BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • w12 1/1 map. 8 ​-​ 12
  • In Kristu Akin Aziyidil Ku Dizu Dia Nzamb

Kwikil video ukimbina

Video winou umukimbinap amboku nawamp.

  • In Kristu Akin Aziyidil Ku Dizu Dia Nzamb
  • Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2012
  • Tumitu twa milong
  • MULONG UKASH AUPWISHA
  • KUSHALIJAN KWA PATOK
  • “TIDIKU” NI “YINFANANFAN” YIPAMIN PAKWING
  • “DIZU DIA NZAMB KADIKASINAP MU JIMBWAMBU”
Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2012
w12 1/1 map. 8 ​-​ 12

In Kristu Akin Aziyidil Ku Dizu Dia Nzamb

“Dizu diey diawiy uyakin.”—YOH. 17:17.

1. Kusutil ku yom wamena kal, jimbul chom chimwing cha usey chikatau kulimish chiyisadila Atuman a Yehova ikala ashalijadina ni yisak yikwau ya marelijon.

TONGIN bil piur pa dichuku dia kusambish wambamba mambamb ma usey ni umwing wa Atuman a Yehova. Ov, chom ik uvurikina piur pa mambamb minam? Avud akutwish kwakul anch, ‘Nashimoka pa kuman anch Kaman wasadila Bibil mulong wa kwakul ku yipul yam yawonsu.’ Twasangara mudi ik pa kujingunin rutong ra Nzamb mulong wa divu, chikata kushiken pitukufanga, ni ruchingej ridiaku kurutu mulong wa akatish netu afila kal!

2. Misu mayingish mamwing masadila usangera Bibil?

2 Pakwez, pitwileja nakash, twajingunina anch Bibil ulejen yom yivud kupandakanamu kwakul ku yipul yetu piur pa mwom, rufu, ni piur pa machuku ma kurutu. Tushikedin ku kwijik anch Bibil udi buku wa kusadil nakash pa mangand. Yiyul yend yidi ya chikupu, ni antu ayilondwila nawamp akutakel nawamp ni mwom wa musangar. (Tang Kuseng 1:1-3.) In Kristu akin itiyin kal rawonsu Bibil, kangal “mudi dizu dia muntu, pakwez mudi dizu dia Nzamb.” (1 Tes. 2:13, TMK) Kushinshikin mu wiswimp rusangu ra pasak kukez kumekesh kushalijan kudia pakach pa antu alimishina chakin kamu Dizu dia Nzamb ni akad kudilimish.

MULONG UKASH AUPWISHA

3. Ov, mulong wisu ik wateka uumwing wa chikumangen cha in Kristu cha mu chitot cha kusambish cha mivu mu ubaj, ni chisu chadinga chak?

3 Pa chirung cha mivu 13 yalondulaku kwinyim kwa kumuzizil mwiku Korney Mukamuchid wa kusambish wakad kutwal ku mukand, kwalanka mulong umwing wateka uumwing wa chikumangen cha in Kristu mu ubaj. Akamichid avud itiyija ritiy ra win Kristu. Chipul chading anch, ov, chifanyidin kuyitwal kumukand amakundj kulondulijan nich yishankur ya in Yuda kurutu kwa awiy kwez mulong wa kuyibatish? Chinech chadingap chipul chiswapela kudi in Yuda kwakul. In Yuda adinga ni kulondul Chijil kelap ap kwandam mu chikumbu cha mukamuchid, kumutwishish kwikal ni urund wa chirungul. In Kristu in Yuda ading ayipompata kal nakash mulong wa kulik relijon wau wa kusambish. Ap anch asambisha kuyak Akamichid pakach pau, chinch chading chirumburikin kulet chisambu pakach pa in Yuda ni in Kristu ni kusal anch asambisha kuyifish nich.—Gal. 2:11-14.

