Mintlhamuxelo Ya Xibukwana Xa Ntlhanganu Wa Wutomi Ni Wutizreli Byezru

3-9 KA AGOXTO

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | EKSODA 13-14

“N’wi Nga Txhaveni, Yimani, Mi Vona Huluxu Dzra Yehovha”

Sentinela 01/02/2013 p. 4 § 3

Moxe​—Wanuna Wa Lipfumelo

Swi nga ha yentxaka Moxe a a nga swi tivi leswaku Xikwembu Nkulukumba a li kusuhi ni ku yava mati ya lwandle dzra libungu kutani va-Israyele va kuma ndlela ya ku khaluta kutani va huluka. Nambitanu Moxe a a kholwiseka leswaku Nkulukumba a ta yentxa xa ku kazri kuva a sizrelela vhanu vakwe. Nakone a a djula leswaku va-Israyele kulobye va va ni ku dumba loku fanaka. Bibele dzri li: ‘Moxe a ku ku vhanu: N’wi nga txhaveni, yimani, mi vona huluxu dzra Yehovha ledzri a taka n’wi yentxela dzrone namunhla.’ (Eksoda 14:13) Xana Moxe a swi kotile ku tiyisa lipfumelelo dzra vamakwavu? Nakunene, a swi kotile. Hi swi tiva hikusa Bibele dzri li: ‘Hi ku pfumela, va wela lwandle dzra libungu swanga hi lomu ku womiki.’ (Ba-Heberu 11:29) Lipfumelo dzra Moxe a dzri pfunanga yene ntsena kambe dzri pfune ni hinkwavu lava va swi voniki leswaku i wutlhazri ku va ni lipfumelo ka Yehovha.

Sentinela 09/2018 p. 26 § 13

Lwe Wa Ntamu Hinkwawu Ni Lwe A Yanakanyelanaka

Dondzra Eksoda 14:19-22. Tiyanakanye u li mun’we wa va-Israyele. Va-Egipta va ku hlongolisa kambe a mahlweni kwaku u vona lwandle dzra libungu. A wu na ka ku ya kone. Kutani u vona Yehovha a sungula ku tizra. A susa tlavi ledzri a dzri yima malweni kwenu kutani a dzri yisa nstrhaku kutani dzri sivela va-Egipta ku mi vona, va va ka tlhelo ledzri dzre ke mphu! Hi hlolana, wene, ndangu waku swifuyo swenu kun’we ni va-Israyele vambeni mi va ka mbangu lowu we ke baa! Kutani u vona Moxe a tlakuxaka voko dzrakwe henhla ka lwandle kutani a yava mati hi le makazri kutani ku voneka ndlela. Kutani hinkwenu mi tsremakanya lwandle hi ndlela leyi hlelekiki. U sungula ku hlamala hi ku vona leswaku a ku na ntsrokolo mfuzri a ku zretemuki, a misava mi womile. Nambi lava fambaka hi ku nana va tsremakanye lwandle na va sizrelelekile.

Sentinela 15/03/2009 p. 7 §§ 2-3

U Nga Txhuke U Dzrivala Yehovha

Va-Israyele hinkwavu va ye tlhasa mpolwa na va-Egipta va ha zama ku lulamisa mimovha yavu ya yimpi. Kutani Moxe a tlakuxela voko dzrakwe henhla ka lwandle dzra libungu. Hi nkama lowo Yehovha a yentxe kuva mati ma buyela mbangwini wa wone. Mati lama bindzraka ma-milhões wa ma-Tonelada ma khupumete Faro ni makhandzra yakwe, va va va fa hinkwavu. Kutani va-Israyele va hulukisa xiswoswo!​—Eks 14:26-28; Ps 136:13-15.

Madzrungula ya xiyentxakalu lexi ma yentxe leswaku matiko ya vavundzramani ya va-Egipta ma txhava. (Eks 15:14-16) Ntsrhaku ka 40 wa malembe, Rahabi wansati wa Yeriko a byele vavanuna vabidzri va va-Israyele a ku: ‘A ntxhavu wenu wu hi welile henhla, . . . hikuva hi swi yingelile leswi Yehovha a n’wi pswhiselisiki xiswone a mahlweni kwenu a mati ya Lwandle ledzra Libungu loko n’wi huma a Egipta.’ (Yš 2:9, 10) Nambi matiko ya vahedeni a ma zanga ma dzrivala ndlela leyi Yehovha a huluxiki vhanu vakwe ha yone. Swe dla leswaku va-Israyele a va ni swivangelo swinyingi swa kuva va nga mu dzrivali Yehovha.

