud wa an ajipinau mulong wa kupurumun madikaj. Piswimp mamiliyon 40 kushik ku 60 muvu ni muvu mu mangand! Kuburen kutentam kukash mudi ik!
8. Kutentam kwakin kukutwish kwez nchik kudi antu?
8 Anyikel a chiuntu katwishinap kupwish milong yivud yiyikwatina antu ilel; ni usu wa chiuntu ukutwishap kwez kurijek mwikadil. Dizu dia Nzamb diasambela kulond anch mu chisu chetu “antu ayimp ni in makasu akukudil mu kuyip ni mu kuyip nakash, akez kadimbijana ni kudimbijan.” (2 Timote 3:13) Kuburen kutentam kwikadil kal kujim mu mwom wa pichuku-pichuku mu chilik cha kwel anch antu kakutwishap kukupwish. Ching kusu Nzamb mwin kutentam ndiy ukutwisha kukupwish. Ching ndiy kusu ukutwisha kumushesh Satan, ayilembil, ni antu ayimp.—Yeremiy 10:23, 24.
Yitongijok Yovikena piur pa Kuburen Kutentam
9, 10. Mulong wak Asaf waziya mu spiritu?
9 Pasak, ap anch in anfund Bibil amwing iyipula mulong wak Nzamb kandikal andamina mu milong ya antu chakwel aleta kutentam kwakin ni kwonan. Tal chilakej, cha ikundj umwing wa pa yisu ya Bibil. Mazu ma pa mutu ma Kuseng wa 73 majimbwil dijin dia Asaf, misambidin mwin Levi mujim mwin kuwang miminy wa pa winyikel wa Mwant David ap in kuwang miminy a ku katatuku kwa Asaf. Asaf ni an end afunda miminy yivud yadingau ni kuwang pa kwifukwil kwa antu awonsu. Pakwez, pa chirung chimwing mu mwom wend, nfund a kuseng winou waziya mu spiritu. Wamana mapit ma antu ayimp, ni washinshikina anch ameken kwikal asangaredina nakash mwom wau, kakwetap yakamish ap yimwing.
10 Tutangin anch: “Nova mukau kudi apengamina isaka dipit dijim, nova kuyip kudi in kwibaz, mulong awiy kakwetip yakamish, adi nich usu wau mu mijimbu yau, kakat kumanip mar mudi antu akwau, minan ya antu akwau awiy kayijip.” (Kuseng 73:2-8) Pakwez nfund a Bibil winou wajingunina anch chitongijok chinech chadinga chiyimp. (Kuseng 73:15, 16) Nfund a kuseng watenchika yitongijok yend, pakwez kateshap kurumburik nawamp mulong wak umekenau antu ayimp kakatap kuyipup oku antu atentamina amen mar.
11. Nfund a kuseng Asafu watesha kurumburik kwa chom ik?
11 Chakin kamu, ikundj winou mukaritiy wa pasak washikena ku kutesh chom chadinga chiyichingedina antu ayimp—anch Yehova ukez konan yom kapamp kamwing. (Kuseng 73:17-19) David wafunda anch: “Muchingilany [Yehova], wilamany mwi njil yend, Ndiy ukez kakuyukish ni kukwink ngand; pakuyijiyishau ayimp shitit ukez kachiman.”—Kuseng 37:9, 11, 34.
12. (a) Yehova ukwet rutong ik piur pa uyimp ni kuburen kutentam? (b) Wovil nchik piur pa mutapu winou wa kupwish kuburen kutentam?
