MUTU WA MULONG WA KWILEJ WA 24
MUMINY 98 Mifund Ayipepila Kudi Nzamb
Malejan Twilejidina ku Uprofet Walonday Yakob Padingay Piswimp ni Kufa—Chikunku cha 1
“Kumanganany en ayinen pamwing, chakwel nikulejany yom yikeza kushik kudi en mu machuku makez kez.”—DIS. 49:1.
MU WISWIMP
Tukuman malejan tukutwisha kwilejin ku uprofet walonday Yakob padingay piswimp ni kufa piur pa Riben, Simeyon, Levi, ni Yuda.
1-2. Yom ik yasalay Yakob padingay piswimp ni kufa, ni mulong wak? (Tal kand pa chibur.)
PADING pasut kal mivu 17 kupwa kwa kashalapol ushinshamena wa Yehova Yakob kudokal mu Kanaan mulong wa kuya mu Idjibit pamwing ni dijuku dend. (Dis. 47:28) Pa chisu chinicha, Yakob wova kamu musangar nakash pamanijanay kand ni mwanend mukatish Jozef ni kupwa dijuku dend dikala pamwing. Pakwez, Yakob wasambisha kuman anch mwom wend washikal kwinsuden. Chawiy wakumangeja dijuku dend pamwing.—Dis. 49:28.
2 Pa chirung chinicha, anch ntakel wa dijuku ukimbin kufa, kwading chaku cha kuyikumangej antu a mu dijuku dend mulong wa kuyilej dizu da nsuden. (Is. 38:1) Pa chisu mud chinech wayilejang kand muntu ukushala ntakel wa dijuku kupwa kwa rufu rend.
Paday piswimp ni kufa, Yakob ukat kulejan uprofet kud anend 12 (Tal paragraf wa 1-2)
3. Yom ik yisambidinau mu Disambishil 49:1, 2?
3 Tang Disambishil 49:1, 2. Pakwez mambamb minam mading kamu ma usey. Yakob walonda yom yafanyina kushiken mu machuku ma kurutu. Yom yiney ya usey yamupepilau Yakob kulond kud Yehova, yafanyina kwikal ni yibachikin yikash pad an a mu dijuku dend mu machuku ma kurutu. Mulong wa diyingishin dined, mazu ma Yakob akat kumisambin mud uprofet walonday padingay piswimp ni kufa.
4. Yom ik tufanyidina kulam mu manang pitushinshikidina uprofet walonday Yakob padingay piswimp ni kufa? (Tal kand mushet “Dijuku da Yakob.”)
4 Mu mutu wa mulong winou, tukushinshikin yom yayilejay Yakob anend anying: Riben, Simeyon, Levi, ni Yuda. Mu mutu wa mulong wambakedinap, tukwisambin yom yalonday Yakob kud anend akwau chinan. Mud tukumana, Yakob kalondap kusu kwend piur pa anend, pakwez walonda kand piur pa ijukuril end afanyina kwikal muchid wa Isarel wa pasak. Kushinshikin rusang ra muchid winou kukutukwash kuman nawamp mutapu wawanyina uprofet wa Yakob. Kushinshikin kand mazu mend, kukutukwash kwilej malejan ma usey nakash makutwisha kutukwash kumusangaresh Tatukwetu wa mwiur, Yehova.
RIBEN
5. Yom ik yachingejay pamwing ap Riben kutambul kud tatukwend?
5 Yakob walonda cha kusambish ni Riben, wamuleja anch: “Ey ud mwanam wa kusambish.” (Dis. 49:3) Mulong Riben wading mwan wa kusambish, watonga pamwing ap anch ukutambul uswan wa tatukwend tupamp twaad. Wachingeja kand pamwing ap anch ukwikal ntakel wa dijuku kupwa kwa rufu ra tatukwend ni kwez kuupan uswan winou kud muntu wa mu dijuku dend.