Djulisisa Tindzralama Ta Moya

Perspicaz vol-2 p. 51 § 11

Switaratu

Ku sukela minkameni ya khale switaratu leswikulu ni leswitsrongo, ku patsra ni tindlela ta lisima a ti tizrisiwa hi va n’wamabindzru, a ti tlhavinyeta madoropa ni mimbangu yimbeni ya Palestina. (Tin 20:17-19; 21:21, 22; 22:5, 21-23; Yš 2:22; Abaṭ 21:19; 1Sa 6:9, 12; 13:17, 18; vona ESTRADA REAL.) A ndlela leyi a yi tekiwa yi li yikulu a yi suka hi Egipta yi ya ka madoropa ya Filistiya wa le Gaza ni le Ashkelon yi djika hi le n’walungu na yi kongoma a Megido. A yi famba yi ya tlhasa a Hazor a n’walungu wa nambu wa Galileya ntsrhaku yi famba ku ya tlhasa a Damasku. Loko u kongoma a tikweni dzra xidumbiso na u sukela Egipta, a ndlela ya ku tsrema a a li loko u famba hi Filistiya. Kambe hi wunene Yehovha a fambise va-Israyele hi ndlela yimbeni akuva va nga hetiwi ntamu hi nhlaselo wa va-Filista.​—Eks 13:17.

Perspicaz vol-2 p. 77 §§ 5-6

Liyendzro Dzra Va-Israyele

A ve tlhelo dzrini dzra Lwandle dzra Libungu ledzri yaviwiki kuva va-Israyele va tsremakanya?

Kutani swa xiyeka leswaku ntsrhaku ka ku tlhasa ka xiyenge xa wubidzri xa liyendzro dzravu na va le Ethami ‘a ntsremanwini wa hula’, Xikwembu Nkulukumba a lelete Moxe akuva va ‘ndzruluka va ya dzima mintsronga a mahlweni ka Pi-Hakhirot a makazri ka . . . nambu’. A ku djikadjika loku a ku ta yentxa Faro a pimisa leswaku va-Israyele va ‘lahlekile a nhoveni’. (Eks 13:20; 14:1-3) A tintlhazri leti seketelaka leswaku va nga va na va tlhele hi ndlela ya el-Haj tihlaya leswaku zritu dzra xiheberu ledzri liki ‘ku ndzruluka’ a dzri tlhamuxeli ku ‘djika’ ntsena kambe dzri tlhela dzri tlhamuxela ku tlhelela ntsrhaku. Va dzringanyeta leswaku loko va tlhase a n’walungu wa Tiva dzra Suez, va-Israyele va tlhelele ntsrhaku va kongoma tlhelo dzra le wuxeni dzra Jebel Ataqah, ku nga tinhava leti nga mpeladambu wa nkinga wa Tiva. Mawakawaka ya vhanu va ku fana ni leswi va-Israyele a va li xiswone a nha va nga yi kumanga ndlela ya hombe ya ku huma hi ku kahlula na kasi va hlongolisiwa ku sukela a n’walungu na lwandle dzri va pfalela ndlela.

A xihena xa xiyuda xa dzana dzra ku sungula xi kombisa mavonela lama yelanaka ni mufoto lowu. (Vona PI-HAIROTE.) Nambitanu a xa lisima hi leswaku a xiyimu lexi xi yelana ni lexi nga ka Bibele hi ku kongoma, ku hambana ni leswi hlayiwaka hi tintlhazri ni vhanu. (Eks 14:9-16) Swi tikomba ingiki a ku tsremakanya loku ku yantxeke kule ni wugamu bya Tiva dzra Lwandle dzra Libungu akuva a khandzra dzra Faro dzri nga djiki hi tiva dzra lwandle dzri ya kuma va-Israyele hi tlhelo ledzrin’wana hi ku nabyala.​—Eks 14:22, 23.

