MUTU WA MULONG WA KWILEJ WA 25
MUMINY 96 Mukand wa Nzamb Didi Dipit
Malejan Twilejidina ku Uprofet Walonday Yakob Padingay Piswimp ni Kufa—Chikunku cha 2
‘Wamwinkisha muntu ni muntu chiyukish chimuwanyidina.’—Dis. 49:28.
MU WISWIMP
Tukuman malejan tukwilejina ku uprofet walonday Yakob kud anend chinan padingay piswimp ni kufa.
1. Chikunku ik chida mu uprofet walonday Yakob padingay piswimp ni kufa tukwisambina mu mutu wa mulong winou?
AN A YAKOB akumanganang kal pamwing ni tatukwau ni akat kumutesh payiyukishinay umwing ni umwing. Mud mutwamanang mu mutu wa mulong wasambelang, mazu malonday Yakob kud Riben, Simeyon, Levi ni Yuda mayishimwokisha—ni pamwing ap mayikashimwisha kamu anend. Chawiy afanyina kwiyipul piur pa yom yafanyinay kulond Yakob kud anend akwau chinan. El tumanany malejan tukutwisha kwilejin ku yom yamulejay Zabulon, Isakar, Dan, Gad, Azer, Nefitali, Jozef, ni Benjamin.a
ZABULON
2. Yom ik yamulejau Zabulon kud Yakob ni mutapu ik wawanyina yom yiney. (Disambishil 49:13) (Tal kand mushet.)
2 Tang Disambishil 49:13. Yakob walonda anch antu a mu muchid wa Zabulon akushakam ku chikum cha karung, kwiyand kwa Ngand ya Kushilamu. Antu a mu muchid wa Zabulon atambula teritwar wading pakach pa Karung wa Galaliya ni Mediterane kusut kwa mivu 200. Moses walonda anch: “Sangar kwey Zabulon, mu kubudik kwey.” (Kuv. 33:18) Pamwing ap chirumburikin anch chafanyina kuyiswapel antu a mu muchid wa Zabulon kuya ku yikum ya aturung aad mulong wa kuland yom ni kuyilandish kud antu ku jindond jikwau. Chikal mwamu ap bwat, antu a mu muchid wa Zabulon ading kamu ni diyingishin da kwikal ni musangar.
3. Yom ik yikutwisha kutukwash kwikal ni musangar?
3 Malejan ik twilejidinaku? Tukwet mayingishin ma kwikal ni musangar, chikalap nchik ndond tushicha ap mutapu uda mashakamin metu. Mulong wa kulam musangar, tufanyidin kusanger yom tukweta. (Ks. 16:6; 24:5) Yisu yimwing chikutwish kutuswapel kushinshikin pa yom tuburedina pa ndond pa kushinshikin pa yom yiwamp tukweta. Chawiy pakish kuman yom yiwamp ukweta kukwatijan ni mashakamin mey.—Gal. 6:4.
ISAKAR
4. Yom ik yamulejau Isakar kud Yakob ni mutapu ik wawanyina yom yiney. (Disambishil 49:14, 15) (Tal kand mushet.)
4 Tang Disambishil 49:14, 15. Yakob wamubaza Isakar mulong wa mudimu wend ukash, wamufanakesha ni chimbur mukash ukutwisha kusend yom yilimina. Wamuleja kand anch ukwikal ni ngand yiwamp. Mud mwalonday kamu Yakob, antu a mu muchid wa Isakar atambula ngand yifukina yading piswimp ni Wit wa Yordan. (Yos. 19:22) Chakin kamu, asala usu mulong wa kudim ngand yau, pakwez asala kand usu mulong wa kuyikwash antu akwau. (1 At. 4:7, 17) Chilakej, antu a mu muchid wa Isakar kidjidjekangap kuya kurish mulong wa muchid wa Isarel, chading kand mwamu pa chisu cha Nkalansambu Barak ni muprofet Debora.—Ank. 5:15
5. Mulong wak tufanyidin kwikasikesh kusal mudimu ukash?
5 Malejan ik twilejidinaku? Yehova ukwatin nich usey mudimu ukash tusadina mu dirijek dend mud mwakwatay kand nich usey mudimu ukash wa antu a mu muchid wa Isakar. (Mul. 2:24) Chilakej, akadivar akat kusal mudimu ukash mulong wa kubangin chikumangen. (1 Tm. 3:1) Akadivar inay kakatap kurish njit jakinakin, pakwez akat kwipan nakash mulong wa kuyichidij antu a Nzamb ku yom yikutwisha kuyipish urund wau ni Yehova. (1 Ko. 5:1, 5; Yud 17-23) Akat kusal kand mudimu ukash mulong wa kutenchik ni kusal madiskur makat kukasikesh chikumangen.—1 Tm. 5:17.