6. Mulong wak Riben washadisha uswan wading uwanyidinay kutambul mud mwan wa kusambish? (Disambishil 49:3, 4)
6 Pakwez, Riben washadisha dilau da kutambul uswan wafanyinay kutambul mud mwan wa kusambish. (1 Js. 5:1) Mulong wak? Mu mivu ya kwinyim Riben walala ni Bila mband wa kuns wa tatukwend. Wading muntu wa mudimu wa Rashel, mband wafa wading ukatinay Yakob nakash. (Dis. 35:19, 22) Riben wading mwan wa Leya mband mukwau wa Yakob. Pamwing ap maku makash mawiy mamubachika Riben kusal mwamu. Ap pamwing ap wamulala Bila ku usu chakwel kangal Yakob amukat nakash kusutamu makwend. Chikalap nchik diyingishin damubachika kusal mwamu, chisal chend chamunenganesha nakash Yehova ni tatukwend.—Tang Disambishil 49:3, 4.
7. Yom ik yamushikena Riben ni antu a mu dijuku dend? (Tal kand mushet “Uprofet Walonday Yakob Padingay Piswimp ni Kufa.”)
7 Yakob wamwela Riben anch: “Kiukutwishap kupandakan.” Mazu minam mawanyina. Kwikil rusang rimekeshina anch kud muntu ap umwing wa mu muchid wa Riben wikala mwant, mwin kupesh, ap muprofet. Pakwez, Yakob kamutunap mwanend, ni an a Riben ikala pakach pa antu a mu muchid wa Isarel. (Yos. 12:6) Riben wamekesha mikadil yiwamp mu yisu yikwau, ni kwikil uman umekeshina anch wachirikina kand chisal cha masandj.—Dis. 37:20-22; 42:37.
8. Malejan ik tukutwisha kwilejin ku chilakej cha Riben?
8 Malejan ik twilejidinaku? Tufanyidin kusal usu wa kukudish mwikadil wa kwilam ni kukwat mupak wa kulik kuwil mu yisal ya masandj. Anch atupak mulong wa kusal chitil, tufanyidin kwiman ni kutong piur pa mutapu ukutwisha yisal yetu kumunenganesh Yehova, dijuku detu, ni antu akwau. Tufanyidin kand kuvurik anch “chikukunay muntu, chawiy kand chikwangulay.” (Gal. 6:7) Chikwau kand, yom yamushikena Riben yitufundishin anch Yehova ud mwin ranaken. Ap anch Yehova kakutuchidijap ku yibudikin yiyimp ya mipak yetu, ukuyukish usu tusadina mulong wa kusal yom yiwamp.
SIMEYON NI LEVI
9. Mulong wak Yakob kamusangerap Simeyon ni Levi? (Disambishil 49:5-7)
9 Tang Disambishil 49:5-7. Kupwa, Yakob wambamba ni Simeyon ni Levi, pakwez yom yalonday yamekesha anch kayisangerap. Mu mivu ya kwinyim, Dina, mwan mband wa Yakob amuyipisha kud Sikem mwin Kanan. Chakin kamu, an awonsu a Yakob ova ujim mulong wa yom yamusalau mpanyau, pakwez Simeyon ni Levi kadutishap ujim wau. Ayidimba antu a mu musumb wa Sikem anch akwikal nau mu chisambu anch amakundj awonsu itiy kuyitwal ku mukand. Amakundj inay itiya ni ayibabesha. Pading pachovilau kusansan kwa yitat, Simeyon ni Levi “atambula mpak jau ja musamun ou iyend ou iyend. Awiy aya andam mu musumb ku ujindj, ayijipa amakundj awonsu.”—Dis. 34:25-29.
10. Mutapu ik wawanyina uprofet wa Yakob piur pa Simeyon ni Levi? (Tal kand mushet “Uprofet Walonday Yakob Padingay Piswimp ni Kufa.”)
10 Yakob wova ujim nakash mulong anend inay aad ajipa antu avud. Chawiy walonda anch akupalangan mwi ngand ya Isarel. Uprofet winou wawanyina kupwa kwa mivu 200 ni kusut pandamau in Isarel mwi Ngand ya Kushilamu. Muchid wa Simeyon watambula mud uswan, jindond jading jipalangena mu teritwar wa muchid wa Yuda. (Yos. 19:1) Uswan wa Levi wading wa misumb 48 yading yipalangena mu Isarel.—Yos. 21:41.
