‘Amana’ Yom Yayishilaumu
“Awiy katambulap yom yayishilaumu kudi Nzamb, pakwez ayimena kulemp.”—HEB. 11:13.
1. Ov, mutapu ik tukutwisha kutaninamu mu ukaliweny wetu wa kutongin piur pa yom yitwakad kuman? (Tal chipich cha kwinsambishil.)
YEHOVA watwinka chipan chiwamp nakash. Chipan chinech chidi ukaliweny wa kutongin piur pa yom yakad kumekan. Yehova ukat kuman yom yezina kurutu, ni utulejin kusutil mu mifund chisu chikusadika yom yiney. Tukutwish kutongin pa yom yiney ni kwikal ni ritiy anch yom yiney yikusadik. Chawiy lel, ukaliweny wetu wa kutongin piur pa yom yakad kumekan ukat kutukwash chakwel twikala ni ritiy.—2 Kor. 4:18.
2, 3. (a) Ov, yitongijok yetu yikat kutukwashang mutapu ik? (b) Yipul ik tukushinshikina mu mutu wa mulong winou?
2 Pakwez, yisu yimwing tukat kutong piur pa yom twakad kal kumanangap. Chilakej, ka changadim kakutwish kutong mudi kakandamin pa chinzuwanzuu, pakwez chitongijok chinech chidi kwau cha makasu. Pakwez Hana makwend a Samwel watonga mu mutapu windjing, wadandamena kutongin piur pa dichuku dikezay kumutwal mwanend mu tempel chakwel asala mudimu pamwing nau in kupesh. Watongina nakash pa yom yadingay ufanyidin kusal, ni yamukwasha kukasikesh yitongijok yend. (1 Sam. 1:22) Anch twatongin pa yom yashilayimu Nzamb kusal, tukutongin chad piur pa yom yikusadika chakin kamu.—2 Pita 1:19-21.
3 Chakin, antu avud a pasak ashinshamena atongina pa yom yayikanay Nzamb. Ov, mutapu ik wataninaumu mu kutongijokin piur pa yiyukish ya machuku ma kurutu? Ni mutapu ik tukutwisha kuman anch chidi cha usey kutongin piur pa yom yiwamp yakanay kal Nzamb mulong wa antu aziyidina?
RITIY RAU RAKASIKANA PATONGINAU PA YOM YA MACHUKU MA KURUTU
4. Ov, mulong wak Abel watongina nakash pa machuku ma kurutu?
4 Abel ndiy wading muntu wakusambish wateka ritiy rend mu kushilamu kwa Yehova. Abel wading wij yalonday Yehova piur pa nnak pasalay Adam ni Ev chitil anch: “Am nikez kutek rukuny pakach pey ni mband, ni pakach pa mbut yey ni mbut ya mband. Ndiy ukez kukuchany ku mutu wey, niyey ukez kumusum ku kapolantundu kend.” (Dis. 3:14, 15) Abel kadingap wij nawamp mutapu wela kusadik yom yiney. Pakwez amufundishaku yom yikemp piur pa yom yalonday Nzamb. Abel watonga nakash chakwel ijika anch, ‘nany wading uwanyidina kumuchany nnak ku mutu’ ni kuyikwash kand antu chakwel achirika kand ku kuwanyin? Ap anch Abel watongina nakash piur pa machuku ma kurutu, wateka ritiy mu kushilamu kwa Nzamb, chawiy chasala anch Yehova itiya mulambu wend.—Tang Disambishil 4:3-5; Hebereu 11:4.
5. Ov, mulong wak chading cha usey kudi Enok kutongin piur pa machuku ma kurutu?
5 Enok niyend wading muntu ukweta ritiy rikash mudiay Nzamb. Washakama pamwing ni antu ayimp alondanga ‘yom yiyimp’ padiay Nzamb. Amupepila Enok chakwel abwaka anch Yehova ukwez “nau aruwend a mwiur atumbila tunan ni tunan. Ukwez chakwel ayirumburish antu awonsu, mulong wa kuyifish nich in kumubwambwil ndiy mulong wa yisalijok yau yiyimp, ni mulong wa mazu ma dichim makad kalimish mamulondau ndiy!” (Jud 14, 15) Mulong wading ni ritiy, Enok watwisha kutongijokin piur pa mutapu ukwikala mangand chisu chikezau antu awonsu kumusadin Yehova.—Tang Hebereu 11:5, 6.
