Ansand—jijamanany Ku Yipwichik Ya Arund
“Ambambany nawamp nau antu akwau, ijikany mutapu wa kuyakul antu awonsu.”—KOL. 4:6.
1, 2. Ov, mutapu ik ukatau ansand avud kwiyov piur pa kushalijan ni akwau, ni mulong wak?
CHIMEKEN, chakin kamu anch kiwateshap kusu dizu “arund ayimp” pakwez washikena kand ku kwijik kurumburik kwa dizu dined kusutil ku yom ya kushikena. Pa chisu chimwing ap chikwau, muntu umwing wakukasikesha pamwing ap chakwel usala chom chiwija anch chiyipin. Ov, nchik wiyova pa chisu chakushikena yiney? Christopher ukweta mivu 14 ulondin anch: “Yisu yimwing nasota anch nilika kwikalaku, ap kwikal mudi ambay nam a ku shikol pakwez nafanyidina kusal usu wa kushalijan nau.”
2 Ov, arund ney akwet usu ukash padi ey? Anch chidi mwamu, chidi mulong wak? Ov, chikutwish kwikal mwamu mulong usotin anch akwitiya? Chitongijok chinech chidingap kusu chiyimp bwat. Pakwez, amakurump asotining niyawiy ayitiyija kudi arund nau. Kwikil muntu ap umwing—ikala nsand ap mukurump—usotining anch amulika. Chawiy lel, chimekening chakin kamu anch antu akwau kakutwishap kusanger piusotina kusal yom yitentamina. Yom yiney yamushikena ap Yesu amwinend. Chikalap mwau, Yesu wadandamena kusal yom yitentamina. Ap anch antu akwau amulondula ni kwikal in kwilejend, antu akwau amukisa Mwan a Nzamb ni “kwikil muntu ap umwing wamubangaku, ap kumutalaku.”—Isay 53:3.
Mutapu ik Chikutwisha Chipwichik Cha Arund—Kwikal Nich Usu?
3. Ov, mulong wak chiwapinap kusal yom yambatena nich yijil ya arund ney?
3 Yisu yimwing, ukutwish kwikal nich chibachikin cha kusal yom kwambatan ni yany ya arund ney chakwel kangal akulika. Chiwapinap kusal mwamu. In Kristu kafanyidinap kwikal “anikanch akusendolau kudi rinkind.” (Efes 4:14) An akemp akutwish kuyibachik swa kudi antu akwau. Pakwez, piudia nsand, ukez kwikal mukurump mu machuku ma kurutu. Chawiy lel, anch witiyijin anch yijil ya Yehova yidaku mulong wa kuwap kwey, ukusot amwiney kushakam kwambatan nich rusot rey. (Kuch. 10:12, 13) Anch wasal chinyim ni chinech ukutwishap kutakel mwom wey. Pakwez, anch walikidil yibachikin ya antu akwau, ukwikal mudi chom chau cha kusengan nich.—Tang 2 Pita 2:19.
4, 5. (a) Ov, mutapu ik wawilay Aron mu yipwichik, ni malejan ik tukutwish kwilej pa chinech? (b) Ov, mitapu ik yikutwishau arund ney kusadil mulong wa kupakish kukubachik?
4 Chisu chimwing, Aron mwanamakwend a Moses, wawila mu chipwichik cha arund. Pamubachikau kudi in Isarel chakwel ayisadina nzamb wau, ndiy wasala mwamu. Aron kadingap ni mwikadil witudishina. Mulong ndiy waya pamwing ni Moses ni isamba mes ni mes ni Farao, muntu wadinga ni usu ukash mu Idjibit. Chawiy lel, Aron wamuleja nich mushiku uruu wa Nzamb. Pakwez, pamubachikau kudi ambay nend in Isarel, Aron wawila mu mupit. Chipwichik cha arund chikutwish kwikal nich usu mudi ik! Aron wamana anch chiswapel kurish ni mwant wa Idjibit pa ndond pa kurish ni yipwichik ya ambay nend.—Kub. 7:1, 2; 32:1-4.
