BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • mwbr18 Kalang map. 1 ​-​ 5
  • MWBR18.11 Marefence mulong wa Mudimu ni Mashakamin ma in Krisru Mukand wa Chikumangan

Kwikil video ukimbina

Video winou umukimbinap amboku nawamp.

  • MWBR18.11 Marefence mulong wa Mudimu ni Mashakamin ma in Krisru Mukand wa Chikumangan
  • Mareference mulong wa Mudimu ni Mashakamin ma in Kristu Mukand wa Chikumangen (2018)
  • Tumitu twa milong
  • NGOND WA 11 RUBING RA 5-11
  • NGOND WA 11 RUBING RA 12-18
  • NGOND WA 11 RUBING RA 19-25
  • NGOND WA 11 RUBING RA 26–2 NGOND WA 12
Mareference mulong wa Mudimu ni Mashakamin ma in Kristu Mukand wa Chikumangen (2018)
mwbr18 Kalang map. 1 ​-​ 5

MWBR18.11 Mareferans mulong wa Mudimu ni Mashakamin ma in Kristu Mukand wa Chikumangan

NGOND WA 11 RUBING RA 5-11

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | YOHAN 20-21

“Ov, Ey Winkatin am Nakash Kusutamu Yiney?”

nwtsty yom ya kwilej yidia mu Yh 21:15, 17

Yesu wamuleja Simon Pita: Mambamb minam pakach pa Yesu ni Pita masadika chisu chikemp kupwa kwa Pita kumutun Yesu tupamp tusatu. Yesu wipula yipul yisatu piur pa yovil ya Pita piur pend, chad “Pita wova ushon.” (Yh 21:17) Rusangu ra Yohan rifundinau mu Yh 21:15-17 risadidin mazu maad ma Grek mashilijadina: a·ga·paʹo, ni phi·leʹo, mawonsu maad marumburikin rukat mu Mukand wa Nzamb. Yesu wamwipula Pita tupamp tusatu anch: “Ey winkatil am?” Ni Pita wakula tupamp twinetu tusatu anch ‘umukatin’ Yesu. Tupamp twawonsu twamekeshay Pita rukat end, Yesu wakasikeshina anch rukat riner rafanyina kumubachik Pita kudish ni “kulam” in kwilej a mu spiritu a Yesu, afanikeshinau pinap ni amikoku end. (Yh 21:16, 17; 1Pi 5:1-3) Yesu walika anch Pita amekesha rukat rend tupamp tusatu chad amwinkisha chisend cha kulam amikoku. Mu mutapu winou, Yesu wadiosha kwidjidjek kwawonsu anch wamulikishina Pita mulong wamutuna tupamp tusatu.

ov, ey winkatin am nakash kusutamu yiney?: Mu kulond kuwamp, kufund anch “nakash kusutamu yiney” kukutwish kwikal ni kurumburik kuvud. In manangu amwing akatin kukarumun anch “ov, ey winkatin am nakash kusutamu in kwilej akwau inay?” ap anch “ov, ey winkatin am nakash kusutamu mwinkatinau in kwilej inay?” Pakwez kurumburik kuwamp kudi anch “ov, ey winkatin am nakash kusutamu yom yiney?” kwawiy kulond anch ansh atau ap yom yitadina mudimu wa kuta ansh. Chawiy chitongijok chijim cha verse chikutwish kwikal anch: ‘ov, ey winkatin am nakash kusutamu yom ap midimu ya ku mujimbu? Anch chidi mwamu, dish amikoku am.’ Chipul chinech chading chiwamp kukwatijan ni mashakamin ma pakur ma Pita. Ap anch Pita wading umwing wa in kwilej a kusambish wa Yesu (Yh 1:35-42), kamulondulap kamu Yesu kapamp kamwing chisu chawonsu. Pakwez wachirikina mudimu wend wa kuta ansh. Kupwa kwa angond amwing, Yesu wamutazuka Pita ku mudimu wend winou mulong wa kwikal ‘chibind wa antu.’ (Mt 4:18-20; Lk 5:1-11) Kapamp kakwau kand, chisu chikemp kupwa kwa rufu ra Yesu, Pita wayileja akwau anch naya kal kand kuta ansh ni atwimbuy akwau amulondula. (Yh 21:2, 3) Chimeken anch Yesu pinap upwitidin manangu ma Pita chakwel amana usey wa kukwat mupak ujim nakash: Ov, ukutek pa ndond ya kusambish mu mwom wend mudimu wa kuta ansh, umekeshina ansh adia kurutu kwau, ap ukutek pa ndond ya kusambish mudimu wa kudish mu spiritu amikoku a Yesu ap in kwilej?​—Yh 21:4-8.