DAN
6. Chisend ik chayinkishau in mu muchid wa Dan? (Disambishil 49:17, 18) (Tal kand mushet.)
6 Tang Disambishil 49:17, 18. Yakob wamufanakesha Dan ni nnak ukata kurish ni nnam umusutinamu amwinend, mud kabar wa njit ni muntu umukandamina. Antu a mu muchid wa Dan ading atakamena ni ading aswakel kuyirishikish akankuny a in Isarel. Mu weny wau mwi Ngand ya Kushilamu, antu a mu muchid wa Dan ayichidija in Isarel, mulong awiy ading “in kulam kwinyim.” (Kch. 10:25) Chisend chinech chading kamu cha usey, ap anch antu akwau kafanyinap kuman yom yasalangau in mu muchid wa Dan ading kwinyim.
7. Uyakin ik tufanyidina kwijik piur pa chisend chin chawonsu tukutwisha kuwanyish mulong wa Yehova?
7 Malejan ik twilejidinaku? Ov, wawanyishinap kal chisend wamana anch antu akwau kamenap yom usadina? Pamwing ap wakwasha mu mudimu wa kutenchik Chot cha Want, ap wasala mud mwin kwipan ku chitentam, ap kand kuwanyish chisend kanang. Anch mwawiy, uwanyidin kukujikitish! Vurik anch Yehova umen ni ukwatin ni usey chom chawonsu usadina mulong wendendiy. Pakampwil ukat kusangar anch wamusadin pakad kwikal ni chitongijok cha kukubaz kud antu akwau, pakwez mulong ukatin kumekesh anch umukatin kamu chakin.—Mat. 6:1-4.
GAD
8. Mulong wak chading chiswapel kuurishikish muchid wa Gad mwi Ngand ya Kushilamu? (Disambishil 49:19) (Tal kand mushet.)
8 Tang Disambishil 49:19. Yakob wasambela kulond anch Gad akez kumurishikish kud chisak cha in kubuu. Kupwa kwa mivu 200 ni kusut, muchid wa Gad waswana ngand yading mutambu wa Wit wa Yordan—ngand yading yitekina mimbu ni jingand ja akankuny. Chawiy chayiswapela akankuny a jingand jinej kuyirishikish. Pakwez, antu a mu muchid wa Gad akata kushakamin kwinikwa mulong yading ndond yiwamp ya kupitin annam. (Kch. 32:1, 5) Antu a mu muchid wa Gad ading atakamena. Pakwez cha usey kupandakan, ading akwet kashinsh anch Yehova ukuyikwash kurish ni chisak chin chawonsu cha in kubuu mulong wa kuchidij ngand yayinkishau kud Nzamb. Mu mivu yivud ayituma amasalay au ushad ukwau wa Yordan mulong wa kuyikwash michid yikwau kutambul jindond yikwau jading jishadinaku mwi Ngand ya Kushilamu. (Kch. 32:16-19) Ading akwet kashinsh anch Yehova ukuyichidij akajau ni anau chisu chakadau amakundj kwikalaku. Yehova wayukisha kutakaman kwau ni muchim wau wa kwipan.—Yos. 22:1-4.
9. Kumuchingejin Yehova kukutwish kwikal ni usu ik mu mwom wetu?
9 Malejan ik twilejidinaku? Mulong wa kudandamen kumusadin Yehova chikalap nchik yikokujol, tufanyidin kumuchingejin. (Ks. 37:3) Antu avud nlel amekeshin anch amuchingejidin Yehova kusutin kwipan mulong wa kukwash mu mudimu wa kutung, kusadin kwi ndond kuda maswir nakash, ap kand kuwanyish yisend yikwau. Akat kusal mwamu mulong akwet kashinsh anch Yehova ukudandamen kuyibangin.—Ks. 23:1.