5 Mudi mumekeshina chilakej cha Aron, yipwichik ya arund yidingap ching kusu kudi ansand, yikatap kuyishiken ching asotininga kusal uyimp bwat. Pakwez, yipwichik ya arund yikutwish kuyishiken ap antu asotina chakin kamu kusal yom yitentamina, ap amwiney. Arund ney akutwish kupakish kukubachik chakwel usala yom yiyimp kusutil ku kukwakamish, kukufish nich, ap kukusaal. Yipwichik yawonsu ya arund yikasikening kurish nich. Kutwish kurish nich kusambishining nich kukudish ruchingej mu yom yiukata kwitiyij.
“Irumburishany Ayinen”
6, 7. (a) Ov, mulong wak kwitiy mu yitiyij yey kudi kwa usey, ni mutapu ik ukutwisha ku kukudish? (b) Ov, yipul ya mutapu ik ukutwisha kwiyipul amwiney mulong wa kukasikesh ritiy rey?
6 Chakwel utwisha kurish ni yipwichik ya arund, chakusambish ufanyidin kwikal nich kashinsh anch yitiyij ni yany yey yitentamin. (Tang 2 Korint 13:5.) Kwikal nich kashinsh kukez kakukwash kushinshaman ap anch ukutwish kwikal muntu wakad kulondang nakash. (2 Tim. 1:7, 8) Pakwez, ap anch muntu ukweting mushiku wa kashinsh, chikutwish kumukasiken kusal chom chitiyijinay nich muchim umwing. Chawiy lel, mulong wak ukutwishap kumekesh amwiney anch yom wileja mu Bibil yidi yakin kamu? Sambish bil kushinshikin pa malejan majim. Chilakej, witiyijin mudi Nzamb ni wayitesha antu akwau akat kulejan mulong wak ateka ritiy rau mu kwikalaku kwend. Chakin, iyipula amwiney anch: ‘Ov, chom ik chikata kwimbachik nitiyija anch Nzamb udaku?’ Rutong ra chipul chinech ridap ra kukusal anch wikala wakad kwitiyij pakwez ridi ra kukasikesh ritiy rey. Chilik chimwing kand, iyipula amwiney anch: ‘Ov, mutapu ik nija anch Bibil amupepila kudi Nzamb?’ (2 Tim. 3:16) ‘Mulong wak nikwet kashinsh anch minam mawiy “machuku ma kwisudiel”?’ (2 Tim. 3:1-5) ‘Ov, chom ik chikeza kwimbachik nitiyija anch yijil ya Yehova ayiletin mulong wa uwamp wam?’—Isay 48:17, 18.
7 Ukutwish kwidjidjek kwiyipul amwiney yipul yiney, ni kwakam anch ukutwishap kwakul. Chawiy lel, ukutwish kwidjidjek kutal uvud wa kasarony pa tablo wa motak wey, mulong wa kwakam anch chijingidij chimekeshin anch “Mwikil kasarony”! Anch mu motak mwikil kasarony, ufanyidin kukimb cha kusal chakwel upwisha mulong winou. Chilik chimwing, chiwapidil kulejan anch waman anch wasambish kal amwiney kushadish ritiy rey.—Mid. 17:11.
