Likidil ‘Malejan Ma Rukat Rudimukina’ Malama Rudim rey
“Ndiy ukat kwasul kan kend nich manangu, ni malejan ma [rukat rudimukina] madi ku rudim rend.”—JINSW. 31:26.
1, 2. (a) Ov, in kumwifukwil Yehova ayikasikeshin kukudish ngikadil ik? (b) Ov, chom ik chikezau kwisambin mu mutu winou wa mulong?
URUU wa usey watambulay Mwant Lemwel wa pasak kudi makwend wisambina mwikadil wa usey wa mband muwamp. “Ndiy ukat kwasul kan kend nich manangu,” ndiy wading ni ronganyin, “ni malejan ma [rukat rudimukina] madi ku rudim rend.” (Jinsw. 31:1, 10, 26) Rukat rudimukina ridi ra usey pa rudim ra mband wa manangu ni kudi antu awonsu asotina kumusangaresh Yehova Nzamb. (Tang Jinswir 19:22.) Rukat rudimukina rifanyidin kumekan patok mu mazu ma in kwifukwil awonsu akin.
2 Ov, rukat rudimukina chom ik? Ov, chifanyidin kurimekesh kudi nany? Ov, chom ik chikeza kutukwash kutek “malejan ma [rukat rudimukina]” pa rudim retu? Ov, kusal mwamu kukez kwikal nich yibudikin ya mutapu ik mu mambamb metu pamwing ni yid ya dijuku ni ambay netu in Kristu?
Anch Rukat Rudimukina Aribachikin Kudi Rukat Rushinshamena
3, 4. (a) Ov, rukat rudimukina chom ik? (b) Ov, rukat rudimukina rishalijadin mutapu ik nich uwamp ukatau kumekesh kudi antu awonsu?
3 Mudi mumekeshina dizu diakin, mu rukat rudimukina mudi ngikadil ya rukat ni kudimuk. Mu dizu dined mudi kudimuk kurumburikina kumubangin muntu mukwau pakampwil ni kumekesh yovil yiney kusutil ku yisal ya ukwash ni mazu ma manangu. Mulong rukat rudi ra usey, kumekesh rukat rudimukina kwitin kubangin mulong wa uwamp wa antu akwau ni kuyikat. Pakwez, mu dizu dia mu rudim ra kusambish dizu rukat rudimukina dirumburikin yom yivud kupandakenamu kudimuk kudiokila ku rukat. Rukat rudimukina ridi rukat ridinga cha kwisotil ni kushinshaman kulamat kudi muntu djat ni pakeza kuwanyin rusot rar ra kumusadil muntu winou uwamp.
4 Rukat rudimukina rushalijadin nich uwamp mu mutapu ukwau. Uwamp ukatau kumekesh antu awonsu, akutwish kuumekesh ap pantaliken ni angendj. Kambuy Paul ni antu akwau 275 pa chisu chajiya waat wau ayimekeshina uwamp wa mutapu winou ku disang dia Malta—kudi antu adinga kandikal asankanijanap nau ap kapamp kamwing. (Mid. 27:37–28:2) Ku mutambu ukwau, rukat rudimukina rimekening pakach pa antu akudisha kal urund wau.a Rawiy ramekeshau in Keni pantaliken ni “in Isarel awonsu padiokalau mu Idjibit.”—1 Sam. 15:6.
Kutongijokin ni Kulembil Yidi Yom ya Usey
5. Ov, chom ik chikeza kutukwash kuyikel rudim retu?
5 Kumekesh rukat rudimukina mu mazu metu chidiap chom chiswampela. Pisambinay piur pa rudim, mwin kwilej Jakob wafunda anch: “Pikil muntu ukutwisha kwijidish rudim, raswej kuyip, rizwil sens ni ulemb.” (Jak. 3:8) Ov, chom ik chikutwisha kutukwash kwijidish chid chinech cha ku mujimbu chikasikena kuchiyikel? Mazu ma Yesu mayilejay antakel a masrelijon a pa chirung chend matwinkishin ronganyin. Ndiy walonda anch: “Miruzu ya kuyip yidia mu muchim yawiy yikubudika ku kan.” (Mat. 12:34) Chakwel rukat rudimukina rilama rudim retu, tufanyidin kuyikun ngikadil yiney mu muchim wetu—mu untu wetu wa mukach. Talany amboku mutapu kutukwashina kutongijokin ni kulembil kusal mwamu.
