‘Njit Jid ja Yehova’

Mulong wasambisha kwinsuden kwa muvu wa 1990, guvernema wa Frans walonda anch mutiy wa Frans wafanyina kufut yitad mulong wa yipan yatambulay kusambish muvu wa 1993 ni 1996. Twasala usu chakwel atupwishin mulong mu kutentam ku dirumburish da Frans, pakwez yasadikap mwamu. Dichuku dimwing kupwa kwa kutufish nich, guvernema watambula nfalang jading mu bank wa mutiy wetu, uvud wading wa adolar 6 300 000 ni kusut. Ruchingej retu ra nsuden ­rashadina ku Cour européenne des droits de l’homme. Pakwez kurutu kwa kusamb, dirumburish dined daleta mbil anch tufanyidin cha kusambish kutanijan pamwing ni chisak cha dirumburish cha guvernema mulong wa kupakish kwovijan kurutu kwa ntakel umwing utadina milong yiney.

Twamana anch ntakel winou ukutushindin anch tupwisha mulong kusutin kwitiy kumufut guvernema chikunku kanang cha nfalang jatwitau. Pakwez, twading twij patok anch kufut ap kusu kwau rufalang rumwing kwafanyina kujip mbil ja Bibil. Yading yipan ya akadivar mulong wa kutwal yisakin ya Want kurutu kadap mulong wa guvernema. (Mat. 22:21) Chikalap nchik mwamu, mulong wa kumekesh kuziyin kud antakel a dirumburish twaziyina chiyul chatwinkishau cha kutanijan.

Mambamb masadikina mu kapalakany kamwing kawamp. Pakwez yom yasambisha nayimp. Mu mazu mend ma kusambish, ntakel wa ku Cour européenne walonda anch Atuman a Yehova afanyidin kufut chikunku cha yitad yayitau kud guvernema wa Frans. Twamwipula kapamp kamwing anch: “Ov, wij anch guvernema watambwil kal adolar 6 300 000 a nfalang jetu jading mu bank?”

Kasangarap kutesh mwamu. Pateshay chisak cha dirumburish cha guvernema chitiyin anch asala mwamu, mwikadil wend waswimpa kamu. Wayipupa kapamp kamwing ni wimika mambamb. Najingunina anch Yehova waswimpa yom mu mutapu wakad kuchingejin ni kutukwash kuwin. Kwinsuden kwa mambamb minam twova musangar nakash, twashimwoka mulong wa yom yasadika.

Mu machuku ma ngond 30 Ngond wa 6, muvu wa 2011 Cour européenne des droits de l’homme wakwata mupak wa kutuyingish nich. Mu mupak winou alonda anch tufanyidinap kupan nfalang jatwitau kud guvernema, ni anch afanyidin kutuchirishin nfalang jatutambulau ni kuwejap diyazukesh! Mupak winou wa usey udandamedin kuchidij difukwil dishitwila mu Frans kushik ni nlel. Chipul chinech chikemp ni chakad kusambel kutenchik kurutu chading mud diyal damwasau Goliat ku mutu; chawiy kamu chaswimpa yom. Mulong wak twayinga nich? Mulong mud mwalonday David kud Goliat ‘njit jid ja Yehova.’​—1 Sam. 17:45-47.

Kinak kawiyap kapamp ka kusambish twayinga nich ku dirumburish. Nlel chikalap nchik rupompat rikash ra yisak ya mapolitik ni marelijon, twawinin kal ku dirumburish dijim mu jingand 70 ni dirumburish da pa mangand mawonsu tupamp 1 225. Kuwin kwinoku kukat kuchidij mbil tukweta mud, mbil ja kwijikan kwa relijon wetu, ya kwipan mu mudimu wa kulejan patok, ya kulik kwiyandjik mu yisal yikasikeshina wan a ngand ni ya kulik kututek mash.