11. Yom ik yiwamp yasalau in mu muchid wa Simeyon ni wa Levi?
11 Antu a mu muchid wa Simeyon ni Levi kasalap yom yiyimp yasalau angakirilau. In mu muchid wa Levi amekesha kushinshaman mulong wa difukwil dishitwila. Payay Moses ku Mukandu wa Sinayi mulong wa kutambul Chijil cha Yehova, in Isarel avud ifukwila chirumbudij cha musamb a ngomb, pakwez in Levi kifukwilap nzamb wa makasu ni mu kusut kwa chisu amukwasha Moses kuyishesh antu awonsu ifukwila chirumbidij cha musamb a ngomb. (Kub. 32:26-29) Yehova wayitonda amakundj a mu muchid wa Levi, mulong wa kwikal in kupesh mu Isarel. (Kub. 40:12-15; Kch. 3:11, 12) Ni kupwa, in mu muchid wa Simeyon ayikwasha in mu muchid wa Yuda kuyirishikish in Kanan mulong wa kuyopat mu teritwar wau mwi Ngand ya Kushilamu.—Ank. 1:3, 17.
12. Malejan ik tukutwisha kwilejin ku chilakej cha Simeyon ni Levi?
12 Malejan ik twilejidinaku? Kangal twalikidil ujim wikal ni yibachikin pa mipak ni yom tusadina. Anch etu ap muntu tukatina amusadin yom yiyimp, tukutwish kujiman. (Ks. 4:5) Pakwez, tufanyidin kuvurik anch Yehova kakatap kusanger mazu ap yisal yimekeshina ujim. (Yak. 1:20) Anch muntu waturumbukin—ikala mbay netu mwin Kristu ap bwat—tufanyidin kusal yom mu mutapu umusangareshina Yehova, chinech chikutwish kutukwash kwipuk kulond ap kusal yom yikutwisha kuyitap antu akwau. (Rom 12:17, 19; 1 Pi. 3:9) Ap anch anvajey asadin yom yakad kumusangaresh Yehova, vurik anch ufanyidinap kulondul chilakej chau. Kangal watong anch ukutwishap kumusangaresh Yehova. Yehova ukukwash kusal yom yiwamp ni ukukufut mulong wa usu usadina.
YUDA
13. Yom ik yafanyina kumubachik Yuda kwiyakamish chisu chasambishay kwambamb ni tatukwend?
13 Yakob wambamba kand ni mwanend Yuda. Kupwa kwa kutesh mazu malonday Yakob kud ayayend, chimeken anch Yuda wiyakamisha. Inge, oku niyend warumbuka nakash. Waya nau anamakwend kubuu musumb wa Sikem. (Dis. 34:27) Wibomba nau anamakwend pamunenganeshau tatukwau kusutin kumulandish Jozef. (Dis. 37:31-33) Mu kusut kwa chisu, wasala masandj ni Tamar mband a mwanend wafa, wamana anch wading ndumb—Dis. 38:15-18.
14. Yom ik yiwamp yasalay Yuda? (Disambishil 49:8, 9)
14 Yakob wamubaza mwanend Yuda, wamukana anch ndiy ni dijuku dend akuman yom yiwamp. (Tang Disambishil 49:8, 9.) Yuda wamekesha anch wading ubangidin kamu nakash yovil ya tatukwend wada wananapa kal. Kupwa, wamwanakena kand mwanchend, Benjamin.—Dis. 44:18, 30-34.
