Yitang Yijingunishin Manangu Ma Yehova
“Mitapu yend yakad kumekan ku mes . . . yamekana patok mu yom yatangay.”—ROME 1:20, Manswik Masu.
1. Manangu ma mangand makwet usu ik padi antu avud ilel?
DIZU “manangu” akat kudisadil mutapu uyimp. Antu alondining anch muntu udi mwin manangu ching anch ukwet mapit mavud ni ronganyin. Pakwez, antu a mangand atonginingau anch adi in manangu katwishiningap kulet umutakel wa kuchingejin mulong wa kutesh kurumburik kwa mwom. Chinyim nich, antu ilikininga ayinau chakwel ayitakela kudi antu inay akat kushiken ku ‘kuyisendol kudi mambek ni kuyipwepol, ni kusend ku rinkind wa malejan mawonsu.’—Efes 4:14.
2, 3. (a) Ov, mulong Yehova ndiy “Nzamb umwing wa chiyul”? (b) Ov, mutapu ushalijadina manangu ma Nzamb ni ma mangand?
2 Kudi kushalijan mudi ik pakach pa antu akweta manangu makin, madiokila kudiay Yehova Nzamb! Bibil utulejin anch Yehova udi “Nzamb umwing wa chiyul.” (Rome 16:27) Ndiy wij yom yawonsu yidia mu mangand, pamwing ni mutapu wayisalau ni rusangu rau. Yijil ya ku mujimbu ya yom—pengamidinau antu mu kukimbijol kwau—yawonsu Yehova ndiy wayisala. Chawiy, ndiy kakatap kukashimuk mulong wa yom yisadilau antu, ni kakatap kukashimuk mulong wa yitongijok yitonginau anch yidi ya piur pa mafilozofi ma antu. “Chiyul cha mangand minam chidi usup ku mes ma Nzamb.”—1 Kor. 3:19.
3 Bibil utulejin anch Yehova ndiy ukata “kupan manangu” kudi atushalapol end. (Jinsw. 2:6) Manangu madiokila kudi Nzamb kimadiap ma chamwamu, mudi mafilozofi ma antu. Pakwez, mengamidin pa manangu mawamp ni mengamidin kand pa ronganyin rakin ni chom chakin. (Tang Yakob 3:17.) Kambuy Paul washimoka mulong wa manangu ma Yehova. Chawiy chafunday anch: “A, kujimb kwa rupit ni chiyul ni ronganyin ra Nzamb! Dirumburish diend diakad kwijikan ni jinjil jend jakad kurumburik kudi antu!” (Rome 11:33) Mulong ndiy mwin manangu nakash, tuchingejin anch yijil yend yikututakel mwinjil yipandakena kuwap ya mwom. Oku, Yehova wij yom yivud kumupandakanamu muntu ap wisu utuswiridina chakwel twikala nich musangar.—Jinsw. 3:5, 6.
Yesu—“Mwant wa Mudimu”
4. Mwinjil ik yimwing mutukutwisha kushinshikin manangu ma Yehova?
4 Manangu ma Yehova, pamwing nich mitapu yend yikwau yipandakena, yikutwish yameken kusutil ku yom yasalay. (Tang Rome 1:20, MM.) Mitapu ya untu wa Yehova yimekedin kusutil ku yom yatangay yijim ni yikemp-yikemp. Chikalap nchik ndond yitukutala—mwiur ap pansh pitudjatina—tukuman uman uvud ulejena kwikalaku kwa Sakatang mwin manangu ni rukat. Tukutwish twilej yom yivud piur pendendiy kusutil ku kushinshikin yom yatangay.—Kus. 19:1; Isa. 40:26.
5, 6. (a) Kuwejin padiay Yehova, nany mukwau wasalay nend midimu ya kutang? (b) Yom ik tukushinshikina, ni mulong wak?
