MUTU WA MULONG WA KWILEJ WA 44
MUMINY 33 Tek Chisend Chey Kudi Yehova
Mutapu wa Kurish ni Kuburen Kutentam
“Kangal walik uyimp ukupandakan, pakwez dandamen kupandakan uyimp nich uwamp.”—ROM 12:21.
YIDA MU MUTU WA MULONG WINOU
Mu mutu wa mulong winou, tukuman yom ukutwisha kusal anch akusadin mu mutapu uyimp ni yom ukutwisha kusal mulong wa kulik kupandakesh milong.
1-2. Mu mitapu ik yimwing mukutwishau kutusadin mu mutapu wakad kutentam?
YESU waleta chilakej cha mband umwing wamwitang nzuj umwing chakwel amukwash mulong muntu umwing wamusadinang mu mutapu uyimp. In kwilej a Yesu afanyina kutesh nawamp mutapu wading wiyovilay mband winou mulong antu avud pa chisu chinicha ayisadinang mu mutapu uyimp. (Luka 18:1-5) Rusang riner rid kand ra usey nakash kud etu nlel mulong niyetu tukat kurish ni kuburen kutentam yisu yimwing.
2 Nlel unou mu mangand mud kasolikany, kuburen kutentam ni chisum. Chawiy niyetu twij anch dichuku dimwing akutwish kutusadin mu mutapu uyimp. (Mul. 5:8) Pakwez tukutwish kwov nayimp nakash anch mukadivar ap nambaz watusadin mu mutapu uyimp. Chinyim nau antu akata kutupompat, akadivar nau anambaz netu kakwetingap chitongijok cha kutusadin mu mutapu wakad kutentam. Ad kwau antu akad kuwanyin. Tukutwish kwilej yom yivud kusutin kushinshikin yom yasalay Yesu pamusadinau mu mutapu wakad kutentam kud antu ayimp. Anch tukat kutwish kushimpish muchim mulong wa antu ayimp akata kutupompat, komb tufanyidin kusal mwamu kupandakan kud akadivar nau anambaz netu mu ritiy! Yehova ukat kwiyov mutapu ik anch atusadin mu mutapu wakad kutentam kud antu ada pol pa chikumangen ap kud akadivar nau anambaz? Ov, ukat kushinshikin kamu yom yikata kutushiken?
3. Ov, Yehova ukat kutubangin anch turishin ni kuburen kutentam, ni mulong wak?
3 Yehova ukatin anch atusadin mu mutapu uwamp ni ukat kuman anch antu akwau atusadin mu mutapu uyimp. “[Yehova] ukatil kutentam.” (Kus. 37:28) Yesu utwinkishin kashinsh anch Yehova ukulet kutentam pakad kulab pa chisu chiwanyidina. (Luka 18:7, 8) Ni piswimp ap ukudosh kamu yom yawonsu yituletidina mar ni kakulikidilap kand chakwel tumana mar madokila ku kuburen kutentam.—Kus. 72:1, 2.
4. Mutapu ik ukatay Yehova kutukwash nlel?
4 Tufanyidin kuchingel chisu chikupwishay Yehova milong yawonsu. Pakwez ap nlel ukat kutukwash anch antu akwau atusadin mu mutapu uyimp. (2 Pita 3:13) Chilakej, ukat kutufundish mutapu tufanyidina kusal anch atusadin mu mutapu uyimp mulong wa kwipuk milong yivud. Kusutin Mwanend, Yehova watushila chilakej chiwamp piur pa mutapu wa kurish ni kuburen kutentam. Utwinkishin kand yiyul mu Bibil piur pa yom tukutwisha kusal anch muntu watusadin mu mutapu wakad kutentam.
BABEL YOM UKUSALA ANCH AKUSADIN MU MUTAPU WAKAD KUTENTAM
5. Mulong wak tufanyidin kubabel yom tukusala anch atusadin mu mutapu uyimp?
5 Tukutwish kwiyov nayimp nakash ni kunenganan mulong wa kuburen kutentam. (Mul. 7:7) Atushalapol ashinshamena, mud Job ni Abakuk ni awiy iyova mu mutapu winou. (Job 6:2, 3; Aba. 1:1-3) Chiyipinap kwau kwiyov mwamu. Pakwez tufanyidin kubabel yom tukusala chakwel kangal twasal yom ya usup.
