Dikarumun dia Dizu dia Nzamb Diswapela Kutesh ni dia Ukwash
“Dizu [dia] Nzamb dikwet mwom.”—HEBEREU 4:12.
MIMINY: 37, 20
1. (a) Nzamb wamwinka Adam chisend ik? (b) Kudiosh pasak, mutapu ik usadidilau antu a Nzamb chipan cha dizu?
YEHOVA NZAMB wayinkisha antu dizu mudi chipan. Mu chir cha Eden, Nzamb wamwinkisha Adam chisend cha kupil annam awonsu majin. Adam wapila nnam mwawonsu dijin diwanyidina. (Disambishil 2:19, 20) Kudiosh pasak, antu a Nzamb akat kusadil dizu mulong wa kumushiman Yehova ni kuyilej antu akwau piur pend. Piswimp ap, antu a Nzamb asadila chipan chinech mulong wa kukarumun Bibil chakwel antu avud ileja piur pa Yehova.
2. (a) Yany ik yilondwilau in mu Komite wa Kukarumun Bibil wa Traduction du monde nouveau mu mudimu wau? (b) Yom ik tukwileja mu mutu wa mulong winou?
2 Kudi makarumun mavud ma Bibil, pakwez makarumun mamwing mawapin makwau bwat. Chakwel akarumuna Bibil uwapina, Komite wa Kukarumun Bibil wa Traduction du monde nouveau wakwata mipak ya kulondul yany yisatu ya pa dishin: (1) Kulimish dijin dia Nzamb ni kudisadil mu Dizu diend tupamp tuvud mudi mwadifundau kwinsambishil. (Tang Mateu 6:9.) (2) Anch chiswapel kukarumun uruu wafundau kwinsambishil dizu ku dizu. Anch chiswapelap, kukarumun chitongijok chiwanyidina. (3) Kusadil mazu maswapela kutang ni kutesh.a (Tal mazu ma kwinshin.) (Tang Nehemiy 8:8, 12.) In kukarumun alondula yany yisatu yiney mulong wa kukarumun Traduction du monde nouveau mu mazu 130 ni kusut kushalijan. Mu mutu wa mulong winou, tukwilej mutapu wasadilau yany yiney mu dichirikin dia mu 2013 dia Traduction du monde nouveau mu Inglish ni mulong wa kukarumun dikarumun dined mu mazu makwau.
BIBIL ULIMISHINA DIJIN DIA NZAMB
3, 4. (a) Kwisu tutanina ma Tetragram? (b) Chom ik chasala makarumun mavud ma Bibil ni dijin dia Nzamb?
3 Dijin dia Nzamb adifunda mu Hebereu nich mamuny manying matazukinau anch Tetragram. Tukutwish kutan Tetragram mu ma maniskri mavud ma Hebereu wa pakuru, mudi mu Mivungur ya mu Karung wa Mungu. Tukutwish kand kumatan mu ma kopi ma mu dizu dia Grek ma Septante. Ma kopi minam amafunda kusambishil mu mivu 200 kurutu kwa kuvadik kwa Kristu ni djat ni mu mivu 100 kwinyim kwa kuvadik kwa Kristu. Antu avud ashimokin pamenau mutapu ufundinau dijin dia Nzamb tupamp tuvud mu ma maniskri ma pakuru.
Many are impressed when they see how often God’s name appears in old manuscripts
4 Chakin kamu, dijin dia Nzamb difanyidin kwikal mu Bibil. Pakwez, makarumun mavud makwetap dijin dia Nzamb. Chilakej, mivu yaad kupwa kwa kubudish Les Écritures grecques chrétiennes — Traduction du monde nouveau, abudisha dichirikin dia Bibil wa American Standard Version. Mu dichap dia mu muvu wa 1901 mwading dijin dia Nzamb, pakwez mu dichirikin dia mu 1952 diadingapamu. Mulong wak? In kukarumun atonga anch kusadil dijin dia Nzamb “kwading kwakad kuwanyin.” Makarumun mavud, ma mu Inglish ni mu mazu makwau, masala mutapu umwing.