6. Ov, mulong wak tufanyidina kutongijokin nich kujikitish pa yisal ya rukat rudimukina ra Yehova?
6 Bibil ulondin anch Yehova Nzamb “wizwila sens nich rukat [rudimukina].” (Kub. 34:6) Mfund-a-Kuseng wawanga anch: “A! [Yehova] ngand yizwil sens nich rukat rey rudimukina.” (Kus. 119:64) Mukand wa Nzamb ukwet jinsangu jivud jimekeshina mutapu wayimekeshinay Yehova in kumwifukwil rukat rudimukina. Kwitekin chisu cha kutongijokin nich kujikitish piur pa ‘midimu ya Yehova’ kukutwish kukasikesh mu muchim wetu rusot ra kukudish ngikadil yiney ya Nzamb.—Tang Kuseng 77:12.
7, 8. (a) Ov, chisal ik cha rukat rudimukina chasalay Yehova pantaliken ni Lot ni dijuku diend? (b) Ov, Mutapu ik wiyovay David pa mumekeshinau kudi Nzamb rukat rudimukina?
7 Chilakej, tongin bil pa mutapu wamupandishay Yehova Lot mwipwend a Aburaham ni dijuku diend pasheshay Sodom, musumb mwadingau. Pasambisha chisu kuwanyin, angel eza kumubabesh Lot chakwel asenda dijuku diend ni kudiokal swaa mu musumb. Bibil ulondin anch: “Pakwez Lot walabijoka, chad amakundj [angel] inay amukwata pa chikas, ni cha mukajend, ni pa makas ma anend amband aad, mulong [Yehova] wamwovila riy. Awiy ayibudisha, ayitwala kuns kulemp kusha musumb.” Ov, michim yetu yikwachikinap pitutongijokidina pa chisal chinech cha kupandish, ni chitubachikinap kwitiyij anch kwadinga kumekan kwa rukat rudimukina ra Nzamb?—Dis. 19:16, 19.
8 Shinshikinany kand chilakej chikwau cha Mwant David wa Isarel wa pasak, wawanga anch: “[Yehova] ukat kwinlikishin yitil yam yawonsu, ndiy ukat kwok misong yam yawonsu.” David wafanyidina kujikitish mudi ik mulong amulikishina chitil chend chasalay ni Batisheba! Ndiy wamushimana Yehova, palonday anch: “Mudi mudia diur dizambukina piur pa divu, mwamu muvulijadila kand rukat rend rudimukina kudi awiy akata kumwov ndiy wom.” (Kus. 103:3, 11) Kutongijokin pa jinsangu jinej ni jikwau jidia mu Mukand wa Nzamb kwizwishin mu michim yetu kujikitish mulong wa rukat rudimukina ra Yehova, ni kutubachikin kumushiman ni kumujikitish. Anch kujikitish kwapandakan mu muchim wetu, kukupandikesh rusot retu ra kwikal in kumwimburij Nzamb wakin.—Efes 5:1.
9. Ov, in Kumwifukwil Yehova akwet diyingish ik dikash diyibachikina ku kumekesh rukat rudimukina dichuku ni dichuku mu mwom wau?