4. Ov, anany afanyidina kupwish mulong, ni pa chinech, yipul ik yela kulank mu manangu ma antu atadila?

4 Mu muvu wa 49 C.C., atwimbuy ni amakurump mu Yerusalem in Yuda atwadilau ku mukand ayinau, “ashakama pamwing chakwel ashinshikina mulong winou.” (Mid. 15:6) Yambakena yadingap misamb yakad kwovakan piur pa milad ya yitiyij, pakwez misamb yikash piur pa mafundish kanang. Chitongijok chijim achimekesha ku mitambu yawonsu yaad ya mulong. Ov, rusot ra muntu ipend ap chibachikin cha antu yawiy yatakela pa chisu chinicha? Ov, chafanyina kudi amakurump akweta yisend kulab pa kukwat mupak kushik ni pakez kuwap ku mutambu wau mwikadil wa relijon mu Isarel? Ov, kwovijan kanang kwafanyidina kusadik, ni kwiyingish muntu ni muntu ku mutambu wend ni kuswimp chitongijok chau djat ni pakezau kwovijan?

5. Kukumangan mu Yerusalem mu muvu wa 49 C.C. kwashalijana mu mitapu ik ya usey ni yikumangan ya egliz yasadika kwinyim mu yitot ya mivu?

5 Nlel unou mu yikumangan ya egliz antu akat kulik kuziyil ku yijil ni kubwambwil. Pakwez, ku chikumangan mu Yerusalem, kwadingap kulik kuziyil ku yijil; ni kubwambwil piur pa kutond. Chom chijim, chidi anch awiy ashikena ku kukwat mupak. Ov chinech chela kusalik mutapu ik? Muntu ni muntu wakumangana wiyova ukasikeshinau nakash piur pa chitongijok chend, awonsu aziyila ku Dizu dia Nzamb, ni mifund yiney yitumbila yakwasha chakwel kupwish mulong.—Tang Kuseng 119:97-101.

6, 7. Mutapu ik wasadilau Mifund chakwel kupwish mulong wa kutwal ku mukand?

6 Mufund wa Bibil wakwasha kupwish mulong wading wa Amos 9:11, 12. Mudi mwafundau mu Midimu 15:16, 17, tutangin anch: “Am nikez kachirik, Nikez katung kand chikumbu cha David chawa kal; Nikez katung kand yikunku ya mankuru mau, Nikez kayimik kand, chakwel antu avud ashadilap amusota Mwant [Yehova], ni michid yawonsu yikat kutazukau mu dijin diam.”

7 ‘Pakwez chingel,’ muntu kanang ukutwish kulond anch, ‘mufund winou ulondilap anch chidingap chiswiridina kudi Akamichid in ritiy kuya ku mukand.’ Chakin kamu; pakwez, in Kristu in Yuda ela kwikal nich chitongijok chinech. Kadingap ni kuyiman Akamichid aya kumukand mudi ‘antu a mangand’ pakwez mudi akadivar. (Kub. 12:48, 49) Chilakej, kulondulijan ni La Bible d’Alexandrie, dikarumun dia Septante, tutangin Ester 8:17 anch: “Pakach pa antu in ngand, amwing ikarumuna kwikal in Yuda”. Chawiy lel, pasambela Mifund kulond anch awiy ashalaku a chikumbu cha Isarel (in Yuda ni antu akarumuka ikal in Yuda kusutil ku kuyitwal ku mukand) pamwing nich “antu a michid yawonsu” (Akamichid akad kutwal ku mukand) akwikal antu amwing mulong wa dijin dia Nzamb, rusangu riner rading rovikena. Chadingap chiswiridina kudi Akamichid asota kwikal in Kristu kuyitwal ku mukand.

8. Ov, kukapuk kwading nich mudimu ik mu chiyul chakwatau?

8 Dizu dia Nzamb ni mwiku wend uyitakedil in Kristu a kashinsh inay chakwel ‘kwovijan awonsu.” (Mid. 15:25) Ap anch chiyul chinech chela kuyiletin chakin kamu in Kristu in Yuda rupompat rikash, antu in ritiy apana ukwash wau sens ku chiyul chimedina pa Bibil.—Mid. 16:4, 5.