6. Kupwa kwa mabeb, ov, chom ik chatonginay Nowa?
6 Nowa wapanda ku mabeb mulong wa ritiy rend. (Heb. 11:7) Kupwa kwa mabeb, ritiy ramubachika kupan mulambu wa annam. (Dis. 8:20) Mudi Abel, Nowa niyend wading witiyijin anch akez kayikwol antu ku chitil ni rufu. Kupwa kwa mabeb, mangand mayipa kand. Nimrod wasambisha kuyikel ni wasota anch antu amubwambwila Yehova. (Dis. 10:8-12) Pakwez Nowa wading ni ritiy rikash. Nowa watongina kand pa chisu chikezau kayikwol antu ku umutakel wa chisum, ku chitil chaswanau, ni ku rufu. Niyetu tukutwish ‘kuman’ ni kutongin pa chisu chinech chiwamp—chidia kamu piswimp ap!—Rom 6:23.
‘AMANA’ MUTAPU WAWANYINA KUSHILAMU
7. Ov, machuku ik ma kurutu ‘mamanau’ kudi Aburaham, Isak, ni Jakob?
7 Aburaham, Isak, ni Jakob atongina piur pa machuku mawamp ma kurutu, mulong Yehova washilamu anch antu a michid yawonsu akez kayukin kusutil kwi mbut yen. (Dis. 22:18; 26:4; 28:14) Nzamb wayikana kand anch majuku mau makwikal muchid ujim ni makez kashakam mwi Ngand yiwamp ya Kushilamu. (Dis. 15:5-7) Mulong wa ritiy rau, antu inay amuziyila Nzamb, ‘amana’ mutapu waswanau anau ngand ya kushilamu. Pakwez, ap anch Adam ni Ev asala chitil, Yehova wayikwasha atushalapolend ashinshamena chakwel ijika anch antu akez kand kwikal awanyidina.
8. Ov, chom ik chamukwasha Aburaham kumekesh ritiy rikash?
8 Mulong wa ritiy rend rikash, Aburaham wamuziyila Yehova chikalap nchik mashakamin mayimp mamushikenang. Bibil ulondin anch ap anch Aburaham ni atushalapol akwau ashinshamena a Nzamb “katambulap yom yayishilaumu kudi Nzamb” chisu chinicha, ‘ayimena kulemp, ni ayisangera.’ (Tang Hebereu 11:8-13.) Aburaham wading wij anch Yehova wawanyishang kushilamu kwend kwakanay pasak, chilik chimwing, ukuwanyish kand kushilamu kwend piur pa machuku ma kurutu!
9. Ritiy mu kushilamu kwa Nzamb, ramukwasha nchik Aburaham?
9 Ritiy ra Aburaham mu kushilamu kwa Nzamb ramukasikesha kusal rusot ra Nzamb. Chilakej, wadiokala kwol kwau mu musumb wa Ur ni walika kushakam ndond yimwing rawonsu. Wading wij kand anch kadingap ufanyidin kushakam mu misumb yiney rawonsu mulong ant au kamusadinangap Yehova. (Jos. 24:2) Mu machuku mawonsu ma mwom wend, Aburaham “wading uchingedil musumb ushichinga chikupu wabolay Nzamb ni kuutung ndiy amwinend.” (Heb. 11:10) Aburaham ‘wamana’ mutapu ukezay kushakam rawonsu mwin ngand yikezay kutakel Yehova. Abel, Enok, Nowa, Aburaham, ni antu akwau kand ading akwet richingej mu disanguk dia afu ni achingejina kushakam pa divu mu umutakel wa Want wa Nzamb, “musumb ushichinga chikupu.” Ap anch atongina piur pa kushakam chikupu pa mangand mawamp, ritiy rau mudiay Yehova rakasikana nakash.—Tang Hebereu 11:15, 16.
10. Ov, mulong wak chading cha usey kudi Sara kutongin piur pa machuku ma kurutu?
10 Tushinshikinany piur pa Sara mukajend a Aburaham. Pawanyishay mivu 90 ni padingay kandikal ikal ni mwan, ritiy ramukwasha kwikal ni chitongijok chiwamp piur pa machuku ma kurutu. Pakwez, Sara watongina pa mutapu ukeza mbut kusanger yiyukish ya kushilamu kwa Yehova. (Heb. 11:11, 12) Chom ik chamwinkisha ruchingej riner? Yehova wamuleja nfumwend anch: “Am nikez kumuyukish, chikwau kand nikez kukwinkish ey mwan ikundj kwi ndiy. Nikez kumuyukish ndiy, ukez kwikal maku wa majuku mavud, ni ant a michid akez kudiok kwi ndiy.” (Dis. 17:16) Kupwa kwa Sara kumuval Isak, wikala chad ni diyingish diwamp dia kutongin pa mutapu ukuwanyina kushilamu kukwau kwa Nzamb kwamukanau Aburaham. Etu niyetu tukutwish kukasikesh ritiy retu anch twatongin pa yom yiwamp yatukanay Yehova.