6. Chilakej cha Abisalom chitufundishin ik? (Tal kand chipich.)
6 Anch muntu watusadin etu ap muntu tukatina mu mutapu uyimp, tukutwish kwov ja kuchirish uyimp ku uyimp. Pakwez kusal mwamu kukutwish kuyipish chad yom nakash. Shinshikin chilakej cha Abisalom mwan a Mwant David. Wajimana nakash pamuyipishau mpanyend Tamar kud mwanamakwend Amunon. Kukwatijan ni Chijil cha Moses, Amunon wading ufanyidin kufa mulong wa yom yasalay. (Lev. 20:17) Abisalom wading ukwet diyingishin da kujiman, pakwez kafanyinap kumujip Amunon.—2 Sam. 13:20-23, 28, 29.
Abisalom kadutishap ujim wend chisu chamuyipishau mpanyend Tamar (Tal paragraf 6)
7. Yom ik yasalay nfund a kuseng kapamp ka kusambish pamanay kuburen kutentam?
7 Anch antu ayimp ameken mud kayipupinap, tukutwish kusambish kuman mud chidap kwau cha usey kusal yom yiwamp. Kashalapol umwing wa Yehova wamana anch antu awamp ading akat kuman mar pakwez antu ayimp ading ameken mud akwet musangar. Walonda anch: “Mwamu mudiau antu ayimp, ashich nawamp machuku mawonsu.” (Kus. 73:12) Wajimana nakash mulong wa kuburen kutentam ni watonga anch chadingap kwau cha usey kumusadin Yehova. Walonda anch: “Napakisha kutong pa yom yiney ap anch yirumburikinap nchik, pakwez chadi chom chikash kudi am.” (Kus. 73:14, 16) Walonda anch: “Nading piswimp ni kwipwakal, mend mam melang kusiribuk.” (Kus. 73:2, TMK.) Yawiy kamu yom yamushikena mukadivar Alberto.
8. Kuburen kutentam kwikala ni yibudikin ik kud mukadivar umwing?
8 Alberto amudimbena anch wiya nfalang ja chikumangen. Chawiy, washadisha yisend yend ni antu a mu chikumangen atesha yom yiney kamulimishap kand. Ulondin anch: “Najimana ni naziya nakash.” Walikidila yovil yend yiziyish urund wend ni Yehova ni walikap kukumangan ni kusal mudimu wa kulejan mu mivu yitan. Yom yamushikena mukadivar winou yimekeshin yom yikutwisha kushiken anch tushinshikidinap ujim wetu anch atusadin mu mutapu uyimp.
IMBURIJ MUTAPU WAJIJAMENAY YESU KUBUREN KUTENTAM
9. Kuburen kutentam ik kwajijamenay Yesu? (Tal kand chipich.)
9 Yesu washa chilakej chiwamp nakash piur pa mutapu wa kujijamen kuburen kutentam. Amusadina mu mutapu wakad kutentam kud antu avud, kuwejaku ni antu a mu dijuku dend. Antu a mu dijuku dend amwela anch uzarikin, antakel a chirelijon amwela anch wading usadidin usu wa ayilembil ni amasalay a in Rom amusipa, amubula ni kupwa amujipa. (Mar. 3:21, 22; 14:55; 15:16-20, 35-37) Pakwez, Yesu wajijamena kuburen kutentam kwinoku kwawonsu ni kasalap chitil. Yom ik tukutwisha kwilejin ku chilakej chend?
Yesu watushila chilakej chiwamp piur pa yom tufanyidina kusal anch twarish ni kuburen kutentam (Tal paragraf 9-10)
10. Mutapu ik wajijamenay Yesu kuburen kutentam? (1 Pita 2:21-23)
10 Tang 1 Pita 2:21-23.a Yesu ud chilakej chiwamp nakash tufanyidina kulondul anch turishin ni kuburen kutentam. Wading wij chisu cha kulond ni chisu cha kuninet. (Mat. 26:62-64) Kakulangap ku makasu mawonsu mamudimbenangau. (Mat. 11:19) Palondangay, kayisaalangap antu amumeshang mar. Yesu wamekeshang kwilam chisu chawonsu mulong ‘ndiy wamuchingejina Nzamb Nkalansambu utentamina.’ Yesu wading wij anch mutapu wading umenay Yehova yom chawiy chom chading cha usey. Wading ni kashinsh anch Yehova ukupwish kuburen kutentam kwawonsu pa chisu chiwanyidina.