Am nasadinang ku Biro Mujim wa pa Mangand Mawonsu wa Atuman a Yehova uda mu New York, Etats-Unis, chad mutapu ik nakwasha ku dirumburish da mu Erop?

ANFUMBA KUD AMISHONER AKWETA MUSHIKU

Anvaj am George ni Lucille, asala shikol ya 12 ya Galad ni ading akat kusadin mwi ngand ya Etiopi chisu navadika mu muvu wa 1956. Ampila dijin anch Philip, mud njindam wading mwin kulejan wa mushiku wa mu mivu chitot ya kusambish. (Mid. 21:8) Muvu walondulaku, guvernema wakangesha difukwil detu. Ap anch nading nichid kal mwanikanch, nivurikin nawamp anch dijuku detu damwifukwilang Yehova ku ujindj. Mulong nading mwanikanch, namanang kwam mud masengan! Cha ushon, mu muvu wa 1960 antakel a ngand atushindina kudokal mwi ngand.

Twabuukina mu musumb wa Wichita, mu Kansas, États-Unis. Pakwez anvajam alama rukat radingau nich piur pa mudimu wa kulejan mud padingau amishoner. Ading akatin uyakin ni atufundisha am, yayam mband Judy, ni mwancham ikuny Leslie, avadikina niyau mwi ngand ya Etiopi, kumukat Yehova ni kumusadin nich muchim umwing. Pinawanyisha mivu 13, ambatisha. Kupwa kwa mivu yisatu, twaya kusadin kwi ndond kwading maswir nakash, mu musumb wa Arequipa, mwi ngand ya Peru.

Mu muvu wa 1974 pinawanyisha mivu 18, mutiy wa Peru wantonda pamwing ni akadivar akwau anying kusal mud ayibol a pakampwil. Twafanyina kulejan mu jindond ja mikandu ja Andes Centrales mwading mwakadau kal kulejan. Twafanyina kand kulejan kud antu in Kechwa nau a Aymara. Mulong wa kwendangan twasadinang motak uda mud chikumbu, twawutazukang anch mushet mulong wading ufanaken ni mushet. Nikat kusangar nakash anch navurik mutapu nasadinang Bibil mulong wa kuyikwash antu kwijik anch piswimp ap Yehova ukupwish uzwendj, mayej, ni rufu. (Kuj. 21:3, 4) Antu avud itiya uruu wa Want.

NASAMBISHA KUSADIN KU BIRO MUJIM WA PA MANGAND MAWONSU

Mu muvu wa 1977 Albert Schroeder wasadinang mu Chisak Chitakedila weza mu Peru, ni wankasikesha kwizwish formiler wa kusadin ku biro mujim wa pa mangand mawonsu. Nasala mwamu. Kupwa kwa chisu chikemp, mu machuku ma ngond 17 Ngond wa 6, 1977 nasambisha kusadin ku Betel wa Brooklyn. Mu mivu yinying yalondulaku, nasadina mu departema Utadina Milong wa Kurijek Yom.

Mwi Ngond wa 6 muvu wa 1978 natanijana ni Elizabeth Avallone ku chitentam cha pa mangand mawonsu mu musumb wa Nouvelle-Orléans, mu Louisiane. Amulila niyend kud anvaj ading amusadidina kal Yehova nich muchim wau wawonsu. Elizabeth wading wasadin kal mud chibol wa rawonsu mu mivu yinying, ni mu mwom wend wawonsu, wading ukatin kudandamen kumusadin Yehova mu mudimu wa chisu chawonsu. Nadandamena kwambamb nend. Ni pakad kulab, twakatijana nakash. Twatijana machuku ma ngond 20 Ngond wa 10 muvu wa 1979, ni twasambisha kusal ku Betel pamwing mud ambay a uruw.