5 Yehova kadingap amwinend patangay “diur ni divu.” (Dis. 1:1) Bibil ulejen anch mivu yivud kurutu asambisha kutang yom yimekena ku mes, wamutanga bil muntu wa muspiritu kusutil kudiay winou ndiy wayitanga “yom yawonsu.” Chitang chinech cha muspiritu chadinga Mwan wa Nzamb wa kuval kwend amwinend—“Mwanat wa yom yawonsu yatangau.”—weza kurutu kushakam pansh mudi muntu, ndiy Yesu. (Kol. 1:15-17) Yesu niyend ukwet manangu, mudi Yehova. Chakin, mu Jinswir shapitre wa 8, amwisambidin mudi manangu mikadila kal muntu. Shapitre winou udia mu Bibil umwisambidin kand Yesu mudi “mwant wa mudimu” wa Nzamb.—Jinsw. 8:12, 22-31.
6 Chawiy, yitang yimekena ku mes yijingunishin manangu ma Yehova ni Mwant wend wa Mudimu, Yesu. Makwet malejan ma usey mulong wetwetu. El tushinshikinany yilakej yinying ya yom yatangau yisambidinau mu Jinswir 30:24-28 mudi anch “tukwet manangu nakash.”a
Dilejan mu Kusal Mudimu
7, 8. Yom ik yiusangaredina piur pa atupwapu?
7 Pitukata kushinshikin yitenchik ni mijikit yau, ap yom yikutwishau ayitazuk anch “tuyitang tukemp” tukwet yom yivud ya kutulej. Chilakej, tushinshikinany manangu ma winnam ma atupwapu.—Tang Jinswir 30:24, 25.
8 In kukimbijol amwing itiyijin anch kudi piswimp milad ya atupwapu 200 000, awonsu asadiling midimu yikash piur pa divu ni kwishin kwa divu. Atupwapu ashiching mu yisak, ni mu chisak ni chisak muding milad yisatu ya atupwapu: atuyek, amakwal, ni in mudimu. Chirund ni chirund chikweting mudimu wa kusal mulong wa kuwanyish maswir ma chisak. Mulad umwing wa pakampwil wa atupwapu akatwilinga mayij adinga ku Amerik wa Kwindum, akutwish ayitazuk anch andim in manangu. Atupwapu inay akat kufukish divu, kutumburil mitond, akat kusedil ubu mu chir chakwel usonga nawamp. Kukimbijol kwajingunish kal anch “andim” inay in manangu akat kulam usu wau kusutil ku kudia yakudia yiwanyidina mulong wa chisak chawonsu.b
9, 10. Ov, mutapu ik tukutwisha kwimburij mushiku mu mudimu mudia wa atupwapu?
9 Tukutwish twilej yom yivud kusutil kudiau atupwapu. Atulejin anch kudi kuswir kwa kusal usu ukash tusotil tutana yibudikin yiwamp. Bibil utulejin anch: “Yang umutal nsongany, tongijok yaku yend, ikal mwin manangu. Ndiy kakwetap mwant, ap mwin kumutakel , ap mukurump wa mudimu, pakwez ukat kukumangej yakudia yend pa chirung chau, ni kwangul mu chirung cha kwangul.” (Jinsw. 6:6-8) Yehova ni Mwant wend wa Mudimu, Yesu, ading akash mu mudimu. Yesu walonda anch: “Tatukwam uchikat kusal mudimu ni katat ou, ni yam nikat kusal mudimu.”—Yoh. 5:17.
10 Chitudia in kumwimburij Nzamb ni Kristu, niyetu tufanyidin twikala akash mu mudimu. Chikalap nchik mudimu utusadila mu dirijek dia Nzamb, tufanyidin etwawonsu tusala “nich mushiku midimu ya Nsalejetu.” (1 Kor. 15:58, MM) Chawiy lel, tukusal nawamp anch twalondul chiyul chayinkishau in Kristu in Rome kudiay Paul anch: “Kangal wikalany ni usweral ku mudimu wen; ikalany ni mushiku mu muchim; umusadilany Nzamb.” (Rome 12:11) Usu wetu utusadila mulong wa kusal rusot ra Yehova udiap wa chamwamu, mulong Bibil utwinkishin kashinsh kanak anch: “Nzamb kadip wakad kutentam wa kuvuramen mudimu wen ni rukat riukata kumekeshilany mu dijin diend.”—Heb. 6:10.