tupamp tusatu: Pita wamutuna Nsalejend tupamp tusatu; Yesu wamwinkisha katat mutapu wa kumekesh yovil yend tupamp tusatu. Chisu chasalay pita mwamu, Yesu wamuleja kumekesh rukat kusutin kutek mudimu utumbila pa ndond ya kusambish kusutamu yom yawonsu. Pamwing nau akadivar akwau ading akweta yisend, Pita wafanyina kudish, kukasikesh ni kulam chisak cha in kwilej ashinshamena a Kristu. In kwilej inay ading azizidilau many pakwez ading akwet kuswir kwa kuyidish mu spiritu.​—Lk 22:32.

Kukimbijol Mapit ma mu Spiritu

nwtsty yom ya kwilej yidia mu Yh 20:17

Kangal wankwataku: Dizu dia Grek haʹpto·mai dikutwish kurumburik kand “kukwat” ap “kulamat; kupukun.” Ma Bibil mamwing makarumwin mazu ma Yesu anch: “Kangal wampukun.” Pakwez, Yesu kamukangeshap Mariy Mandalen anch kangal wamukwat, mulong Yesu kayilikishap amband akwau amumana ‘kumukwat ku mend’ kupwa kwa kuvumbuk. (Mt 28:9) Chimeken anch Mariy Mandalen wova wom anch Yesu wading piswimp ni kuya mwiur. Mulong wa maswir mend makash madingay nich ma kwikal pamwing ni Nsalejend, wamukwata kamu Yesu, chakwel kangal aya. Mulong wa kumwinkish kashinsh anch kand kal aya mwiur, Yesu wamuleja Mariy kulik kumukwat, pakwez aya kudi in kwilejend ni kuyilej rusangu piur pa divumbuk diend.

nwtsty yom ya kwilej yidia mu Yh 20:28

Nsalejam, Nzamb wam!: In manangu amwing amen mazu minam mudi kulond kwa kushimwok malondinau mulong wa Yesu pakwez kumutadina kapamp kamwing Nzamb, Tatukwend. Akwau alondin anch dizu dia Grek ditin anch mazu minam mamekana mudi mamutadin Yesu. Ap anch chidi mwamu, chitongijok cha mazu minam “Nsalejam, Nzamb wam” choviken nawamp kukwatijan ni mutapu umasadidinau mu Mifund yikwau yapepilau. Mulong yom yafundau yimekeshin anch Yesu wayitumina bil chakusambish in kwilejend uruu anch ‘am nachirik kal kudi Tatukwam, ndiy kamu Tatukwen, ndiy Nzamb wam, udi kand Nzamb wen,’ kwikil diyingishin dia kwitiyij anch Tomas wading utongin anch Yesu wading Nzamb mwin dikand diawonsu. (Tal yom ya kwilej yidia mu Yh 20:17.) Tomas wamutesha Yesu ukat kumulembil “Tatukwend,” ni kumutazuk anch ‘Nzamb umwing kusu wakin.’ (Yh 17:1-3) Chawiy Tomas wamutazuka Yesu mudi “Nzamb wam” mulong wa mayingishin malondwilaku am: Wamumana Yesu mudi “nzamb” pakwez kadiap mudi Nzamb mwin dikand diawonsu. (Tal yom ya kwilej yidia mu Yh 1:1.) Ap chimeken anch wamwela Yesu mwamu mudi mutapu wayelangau angel atumangay Yehova kudi atushalapol a Nzamb, mudi mutapu ulejenau mu Mifund ya Hebereu, mu kumuman Yesu mudi katum wa Nzamb ap mwin kulond pa ndond ya Nzamb. Tomas wading wij jinsangu piur pa antu, ap yisu yimwing mwin kufund wa Bibil umwing wakula ap walonda ni mwangel watumau mudi wambambin ni Yehova Nzamb. (Ilikej ni Dis 16:7-11, 13; 18:1-5, 22-33; 32:24-30; Ank 6:11-15; 13:20-22.) Chawiy, Tomas wafanyina kumutazuk Yesu anch “Nzamb wam” mu mutapu winou, wading wij anch Yesu udi katum ap mwin kulond pa ndond ya Nzamb.