8. Rumburil mutapu ukutwisha kukasikesh ruchingej rey mu manangu ma chijil cha Nzamb cha kuchin masandj.
8 Shinshikin chilakej chimwing. Bibil ukukasikeshin anch ‘chin chitil cha usund.’ Iyipula amwiney anch: ‘Ov, mulong wak chidi chom cha manangu kud am kuziyil ku yijil?’ Tongin pa mayingish mawonsu makubachikina kwiyandjik mu yaku yiney. Tongin kand pa mayingish kushalijan mamekeshina mulong wak muntu asadininga masandj “ukat kuyipish mujimbu wend wawonsu.” (1 Kor. 6:18) Katat shinshikin yiyingish, ni iyipula amwiney anch: ‘Ov, njil ik yipandakena kuwap yifanyidina kulondul? Ov, chiwapin chakin kamu kwipan mu yisal ya masandj?’ Ufanyidin kutongin kand ni kwiyipul amwiney anch: ‘Ov, mutapu ik niyova chisu nasala masandj?’ Pamwing ap watwisha kuyisangaresh kapamp kamwing arund amwing, pakwez wiyova nchik chisu washakama ni anvajey ap ambay ney in Kristu ku Chot cha Want? Ov, yovil yey yading nchik pa chisu wapakisha kumulembil Nzamb? Ov, ukusot chakin kamu kushadish mwikadil wey udia zwang kudi Nzamb mulong wa kuyisangaresh ambay ney a shikol?
9, 10. Ov, mutapu ik ruchingej mu yitiyij yey rikutwisha kukukwash kwikal nich ritiy rikash piudia ni arund ney?
9 Anch udi mwan wa mivu dikum ni kusut, udi pa chisu cha mwom pakata kukul nakash ‘usu wa manangu.’ (Tang Rom 12:1, 2.) Sadil chisu chinech mulong wa kutongijokin nakash piur pa chirumburikina kudi ey kwikal umwing wa Atuman a Yehova. Kutongijokin mudi kwinoku kukez kakukwash kukasikesh ritiy mu yom witiyijina. Chawiy lel, piukata kurish nich yipwichik ya arund ney, ukez kwikal nich usu wa kuyakul kapamp kamwing nich ruchingej. Ukez kwiyov mudi mwiyovay nambaz umwing mwin Kristu, walonda anch: “Pinikata kurish nich yipwichik ya arund, yawonsu yinikata kusal yidi kuyijikish antu akwau chinidia. Chinech chidap ching ‘relijon kusu.’ Pakwez, udi mufulandal wa yitongijok, jitong, mikadil ni mwom wam wawonsu.”
10 Mwaning, chifanyidin kusal usu chakwel ujijamana dang mu yom yiwija anch yitentamin. (Luka 13:24) Ni ukutwish kwiyipul anch chidi cha usey kusal mwamu. Pakwez vurik anch: Anch wamekan mudi muntu witina dilikishin ap wovila usany mulong wa kujijaman kwey mu yom yitentamina, antu akwau akez kujingunin chinech, ni akutwish kand kuwejaku yipwichik yikwau. Pakwez anch walond nich kashinsh, ukez kukashimuk mutapu yikeza yipwichik ya arund ney kupwa kapamp kamwing.—Ilikej nich Luka 4:12, 13.
“Kutong Nawamp Mutapu wa Kwakul”
11. Ov, chiyukish ik tukutaninamu anch twasambel kwirijek mulong wa yipwichik ya arund?
11 Mutapu ukwau wa kurish nich yipwichik ya arund kudi kwirijek. (Tang Jinswir 15:28.) Kwirijek kurumburikin kutongin kurutu kwa chisu piur pa mikadil yikeza kwikalaku. Kwirijek mulong wa mikadil ya kurutu kukez kakukwash chakwel wipuka kupwitijan kukash. Chilakej, anch waman chisak cha ambay ney a shikol akat kuna ruwand. Ov, chikwikal nchik anch akwinkish niyey ruwand? Ov, chom ik tukutwisha kusal kurutu yiney yikushikena? Jinswir 22:3 jilondin anch: “Muntu wa manangu, anch waman yom yikash, ukat kujingam.” Mu walondul njil yishalijadina, ukutwish kwipuk kutanijan nau. Chinech chirumburikinap anch ukat kuyov wom; pakwez chidi chom cha manangu.