Diking ku Ubaj wa Muspiritu
11. Lejan mikadil yimwing ya chibatat.
11 Chibatat (mulad wa ansej) udi pakach pa kachitang kakemp kakutwisha kutulej malejan majim nakash. (Tang Jinswir 30:26.) Chisu chimwing udingaku mujim mudi katwiy pakwez ukwet matu miswimp ni mend miswimp. Kannam kinak kakemp kashiching ching mu jindond ja mayal. Kuman kuwamp kwa chibatat kwawiy kumukwashininga ikinga, ni mu mabuku madia mu mayal mwawiy mulelingay ni makat kumuchidij palemp ni annam ayidiany. Chibatat amutanga chakwel ashakamang ching mu chisak chidia mu uumwing, chawiy chikata kuyikwashang kwiking ni kwov chirungul palelau pamwing pa chirung cha mashik.c
12, 13. Yom ik tukutwisha kwilejin kudiay chibatat?
12 Chom ik tukutwisha kwilejin kudiay chibatat? Cha kusambish, ijikany anch nnam winou kakatap kwend amwinend chamwamu akumukwat. Pakwez, ukat kusal usu wend wa kuman kulemp nakash chakwel ayimena annam ayidiany kulemp, ni ushiching ching piswimp ni mabuku ni ku mayal kukutwishay kwandam chakwel ikinga. Chawiy chimwing, tufanyidin twikala nich usu ukash wa muspiritu wa kuman yom chakwel tutwisha kujingunin ubaj udia mu mangand ma Satan. Kambuy Pita wayibabesha in Kristu anch: “Ilamany ayinen, babalany! Mukankuny nen, Sakudimban ukat kuzomb mudi ntambu wonyina ukata kukimb nany ukudiay.” (1 Pita 5:8, MM) Padingay panap pansh, Yesu walama, pantaliken nich yoziu yawonsu ya Satan ya kusot kushesh kushinshaman Kwend. (Mat. 4:1-11) Yesu wayishila in kwilej end chilakej chiwamp!
13 Njil yimwing yitukutwisha kwilam yidi kusutil ku kwisotil diking dia muspiritu diletinay Yehova. Kitufanyidinap twadiul Kwilej Dizu dia Nzamb ni kukumangan ku yikumangan ya Ukristu. (Luka 4:4; Heb. 10:24, 25) Chikwau, mudi mushichingay chibatat mu chisak chidia mu uumwing, tuswirikedin tushakama mu uumwing ni ambay netu in Kristu chakwel tusangera ‘kwongojijan ku ritiy retu’ muntu umwing ni mukwau. (Rome 1:12) Anch twasal yitukutwisha kusal chakwel twisakina diking dia Yehova, tukumekesh anch twitiyijin yalonday nfund kuseng David anch: “Nzamb wam; udi diyal diam; nikwikangil kudiay Ndiy; udi rikibu ram, ni musengu wa dipandish diam.”—Kus. 18:2.