10-16 KA AGOXTO

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | EKSODA 15-16

“Dzrumisa Yehovha Hi Lisimu”

Sentinela 15/10/1995 p. 11 § 11

¹¹ Hi ku va Yehovha a suvise makhandzra ya va-Egipta, a titlakuxile ka vagandzreli vakwe ni ku yentxa ka leswaku vito dzrakwe dzri tiviwa. (Yehošua 2:9, 10; 4:23, 24) Nakunene a vito dzrakwe dzri tlakuxiwile a henhla ka swikwembu hinkwaswu swa madzrimi swa Egipta, leswi geke na ntamu, leswi nga hluleka ku huluxa vagandzreli va swone. Kuva va-Egipta va dumbeli ka swikwembu, mhunu, matlhazri ya yimpi swi va bavelile. (Amapsalma 146:3) A swi hi hlamalisi leswi va-Israyele va susumetelekiki ku yimbelelela Yehovha lisimu dzra swidzrumiso, Xikwembu Nkulukumba lwa hanyaka lwa nga ni ntamu wa ku huluxa vhanu vakwe.

Sentinela 15/10/1995 pp. 11-12 §§ 15-16

Ha Yini Hi Fanela Ku Txhava Xikwembu Nkulukumba Wa Xihlayelamfuzri?

Loko a hi huluxiwe kun’we na Moxe, a swi ganaganekise leswaku a hi ta susumeteleka ku yimbelela hi ku: ‘I mani lweyi wa nga ha wene, Yehovha, a makazri ka swikwembu? I mani wa nga ha wene, lwe wa ku dzruma a wuhlawulekini, lwa txhavisekaka hi swi dzrumiso, u yentxiki mahlolana?’ (Eksoda 15:11) Ntsrhaku ka xiyentxakalu lexi, mazritu lawa ma phindaphindiwe hi malembe ya ku tala. Ka buku dzra wugamu dzra Bibele, mupostola Yohane a vulavule hi ntlawa wa malandzra lama totiwiki ni ya ku dumbeka ya Xikwembu Nkulukumba a ku: ‘Va yimbelela lisimu dzra Moxe, nandzra wa Xikwembu Nkulukumba, ni lisimu la Hambana.’ Hi dzrini lisimu dzra kone?’ I mikulu, ma hlamalisa, a mintizro yaku, Hosi Xikwembu Nkulukumba wa Ntamu Hinkwawu! Ti lulamile, i tinene, a tindlela taku, we Hosi ya matiko. I mani lwa nga tiki ku txhava, we Hosi; hi mani lwa nga tiki dzrumisa vito dzraku xana, leswi a ka ku va wene ntsena lwe wa ku xwenga?’​—Apfuletelo 15:2-4.

Ni namunhla ku ni lava hlawuliki ku gandzrela Yehovha Xikwembu Nkulukumba ku nga li ntsena hi ku nyonxisiwa hi mintizro ya mavoko yakwe, kambe ni hi milawu yakwe. Vhanu a misaveni hinkwayu va tsrhunxiwile hi tlhelo dzra moya, va tsravuxiwa ka misava leyi ntxhimiki hi ku pfumela ni ku hanya hi milawu leyi lulamiki ya Xikwembu Nkulukumba. Lembe ni lembe makhulukhulu ya vhanu va huma a misaveni leyi ntxhimiki va khitikanela ka nhlengeletanu ya Yehovha leyi nga ni vhanu lavanene ni lava basiki. Ku nga li khale, ntsrhaku ka loko Yehovha a yavanyise wukhongoti bya madzrimi kun’we ni misava leyi ya ku biha, vhanu lava hinkwavu va ta hanya hi la ku nga helikiki a misaveni leyimpshwa ya ku lulama.

Perspicaz vol-3 p. 47 § 4

Wunanga

Wunaga byinyingi a Israyele a byi talisa ku hambiwa hi mintlawa, ku nga va ntlawa kumbe mhunu mun’we a sungulaka kutani lavan’wana va va yamukela. Leswo a Bibeleni swi vitaniwa ‘ku yangula’. (Eks 15:21; 1Sa 18:6, 7) Yentxela ledzri dzri tizrisiwile ka man’we ya amapsalma, ya ku fana ni Amapsalma 136. Hinkwaswu leswi hlayiwiki hi mintlawa leyibidzri ya swidzrumiso, a nkameni wa Nehemiya, a ku nyiketeliweni ka lihlampfu dzra Yerusalema, swi komba leswaku a va yimbelela hi muxaka lowu fanaka.​—Neh 12:31, 38, 40-42; vona CÂNTICO.