9 Yilakej yidia mu Bibi yimekeshin anch Yehova ujimbishin rukat rend rudimukina—rukat rend rushinshamena—kudi antu akweta urund witiyikina kud Nzamb. Ov, chidi nchik piur pa antu aburedina urund winou wa piswimp ni Nzamb mwom? Ov, Yehova uyimeshin mar ap kuyikis? Bwat kwau. Luka 6:35 (MN), ulondin anch: “[Nzamb] ukat kumekesh kuwap kwend kudi antu akad kumujikitish, ni kudi antu ayimp.” Ni “ndiy ukat kubudishilang muten wend kumunyikin padi ayimp ni awamp, ni kunakish ruvul padi in kutentam ni akad kutentam.” (Mat. 5:45) Kurut twileja uyakin ni tuusadina, twading antu achingejina kuwap kwa Nzamb, ap kuwap kukatau kumekesh antu awonsu. Pakwez, pitudia atushalapol end, tuding antu amekeshidinay rukat rend rushinshamena—rukat rend rudimukina rujijamen. (Tang Isay 54:10.) Tukutwish kujikitish mudi ik pa chinech! Didi diyingish dikash mudi ik ditubachikina kumekesh rukat rudimukina mu mazu metu ni mu mitambu yikwau ya mwom wetu wa dichuku ni dichuku!
10. Ov, mulong wak malembil madi ma usey pitwikasikeshina kumekesh rukat rudimukina mu mwikadil wetu?
10 Kulembil chidi chisend cha usey nakash pitwikasikeshina kukudish rukat rudimukina. Mulong rukat ni kuwap—mikadil yidia mu rukat rudimukina—yidi mitambu ya dibuj dia spiritu utumbila wa Yehova. (Gal. 5:22) Tukutwish kulam rukat rudimukina mu muchim wetu kusutil ku kuziyil ku wintakel wa spiritu winou. Kwit spiritu winou mu malembil, udi mutapu umwing uswapela nakash wa kutambul spiritu utumbila wa Yehova. (Luka 11:13) Chiwapidil kulembil chisu ni chisu mulong wa kwit spiritu wa Nzamb ni kwitiy umutakel wend. Mwaning, kutongijokin ni kulembil kudi kwa usey anch tukwet chijil cha rukat rudimukina pa rudim retu.
Rukat Rudimukina pa Rudim ra Ambay a Uruw
11. (a) Ov, mutapu ik twija anch Yehova uyichingejidin amakundj anch ayimekeshina akajau rukat rudimukina? (b) Ov, mutapu ik chikutwisha chijil cha rukat rudimukina kumukwash ikundj chakwel alama rudim rend?
11 Kambuy Paul wayikasikesha amakundj anch: “Yikatany akajen mudi Kristu chikatilay chikumbu cha Nzamb ni kwipaniku amwinend.” (Efes 5:25) Paul wayivurisha kand chayilejau Adam ni Ev kudi Yehova. Kambuy wafunda anch: “Chawiy chikeza kashilay ikundj tatukwend ni makwend ni kwilimik kudi mukajend, aad akez kikal umwing.” (Efes 5:31) Chimeken patok anch, Yehova uyichingejin amakundj anch alamata nich kushinshaman kud akajau, ni kudandamen kuyimekeshin rukat rudimukina. Ikundj ukweta rudim ritakedilau nich rukat rushinshamena kakatap kulejan kudi antu akwau kurumbuk kwa mukajend ap kumuswingish. Ukat kusanger kumushiman. (Jinsw. 31:28) Anch mayingish mamwing masambish kulangwish kupwitijan mu urund, rukat rudimukina rukat kumubachik ikundj ku kwijidish rudim rend chakwel ipuka kumwovish mukajend usany.