Jijamanany Chikalap Nchik Rupompat
14. Ap anch kabol umwing kakutwisha wakwatishan wom, ov, yom ik tukutwisha kulond piur pa chizaz cha atubol?
14 Tukutwish twilej kand chom kudi kabol. Kabol umwing, ukwet kulet kwa masentimetre 5, kakutwishap watwovish wom, pakwez anch chizaz cha atubol chez chikwatishening wom. (Tang Jinswir 30:27.) Ijikening anch akwet impu yiyimp, chizaz cha atupwapu inay akutwish adia bwi mu chisu chikemp chir chisotinau kwangul. Bibil ufanikeshin chidjimin cha kushik kwa chizaz cha atupwapu, mudi atubol, mudi rushind wa matemb ma njit ni mudi kand chidjimin cha kasu katemishina yom yishadila mu chir. (Yow. 2:3, 5) Antu akat kwakish kasu mulong wa kuyopat yizaz ya atubol, pakwez kasu kakatap kuyisal chom. Ov, mulong wak? Chiding mulong atubol atemina ku kasu akat kukajim, kupwa akwau ashadilaku akudandamen nich kusal. Ap anch kakwetingap mwant ap anch ntakel, chizaz cha atubol chisadiling nawamp mudi dirijek dia amasalay, akat kupandakan chikangesh ap chisu chikutwisha kwikalaku.d—Yow. 2:25.
15, 16. Atutwambil a Want ilel adi nchik mudi chizaz cha atubol?
15 Profet Yowel waufanikesha mudimu wa atushalapol a Yehova mudi yom yisadilingau atubol. Ndiy wafunda anch: “Akat kuya mau pamwing mudi ayilabu. Akat kukandam pa jimbumbu mudi amasalay awonsu akat kwend salal wakad kukarumwok. Kakatap kwipwakalijan umwing ni mukwau. Akat kusut yom yawonsu, kwikil chom chikutwisha kuyikangesh.”—Yow. 2:7, 8.
16 Uprofet winou uyifanyidin kamu atutwambil ilel a Want wa Nzamb! Kwikil “jimbumbu” ja rupompat jatwishina kal kukangesh mudimu wau wa kulejan. Pakwez, amwimburijin Yesu, wadandamena mu kusal rusot ra Nzamb ap anch antu avud amudiula. (Isay 53:3) Chakin kamu, in Kristu amwing ‘awa kal ku mat’ ku kuyijip mudi antu afidila ritiy rau. Chikalap nchik mwamu, mudimu wa kulejan uchidandamedin, ni uvud wa atutwambil a Want uyil ni kuvulijan. Chakin kamu, chisu chivud kuzengol kukwashining kupalangesh rusangu ruwamp kudi antu adi amekena anch chitwishikinap anch atesha uruu wa Want. (Mid. 8:1, 4) Ov, wamekeshin kal kujijaman kwey mu mujikit wey mudi wa atubol—ap anch antu kasangaredinap ni ap anch kwikal rupompat?—Heb. 10:39.
“Ulamatany ku Yiwamp”
17. Ov, mulong wak mend ya mwinkit yikat kulamat ap pa jindond jisidila?
17 Ka mwinkit kakemp kamekening anch kovilingap wom wa kukandam kwiur. (Tang Jinswir 30:28.) Chakin kamu, in siyans akat kushimok nakash pa kuman ukaliweny wa kachitang kinak kakemp kakat kubam ku jimbumbu ni kubam pa plafon pakad kuwa. Ov, mwinkit utwishining nchik? Ujindj kiudiap mudi mukandamininga mem ap anch kudi ulaaj kanang. Pakwez, muny ni muny wa mwinkit ukwet makakal makweta tunan twa mavuj makweta jins mudi malau. Divuj ni divuj dipwil nich yitot ya tumavuj tukemp-tukemp tukweta nitwawiy jins mudi malau. Usu ukweta tumavuj twinetu udi ujim nakash mu chilik cha kutwish kuulam mujimb wawonsu wa mwinkit—ap wasutil payom pasidila mudi pa dikalash! In kukimbijol ashimokin nakash pa kuman ukaliweny winou wa mwinkit chawiy chilondilau anch yom yisadilau mulong wa kwimburij mend ma mwinkit akutwish ayisadil mudi ulaaj wa usu nakash.e