12. Ov, mutapu ik ukutwisha kwakul ku yipul yimekeshina patok yipwichik ya arund?
12 Ov, chikwikal nchik anch utwishinap kwipuk mwikadil utwisambina kal kwiur oku? Chilakej anch murund ney wa kwipul ni kwidjidjek anch: “Ov, uchidi kand mujich?” Chidi cha usey kulondul chiyul chidia mu Kolosay 4:6 chilondin anch: “Chifanyidin mazu men mikal ma kalimish yisu yawonsu, ambambany nawamp nau antu akwau, ijikany mutapu wa kuyakul antu awonsu nawamp.” Mudi mulejenau mu verse winou, mutapu ukutwisha kwakul ku chipul chinech wimedin pa mikadil ukutwisha kushiken. Pamwingap ukutwishap kwikal nich kuswir kwa kutangol ma verse ma Bibil. Ukutwish kwakul kwey mu wiswimp. Chilakej, mulong wa kwakul ku chipul piur pa kwikal mujich, ukutwish kulond anch, “Mwaning, nidi mujich,” ap, “Winou udi mulong wa muntu amwinend.”
13. Ov, njingunin ukutwish kwikal nich usey ik piukata kwakul ku yipwichik ya murund?
13 Yesu wading ni kwakul mu wiswimp ap tuyom tukemp twadinga twisambidina yom yivud. Chawiy lel, pamwipulau kudi Herod, Yesu kalondap chom. (Luka 23:8, 9) Yisu yivud, kushakam zoong uding mutapu uwamp wa kwakul ku yipul yikash. (Jinsw. 26:4; Mul. 3:1, 7) Chikwau kand, ukutwish kujingunin chilik cha ukashinsh wa muntu upwitina yitongijok yend pa yitiyij yey—chilakej, yitiyij yisambidina piur pa masandj—ap anch muntu wasambish ku kusaal. (1 Pita 4:4) Anch chidi mwamu, chifanyidin kumurumbul Bibil nawamp. Chiwapinap kwov wom. Pakwez chisu chawonsu ikal ‘wirijekina chakwel kumwakul.’—1 Pita 3:15.
14. Ov, mutapu ik ukutwisha kupandakan yipwichik ya arund ney nich ukaliweny mu mikadil yimwing?
14 Yisu yimwing, ukutwish kupandakan yipwichik. Pakwez, ufanyidin kupakish kusal mwamu nich ukaliweny. Chilakej, anch mbay wa shikol wakubachik chakwel usenda ruwand uletinay, ukutwish kulond anch, “Bwat Najikitish amboku” ni ukutwish wawejinaku anch, “Nitongin anch ey wij nawamp kuna ruwand!” Umen mutapu ukutwisha kupandakan yipwichik? Pa ndond ya kurumburil mulong wak ulikina kuna ruwand, ukumubachikin murund ney kutong mulong wak ndiy usadina mwamu.a
15. Ov, chisu ik chiwapidila kuyichin arund apakishina kukubachik ku uyimp ni mulong wak?
15 Ov, chikwikal nchik chikalap usu usadina yipwichik yidandamen? Anch chidi mwamu chiwapidil kuya kulemp. Anch washakam nau chisu chilemp, ukutwish kusambish kwitiy yilondinau. Chawiy, diokal mu mwikadil winou. Ukutwish kusal mwamu pakad kwiyov anch wakangany kal. Pakwez, chikumekesh anch watwish kal kupandakan mwikadil winou. Usotinap kwikal mudi chom chakusengan nich kudi arund ney, ni usangareshin muchim wa Yehova.—Jinsw. 27:11.
Ikal Nich ‘Yitongijok Yishikina ku Kupit’