Antu amwing alondin anch dizu dia grek didia kurutu kwa “nsalej” ni “nzamb” dimekeshina anch alondin piur pa Nzamb mwin dikand diawonsu. Pakwez, pinap kusadin kwa dizu dia Grek kukutwish kumekesh mutapu wa kulond ni wa kufund wa dizu dia Grek. Chawiy dizu didia kurutu kwa “nsalej” ni “nzamb” mu verse winou dikutwishap kamu kumekesh yom yading yitonginay Tomas chisu chalonday anch “Nzamb wam.”

NGOND WA 11 RUBING RA 12-18

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | MIDIMU 1-3

“Chikumangen cha win Kristu Chatambula Spiritu Utumbila”

w86-F 1/12 paj. 29 par. 4-5, 7

Yipan Yikata Kusangaresh Muchim

Dichuku dia kusambish diavadika chikumangen cha win Kristu mu muvu wa 33 C.C., antu 3 000 asu abatishau ‘ibomba pamwing, kudia pamwing ni kulembil.’ Mulong wak asala mwamu? Chinech chayikwasha kukasikesh ritiy rau risu kusutin ‘kwipan mulong wa kutesh malejan malejanau atwimbuy.’​—Midimu 2:41, 42.

In Yuda nau antu a michid yikwau eza ku Yerusalem atonga kwau kushakam ching chisu cha Musambu wa Pentekot. Pakwez antu ikala in Kristu akata kushakam chisu chilemp mulong wa kwilej yom yivud ni kukasikesh ritiy rau risu. Chinech chaleta mulong ujim wa yakudia ni wa ndond ya kushakam. Angendj amwing kadingap ni nfalang jiwanyidina, pakwez akwau ading ni jivud nakash. Chawiy antu awonsu ateka yom yau ya ku mujimbu pamwing, ni angana nau antu ading mu maswir.​—Midimu 2:43-47.

Kulandish ni kwangan kwa yom yiney ya ku mujimbu kwading kamu kwa kwisotil. Kwikil muntu washindilau kulandish ap kupan chom chend; chadingap mulong wa kwisikesh uzwendj ni wimpich. Chitongijok chadingap anch in Kristu ampich alandisha yom yau yawonsu chakwel ikala atuzwendj. Pakwez, mulong wa ranaken ra ambay nau adinga mu maswir pa chisu chinacha, alandisha ni apana yom yadingau nich mulong wa kuwanyish yom yading yiburedina chakwel yisakin ya Want yiya kurutu.​—Ilikej ni 2 Korint 8:12-15.