5. Mulong wak chidi cha usey kusadil dijin dia Nzamb mu Bibil?
5 Ov, chading cha usey kudi in kukarumun kusadil dijin dia Nzamb? Mwaning! Yehova, Musul wa Bibil, usotin anch, antu ijika dijin diend. Mwin kukarumun ufanyidin kwijik chisotinay musul wa chom ni chinech chikutwish kutakel mipak yikwatinay mulong wa kukarumun. Mifund yivud yimekeshin anch dijin dia Nzamb didi dia usey nakash ni chifanyidin kudilimish. (Kubudik 3:15; Kuseng 83:18; 148:13; Isay 42:8; 43:10; Yohan 17:6, 26; Midimu 15:14) Ni Yehova wayipepila in kufund Bibil chakwel afunda dijin diend tupamp tuvud nakash mu ma maniskri ma pakuru. (Tang Ezekiel 38:23.) Chawiy, anch in kukarumun alik kusadil dijin dia Nzamb, kamulimishinap Yehova.
6. Mulong wak aweja dijin dia Nzamb tupamp musamban mu dichirikin dia Traduction du monde nouveau mu Inglish?
6 Nlel, kudi yom yivud yimekeshina anch tufanyidin kusadil dijin Yehova. Dichirikin dia Traduction du monde nouveau mu Inglish dia mu 2013, disadidin dijin dia Nzamb tupamp 7216. Tupamp musamban kusutamu mu dichap dikuru. Awejidinamu tupamp tutan mulong atana dijin dia Nzamb mu Mivungur ya mu Karung wa Mungu yatanau mivu yasuta kal ey.b (Tal mazu ma kwinshin.) Tupamp tutan twinetu tudi mu 1 Samwel 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. Kapamp ka musamban kadi mu Ankalansambu 19:18, akawejidinaku mulong ileja nakash ma maniskri makuru ma Bibil.
7, 8. Dijin Yehova dirumburikin ik?
7 In Kristu akin amen anch chidi cha usey nakash kwijik kurumburik kwakin kwa dijin dia Nzamb. Dijin diend dirumburikin: “Ndiy Ukata Kwikadish.”c (Tal mazu ma kwinshin.) Pakuru, mikand yetu yapanang kurumburik kwa dijin dia Nzamb kusadidinau mu Kubudik 3:14, ulondina anch: ‘Am Nikez Kwikal Chinitondina Kwikal.’ Dichirikin dia mu muvu wa 1984 diarumburila anch Yehova ukat kwisal amwinend chom chawonsu chitondinay mulong wa kuwanyish rutong rend.d (Tal mazu ma kwinshin.) Pakwez, mu dichirikin dia mu 2013 arumburilamu anch: “Dijin diend dirumburikin yom yivud, kusutamu mutapu utondinay amwinend kwikal. Dirumburikin kand chom chisadinay Yehova chakwel yitang yend yikala chom kanang mulong wa kuwanyish rutong rend.”
8 Yehova ukat kusal anch yitang yend yikala chom chawonsu chisotilay. Chilakej, wamusala Nowa kwikal mwin kusal wat, Besalel kwikal mwin kuchil mujim, Gedeyon kwikal kalal wa njit, ni Paul kwikal mishoner. Dijin dia Nzamb dikwet kurumburik kwakin kudi antwend, ni mawiy mayingish mayibachika in Komite wa Kukarumun Bibil wa Traduction du Monde Nouveau kusadil dijin dia Nzamb mu dikarumun dined.
9. Mulong wak kukarumun kwa Bibil mu mazu makwau kudi kwa usey nakash?
9 Makarumun ma Bibil mavud malikin kusadil dijin dia Nzamb. Pa ndond pa dijin dined, asadidin chijiken “Mwant” ap dijin dia nzamb ukatau kwifukwil in dizu diau. Dined didi diyingishin dimwing pakach pa makwau disadila anch Chisak Chitakedila chitonga anch chidi cha usey nakash kudi antu a mazu mawonsu kwikal ni Bibil ulimishina dijin dia Nzamb. (Tang Malakiy 3:16.) Nlel, dijin Yehova adilimishin mu dikarumun dia Traduction du monde nouveau mu mazu 130 ni kusut.