12. Ov, mazu ma mband makutwish kumekesh anch chijil cha rukat rudimukina chitakedil rudim rend mutapu ik?
12 Chijil cha rukat rudimukina chifanyidin kand kuyikel pa rudim ra mband. Mazu mend mafanyidinap kwikal matakedinau kudi spiritu wa mangand. Ufanyidin ‘kumulimish nfumwend,’ kwisambin yom yiwamp piur pend kudi antu ni kuvudish kalimish kakutwishau kumumekeshin kudi antu akwau. (Efes 5:33) Kakatap kusot kukepish kalimish kakatau an kumwinkish tatukwau, ufanyidin kwipuk kumwovish kuyip ap kutadik pa chitongijok chend ku mes ma an. Ufanyidin kupwish milong yiney kuns. Bibil ulondin anch: “Mband mwin manangu ukat kutung chikumbu chend.” (Jinsw. 14:1) Chikumbu chend chidi chisangareshina ni ndond yiwamp kudi dijuku diawonsu.
13. Ov, kwisu kufanyidina kuyikel pakampwil chijil cha rukat rudimukina, ni mutapu ik chikutwisha kusadik mwamu?
13 Ap anch adi ayinau mu chikumbu chau, ambay a uruw afanyidin kudandamen kusadil rudim rau mu mutapu umekeshina anch akwet kalimish kudi umwing ni mukwau. Paul wafunda anch: “Djibulany yom yiney yawonsu, ujim, ni kuswej, ni kuyip. Kangal kusensan ap masaal yabudik mu kan mwen.” Ndiy uwejidinaku kand anch: “Djalany riy, ni kudimuk, ni kwishikumwish, ni kuwap, kushimpish kwa muchim. . . . Anzukeshap rukat, rawiy moj wa kukukasany mu umwing uwanyidina.” (Kol. 3:8, 12-14, MN) Anch an ijidin kutesh mazu ma rukat ni mawamp mu chikumbu, kakutwishap kuya ching kurutu pakwez akez kwimburij chakin kamu mutapu wa kulond wa anvajau.
14. Ov, mitu ya majuku yikutwish kusadil rudim rau mulong wa kuyikasikesh antu alaminau mutapu ik?
14 Nfund a Kuseng wafunda piur pa Yehova anch: “Nilemb chakwel rukat rey rudimukina rangongoja.” (Kus. 119:76) Mutapu umwing wamushena ukutwishay Yehova kuyikasikeshin antu udi kusutil ku kuyibabesh ni kuyinkish yany yifayindinau kulondul. (Kus. 119:105) Ov, mitu ya majuku yikutwish kutaninamu mu chilakej cha Tatukwetu wa mwiur ni kusadil rudim mulong wa kuyikasikesh antu alaminau mutapu ik? Akutwish kusal mwamu kusutil ku kupan umutakel ni dikasikesh diswiridinau. Difukwil dia Dijuku dia Urel diletin chisu chiwamp mud ik cha kujingunin ronganyin ra muspiritu!—Jinsw. 24:4.
Yimekeshina Ambay in Ritiy Rukat Rushinshamena
15. Ov, mutapu ik ukutwishau amakurump ni antu akwau aswila kal muspiritu kusadil rudim rau mulong wa kuyilam antu akwau mu chikumangen?
15 Mwant David walembila anch: “Lik rukat rey rudimukina ni uyakin wey yidandamena kwinlam.” (Kus. 40:11) Ov, Mutapu ik akutwishau amakurump in Kristu ni antu akwau aswila mu spiritu adia mu chikumangen kumwimburij Yehova pa chinech? Anch twasadil rudim retu mulong wa kupwitin manangu pa jinsangu ja Bibil chikwikal chakin kamu chisal cha rukat rudimukina.—Jinsw 17:17.
16, 17. Ov, mu mitapu ik yimwing mu tukutwisha kumekesh anch rudim retu aritakedil kudi chijil cha rukat rudimukina?