Akadivar nau anambaz a mu chikumangen ­chetu cha kusambish, cha Brooklyn cha dizu da Espany atumekeshina rukat. Mu kusut kwa mivu, twasadina kand mu yikumangen yikwau yisatu mwatwakau nawamp ni kutukasikesh kudandamen mu mudimu wetu wa ku Betel. Tuvuramedinap yom yatusadinau, ni tuyijikitishin kand arunetu ni antu a mu dijuku detu atukwasha kuyilam anvaj etu ada ananapina kal.

KUSADIN MU DEPARTEMA UTADINA MILONG YA DIRUMBURISH

Pakad kuchingejin, mwi ngond wa 1 mu muvu wa 1982 anleja kusadin mu Departema Utadina Milong ya Dirumburish. Kupwa kwa mivu yisatu, anleja kuya ku iniversite mulong wa kwikal nzuj. Nileja anch mu États-Unis ni mu jingand jikwau, antu akwet want ipau wa kusal yom kanang mulong wa dirumburish kushalijan dawinau Atuman a Yehova. Ku shikol, twashinshikinang chikurikina rusang riner.

Mu muvu wa 1986 pinawanyisha mivu 30, antonda kwikal kalam wa Departema Utadina Milong ya Dirumburish. Nova musangar nakash ni kuman anch Betel winchingejidin ap anch nading kwam nsand. Pakwez kand novaku wom mulong kwading yom yivud nakad kwijik ni namana anch chisend cham chadingap chiswapela.

Napwisha shikol ya iniversite mu muvu wa 1988, pakwez chisu nasutisha ku shikol chikala ni usu pa ukash wam mu spiritu, ni nadingap nimena ubaj winou. Shikol ya piur yikutwish kumushikij muntu kwiman anch ud wa usey nakash ni kuman anch kilikenap ni antu akad kwilej yom yilejinay kal ndiy. Elizabeth wankwasha kuchirish yaku yam ya mu spiritu yinading nich kurutu kwa kuya ku iniversite. Kusut kwa chisu niyova kand anch nid piswimp ni Yehova. Nikutwish kulond nich win kashinsh anch kwikal ni ronganyin ra pakampwil kwawiyap kuda kwa usey mu mwom. Yom yida ya usey nakash mu mwom kud kwikal ni urund uwamp ni Yehova ni rukat rikurikina nakash mulong wa Nzamb ni antwend.

KULONDIN RUSANG RUWAMP NI KURIJIKISH MU MILONG YA DIRUMBURISH

Pinapwisha shikol, nasambisha kukwash departema wetu kuwanyish maswir piur pa milong yitadina dirumburish ku Betel ni mulong wa kuchidij dirijek da Yehova ni mbil yetu ya kulejan rusang ruwamp. Mudimu wam wading usangareshin, pakwez kand kwading yikokujol mulong yom yaswimpang nakash mu dirijek. Chilakej, kwinsambishin kwa muvu wa 1990, Departema Utadina Milong ya Dirumburish amwita kupan umutakel piur pa mutapu wa kulikap chaku cha kwit yipan mulong wa mikand yetu. Kuswimp kwinoku kwapipeja yom ku Betel ni mu mudimu wetu wa kulejan. Kushik ni nlel ­kudandamedin kuchidij midimu yetu pantaliken ni yitad yitwakad kufanyin kufut yikatau kutwit. Antu amwing atonga anch kuswimp kwinoku kukusal anch tuburen nfalang ni kwikal ni yibudikin yiyimp pa mudimu wetu wa kulejan. Pakwez yom yasadikap mwamu bwat. Kusambish mu muvu wa 1990 uvud wa atushalapol a Yehova wikala ­tupamp twaad ni kusut, ni nlel muntu win mwawonsu ukutwish kwilej uyakin kusutin mikand yimedina pa Bibil pakad kufut. Amwinam nashikedin kujingunin anch kuswimp kwinoku ni kukwau kukata kusadik mu dirijek da Yehova kukat kutwish kusutin usu ni umutakel ukatay kupan Yehova kusutin kashalapol ushinshamena ni ubabela.​—Kub. 15:2; Mat. 24:45.