12 Chakin kamu, Yehova ukwet rutong ra kupwish uyimp pamwing nich kuburen kutentam pa divu panap pa chisu chatenchikay kal. Chawiy chom chifanyidinau ap in Kristu ashinshamena kuvurik chisu ni chisu. Yehova ukuyishesh antu abwambwidila rutong rend, ni ukez kuyiparij antu ashicha kukwatijan nich rusot rend. “Mes mend matadil pansh, mpal yend yikat kuyipapat an a antu. [Yehova] ukat kuyipat antu atentamina, pakwez mupim wend uyikisil antu ayimp ni awiy akatil kubwambul. Padi ayimp ukanakish ruvul wa makal ma kasu, ni rinkind ukat kubab ni chivud . . . Mulong [Yehova] ndiy utentamina, ukatil kutentam.”—Kuseng 11:4-7.
Mangand Masu ma Kutentam
13, 14. Ov, mulong wak kwonik ni kutentam kukez kuvulijan mu mangand masu?
13 Chisu chikusheshay Yehova ditenchik dined dia yom diakad kutentam diyikedilay Satan, Ukez kulet mangand masu ma uyaj. Want wa mwiur wa Nzamb wawiy ukez kumayikel, wawiy wayilejay Yesu in kwilej end kulembil. Uyimp ni kuburen kutentam akez kuyiswinkan kudi kwonik ni kutentam, pa chisu chinicha malembil minam makez kuwanyin sens: “Want wey weza. Rusot rey arusala pansh mudi mwiur.”—Mateu 6:10.
14 Bibil utulejin mulad wa winyikel utufanyidina kuchingejin, winyikel uchingejidinau antu in awonsu akweta michim yitentamina. Kuseng 145:16 ukez kuwanyin sens: “Ukat [Yehova] kuburil chikas chey ni kuwanyish rusot ra chom chawonsu chikweta mwom.” Chikwau, Isay 32:1 ulondil anch: “Dichuku dimwing Mwant umwing [Kristu Yesu udi mwiur] ukez kayikel nich win yakin, ni ayilol end [antimesh a Kristu adia pa divu] akez kayikel nich kutentam.” Piur pa Mwant Yesu Kristu, Isay 9:7 wasambela kulond anch: “Kuyikel kwend kukez kadandamen kujimb ni want wend ukez kadandamen mu chisambu. Ndiy ukez kaswan pa ditand dia Mwant David, chawiy ukash wend ukudiokal ku win yakin ni ku dirumburish ditentamina, kudiokal ilel ni chikupu. Mushiku wa [Yehova] ukez kasal chom chinech.” Ov, wimen mudi udi mwishin mwa winyikel winou utentamina?
15. Yom ik yikezay Yehova kuyisadil antu mu mangand masu?
15 Mu mangand masu ma Nzamb, kitukezap kand kuying kulond mazu madia mu Mulej 4:1: malondila anch: “Chad namana kand kuzengol kusadikina pa mangand. Antu azengodilau ading ni kudil mulong kakwetingap muntu mwin kuyongoj. Kikwadingap mwin kuyikwash mulong in kuyizengol awiy kand adinga akwet usu.” Chakin, nich manangu metu makad kuwanyin, chitukasikedin kutongin kamu mutapu wamushena ukeza kwikal mangand masu matentamina. Uyimp kiukez kwikalap kand, pakwez, dichuku ni dichuku dikez kwizul nich yom yiwamp. Inge, Yehova ukez kutenchik kachom ni kachom kayipina, ukez kukusal mu mutapu umwing wakad etu kutongijokin. Chifanyidin mudi ik anch Yehova Nzamb wamupepila kambuy Pita afunda anch: “Etu tukat kuchingej maur masu ni mangand masu mudi mudia kushilimu kwa Nzamb. Chad kwinikwa kwawiy kukeza kwikal kutentam”!—2 Pita 3:13, Manswik Masu.