KUSHALIJAN KWA PATOK

9. Mulong ik umwing wa usey washikija ku kwijond kwa difukwil diakin, ni malejan ik ma usey mikala kurutu?

9 Kambuy Paul wasambela kulond anch kupwa kwa rufu ra atwimbuy, ritiy ra in Kristu akurijondish nich malejan ma makasu. (Tang 2 Tesalonik 2:3, 7.) Pakach pa antu akulika kulondul “malejan makin” pading amwing adinga nich yisend ya pakampwil. (2 Tim. 4:3) Paul wayibabesha amakurump a pa chirung chend anch: “Mukach mwa chisak chen mukez kwikal antu amwing akez kulond yom ya makasu, mulong wa kuyirumburil in kwitiyij chakwel ayikakil ku mutambu wau.” (Mid. 20:30) Buku The New Encyclopædia Britannica ulejen chom chijim chashikija ku kuyipish mutapu wa kutong anch: “In Kristu adinga ilejina mu chilik kanang filozofi wa in Grek asambisha kwov maswir ma kumekesh ritiy rau mu mazu mau, mulong wa kusangaresh kwa manangu mau ayinau ni mulong wa kulejan malejan ma apagan.” Mafundish ma usey madinga ni kuyirumbangesh apagan mading matadila untu wa Yesu Kristu. Bibil umutazukin anch Mwan a Nzamb; in kukatish filozofi wa in Grek akasikeshina kamu kulond anch udi Nzamb.

10. Mutapu ik wapwishau mulong utadila untu wa Kristu?

10 Mulong winou awisambina mu yikumangan yivud ya egliz. Mulong winou ela kuupwish swa anch in kukumangan ading ni kusend nich usey Mukand wa Nzamb, pakwez avud kasalap mwamu. Chakin kamu, avud ading ni yitongijok ya makasu ap kurutu kwa kushik ku yikumangan, ni adiokalamu adandamedina mu yitongijok yau yikash kupandakanamu pa kusambish. Yany ni yafundau yadiokala mu yikumangan yiney yading yikasiken ap kulondulijan ni Mukand wa Nzamb.

11. Ov, usey wa mutapu ik winkishau ku chitazukinau anch Tatuku wa Egliz?

11 Ov, mulong wak kashinshikinap Mukand wa Nzamb kachom ni kachom? Mwin kwilej Charles Freeman wayakula anch antu adinga itiyijin anch Yesu udi Nzamb “amana anch chikasiken kulik mazu mavud ma Yesu mamekeshina anch ading amupandakenamu kujimb kudi Nzamb Tatuku.” Mudi chibudikin, dikarumun dia egliz ni yitiyij ya antu ayiteka pa ndond pa Rusangu Ruwamp. Nlel unou, amakurump a relijon ateka mud ik piur nakash chitazukinau anch Tatuku wa Egliz pa ndond ya Dizu dia Nzamb! Anch wisambidinap kal piur pa malejan ma Usatu ni mwin kwilej wa ku seminer, chakin kamu wajingunina chinech.

12. Mwant wikala nich chibachikin ik chiyimp?

12 Chikunku cha usey cha pakampwil cha misamb mu yikumangan yiney kwading kwiyandjikamu kwa mwant wa in Rom. Pa chinech, Mulej Richard E. Rubenstein wafunda piur pa Chikumangan cha Nicée anch: “Constantin wayikwasha ni kuyipitish [amakurump a egliz] kupandakanamu ni yadingau ni kutong. Mu muvu umwing kusu, mwant musu wachirisha ap kutunguril chakin kamu yikumbu yau ya Nzamb, wayichirishina midimu yau ni katumb kayitambulau . . . Wayinkisha amakurump a Kristendom yisend yadinga pakusambish ya in kupesh apagan.” Mudi chibudikin, “Constantin wading pa ndond ya usu nakash chakwel kubachik—pamwing ap kulond—mutapu ufanyidina kusal ku Nicée.” Charles Freeman uwejidinaku anch: “Yashikena kwinsambishil yimeken katat anch mwant ufanyidin kukwash kangal kusu mulong kukasikesh egliz pakwez chakwel kwikal nich usu pa malejan.”—Tang Jakobu 4:4.

13. Ov, utongin, anch yom ik yayibachika antakel a maegliz ma mu yitot ya mivu ya kwinyim kuvuramen mulad wa kulejan wa Bibil?