Perspicaz vol-3 p. 339 § 5

Muprofeta Wa Xisati

Miriyamu i wansati wa ku sungula a vitaniwaka muprofeta a Bibeleni. Swi nga yentxeka Xikwembu Nkulukumba a tizrise yene akuva a hlaya dzrungula dzra ku kazri hi ku tizrisa tinsimu. (Eks 15:20, 21) Xileswo, Miriyamu na Aroni va te ku Moxe: ‘Xana [Yehovha] a nga vulavulanga na hine na?’ (Tin 12:2) Yehovha ha byakwe, hi ku tizrisa muprofeta Mika, a hlaye leswaku a zrume ‘Moxe, Aroni na Miriyamu’ akuva va zrangela va-Israele va va humesa Egipta. (Mik 6:4) Nambi leswi Miriyamu a viki ni ndjombo ya ku tizrisiwa swanga muprofeta wa Yehovha, ntizrisanu wakwe ni Xikwembu Nkulukumba a wule ka xiyimu xa le hansi loko wu pimanisiwa ni wa makwavu Moxe. Loko a tsrhike ku tibeka mbangwini wakwe a khatisiwile hi Yehovha.—Tin 12:1-15.

Djulisisa Tindzralama Ta Moya

Sentinela 01/09/2011 p. 14 §§ 1-4

A Wu Swi Tiva?

Ha yini Xikwembu Nkulukumba a hlawule ku wundla va-Israyele hi Tinkungu a huleni?

Ntsrhaku ka loko va-Israyele va hume a Egipta, Xikwembu Nkulukumba a va phamele nyama ya tinkungu hi ntalu.​—Eksoda 16:13; Atinhlayo 11:31.

Tinkungu i tinyenyana leti nga ni 18cm hi ku leha nakone ti bindzra kolomu ka 100g. Ti talisa ku wundla mapfinya ya tone a mpeladambu wa Ásia ni le Europa. Hi wuxika ti zruzra ti ya n’walungu wa África ni le Arábia. Hi nkama wa ku zruzra ntlawa wunyingi wa tinkungu wu tsremakanya wuxa bya lwandle dzra Mediterânio kutani ti hahela xihlaleni xa Sinayi.

Hi ku ya hi Novo Dicionário Bíblico Westminster, tinkungu “ti haha hi ku kahlula swi phela, ti kongoma lani moya wu yaka kone, kambe loko moya wu txintxa kumbe tinyanyana ti kazrala hi leswi ti hahiki nkama wa ku leha, tinyenyana tinyingi ti phatsrama hansi, lani ti tlhasaka ti yetlela.” Na ti nge si ya mahlweni ni liyendzro, ti fanela ku wisa nkama wa ku dzringana siku kumbe masiku mabidzri, lani vahloti va kotaka ku ti phasa hi ku nabyala. A ku sunguleni ka dzana dzra wu 20 a tiko dzra Egipta a dzri xavisela matiko mambeni tinkungu ta kolomu ka 3.000.000 lembe ni lembe kuva va da.

Makhambi mabidzri lawa va-Israyele va phameliwiki tinkungu a a li Malanga. Nambi leswi nkama ni nkama tinkungu a ti haha a sinayi hi nkama wolowo, i Yehovha lweyi a yentxiki leswaku ku hunga mheho leyi yentxiki leswaku tinyanyana leto ti wela mbangwini lowu va-Israyele a va gove ka wone.​—Atinhlayo 11:31.

Sentinela 15/01/2006 p. 31 § 3

Swivutiso Swa Vadondzri

Ntsrhakunyana ka ku ntsrhunxiwa kwavu a Egipta, va-Israyele va sungule ku ngurangura hi mhaka ya swakuda. Xileswo Yehovha a va nyike mana. (Eksoda 12:17, 18; 16:1-5) Hi nkama wolowo Moxe a lelete Aroni a ku: ‘Teka hlembeto, u behela ku yone mana ledzra ku tata omer, u yi bekisa malhweni ka Yehovha, yi bekiseliwa tinxaka tenu.’ Dzri tlhela dzri ku: ‘’ Aroni a ku yi beka mahlweni ka wumboni [mbangu lowu hlayisekiki wa ku bekisa matsralwa ya lisima], yi bekisiwa.’ (Eksoda 16:33, 34) Nambi leswi hi nkama lowo Aroni a txheliki mana a nhlembetweni, yene a yi beki ntsena ntsrhaku ka loko Moxe a hambe a areka ava a beka swiphephezrele ku dzrone.