16. Ov, mutapu ik yikutwisha yipwichik kudiokal kudi antu amwing alondina anch adi in Kristu?
16 Yisu yikwau, yipwichik ya kwipan mu yisal yiyimp yikutwish kudiokal kudi ansand alondina anch adi atushalapol a Yehova. Chilakej, chom ik ukusala anch washik ku chikumangan chatenchikau kudi muntu kanang ni kupwa wajingunin anch kwikil ap mukurump utakedila yom? Ov, chikwikal nchik anch nsand ulondina anch udi mwin Kristu walet maar ma kulewish ku chikumangan chimwing, kupwa ey ni antu akwau ukwetanyap uvud wa mivu yitiyijinau mulong wa kuna maar minam? Milong yivud yikutwish kukushiken mu ukutwisha kwikal nich kuswir kwa kulondul kom kafumbinau nich Bibil. Mwin Kristu umwing ukweta mivu dikum ni musamban ulondin anch: “Am ni mwancham mband twalika kutal filim wa masaal. Chad, chisak cha antu akwau chashala kutal. Anvajetu atuyukisha mulong twasala mwamu. Pakwez, antu akwau ova ujim mulong twamekesha anch adi antu ayimp.”
17. Piukata kukumangan ku chikumangen, chom ik cha usey chiufanyidina kusal mulong wa kulondul yany ya Nzamb?
17 Mudi kamu mutapu umekeshina yom yiney yashikena kwiur oku, kulondul kom key kafumbinau nich Bibil kukutwish ku kuletin milong. Pakwez dandamen kusal yom yiwija anch yitentamin. Irijeka. Anch uyil ku chikumangan kanang, tongin kurutu pa mutapu ukutwisha kudiokalamu anch yom yidiap mudi mu mutapu uwadia ni kuchingejin. Ansand amwing ovijana ni anvajau anch chiwapidil kutazukijan ku telefon chakwel achirika ku chikumbu pa chisu chiwanyidina. (Kus. 26:4, 5) ‘Yitongijok [yiney] yikat kushiken ku kupit.’—Jinsw. 21:5.
‘Sangar ni Usand Wey’
18, 19. (a) Ov, mulong wak ukutwish kwikal nich kashinsh anch Yehova usotin anch wikala ni musangar? (b) Ov, mutapu ik wovilingay Nzamb piur pa antu arishina ni yipwichik ya arund?
18 Yehova wakutanga nich ukaliweny wa kusanger mwom, ni usotil anch wikala ni musangar. (Tang Mulej 11:9.) Vurik anch yom yivud yikatau kusal arund ney yidi kwau “kusangar mu yitil mu ka chisu kakemp.” (Heb. 11:25) Nzamb wakin usotin anch ey wikala nich yom yijim nakash kupandakanamu yiniya. Ndiy usotil anch wikala ni musangar chikupu. Chawiy lel, piukata kurish nich yoziu ya kusal chom chiwija anch chiyipin ku mes kwa Nzamb, vurik anch chitinay Yehova kudi ey, chidi mulong wa yisakin yey yiwamp nakash mu machuku ma kurutu.
19 Piudia nsand, ufanyidin kwijik anch ap anch ufanyidin kuyisangaresh arund ney, anch pasut mivu yivud, antu avud pakach pau chitwishikin kakezap kuvurik kand ap dijin diey. Pakwez, anch warish nich yipwichik ya arund, Yehova ukuman, ni kakezap kukuvuramen ap kuvuramen kushinshaman kwey. Ndiy ukez kulet “yiyukish yivud ya mitapu ni mitapu yikudiokala mwiur.” (Mal. 3:10) Chikwau kand, ndiy ukez kulet pakad choy spiritu wend utumbila mulong wa ku kuchirishin yom yawonsu yiukutwisha kuburen katat. Mwaning, Yehova ukutwish kukukwash kurish nich yipwichik ya arund ney!
[Dizu didia kwishin kwa paj]
a Tal tablo ulondina anch “ contre la pression du groupe ” mu buku Les jeunes s’interrogent — Réponses pratiques, Volim 2, pa paj wa 132 ni 133.
Ov, Ukuvurik?
• Ov, yipwichik ya arund yikutwish kwikal nich usu ik?
• Ov, mutapu ik ritiy ritukwashin kurish nich yipwichik ya arund?
• Ov, mutapu ik ukutwisha kwirijek chakwel urisha nich yipwichik ya arund?
• Ov, mutapu ik wija anch Yehova ukwatin kushinshaman kwey nich usey?