DIKARUMUN DIDIA SALAL NI DIOVIKENA
10, 11. Milong ik yimwing yikalaku mulong wa kukarumun Traduction du monde nouveau mu mazu makwau?
10 Kwading milong yimwing mulong wa kukarumun mu mazu makwau Traduction du monde nouveau kudiokal mu Inglish. Chilakej, dikarumun dia Inglish disadidin dizu “Sheol” mu Mulej 9:10 ni ma verse makwau. Dizu dined adisadina mu ma Bibil makwau ma mu Inglish. Pakwez, kafanyinap kusadin dizu dined mu mazu makwau, mulong in kutang avud a mazu minam kijap kwau dizu dined “Sheol” dia mu Hebereu. Diadingap mu mikand yau ya ndinguril, ni antu amwing ading kutong anch diading dijin dia ndond kanang. Mulong wa mayingishin minam, itiyija chakwel in kukarumun akarumuna dizu dia Hebereu “Sheol” ni dia Grek “Hades” mudi “Nzay.” Kukarumun kwinoku kudi kwakin ni kwovikena nawamp.
11 Mazu ma Hebereu ni ma Grek “nèphèsh ni psukhê” masadidinau mu mifund mulong wa kumekesh muntu, nnam ap mwom wa muntu ap wa nnam mading makash kumakarumun mu mazu makwau. Mu mazu minam, “nèphèsh ni psukhê” umekeshin chom kanang chakad kumekan chikata kubudik mu mujimbu wa muntu anch wafa. Mulong wa kwipuk kurumbuk kwinoku, ayileja in kukarumun chakwel akarumuna dizu “nèphèsh ni psukhê” kukwatijan ni rusangu rilondinau. Kurumburil kwa mitapu kushalijan kusadidinau dizu “nèphèsh ni psukhê” akulejen mu wenjil wa Les Saintes Écritures. Traduction du monde nouveau — avec références. Afundin yom yivud ya ukwash kwinshin kwa paj piur pa mazu ma Hebereu ni Grek mu dichirikin dia Bibil wa katat chakwel mifund ya Bibil yikala yiswapela kutang ni kutesh.
The committee studied thousands of questions from Bible translators during the revision
12. Kuswimp ik kumwing kwasadika mu dichirikin dia Bibil dia mu 2013?
12 Yipul yipwilau in kukarumun yamekesha anch antu kateshinap yom yimwing ya mu Bibil. Chawiy, mu ngond wa 9, 2007, Chisak Chitakedila chitiyija chakwel achirikina dikarumun dia mu Inglish. Komite washinshikina piur pa yipul yivud nakash yipulau in kukarumun chisu chadingau kuchirikin Bibil. Mazu ma Inglish makuru masadilangau mu Bibil amadiosha ni kuswinkeshap mazu masu masadidinau katat, chaswapeja mifund chakwel ayitanga ni ayitesha nawamp pakad kuyipish mifund. Makarumun ma katat madia mu mazu makwau mapana kand ukwash mulong wa kuwapish mifund ya mu Inglish.—Jinswir 27:17.
MUSANGAR UJIM
13. Mutapu ik wiyovila antu avud piur pa dichirikin dia Bibil dia mu 2013?
13 Antu avud iyovil mutapu ik piur pa dichirikin dia Traduction du monde nouveau mu Inglish? Akadivar ni anambaz netu atuma mikand yivud nakash ya kujikitish ku biro mujim wa pa mangand wa Atuman a Yehova ku Brooklyn, mu New York. Antu avud iyovil mudi nambaz wafunda anch: “Bibil udi dipit dikweta usang wa usey nakash. Kutang mazu ma Yehova movikena nawamp mu kusadil dichirikin dia mu 2013 kukutwish kwikal mudi kushinshikin usang umwing ku umwing, usey, ulombu, ni kuwap kwa usang. Mifund yifundinau mu mazu maswapela yankwashin kushej piswimp ni Yehova, udia mudi tatuku winkwatina nich makas mend pantangidinay mazu mawamp.”