17-23 KA AGOXTO

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | EKSODA 17-18

“Wanuna Lwa Titsrongahataka A Wupfisa Ni Ku Nyika Vambeni Mintizro”

Sentinela 01/02/2013 p. 6 § 2

Moxe​—Wanuna Lwa Nga Ni Lizrandzru

Moxe a kombisi lizrandzru ka va-Israyele kulobye. Va-Israyele a va swi tiva leswaku Yehovha a a tizrisa Moxe akuva a va kongomisa, xileswo a va ya ka Moxe akuva a ya va tlhantlhela timhaka. Hi dondzra leswi: ‘A vhanu va yima ku Moxe a ku sukela a mixweni ku kota ku ya tlhasa madambyeni’. (Eksoda 18:13-16) Yanakanya ndlela leyi Moxe swi nga ha vaka swi mu kazralise ha yone ku va a heta mawora ni mawora na ali kazri a yingiseta va-Israyele loko va mu byela swikazratu swavu! Nambitanu, Moxe a swi mu nyonxisa ku pfuna vamakwavu lava a a va zrandzra.

Sentinela 01/11/2003 p. 6 § 2

Ku Dumba Vambeni Swi Hi Tisela Ku Nyonxa

Na va nga sanga na bekiwa, vavanuna lava va kombise mahanyela ya wukhongoti lama yentxiki leswaku va dumbiwa. A va ni mintizro leyi kombaka leswaku va txhava Xikwembu Nkulukumba, a va bekela muvumbi xihluwa lexikulu nakone a va txhava ku mu khunguvanyisa. Vavanuna lava a va tiviwa swanga lava tikazratelaka ku hanya hi milawu ya Xikwembu Nkulukumba. Nakone a va nge ti tizrisa wulawuli hi ndlela leyi nga lulamangakiki hikusa a va venga ku bindzrula hi ndlela leyi nga lulamangakiki. A va nga ti tizrisa wulawuli byavu hi ndlela leyi hoxekiki akuva va tipfuna, va pfuna maxaka kumbe vanghanu vavu.

Sentinela 15/05/2002 p. 25 § 5

Lava Va Ku Lulama Va Kongomisiwa Hi Wudumbeki

Moxe a a dzringanisela a tlhela a titsrongahata. Loko ku lulamisa timhaka swi ya swi mu kazralisa, Yetro a mu nyike mavonela lawa ma pfunaka. A mu byeli leswaku a a fanela ku yavelana mintizro yimbeni ni vavanuna lava fanelekaka. Moxe a swi vonile leswaku hakunene swa mu kazralisa, hi wutlhazri a yamukele mavonela ya mukon’wana wakwe. (Eksoda 18:17-26; Atinhlayo 12:3) Mhunu lwa titsrogahataka a swi mu bindzreli ku yavelana ni vambeni a wutiyanguleli, mfuzri a nga txhavi leswaku hi ndlela ya kukazri a nga ha txhuka a lahlekeliwa hi wulawuli loko o yavelana wutiyanguleli ni vavanuna van’wana lava fanelekaka. (Atinhlayo 11:16, 17, 26-29) Matsrhan’wini ya leswo, a tikazratela ku va pfuna kuva va kula hi tlhelo dzra moya. (1 Timoteo 4:15) Xana a hi fanelanga hi yentxa hi ndlela leyi fanaka?

Djulisisa Tindzralama Ta Moya

Sentinela 09/2016 p. 6 § 14

“A Mavoko Yaku Ma Nga Kazrali”

Aroni na Huri va seketele Moxe hi ku tiyisa mavoko yakwe loko va li yimpini. Hi ndlela leyi fanaka na hine hi nga djula tindlela ta ku seketela ni ku pfuna vambeni. Vamani? Lava kumanaka ni swikazratu hi kola ka ntanga, lava va vabyaka, lava kanetiwaka hi maxaka, lava nga ni xivundzra kumbe lava feliwiki hi vazrandzriwa vavu. Hi nga tiyisa vampswha lava lwisanaka ni nkutxetelo wa ku va ni mahanyela ya ku biha, lava kutxeteliwaka kuva va ‘humelela’ a misaveni leyi hi tlhelo dzra tidondzro kumbe hi tlhelo dzra timali, ni lava kutxeteliwaka ku tidjulela ndhuma. (1Te 3:1-3; 5:11, 14) Loko u li mintlhanganwini, loko u li nsin’wini, loko u le ku fihluleni kumbe loko u vulavula hi telefoni, djula tindlela ta ku kombisa lizrandzru.