WATONGINA PIUR PA DIFUT
11, 12. Ov, mutapu ik wakudishay Moses rukat mudiay Yehova?
11 Moses udi kand niyend muntu wateka ritiy mudiay Yehova, ni wakudisha rukat mudiay ndiy. Padingay Moses uchid kal nsand mu chikumbu cha want wa in Idjibit, chading chiswapel kudi ndiy kukat want ni mapit. Pakwez, kusutil kudi anvajend akin, Moses wileja piur pa Yehova ni rutong Rend ra kuyikwol in Hebereu mu uswik ni kuyinkish Ngand ya Kushilamu. (Dis. 13:14, 15; Kub. 2:5-10) Ap anch amufundishanga Moses piur pa yiyukish yiyichingedina antu a Nzamb mu machuku ma kurutu, ov, chom ik utongina piur pa chela kukul mu muchim wend—rukat mulong wa mapit bil anch mulong wa Yehova?
12 Bibil utulejin anch: “Ku ritiy kwawiy kwalikilay Moses kumutazuk anch, mwan wa Farao, pakulay; ndiy watonda kuman mar nau antu a Nzamb, katondap musangar wa yitil ya kachisu kakemp. Watongijoka anch masal mulong wa Kristu mapandiken ma mapit ma mu Idjibit, mulong wading utadila uruu usotila kwez.”—Heb. 11:24-26.
13. Ov, mulong wak chading cha usey kudi Moses kutongin piur pa kushilamu kwa Yehova?
13 Moses watongina nakash piur pa kushilamu kwa Yehova mulong wa an a Isarel, kusal mwamu kwakasikesha ritiy ni rukat rend mudiay Nzamb. Chilik chimwing ni antu akwau amwovanga Nzamb wom, Moses ni ndiy wading wij anch Yehova ukez kayikwol antu ku rufu. (Job 14:14, 15; Heb. 11:17-19) Chidiap chakushimwok pa kwijik anch Moses wamukata chakin Nzamb wayanakena in Hebereu ni antu awonsu kand. Ritiy ni rukat yawiy yamukwasha Moses mu mwom wend wawonsu. (Kuv. 6:4, 5) Ap anch Farao wakimba kumujip Moses, kovap wom mulong wading ni ritiy ni rukat mudiay Nzamb, ni wading wij anch Yehova ukez kumufut mu machuku ma kurutu.—Kub. 10:28, 29.
TONGIN PA YOM YIKEZA WANT WA NZAMB KUSAL
14. Ov, yom ik yitonginingau antu piur pa machuku ma kurutu?
14 Antu avud akat kutonginang nakash piur pa yom ya machuku ma kurutu ni pa yom yikeza kulik kuwanyin. Pakwez, ap anch kakwetap mapit mavud, atuzwendj akat kutongang anch akwikal ampich ajim ni kakwikalap kand ni yakamish, chad nlel, mwom ya an a antu “yidi kusu kwau ya mar ni ushon.” (Kus. 90:10) Akat kutongang anch akutwish kushakam pakad yakamish mu umutakel wa want wa an a antu, pakwez Bibil ulondin anch Want wa Nzamb wawiy ukupwisha milong yawonsu ya an a antu. (Dan. 2:44) Antu avud atongining anch Nzamb kakezap kwend kujiyish ditenchik dined diyimp dia yom, pakwez Bibil ulejen yom mu mutapu windjing. (Sof. 1:18; 1 Yoh. 2:15-17) Antu akata kutong anch Yehova kakezap kuwanyish rutong rend, akat kwidimb.
15. (a) Ov, mulong wak chidi cha usey kutongin piur pa machuku matushilayimu Nzamb? (b) Jimbul yom kanang yikuwanyishay Nzamb.