14, 15. Mutapu ik wiyovilau antu piur pa Traduction du Monde Nouveau mu mazu makwau?
14 Antu akata kulond mazu makwau kulik Inglish akat kujikitish niyau mulong wa Traduction du monde nouveau. Ipal umwing wa mu Sofia, mwi ngand ya Bulgarie, walonda piur pa Bibil wa mu dizu dia in Bulgarie anch: “Natangin kal Bibil mu mivu yivud, pakwez kandikal nitangap dikarumun dia Bibil diswapela kutesh ni dianshika ku muchim.” Nambaz mukwau wa mwi ngand ya Albanie niyend wafunda anch: “Dizu dia Nzamb diwapil nakash mu dizu dia Albanie! Musangar mud ik mulong Yehova ukat kulond ni yetwetu mu dizu dietu!”
15 Mu jingand jivud, ma Bibil makwet usey nakash ni makasiken kumatan. Kwikal ni Bibil chidi chiyukish chijim! Rapor umwing wa mu Rwanda walonda anch: “Mu mivu yivud, antu avud adinga kwilej Bibil nau akadivar kayap kurutu mulong ading aburedin ma Bibil. Akanganya kuland ma Bibil malandishangau ku ma egliz. Ni chinech chading chiyikasikedin kutesh nawamp kurumburik kwa ma verse mamwing, ni chinech chayikangesha kuya kurutu.” Chisu chabudishau Traduction du monde nouveau mu dizu diau, dijuku dimwing dia mu Rwanda dikweta an anying akweta mivu ya winsand dialonda anch: “Tumujikitishin kamu Yehova ni kashalapol ushinshamena ni kubabal mulong wa kutwinkish Bibil. Tudi atuzwendj nakash ni twadiap tukweta nfalang ja kuland nich ma Bibil mulond wa in mu dijuku awonsu. Pakwez katat muntu ni muntu ukwet Bibil wend. Mulong wa kumekesh kujikitish kwetu kudiay Yehova, tutangin Bibil mu dijuku dietu dichuku diawonsu.”
16, 17. (a) Chom ik chisotilay Yehova mulong wa antwend? (b) Tufanyidin kusal usu wa kusal chom ik?
16 Dichirikin dia Traduction du Monde Nouveau dikwikalaku mu mazu mavud machuku ma kurutu. Satan usadin usu wa kwimik mudimu winou, pakwez twij anch Yehova usotil anch antwend awonsu amutesha nawamp palondinay mu dizu diteshinau nawamp. (Tang Isay 30:21.) Piswimp ap, “Ngand yikez kizul nich ronganyin ra [Yehova] mudi mukata kwizul mem mu karung.”—Isay 11:9.
17 Tufanyidin kusadil yipan yawonsu ya Yehova, kuwejinaku ni dikarumun dilimishina dijin diend. Itiyij ambamba ni yeyey dichuku diawonsu kusutil Dizu diend. Ukwet usu wa kutesh malembil metu mawonsu. Kwambamb nend kwinoku kukutukwash kushiken ku kumwijik Yehova nawamp, ni rukat retu kudi ndiy rikudandamen kukul.—Yohan 17:3.
a Tal wenjil A1 mu dichirikin dia Traduction du monde nouveau mu Inglish ni mu mutu wa mulong wa “Comment choisir une bonne traduction de la Bible?” mu Chinong cha Kalam cha 1 ngond wa 1, 2008, mu Français.
b Mivungur ya mu Karung wa Mungu yikwet mivu 1000 kusutamu mifund ya Hebereu ya in Masoret.
c Mikand yimwing yikat kupan kurumburik kwinoku, pakwez in kwilej a yom yivud kitiyinap kwau.
d Tal Les Saintes Écritures. Traduction du monde nouveau —avec références, wenjil 1A “Le nom divin dans les Écritures hébraïques,” paj 1676, mu français.