Perspicaz vol-1 p. 422 § 10

Cânon

A ku na ku ganaganeka leswaku matsralwa lawa ya Moxe ma huhutiwe hi Xikwembu Nkulukumba, akuva ma nyikela nkongomiso lowu dumbekaka ka wugandzreli bya ku xwenga. Akuva Moxe a va muzrangeli ni mu kongomisi wa va-Israyele a nge tisungulela; phela a ku sunguleni Moxe a yalile xiyavelo lexo. (Eks 3:10, 11; 4:10-14) Ku sungula, Yehovha a tlakuxe Moxe a va a mu nyika ntamu wa ku hamba mahlolana lamakulu lakakuva nambi tinyanga ta Faro ti sindzriseki ku pfumela leswaku leswi Moxe a a swi yentxa a swi pfa ka Xikwembu Nkulukumba. (Eks 4:1-9; 8:16-19) Xileswo, a ku nga li ku zrandzra ka Moxe ku va muvulavuleli kumbe mutsrali. Hi ku landzra nkongomiso wa Xikwembu Nkulukumba, ni hi mpfunu wa Moya wa ku xwenga, a a zranga hi ku vulavula ntsrhaku a tsrala.​—Eks 17:14.

24-30 KA AGOXTO

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | EKSODA 19-20

Sentinela 15/11/1989 p. 6 § 1

“Ndlela Leyi Milawu Ya 10 Yi Ku Khumbaka Ha Yone”

Miyanakanyu ya mune yaku sungula yi kandzrakanya wutiyanguleli hi nga nabyone mahlweni ka Yehovha. 1) Yehovha a ha li Xikwembu Nkulukumba lweyi a djulaka leswaku ku gandzreliwa yene ntsena. (Mattheo 4:10) 2) Hinkwavu lava mu gandzrelaka a va fanelanga va khinsamela swithombe. (1 Yohan 5:21) 3) Hi fanela ku dzri tizrisa ha hombe vito dzra Xikwembu Nkulukumba, hi dzri kombisa xitxhavu, a hi fanelanga hi tlanga ha dzrone. (Yohan 17:26; Ba-le-Roma 10:13) 4) A wutomi byezru hinkwabyu hi fanela ku byi tizrisela mintizro leya ku xwenga. Leswo swi ta hi pfuna kuva hi wisa, kumbe ku ‘nghena ku wiseni’ ka mintizro ya wutiyanakanyi.​—Ba-Heberu 4:9, 10.

Sentinela 15/11/1989 p. 6 §§ 2-3

Ndlela Leyi A Minawu Ya 10 Yi Ku Khumbaka Ha Yone

5) Ku va vana va yingiseta vapswele swi yentxa leswaku ku tama ku va ni wumun’we a ndangwini, ni ku va ni matovoko ya Yehovha. Nawu lowu wa ku sungula lowu wu nga ni xidumbiso wu nyikela dumbu ledzri nyonxisaka ka vana! A hi kuva ‘u va ni ndjombo kumbe swi ku fambela ha hombe’ ntsena, kambe ‘u ta hanya hi nkama lowa ku leha lomu misaveni’. (Ba-le-Efesa 6:1-3) Leswi hi hanyaka a masikwini ya wugamu ka misava leyi ya ku biha, vana lava yingisetaka vani ku lavisela ka ku hanya hi la ku nga helikikiki.​—2 Timoteo 3:1; Yohan 11:26.

Ku zrandzra walikwezru swi ta hi sivela ku va hi mu yentxela swa ku biha swa ku fana ni 6) ku dlaya, 7) wumbuye, 8) ku yiva ni 9) ku lumbeta walikwezru hi wumboni bya ku hemba. (1 Yohan 3:10-12; Ba-Heberu 13:4; Ba-le-Efesa 4:28; Mattheo 5:37; Amaproverbia 6:16-19) A leleto dzra wu 10) ledzri vulavulaka hi ku navela ka ku biha, dzri hi dzrimuxa leswaku Yehovha a yimela leswaku minsusumeto yezru yi va yinene a mahlweni yakwe.​—Amaproverbia 21:2.