Kukimbijol Mapit ma mu Spiritu

it-2-F p. 25 par. 2

Yesu Kristu

‘Ntakel Mujim wa mwom.’ Chipan cha mwom uwanyidina wa Yesu Kristu chading chisal chimekeshina ranaken rakad kuwanyin ra Tatukwend. Chinech chaswapeja uumwing wa in kwilej atondau a yesu pamwing ni ndiy mu winyikel wa mwiur ni chakwasha kand kutenchik mulong wa antu adia pansh a mu Want wend. (Mt 6:10; Yh 3:16; Ef 1:7; Heb 2:5; tal RANÇON.) Wawiy mutapu wikalay Yesu “Ntakel Mujim [“Mwanat,” Jé; PB; Sg] wa mwom” mulong wa antu awonsu. (Mid 3:15) Kulond kwa Grek kusadidinau pinap kurumburikin kamu anch “mwant mwin kutakel,” dizu dined adisadidin kand mulong wa Moses (Mid 7:27, 35) mudi “mwin kutakel” wa Isarel.

w13 1/6 paj 21 par. 12

Yehova Ukat Kulikishin

12 Ov, mutapu ik wamekeshay Yehova kulikishin? Pakatay Yehova kulikishin, ndiy ukat kulikishin “swa”; ukat kulikishin kapamp kamwing ni chikupu. (Isay 55:7) Ov, mutapu ik twija anch Yehova ukat kulikishin kapamp kamwing? Talany dikasikesh didia mu Midimu 3:19. Kambuy Pita wayikasikesha in kutesh end anch “karumukany, udiokalany ku yitil.” Anch mukayitil wakarumuk chakin kamu, ukwov ushon nakash mulong wa uyimp wend. Ndiy ukusal usu chakwel kangal wachirikin kand chitil chend. (2 Kor. 7:10, 11) Chikwau kand, kukarumuk kwakin kukat kumubachik mukayitil ku ‘kudiokal ku yitil,’ kulik mwikadil wend uyimp ni kusal yom yimusangareshina Nzamb. Anch in kumutesh Pita amekesha kukarumuk kwakin, ov, chibudikin ik chela kwikalaku? Pita wayileja anch yitil yau akez ‘kuyijingamesh.’ Dizu dined didiokil ku dizu dia Grek dirumburikina ‘kukusul ap kudiosh rawonsu.’ Chawiy lel, pakatay Yehova kulikishin, ndiy ukat kukusul ni kudiosh rawonsu. Ukat kulikishin rawonsu.​—Heb. 10:22; 1 Yoh. 1:7.

NGOND WA 11 RUBING RA 19-25

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | MIDIMU 4-5

“Adandamena Kulond Dizu dia Nzamb Nich Kutakaman”

w08-F 1/9 p. 15, mushet

Mutapu Wafundau in Kristu Akusambish Mifund Yitumbila Ov, Atwimbuy Adinga Antu Akad Kwijik Kutang ap Anch Akad Kwilej?

Chisu antakel nau amakurump a Yerusalem “pamanau anch, Pita ni Yohan adi kwau antu amwamu akad kwilej, chad akat kulond wakad wom.” (Midimu 4:13) Ov, atwimbuy adinga kamu antu akad kwijik kutang ap akad kwilej? Piur pa mulong winou, ndinguril umwing wa Bibil (The New Interpreter’s Bible) urumburil anch: “Mazu minam madiap ma kuman mutapu umalondinau, mudi kumekesh anch Pita [ni Yohan] kayap ku shikol ap kadingap kija kufund ap kutang. Ajingunina kwau kushalijan kukash kuding pakach pa antu ading mu dirumburish ni atwimbuy.”

w08 15/5 paj 30 par. 6

Manans Majim ma Buku wa Midimu

4:13​—Ov, Pita ni Yohan adinga antu akad kwijik kutang ap anch akad kwilej? Bwat, kimwawiyap. Ayitazuka anch “antu amwamu akad kwilej” mulong awiy kilejap ku mashikol ma alej ma diyiy dia relijon.