AZER
10. Yom ik yalikau kusal antu a mu muchid wa Azer? (Disambishil 49:20) (Tal kand mushet.)
10 Tang Disambishil 49:20. Yakob wasambela kulond anch antu a mu muchid wa Azer akwikal ni mapit, ni yawiy kamu yom yashikena. Antu a mu muchid wa Azer aswana ngand yading yifukina nakash. (Kuv. 33:24) Ngand yau yading kand yitekin mwimbu ni Karung wa Mediterane ni chau cha musumb wa Sidon chalandishinangau. Pakwez muchid wa Azer watwishap kuyopat in Kanaan mwi ndond yadingau. (Ank. 1:31, 32) Yibachikin yiyimp ya in Kanaan ni mapit yawiy yayibachika pamwing ap in Azer kushadish mushiku wadingau nich mu difukwil dishitwila. Pakimbay Nkalansambu Barak in kukwash kuyirishikish in Kanaan, antu a mu muchid wa Azer alika kumukwash. Chawiy kamanap kwau chilay chasalay Yehova mulong wa kuyikwash in Isarel kuwin “ku mem ma Megido.” (Ank. 5:19-21) Antu a mu muchid wa Azer afanyina kwov usany pateshau muminy upepidilau wawangay Barak ni Debora, muminy winou wading ni mazu malondina anch: “Aser washakama kuns kwa karung, ushich kwend zoong.”—Ank. 5:17.
11. Mulong wak tufanyidin kwikal ni chitongijok chisikena piur pa yom ya ku mujimbu?
11 Malejan ik twilejidinaku? Tufanyidin kumwinkish Yehova yom yetu ya usey. Mulong wa kusal mwamu, tufanyidin kwipuk chitongijok cha mangand piur pa nfalang ni yom ya ku mujimbu. (Jsw. 18:11) Tufanyidin kusal usu wa kwikal ni chitongijok chisikena piur pa nfalang. (Mul. 7:12; Heb. 13:5) Tufanyidinap kulikidil chakwel kukimb yom ya ku mujimb yakad usey kutukangesh kumusadin Nzamb. Pakwez tusadin yom yawonsu tukutwisha mulong wa Yehova, mulong twij anch, ang twashal ashinshamena, Yehova ukutufut mwom uwamp mu machuku ma kurutu.—Ks. 4:8.
NEFITALI
12. Mutapu ik wawanyina mazu malonday Yakob piur pa Nefitali? (Disambishil 49:21) (Tal kand mushet.)
12 Tang Disambishil 49:21. “Mazu makatishena” masadinay Yakob makutwish kumekesh mutapu walondangay Yesu palejanangay rusang ruwamp. Yesu wasutisha chisu chivud nakash mu musumb wa Kapernaum wadinga mu teritwar wa muchid wa Nefitali, ni chawiy chisambinangau Kapernaum mud “musumb wading ushichay.” (Mat. 4:13; 9:1; Yoh. 7:46) Isay wasambela kulond piur pa Yesu anch antu a mu muchid wa Zabulon ni Nefitali akuman “kutok kujim.” (Is. 9:1, 2) Kusutin mafundish mend, Yesu wading “chitokish chakin chikata kumunyik kud antu.”—Yoh. 1:9.
13. Mutapu ik tukutwisha kwikal ni kashinsh anch mazu metu mamusangareshin Yehova?
13 Malejan ik twilejidinaku? Yom tukata kulond ni mutapu tuyilondina yikweting usey ku mes ma Yehova. Mutapu ik tukutwisha kusadin “mazu makatishena” makutwisha kumusangaresh Yehova? Tufanyidin kulond uyakin. (Ks. 15:1, 2) Tufanyidin kuyikasikesh antu akwau mu yom tulondina kusutin kuyijikitish anch asal yom yiwamp, pa ndond pa kuyinyinyit. (Ef. 4:29) Ni tufanyidin kukudish ukaliweny wa kusambish mambamb makutwisha kutukwash kupan uman.
JOZEF
14. Rumburil mutapu wawanyina uprofet piur pa Jozef. (Disambishil 49:22, 26) (Tal kand mushet.)
14 Tang Disambishil 49:22, 26. Yakob wafanyina kwikal ni musangar nakash mulong wa Jozef—muntu “waurilau nau anamakwend.” Wamutazuka anch “mutiy wa mutond usongina mabuj.” Yakob amwinend wading mutond, ni Jozef wading mutiy wa mutond winou. Jozef wading mwan wa kusambish wa Rashel, mband wading ukatinay Yakob. Yakob walejana anch Jozef wafanyina kutambul uswan wa mwan wa kusambish wakanganyay kutambul Riben—mwan wa kusambish wa Leya. (Dis. 48:5, 6; 1 Js. 5:1, 2) Uprofet winou wawanyina chisu chikalau an a Jozef, Eferayim ni Manase, michid yaad ya Isarel, ni kuswan ngand yau ayinau.—Dis. 49:25; Yos. 14:4.