16. Mutapu ik utenchikinau ilel “maur masu” ni mu mutapu ik mutenchikinau “mangand masu” ilel?
16 Chakin, “maur masu” minam, winyikel wa mwiur wa Nzamb udia mu makas ma Kristu, awimikin kal. Antu akusambish akeza kusal “mangand masu,” a mu chisak cha antu atentamina akwikal pa divu, ayikumangejin mu machuku minam ma nsudiel. Awanyidin kal katat antu piswimp mamiliyon musamban, mu jingand piswimp 235 ni adi mu yikumangen piswimp 100000. Mamiliyon minam ma antu ileja kal jinjil ja Yehova jonikina ni jitentamina, ni mudi chibudikin, asangaredin mu mangand mawonsu uumwing wimedina pa rukat ra Ukristu. Uumwing wau udi ukash ni ujijamen mu rusangu ra mangand, uumwing umwing upandikenamu chom ap chisu chimenau antu a Satan. Rukat riner ni uumwing winou ufanikeshin chisu chamushena chezina kurutu mu mangand masu ma Nzamb, makezau kuyikel nich kwonik ni kutentam.—Isay 2:2-4; Yohan 13:34, 35; Kolosay 3:14.
Satan Ukangeny Njit Jend
17. Ov, mulong wak Satan ukez kukangany njit jend pantaliken ni antu a Yehova?
17 Satan ni in kumulondul end akez kuyirishish piswimp ap kamu in kumwifukwil Yehova mulong wa kuyinongish shitit. (Ezekiel 38:14-23) Chinech chikez kwikal chikunku chatazukay Yesu anch: “mar madia mwamu kand kal mamekanangip kudiokal pa kusambish kwa mangand ni katat ou, bwat, ap kurutu kukwikalip kand mar mwamu.” (Mateu 24:21) Ov, Satan ukez kupandakan? Bwat. Dizu dia Nzamb ditulejin nich kashinsh anch: “[Yehova] ukatil kutentam, kakuyilikangip atumbila end, ukayilam chikupu; pakwez mbut ya antu ayimp akez kayijiyish shitit. Mwin kutentam ukez kaswan ngand, ukez kashakamamu chikupu.”—Kuseng 37:28, 29.
18. (a) Mutapu ik ukezay kusal Nzamb chisu chikezay Satan kuyirishish antu end? (b) Ov, mulong wak chiwapin ku mutambu wey kuchirikin jinsangu jinej ja pa dishin piur pa kupandakan kwa kutentam?
18 Kuyirishish atushalapol a Yehova kudi Satan ni ayilembil end kukez kwikal kumusaal kwa nsudiel. Yehova wasambela kulond kusutil kudiay Zakariy anch: “Mwawonsu ukukukwatanya en wankwat kal pa kan a dis kam.” (Zakariy 2:8 Les Saintes Écritures traduction du monde nouveau) Chidi mudi anch muntu wamutau kal Yehova mu dis nich muny. Ukez kusal kapamp kamwing ni kuyinongish atubaj awonsu. Atushalapol a Yehova adi antu amwing akatijadina nakash, adia mu uumwing, in chisambu, in kuziyil mbil pa divu. Chawiy kuyirishish kwin kwawonsu kukez kwikal kamu kwakad kufanyin, kwakad kutentam. Mwin kukat “kutentam” mujim kakezap kuyilikishin. Kuyichidij kwend kukez kushiken mu kuyishesh shitit akankuny a antu end, nich kupandakan kwa kutentam, ni kupand kwa antu amwifukwidila Nzamb wakin. Yishiken yamushena, yisangareshina yituchingedin kamu katat kurutu oku!—Jinswir 2:21, 22.
Ov, Ukwakul Nchik?
• Ov, mulong wak kuburen kutentam kuvulijadin mwamu?
• Mutapu ik ukezay Yehova kupwish mulong wa kuburen kutentam pa divu?
• Chom ik chakukwata kal ku muchim mu dilejan dined piur pa kupandakan kwa kutentam?
[Chipich chidia pa paj wa 15]
Uyimp wavulijana kurutu kwa Mabeb ma mem, ni kwavulijan kal kand mu “machuku ma nsudiel” minam
[Chipich chidia pa paj wa 16]
Mu mangand masu ma Nzamb, kutentam ni kwonak yikez kuswinkan uyimp