13 Ap anch antakel a egliz achimen kwikal chikasikena kujingunin untu wa Yesu Kristu, antu avud kakwetap mulong winou. Mulong kadingap atila michim yau ku kutek mu masakosh mau or wa mwant ap kuwejinaku ku midimu yau mu egliz, awiy atwisha kuman yom mu mutapu ufanyidina nakash, kwambatan nich Mukand wa Nzamb. Ni awiy asala mwamu kusutil ku rusangu rawonsu. Grégoire wa ku Nysse, mwin kwilej teoloji wa pa chisu chinicha, wafunda mazu minam ma maswimbu pantaliken ni antu anch: “Kudjik in kulandish, in kuswimp nfalang, ni in kwisak awonsu adi in kwilej teoloji. Anch wipul usey wa nfalang jey, afilozof amwing akurumburil kushalijan kudia pakach pa Mwan ni Tatuku. Anch wipul usey wa dibot, chakul chey chikwikal anch Tatuku udi mujim nakash kumupandakanamu Mwan. Anch usotil kwijik anch udi piswimp ni kowal, akukulej anch Mwan wikalaku pakad kumutang.” Mwaning, chinyim ni yid ya egliz, antu avud akasikesha yitongijok yau nich kusadil Dizu dia Nzamb. Grégoire ni arund nend asala nawamp mud ik pa kuyitesh!

“TIDIKU” NI “YINFANANFAN” YIPAMIN PAKWING

14. Ov, mulong wak tukutwisha kulond anch kwadinga chisu chawonsu in Kristu akin azizidilau many pa divu kusambish pa chitot cha kusambish cha mivu ni kuya kurutu?

14 Mu chishimushimu chimwing, Yesu walejana anch kusambish mu chitot chakusambish kuya ni kurutu, kukwikal chisu chawonsu in Kristu akin azizidilau many pa divu. Wayisikeja ni “tidiku” ukunyinau mukach mwa “yinfananfan.” (Mat. 13:30) Chakin kamu, tukutwishap kulond nich kashinsh anch antu ap chisak kanang awiy adinga ku mutambu wa tidiku wa azizidilau many, pakwez tukutwish kulond chakin anch kwading yisu yawonsu antu achidija Dizu dia Nzamb nich mushiku ni alejana patok malejan ma egliz makad kudiokal mu mukand wa Nzamb. El amboku tushinshikinany yilikej yikemp.

15, 16. Jimbul ant amwing amekesha kalimish mulong wa Dizu dia Nzamb.

15 Arshevek Agobard wa mu musumb wa Lyon, mu France (779-840 C.C.), wafisha nich patok kwifukwil kwa yirumbidij, ni mijikit ni yisal ya egliz yakad kukwatijan ni Bibil. Umwing wa pa chirungu chend Evek Claudius, niyend walika yisal kanang ya egliz ni walika malembil ma atumbila ni kwifukwil mafup ma antu afa kal. Mu chitot cha 11 cha mivu, Mukurump wa Adiakre Bérenger wa ku Tour, mu France, amwopata mulong walika mafundish ma Katolik ma transsubstantiation. Wajingunina anch Bibil upandakenamu yitiyij ya egliz.

16 Mu chitot cha 12 cha mivu kwamekana kwez kwa antu aad akatishina uyakin wa Bibil, Pierre wa ku Bruys ni Henri wa ku Lausanne. Pierre walika mudimu wa win kupesh mulong katwishap kwambatanish nich Mifund ya Bibil mafundish ma Katolik ma ubatish wa an akemp, ma transsubstantiation, ma kulembil mulong wa afu, ni ma kwifukwil dikurus. Mu muvu wa 1140, Pierre amujipa mulong wa yitiyij yend. Henri, mwin kupesh, walejana patok yisal yiyimp ya mu egliz pamwing ni mitambu kanang yakad kwovijan nich Bibil ya mijikit ya mu egliz. Amukwata mu muvu wa 1148 ni wasutish mivu yend yawonsu yashalaku mu rukan.