it-1-F paj 141 par. 3

Kambuy

Midimu yau mu Chikumangen cha win Kristu. Kushirik kwa spiritu wa Nzamb pa Pentekot kwayikasikesha nakash atwimbuy. Ma shapitre matan ma kusambish ma mukand wa midimu ya atwimbuy malejen kutakaman kujim ni kukapuk kwa atwimbuy mu kulejan rusangu ruwamp ni divumbuk dia Yesu ap anch ayikasa mu rukan, ayibula ni kuyimesh mar ma twadila ku rufu kudi antakel au. Mu machuku malondulaku kupwa kwa Pentekot, mu umutakel ukash wa atwimbuy ading atakedilau kudi spiritu utumbila, chikumangen cha win Kristu chajimba nakash. (Mid 2:41; 4:4) Chakusambish mudimu wau wading wimedin mu Yerusalem, kupwa washika mu Samariy ni mu kusut kwa chisu washika kudi antu awonsu adinga pa chisu chinicha.​—Mid 5:42; 6:7; 8:5-17, 25; 1:8.

Kukimbijol Mapit ma mu Spiritu

it-2-F 591 par. 2

Diyal dijim diatekau pa dikonk

Kuseng 118:22 ulejen anch diyal dialikau in kutung dikala “Diyal dijim diatekau pa dikonk” (mu Hebereu roʼsh pin·nahʹ). Yesu wajimbula ni wasadina uprofet winou piur pendendiy amwinend mudi “diyal dijim diatekau pa dikonk” (mu Grek ke·pha·leʹ go·niʹas, mutu wa dikonk). (Mt 21:42; Mar 12:10, 11; Lk 20:17) Mudi mutapu umekena diyal dia pa dikonk patok, chawiy Yesu udi diyal dijim dia pa dikonk dia chikumangen cha in Kristu azizidilau many, afanikeshinau ni tempel wa mu spiritu. Pita niyend wasadina Kuseng 118:22 padi Kristu, ni kumekesh anch ndiy wading “diyal” dialikau kudi antu pakwez diatondau kudi Nzamb mulong wa kwikal ‘Diyal dijim diatekau pa dikonk.’​—Mid 4:8-12; tal kand 1Pi 2:4-7.

w13-F 1/3 p. 15 par. 4

Pita ni Ananias Adimbana​—Yom ik Tukutwisha Kwilejinaku?

Ananias ni mukajend alandisha chir chau mulong wa kuyikwash antu asu abatishau. Chisu chaletay Ananias nfalang kudi atwimbuy, walonda anch jawiy nfalang jawonsu jalandishay chir. Pakwez madi makasu! Wajindjika nfalang jimwing mulong wa amwinend! Nzamb wamuleja Pita chom chinech, chawiy Pita wamuleja Ananias anch: “Kiwayidimbangap antu, pakwez wamudimbang Nzamb.” Pa chisu chinicha, Ananias wawa pansh ni wafa! Kupwa kwa asaa asatu, mukajend weza. Pakad kwijik yom yamushikena nfumwend, niyend wadimbana ni wawa pansh wafa.

NGOND WA 11 RUBING RA 26–2 NGOND WA 12

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | MIDIMU 6-8

“Chikumangen Chisu cha win Kristu Achipaka”

bt-F p. 41 par. 17

‘Tufanyidin Kumuziyil Nzamb Mudi Mwant’

17 Chikumangen chisu charisha ni ubaj wakad kumekan mukach mwau. Wading ubaj ik? In kwilej avud abatishau eza kwau mu Yerusalem mu chisu chikemp ni ading akatin kwilej yom yivud kurutu kwa kuchirik kwol kwau. In kwilej ading ashicha mu Yerusalem apana kwa kwisotin nfalang mulong wa kuwanyish maswir ma yakudia ni yom yikwau. (Midimu 2:44-46; 4:34-37) Pa chisu chinicha kwalanka mulong ukash. ‘Mu kwangan kwa dichuku diawonsu’ kwa yakudia, adiaafu alondang dizu dia Grek ‘ayidiula.’ (Midimu 6:1) Pakwez adia afu alondang dizu dia Hebereu kayidiulap bwat. Chimeken anch mulong wading wa katond. Mulong wa katond ukwet usu nakash wa kuyauril antu kusutamu milong yikwau.