15 Chikwau kand, etu in Kristu atukasikeshin kutongin piur pa ruchingej retu, rikalap ra kuya mwiur ap ra kushakam panap pansh. Ov, ukutwish kwikal ni musangar piur pa yom yakanay Nzamb? Anch watongin pa yom ukutwisha kusal chisu chikuwanyishay Nzamb kushilamu kwend kukukwinkish chakin kamu musangar. Pamwing ap ‘umen’ mutapu ukushakama pa divu chikupu. Tong bil mutapu ukusala nau antu akwau mulong wa kukarumun ngand yawonsu yikala paradis. Mutapu ukumukatau Yehova kudi amutej ney mudi muumukatina ey. Mutapu ukwikala ni ukash wa mujimbu, usu, ni pakad yakamish. Antu akutakela mudimu wa kuwapish mwom akukubangin nakash. Ukwikal ni musangar wa kusadin ukaliweny wey mulong wa kuyikwash antu akwau ni kumutumbish Nzamb. Chilakej, ukuyikwash akuvumbulau chakwel ashikena ku kumwijik Yehova. (Yoh. 17:3; Mid. 24:15) Yom yiney yidiap yilat. Yawonsu yikwikal yakin mulong Bibil ulondidin piur pa mulong winou wa machuku ma kurutu.—Isay 11:9; 25:8; 33:24; 35:5-7; 65:22.
MULONG WAK KULOND PIUR PA RUCHINGEJ RETU?
16, 17. Mulong wak chidi cha usey kwambambin piur pa machuku ma kurutu matushilayimu Yehova?
16 Patwambambining nau akwetu in kristu piur pa yom tukeza kusal pakuwanyishay Yehova kushilamu kwend, yitongijok yetu piur pa machuku ma kurutu yikat kukasikanang nakash. Ap anch kwikil muntu pakach petu wija kamu mutapu ukeza kikal mashakamin metu mwi ngand yisu, chisu twambambina yitukeza kasal, tukat kukasikeshijan umwing ni mukwau ni tukat kumekesh ritiy retu mu kushilamu kwakin kwa Nzamb. Chisu chayay kambuy Paul kuyital akadivar nend a mu Rom, asangera ‘kukasikeshijan,’ ni wawiy mutapu tufanyidina niyetu kusal mu chirungu chinech chiyimp.—Rom 1:11, 12.
17 Anch twatongin pa machuku ma kurutu makanay Yehova, tukutongin pakemp pa yakamish yetu. Kambuy Pita wanenganana ni wamuleja Yesu anch: “Tal kwa, etu twashil kal yom yawonsu, twakulondula ey, ov, yom ik yitukeza kwikal nich?” Yesu wayileja anch: “Nakulejany chakin, pakwezay Mwan a Muntu kushakam pa ditand diend dia uyaj mwi ngand yisu yikeza kwez, niyen dikum ni aad, in kwinlondul am, ukez kushakamany pa matand ma kuyikel michid dikum ni yaad ya in Isarel. Chawiy muntu mwawonsu washila kal yikumbu yend, ap anamakwend amakundj ni amband, ap tatukwend, ap makwend, ap anend, ap yir yend, mulong wa kwingambat am, ukez kutambul yom yiney kupandakan tupamp chitot. Ukez kutambul kand mwom wa chikupu.” (Mat. 19:27-29) Pita nau in kwilej akwau afanyina kutongin pa mutapu ukuyikelau mwiur pamwing nend Yesu ni kuyikwash antu aziyidina ap a pa divu chakwel ikala awanyidina.
18. Mulong wak chidi cha usey kutongin piur pa chisu chikezay Nzamb kuwanyish yom yashilayimu?
18 Twilej kal yikata kuyikwash atushalapol a Yehova kwikal ni ritiy rikash piur pa kuwanyin kwa kushilamu kwa Nzamb. Abel wading wij yom yivud piur pa rutong ra Nzamb ra kuwapish machuku ma kurutu mawamp, ni wikala ni ritiy, wamusangaresha Nzamb. Aburaham watongina pa chisu chikeza kuwanyin kushilamu kwa Yehova piur pa “mbut,” chawiy chasala anch amuziyila Yehova ap anch chading chikasiken.” (Dis. 3:15) Moses watongina pa difut diamukanay Nzamb, ni kusal mwamu kwamukwasha kumukat Yehova ni kwikal ni ritiy rikash. (Heb. 11:26) Ritiy ni rukat retu mudiay Nzamb rikutwish kukul anch twasadin ukaliweny wetu wa kutongin piur pa mutapu ukuwanyina kushilamu kwa Yehova. Mu mutu wa mulong ulondwilaku ou, tukwilej mutapu ukwau tukutwisha kusadil yitongijok yetu.