18. Ov, mutapu ik tukutwisha kwikal nich kashinsh anch ‘tulamatin ku yiwamp’?
18 Yom ik tukutwisha kwilejin kudiay mwinkit? Bibil utubabeshin anch: “Katukinany ku yiyimp; ulamatany ku yiwamp.” (Rome 12:9) Yipwichik yiyimp yipalangena mu mangand ma Satan yikutwish yatushikij tulika kulondil yijidik ya Nzamb. Chilakej, urund ni antu akad kulondul yijil ya Nzamb—chikala ku shikol ap ku mudimu ap kusutil ku masengan mamwing makad kulondul yijil ya Nzamb—kukutwish kwikal nich usu uyimp pa mupak wetu wa kusal yom yiwamp. Kangal chom chinech chikushikenany! Dizu dia Nzamb ditubabeshin anch: “Kangal wikal ni manangu ma ku mes kwey amwiney.” (Jinsw. 3:7) Pakwez, kulondul chiyul cha manangu chayinkishau antu a pasak a Nzamb kudiay Moses anch: “Ndiy kamu [ Yehova, NW] Nzamb wen ukwovany wom, ni kumusadil ni kulamat kudi ndiy.” (Kuv. 10:20) Kusutil ku kulamat kudiay Yehova, tukutwish twamwimburij Yesu, mulong alonda piur pendendiy anch: “Ey wakata kutentam, wakis kupengam.”—Heb. 1:9.
Malejan Mitwilejidina ku Yitang
19. (a) Ngikadil ik ya Yehova umena kusutil ku yitang? (b) Ov, tutanyidinamu ik mu manangu ma Nzamb?
19 Mudi mutwilejang kal, ngikadil ya Yehova yimeken patok kusutil ku yom yatangay, ni yitang yend yitulejin kand malejan ma usey. Mu chilik twilejina midimu ya Yehova, chawiy kand tushimokina manangu mend. Kuta muchim ku mangand ma Nzamb, kukez kuwejinaku kand musangar wetu katat ni kutulam mu yisu yezinaku. (Mul. 7:12) Mwaning, tukez kwimen ayinetu uyakin wa mazu makin madia mu Jinswir 3:13, 18, malondila anch: “Wayuk kwend muntu ukata kutan manangu, ni muntu ukata kutambul ronganyin! Manangu udi mutond wa mwom kudi awiy akuukwata, ni awonsu akuukwata akuyitazuk anch ayukil.”
[Mazu madia kwishin kwa paj]
a Ansand akutwish asanger pa kampwil kutang note winou, mareferans ni yirumburil ya kukimbijol kwau pa chisu chikezau kwilej mutu wa mulong winou mu chikumangen pa chisu cha Dilejan dia Chinong cha Kalam.
b Anch usotil jinsangu jivud piur pa atupwapu akatwilinga mayij, tal Réveillez-vous ! wa Rish 22, 1997, pa paj wa 31, ni wa Ndol-Mem 22, 2002, pa paj wa 31.
c Anch usotil jinsangu jivud piur pa chibatat, tal Réveillez-vous ! wa Mwinses 8, 1990, pa paj wa 15-16.
d Anch usotil jinsangu jivud piur pa atubol, tal Réveillez-vous ! wa Kasan 8, 1977, pa paj wa 11.
e Anch usotil jinsangu jivud piur pa mwinkit, tal Réveillez-vous ! wa Ndol 2008, pa paj wa 26.
Ov, Uvurikin?
Dilejan ik dia usey twilejidina . . .
• kudi atupwapu?
• kudi chibatat?
• kudi atubol?
• kudi mwinkit?
[Chipich chidia pa paj wa 18]
Chibatat utanining diking mu chisak chidia mu uumwing. Ov, ey mwamu usadilinga?
[Chipich chidia pa paj wa 20]
Mudi atubol, atushalapol in Kristu ading ajijamena
[Chipich chidia pa paj wa 20]
Mudi mukatay mwinkit kulamat pa jindond jisidila, in Kristu niyawiy alamatin ku yiwamp
[Dizu dirumburila]
Stockbyte/Getty Images