15. Yom ik yasalay Jozef parishay ni kuburen kutentam?
15 Yakob wisambina kand piur pa in kwas jinseu “amwasang [Jozef] jinseu ni kumulamin rukuny.” (Dis. 49:23) In kwas nseu inay adina anamakwend a Jozef, akweta mukau ni adinga musul wa kuburen kutentam kwawonsu kwarishay nich Jozef. Pakwez Jozef kayikisap anamakwend ap kumufish nich Yehova mulong wa yom yamushikena. Mud mwalonday Yakob: “[Jozef] wading ulamin nseu yend fe, makas mend mading makash ni mapipel.” (Dis. 49:24) Jozef wamuchingejina Yehova padingay mu yikokujol ni kayivuramenap anamakwend, pakwez wayimekeshina rukat. (Dis. 47:11, 12) Jozef walikidila chakwel yikokujol yarishay nich yimukwash kukudish mikadil yiwamp. (Ks. 105:17-19) Mud chibudikin, Yehova wamusadina mulong wa kuwanyish yom ya usey nakash.
16. Chisu turishina ni yikokujol, mutapu ik tukutwisha kwimburij chilakej cha Jozef?
16 Malejan ik twilejidinaku? Kangal twalikidil chakwel yikokujol yitutwal kulemp ni Yehova ni ambay netu. Vurik anch Yehova ukutwish kutufumb kusutin yikokujol yipakina ritiy retu. (Heb. 12:7, mazu ma kwinshin.) Kutufumb mu mutapu winou kukutwish kutukwash kukudish mikadil ya win Kristu, mud ranaken ni kwikal in kulikishin. (Heb. 12:11) Yehova ukutuyukish mulong wa kujijaman kwetu mud mwamuyukishay Jozef.
BENJAMIN
17. Mutapu ik wawanyina uprofet piur pa Benjamin? (Disambishil 49:27) (Tal kand mushet.)
17 Tang Disambishil 49:27. Yakob wasambela kulond anch Benjamin ukwikal ni usu wa kurish nich mud kangol. (Ank. 20:15, 16; 1 Js. 12:2) Saul, mwant wa kusambish wa Isarel, wading wa mu muchid wa Benjamin. Warisha nau in Filistin nich kutakaman kwin kwawonsu. (1 Sa. 9:15-17, 21) “Mu kusut kwa chisu,” Mwant Mwad Ester ni Maridoke, a mu muchid wa Benjamin, ayipandisha in Isarel pakimbau kuyijip.—Ester 2:5-7; 8:3; 10:3.
18. Mutapu ik tukutwisha kwimburij kushinshaman kwa antu a mu muchid wa Benjamin piur pa yom yitenchikinay Yehova?
18 Malejan ik twilejidinaku? Chakin kamu, antu a mu muchid wa Benjamin asangara nakash pikalay mwanamakwau Saul mwant. Pakwez chisu chapanay Yehova want kud David wa mu muchid wa Yuda, antu a mu muchid wa Benjamin anunga chikas ku mupak winou. (2 Sa. 3:17-19) Mu kusut kwa chisu, pabwambwila michid yikwau, antu a mu muchid wa Benjamin ashala ashinshamena ku muchid wa Yuda ni kud mwant watondau kud Yehova. (1 At. 11:31, 32; 12:19, 21) Nich kushinshaman, niyetu tuyikwashany antu atondinay kal Yehova mulong wa kuyitakel antwend nlel.—1 Ts. 5:12.
19. Mutapu ik ukutwisha kutukwash uprofet walonday Yakob padingay piswimp ni kufa?
19 Uprofet walonday Yakob padingay piswimp ni kufa ukutwish kutukwash nakash. Kushinshikin mutapu wawanyina uprofet winou kukukasikesh kashinsh ketu anch mazu mawonsu malonday kal Yehova makuwanyin. Ni kushinshikin mutapu wayiyukishau an a Yakob kukutukwash kutesh nawamp mutapu tukutwisha kumusangaresh Yehova.
MUMINY 128 Jijaman Djat Kwinsudiel
a Kupwa kwa kumuyukish Riben, Simeon, Levi, ni Yuda, kusambish ni mukurump, kupwish ni mwanikanch, Yakob kalondulap kand ukurump payiyukishay anend akwau.