11. Mu mitapu ik yimwing tukutwisha kushinshikin yom tulondina? (Tal kand yipich.)
11 Tukutwish kumwimburij Yesu kusutin kushinshikin yom tulondina anch atusadin mu mutapu uyimp. Yisu yimwing chidap kwau cha usey kwakul ap kusal chom kanang anch yom yatusalangau yid kwau yikemp. Ap tukutwish kutond kuninet kwau anch twaman anch yom tukulonda yikutwish kuyipish chad yom nakash. (Mul. 3:7; Jak. 1:19, 20) Yisu yikwau, tukutwish kwikal ni kuswir kwa kumulondin muntu usadidinau mu mutapu uyimp ap kulondin yitiyij yetu. (Mid. 6:1, 2) Anch twakwat mupak wa kulond, tufanyidin kusal usu wetu wawonsu mulong wa kulond nich kwitudish ni kalimish kakurikina.—1 Pita 3:15.b
Anch turishin ni kuburen kutentam, tukutwish kumwimburij Yesu kusutin kushinshikin nawamp chisu ni mutapu wa kulond (Tal paragraf 11-12)
12. Mutapu ik tukutwisha kumuchingejin “Nzamb Nkalansambu utentamina”?
12 Tukutwish kand kumwimburij Yesu kusutin kumuchingejin “Nzamb Nkalansambu utentamina.” Anch antu akwau aturumburish ap atusadin mu mutapu uyimp, tufanyidin kwikal ni kashinsh anch Yehova wij nawamp yom yishikedina. Kashinsh mud kinak kakutwish kutukwash kujijaman anch atusadin mu mutapu uyimp mulong twij anch Yehova ukupwish milong pa chisu chiwanyidina. Kusutin kusha yom mu makas ma Yehova, tukat kwipuk kulam ujim ap kuyikis antu akwau. Kudandamen kuyijimen antu akwau kukutwish kutubachik kusal chom chiyimp, kushadish musangar ni kukutwish kand kuyipish urund wetu ni Yehova.—Kus. 37:8.
13. Yom ik yikutwisha kutukwash kujijamen kuburen kutentam nich kushimpish muchim?
13 Chakin kamu, tukutwishap kamu kulondul chilakej cha Yesu mu mutapu uwanyidina. Yisu yimwing, tukutwish kulond ap kusal yom tukutwisha twinan kwinsuden. (Jak. 3:2) Ni yisu yimwing mutapu utusadidinau nayimp kud antu akwau ukutwish kutuletin kusansan ni mar mu mwom wetu wawonsu. Anch yawiy yom urishina nich, ikal ni kashinsh anch Yehova wij nawamp yom urishina nich. Ni Yesu wij nawamp mutapu wiyovila mulong niyend warisha ni kuburen kutentam. (Heb. 4:15, 16) Kudoshaku chilakej chiwanyidina cha Yesu Kristu, Yehova utwinkishin kand yiyul mu Dizu dend Bibil yikutwisha kutukwash kurish ni kuburen kutentam. El tushinshikinanyaku maverse maad mada mu mukand wa Rom makutwisha kutukwash.
“LIKANY UJIM WA NZAMB USALA MUDIMU”
14. Chirumburikin ik ‘kulik ujim wa Nzamb usala mudimu’? (Rom 12:19)
14 Tang Rom 12:19. Kambuy Paul wayikasikesha in Kristu ‘kulik ujim wa Nzamb usala mudimu.’ Tukat kulik ujim wa Yehova usala mudimu anch twalik chakwel ndiy amwinend atenchika yom pa chisu chend ni mu mutapu ukatinay. Pamusadinau mukadivar John mu mutapu uyimp, walonda anch: “Nading nifanyidin kushinshikin ujim wam chakwel kangal nasal chom chiyimp, pakwez chadingap chiswapela kusal mwamu. Rom 12:19 wankwasha kushimpish muchim ni kumuchingejin Yehova.”