Twawinangap ku dirumburish mulong twading tukwet anzwij awamp, bwat. Yisu yivud, yom yayibachikang antakel kutulondin ud mwikadil uwamp wa Atuman a Yehova. Chilakej, namana uyakin winou mu muvu wa 1998 pakumanganau akadivar asadidina mu Chisak Chitakedila nau akajau ku chitentam cha pakampwil mu Kiba. Rukat rau ni kalimish kau, yayikwasha antakel kwikal nich kashinsh anch tukatap kwiyandjik mu milong ya politik, kusutamu yom twalondang pitwatanijanang nau ku dirumburish.

Pakwez anch mulong upwilap kusutin kwambamb kwau, tukat “kulondin ni kwijikish rusang ruwamp kud antakel.” (Flp. 1:7) Chilakej, mu mivu ya kwinyim antakel a mu Erop ni mu Kore wa Kurul kitiyangap anch tukwet mbil ya kulik kusal mudimu wa usalay. Mud chibudikin, akadivar 18 000 a mu Erop ni akadivar 19 000 ni kusut a mu Kore wa Kurul ayiteka mu rukan mulong alika kusal usalay.

Disuden, mu machuku ma ngond 7 Ngond wa 7, 2011 Cour européenne des droits de l’homme wakatula mulong pakach pa Bayatyan ni Ngand ya  Armeni, mupak wakwatau wading witin jingand jawonsu ja mu Erop kukimb midimu yikwau yafanyinau kusal asivil. Mupak winou ufanaken ni mupak wakwatau ku Cour constitutionnelle wa mwi ngand ya Kore wa Kurul machuku ma ngond 28 Ngond wa 6, 2018. Anch kwading ap kusu akadivar akemp ansand ading iyandjikina mu milong ya chipolitik ing chafanyinap kuswapal kukwat mipak yiney ya usey.

Departema Utadina Milong ya Dirumburish wa Biro Mujim wa pa Mangand Mawonsu ni wa mitiy kushalijan ukat kusal usu nakash mulong wa kulondin mbil yetu ya kumwifukwil Yehova ni kulejan uruu wa Want. Did dilau kud etu da kuyilondin akadivar nau anambaz netu arishina ni rupompat ridokila ku maguvernema. Tuwina ap bwat ku dirumburish, cha usey nakash tukat kupan uman kud aguverner ni ant a michid. (Mat. 10:18) Anzuj, antakel a jingand, ni antu in awonsu akutwish kushinshikin mifund tukata kujimbul mu yom tukata kulond chisu cha dirumburish. Antu in kashinsh akat kwilej mulong wa kuyijik atuman a Yehova nawamp ni kwijik anch yitiyij yau yidokil mu Bibil. Amwing pakach pau ashikedin kal kwikal anamakwetu in Kristu.

WAJIKIT YEHOVA!

Mu mivu 40 yasutina, nading ni dilau da kusal pamwing ni madeprterma matadina milong ya dirumburish ma pa mangand mawonsu ni kwiman kurutu kwa dirumburish dijim ni kwa antu ajim a mu jingand jivud. Niyikatin ni kuyilimish nakash ambay nam a mudimu ku Departema Utadina Milong ya Dirumburish wa Biro Mujim wa pa Mangand Mawonsu ni ada ku mitiy kushalijan. Mu mwom wam nikadin ni yiyukish yivud ni nilejin yom yivud nakash.

Elizabeth wankwashin nich kushinshaman ni rukat mu mivu 45 yasutina, mu yirung yiwamp ni mu yisu yikash. Nimukatin nakash ni nimujikitishin mulong wasadin mwamu ap anch wading uyedin mayej mada mamuziyishina nakash.

Twimedinap ayinetu anch usu ni kuwin yidokilingap ku ukaliweny wetwetu ayinetu. Pakwez mud mwalonday David, “[Yehova] ndiy usu wa antwend.” (Kus. 28:8) Ni ‘njit jid ja Yehova.’