15. Muchid wa Yuda auyukisha mu mitapu ik?
15 Yakob wasambela kulejan anch Yuda wafanyina kuyitakel anamakwend. Kwafanyina kusut chisu chilemp nakash chakwel uprofet winou uwanyin. Muchid wa Yuda wasambisha kutakel kupwa kwa mivu 200, padingau mwi mpay kupwa kwa kudokal mu usuk, muchid wa Yuda wawiy wading uyitakedina in Isarel pading payilau mwi Ngand ya Kushilamu. (Kch. 10:14) Mu kusut kwa mivu, muchid winou wawiy waya kurish wa kusambish mulong wa kuswan Ngand ya Kushilamu. (Ank. 1:1, 2) Ni David wading mwant wa kusambish pakach pa ant avud adokala mu muchid wa Yuda. Pakwez uprofet winou piur pa Yuda wawanyina kand mu mitapu yikwau.
16. Mutapu ik wawanyina uprofet uda mu Disambishil 49:10? (Tal kand mushet “Uprofet Walonday Yakob Padingay Piswimp ni Kufa.”)
16 Yakob wasambela kulejan anch Mwant ukuyiyikela antu chikupu ukudokal mu muchid wa Yuda. (Tang Disambishil 49:10.) Nyikel winou ud Yesu Kristu, watazukay Yakob anch Mwin Mukombu ap anch Shilo. Mwangel walonda piur pa Yesu anch: “Yehova Nzamb ukumwinkish ditand da tatukwend David.” (Luk. 1:32, 33) Yesu amutazukin kand anch “Ntambu wa muchid wa Yuda.”—Kuj. 5:5.
17. Mutapu ik tukutwisha kumwimburij Yehova piur pa mutapu tuyimena antu akwau?
17 Malejan ik twilejidinaku? Yehova wamuyukisha Yuda ap anch warumboka nakash. Pakwez anamakwend afanyina kwiyipul mulong wak Yehova wamuyukisha Yuda? Chikalap nchik yom yading yitonginau anamakwend, twij anch Yehova wamana mikadil yiwamp yadingay nich Yuda. Mutapu ik tukutwisha kwimburij chilakej cha Yehova? Anch mbay netu mwin Kristu amwinkish yisend ya pakampwil, tukutwish pamwing ap kushinshikin pa kuburen kuwanyin kwend. Pakwez kangal twavuramen anch Yehova ukat kusanger mikadil yiwamp yikwetay. Yehova ukat kushinshikin mikadil yiwamp yikwetau atushalapol end awonsu. El niyetu twikasikeshany kusal mwamu.
18. Mulong wak tukwet kuswir kwa kushimpish muchim?
18 Chilakej cha Yuda chitufundishin kand anch tufanyidin kwikal in kushimpish muchim. Yehova ukat kuwanyishang kamu kushilamu kwend, pakwez chisu chawonsu kakatap kusal yom mu mutapu ni pa chisu tuchingejidina. Antu a mu muchid wa Yuda kayitakelap antu a Nzamb kapamp kamwing. Pakwez nich kushinshaman, ayinunga chikas antu atonday Yehova mulong wa kutakel mud, Moses wa mu muchid wa Lev, Yoshua wa mu muchid wa Eferayim, ni Mwant Saul wa mu muchid wa Benjamin. Niyetu tufanyidin kuyikwash antu atondinay kal Yehova mulong wa kututakel nlel.—Heb. 6:12.
19. Yom ik tukutwisha kwilej piur pa Yehova kusutin uprofet walonday Yakob padingay piswimp ni kufa?
19 Yom ik twileja kal kusutin uprofet walonday Yakob padingay piswimp ni kufa? Chovaken patok anch “kuman kwa Nzamb kikudiap mud kuman kwa muntu.” (1 Sa. 16:7) Yehova ud kamu mwin kushimpish muchim ni mwin kulikishin. Chid chakin anch Yehova kakatap kuduul mwikadil uyimp, pakwez ku mutambu ukwau kakatap kuchingej anch atushalapol end ikal awanyidina. Ukutwish kuyiyukish ap antu asala yitil yikash pakur anch akarumuk kamu chakin ni kusambish kusal yom yitentamina. Mu mutu wa mulong wambakedinap, tukuman yom yalonday Yakob kud anend akwau chinan.
MUMINY 124 Twikalany Ashinshamena