15. Mulong wak chid chiwamp kulik anch Yehova apwish milong?
15 Tukat kutaninamu nakash anch twalikin yom mu makas ma Yehova. Anch twasal mwamu, tukutwish kwipuk yakamish yivud ni kuziy tukata kwov anch twapakish kupwish milong yikash ayinetu. Yehova ukatin kamu kutukwash. Utulejin kumushimpishin muchim ni utukanin kudosh kuburen kutentam. Anch twitiyij kushilamu kwa Yehova kulondina anch: “Yam nikufutana,” tukudandamenap kand kwikal ni ujim mulong tukwijik anch ukusal yom yitentamina. Yiney yawiy yom yamukwasha John twisambinang kwiur oku. Walonda anch: “Ang namushimpishin Yehova muchim chakwel apwish mulong wam, ukuupwish mu mutapu uwamp nakash kusutamu mutapu nafanyinang amwinam kuupwish.”
“DANDAMEN KUPANDAKAN UYIMP NICH UWAMP”
16-17. Malembil makat kutukwash mutapu ik ‘kudandamen kupandakan uyimp nich uwamp’? (Rom 12:21)
16 Tang Rom 12:21. Paul wayikasikesha kand in Kristu ‘kudandamen kupandakan uyimp nich uwamp.’ Mu Malejan ma pa Mukandu Yesu walonda anch: “Dandamenany kuyikat akankuny nen ni kuyilembil antu akuzengodinanya.” (Mat. 5:44) Yiney yawiy kamu yom yasalay amwinend. Pamwing ap twatongijokidinap kal pa mar majijamenay Yesu pamupampau pa mutond kud amasalay a in Rom. Yesu amusadina mu mutapu wa chisum nakash ni wajijamena kusansan kwinoku kukash. Tukutwishap kamu kwijik nawamp kuvul kwa mar majijamenay.
17 Yesu wadandamena kumukat Yehova ni kumushinshamen ap anch wamana mar nakash. Pa ndond pa kwit anch ayipup amasalay inay, walembila anch: “Tatuku, yilikishina! Mulong awiy kijap yom yisadilau.” (Luka 23:34) Anch twalembil mulong wa antu atusadina nayimp, chikutukwash kwiyov nawamp ni kukepish ujim. Chikutwish kand kutukwash kuswimp mutapu tuyimena antu atumeshina mar.
18. Malembil mamukwasha mutapu ik Alberto ni John kupandakan kuburen kutentam?
18 Malembil mayikwasha akadivar aad twisambinang kwiur oku kurish ni kuburen kutentam. Alberto ulondin anch: “Nalembila mulong wa akadivar ansadina mu mutapu wakad kutentam. Namulembila Yehova tupamp tuvud chakwel ankwash kulik kulam ujim piur pa yom yanshikena.” Cha musangar, katat Alberto umusadidin kand Yehova nich kushinshaman. John ulondin anch: “Yisu yivud, nalembila mulong wa mukadivar wansadina mu mutapu uyimp ni chakwel nitwish kumulikishin. Yehova wankwasha kulik kumujimen mukadivar nam ni kulik kumurumburish. Malembil minam mankwasha kand kwikal ni chisambu cha mu manang.”
19. Yom ik tufanyidina kusal djat ni kwinsuden kwa mangand minam? (1 Pita 3:8, 9)
19 Pitudandamedina kushakam mu mangand minam mayimp, akutwish kutusadin mu mutapu wakad kutentam. Pakwez chikalap nchik yom tukurisha nich, kangal twalik kumwit Yehova ukwash mu malembil. Tufanyidin kand kwimburij yom yasalay Yesu pamurumbukinau kud antu akwau. Ni tufanyidin kudandamen kusadin yiyul yida mu Dizu da Yehova. Anch twasal mwamu, tukwikal ni kashinsh anch Yehova ukutuyukish.—Tang 1 Pita 3:8, 9.
MUMINY 38 Ukez Kukukasikeshany
a Mu shapitre wa 2 ni wa 3 wa mukand wa kusambish wa kambuy Pita, warumburila yishiken yimwing yarishau nich in Kristu a mu mivu chitot ya kusambish asadinangau nayimp kud ansalejau a chisum ni kud anfumwau ading akad kwitiyij.—1 Pita 2:18-20; 3:1-6, 8, 9.
b Tal video ulondina anch Mutapu Ukata Rukat Kutwal ku Chisambu Chakin pa jw.org.