17. Ov yom ik ya usey yasalay Waldo ni in kumulondul end?

17 Piswimp ni chisu chamoshau mwom Pierre wa ku Bruys mulong wa kukapul kufish nich egliz, kwavadika muntu umwing ukeza kwinyim kwikal nich usu ukash piur pa kupalangesh uyakin wa Bibil. Dijin diend diading Valdès, ap Waldo.a Chinyim nenday Pierre wa ku Bruys ni Henri wa ku Lausanne, wading muntu wipanina mu milong ya egliz, pakwez wading nich kalimish nakash ka Dizu dia Nzamb ni warijeka chakwel kukarumun tuyikunku twa Bibil mu ridim rilondinau kudi antu avud kurul ni kwingangel kwa France. Amwing kasangerap kutesh rusangu ra Bibil mu rudim rau chawiy asha niyau yom yau ni apana mwom wau chakwel kulejan uyakin wa Bibil pamwing ni akwau. Egliz wamana chinech kwikal chivundangeshina nakash. Mu muvu wa 1184 amakundj ni amband in mushiku, atazukau kwinyim anch vaudois, ayopata mu egliz kudiay pape ni kuyopat ku yikumbu yau kudi amakurump a ma egliz. Chisal chinech chakwasha chakin kamu ku kupalangesh uruu wa Bibil kwi ndond jikwau. Kupwa, in kumulondul Waldo, Pierre wa ku Bruys, ni Henri wa ku Lausanne pamwing in ntand akwau atwishika kumekan kwi ndond jivud mwi Mputu. In kuchidij akwau a uyakin wa Bibil alanka mu chitot cha mivu chalondula: John Wycliffe (1330-1384), William Tyndale (1494-1536), Henry Grew (1781-1862), ni George Storrs (1796-1879).

“DIZU DIA NZAMB KADIKASINAP MU JIMBWAMBU”

18. Rumburil piur pa mulad wa dilejan dia Bibil wasadilau kudi in kwilej a Bibil akin mu chitot cha 19 cha mivu ni mulong wak wading wa ukwash.

18 Usu utwishinau kusal akankuny a uyakin wa Bibil ukangeny kwimik kuya kurutu kwau. Mu 2 Timote 2:9 alondin anch: “dizu dia Nzamb kadikasinap mu jimbwambu.” Mu muvu wa 1870 chirund cha in kwilej Bibil akin asambisha kukimb uyakin. Wisu mulad wau wa kwilej? Muntu kanang ukutwish kwipul mwamu. Akez kwisambin chipul ech. Akukimb maverse mawonsu makwatikena nich dinans dined, ni kupwa, anch asanger kulondulijan nich maverse minam, akushiken kukukwat chiyul chau ni kuchifund. Ov chikukasikeshinap pa kwijik anch mud atwimbuy ni amakurump a pa chitot cha kusambish, amakundj inay ashinshamena, “angaketu muspiritu” a kwinsudiel kwa muvu wa 1800, ading akasikeshin chakwel kujamish yitiyij yau mu Dizu dia Nzamb?

19. Wisu mufund wa muvu wa 2012, ni mulong wak udi ufanyidina?

19 Bibil ndiy mufulandal wa yitiyij yetu nlel. Nich chinech mu manangu, Chisak Chitakedila cha Atuman a Yehova chatondin kwikal mufund wetu wa muvu wa 2012 mazu minam makin ma Yesu anch: “Dizu diey diawiy uyakin.” (Yoh. 17:17) Mulong muntu mwawonsu uswiridina kwitapil dilau dia Nzamb ufanyidin kwendil mu uyakin, tudandamenany kusal usu amboku etwawonsu chakwel kwikal atakedilau kudi Dizu dia Nzamb.

[Dizu didia Kwishin kwa paj]

a Valdès amutazukanga yisu yimwing anch Pierre Valdès ap Waldo, pakwez dijin diend diakusambish kakutwishap kudilejan.

SHINSHIKIN PA MANANS MINAM:

․․․․․

Ov, mutapu ik ading akat kukumangan mu Yerusalem mu muvu wa 49 C.C. chinyim ni kukumangan kwa yisak ya ma egliz?

․․․․․

Antu ik amwing adinga in kuchidij akash a Dizu dia Nzamb mu chirung cha Moyen Âge?

․․․․․

Mulad ik wa dilejan dia Bibil wasadilau kudi in Kristu ashinshamena kwinsudiel kwa muvu wa 1800, ni mulong wak wading wa ukwash?

[Tablo wa jinsangu udia pa paj wa 12]

Mufund wetu wa muvu wa 2012: “Dizu diey diawiy uyakin.”—Yoh. 17:17

[Chipich chidia pa paj wa 11]

Waldo

[Chipich chidia pa paj wa 11]

Wycliffe

[Chipich chidia pa paj wa 11]

Tyndale

[Chipich chidia pa paj wa 11]

Grew

[Chipich chidia pa paj wa 11]

Storrs

    Mikand ya Uruund (1999-2025)
    Budik
    Andam
    • Uruund
    • Kwangan
    • Yom ukatina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbil ja Kusadin
    • Mbil ja Ujindj
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Andam
    Kwangan