16 Ov, chom ik tufanyidina kusal anch twamuman mwin Kristu umwing wasambish kulondul njil yakad kwambatan nich yany ya mu Bibil? Ov, rukat rudimukina rikutwishap kutubachik chakwel tusadila rudim retu mulong wa kupakish kumuyul? (Kus. 141:5) Anch twashiken ku kwijik anch mbay netu mu ritiy wasadil chitil chikash, rukat rudimukina rukez katubachik tumukasikesha mwin kusal uyimp chakwel ‘ayitazuka amakurump a chikumbu cha Nzamb[chikumangen] mulong wa kumulembidil ni kumupan many mu dijin dia [Yehova].’ (Jak. 5:14) Anch muntu usadila uyimp walik kuyal kwambamb ni amakurump, kupwa twajindjik milong, chirumburikinap kumekesh rukat ap uwamp. Antu amwing pakach petu akutwish kuziy, kwiyov amwiney, kukwachik nich yovil ya kurumbuk, ap kukwachik nich runeng rukash. Mutapu uwamp kudi etu wa kumekesh anch chijil cha rukat rudimukina chidi pa rudim retu udi anch “yikwashany aziyila.”—1 Tes. 5:14, MN.
17 Ov, chom ik tufanyidina kusal anch twatesh milong piur pa ambay netu in ritiy akat kuyilejan ndond yawonsu kudi akankuny a Nzamb? Pandond pa kupipesh kushinshaman kwa akadivar netu, tufanyidin kulik kutesh pakad kulondol ap mwipula ufishilau nich, anch ukwet yitongijok yiwamp, anch kudi diyingish diakin dia yom yimulondinau. Anch akankuny a Nzamb Asotin kwijik kudiau akadivar netu in Kristu chakwel ayisala nayimp, rukat rushinshamena pantaliken ni akadivar netu rikutulej anch tufanyidinap kulejan jinsangu jinej.—Jinsw. 18:24.
Muntu Mwin ‘Rukat Rudimukina Ukutan Mwom’
18, 19. Ov, mulong wak chijil cha rukat rudimukina chifanyidinap kudiokal pa rudim retu mu mashakamin metu ni ambay in kwifukwil?
18 Rukat rushinshamena rufanyidin kumekan mu yom yawonsu yitusadina ni ambay in kumwifukwil Yehova. Ap mu mwikadil ukash, chijil cha rukat rudimukina chifanyidinap kudiokal pa rudim retu. Chisu rukat rudimukina ra an a Isarel radinga “rikat kupwa swa mudi mbundu ja pamanch,” Chamwovisha Yehova kuyip. (Ozey 6:4, 6) Kumutambu ukwau, Yehova usangaredining kumekesh rukat rudimukina dichuku ni dichuku. Shinshikinany mutapu ukatay kuyiyukish antu adandamedina kurumekesh.
19 Jinwir 21:21 jilondin anch: “Muntu ukata kulondul kutentam ni kudimuk, ukutan mwom ni kutentam.” Pakach pa yiyukish yikezay kutan muntu winou padi mwom—udiap mwom wiswimp, pakwez udi mwom wa chikupu. Yehova umukwashin “kutambul mwom udia wakin.” (1 Tim. 6:12, 19) Chawiy lel, mekeshany amboku ‘rukat rudimukina ni riy kudi muntu ni muntu.’—Zak. 7:9.
[Dizu didia kwishin kwa paj]
a Chakwel utanany malejan makwau piur pa kushalijan pakach pa rukat rudimukina, kushinshaman, rukat, ni uwamp, talany nimero wa Chinong cha Kalam cha Ndol-Mem 15, 2002 mu Français, pa paj wa 12-13, 18-19.
Ov, Ukutwish Kurumburil?
• Ov, mutapu ik ukutwisha kurumburil rukat rudimukina?
• Ov, chom ik chikeza kutukwash kwikal ni chijil cha rukat rudimukina pa rudim retu?
• Ov, mutapu ik ukutwishau ambay a uruw kumekesh rukat rushinshamena mu mazu mau?
• Ov, chom ik chimekeshina anch rukat rudimukina rudi pa rudim retu mu mashakamin metu ni ambay in kwifukwil?
[Chipich chidia pa paj wa 25]
David washimana rukat rudimukina ra Yehova
[Chipich chidia pa paj wa 26]
Ov, usadining Difukwil dia Dijuku dia Urel pakad kujing?