bt-F p. 42 par. 18

‘Tufanyidin Kumuziyil Nzamb Mudi Mwant’

18 Atwimbuy ading asadina mudi chisak chitakedila mulong wa chikumangen chading chiyila kurutu, ajingunina anch chidiap cha manangu kudi awiy “kulik kurumburil dizu dia Nzamb mulong wa kwangan kwau yakudia.” (Midimu 6:2) Mulong wa kupwish mulong winou, ayileja in kwilej kukimb amakundj sambwad ‘izwila sens ni spiritu utumbila ni manangu’ chakwel atwimbuy ayinkisha ‘mudimu winou wa usey.’ (Midimu 6:3) Ading akwet kuswir kwa amakundj awanyishina yitinau mulong wa kusal mudimu witina kadiap kwau ching kwangan yakudia pakwez ni kutal kand milong ya nfalang, kuland yakudia, kulam yipau nawamp. Amakundj awonsu atondau ading ni majin ma Grek, chawiy pamwing ap chasala anch ayitiyija kudi adiaafu arumbukinau. Kupwa kwa kulembil mulong wa kushinshikin kutond kwinoku, atwimbuy ayitonda amakundj sambwad mulong wa kushinshikin ‘mudimu winou wa usey.’

Kukimbijol Mapit ma mu Spiritu

bt-F p. 45 par. 2

Stefan​—“Wizwila sens nich ranaken ni ukash”

2 Kwading chom chishimwokishena chamekana mu chifu cha Stefan. Anzuj amutala ni amana anch chifu chend chidi ‘mudi chifu cha mwangel.’ (Midimu 6:15) Mulong Angel adi in kusend uruu kudi Yehova Nzamb ni chinech chisadin anch ikala akad wom, adia zoong ni in chisambu. Mwawiy mwadingay Stefan​—mulong ni anzuj akweta rikis amana mwamu. Mutapu ik watwishay kuninet mwamu?

bt-F p. 58 par. 16

Alejana ‘Rusangu Ruwamp Piur pa Yesu’

16 In Kristu nlel akwet chisend cha kwipan mu mudimu mudi wasalay Filip. Yisu yivud in Kristu akat kupan uruu wa Want kudi antu atanijadinau nau mu mitapu ya chikashimwish, mudi mu weny. Yisu yivud, chimekening anch kutanijan kwinoku nau antu akin kudiap kwa kurijek kurutu kwa chisu. Chifanyidin kuchingejin mwamu mulong Bibil ulejen patok anch angel akat kutakel mudimu wa kulejan chakwel uruu ushika kudi “antu a mangand mawonsu, ni a michid yawonsu, ni a jindim jawonsu, chakin, kudi antu awonsu.” (Kuj. 14:6) Yesu wasambela kamu kulejan kurutu anch angel akutakel mudimu wa kulejan. Mu chishimu chend piur pa tidiku ni yinfananfan, Yesu walonda anch pa chisu cha kwangul​—kwinsudiel kwa mangand minam​—‘in kwangul awiy angel.’ Wawejinaku anch yitang yiney ya mu spiritu yafanyina ‘kukumangej yom awonsu yikata kupwakesh ni antu akata kusal yitil, akez kuyidiosh mu Want wend.’ (Mat. 13:37-41) Pa chisu chawiy chimwing, angel akukumangej answan a Want wa mwiur​—ni kupwa ‘chisak chipandakena kujimb’ cha “amikoku akwau”​—akatinay Yehova kusejish piswimp ni dirijek diend.​—Kuj. 7:9; Yoh 6:44, 65; 10:16.

    Mikand ya Uruund (1999-2025)
    Budik
    Andam
    • Uruund
    • Kwangan
    • Yom ukatina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbil ja Kusadin
    • Mbil ja Ujindj
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Andam
    Kwangan