Djulisisa Tindzralama Ta Moya

Perspicaz vol-3 p. 488 §§ 3-4

Muprista

Wuprista Bya Wukriste. Yehovha a a dumbise leswaku loko va-Israyele a vo bekisa xipfumelelanu xakwe vone a va ta va ‘mfumu wa vaprista ni tiko dzra ku hlawuleka’ ku Yene. (Eks 19:6) Nambitanu, a wuprista bya lixaka dzra Aroni a byi ta tama byi va kone ku ko ku buya a muprista lwenkulu. (Hb 8:4, 5) Wuprista lebyi a byi ta tama byi va kone ku ya tlhasela wugamu bya xipfumelelanu xa Nawu ni ku sunguliwa ka xipfumelelanu leximpswha. (Hb 7:11-14; 8:6, 7, 13) Mukhandlu lowu a we nyikiwa ntsena va-Israyele akuva va va vaprista va Yehovha ka Mfumu Xikwembu Nkulukumba lowu dumbisiwiki; hi ku famba ka nkama mukhandlu lowu wu nyikiwe ni Vamatiko.​—Min 10:34, 35; 15:14; Ro 10:21.

A hi va-Yuda vangani lava pfumeliki Kriste, leswi yentxe leswaku swizro swa mfumu wa ntshima wa vaprista ni tiko dzra ku hlawuleka swi nga ha humi hile Yuda. (Ro 11:7, 20) Hikola ka ku kala ku dumbeka ka va-Israyele, Xikwembu Nkulukumba a hlaye leswi hi ku tizrisa muprofeta Hoxeya na ka ha sale madzana ya malembe, a te: ‘Leswi wene u yeyisiki a ku tiva, ndzri ta ku yeyisa na wene, u nga ha vi muprista wanga; leswi u dzrivaliki a nawu wa Xikwembu Nkulukumba waku, na Mine ni ta dzrivala a vana vaku.’ (Hš 4:6) Hi la ku fanaka, Yesu a byeli vazrangeli va va-Yuda a ku: ‘A Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba wu ta susiwa ku n’wine, wu ta nyikiwa tiko ledzri taka beka mihandzru lemi fanelaka wone.’ (Mt 21:43) Nambitanu, leswi Yesu Kriste a a li hansi ka Nawu na a ha li la misaveni, a pfumelile leswaku a ka ha tizra wuprista bya Aroni, hi yo mhaka a byeliki lava a va dahiki nhlokonho kuva va ya nyikela magandzrelo ka vaprista.​—Mt 8:4; Mr 1:44; Lk 17:14.

Sentinela 15/03/2004 p. 27 § 1

Nkatsrakanyu Wa Buku Dzra Eksoda

20:5​—Xana Yehovha A ‘Ba Kumbe Ku Khatisa Vana Hi Wusomboloki Bya Vapswele’ Ku Ya Tlhasela Ka Switukulwana Leswi Swa Ha Taka Hi Ndlela Yini? Mun’wana ni mun’wana lweyi a tlhasaka ka ntanga leyi kutani a nga ni wutiyanguleli a yavanyisiwa hi kuya hi ndlela leyi a hlawulaka ku hanya ha yone. Kambe loko va-Israyele va sungule ku gandzrela swikwembu swimbeni, leswo swi tise makhombo ni le ka switukulwana leswi a swa ha li ku teni. Leswi swi yentxi leswaku ni lava ku dumbeka swi va kazratela ku tama va tsrhama na va dumbekile hileswi ku nghenisiwiki swihena swa wukhongoti bya madzrimi a tikweni.

31 KA AGOXTO–6 KA SETEMBRU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | EKSODA 21-22

“Vona Wutomi Hi Ndlela Leyi Yehovha A Byi Vonaka Ha Yone”

Perspicaz vol-2 p. 18 § 1

Ku ba

Mu-Heberu lwa nga ni xikazrawa a a pfumeleliwa kuva a ba xikazrawa xakwe xa wanuna kumbe xa wansati loko xi nga mu yingiseti. Kambe loko xikazrawa a xo fa hi ku va a xi bile a a fanela ku khatisiwa. Kambe loko xikazrawa xo hanya siku dzrin’we kumbe mabidzri ntsrhaku ka loko a xi bile a swi komba leswaku a n’winyi wa xone a a nga na nkongometo wa kuva a xi dlaya. A a ni mfanelo ya ku va a xikhatisa hikusa xikazrawa a a li ‘mali yakwe’. Swa kazrata ku swikholwa leswaku mhunu a nga hohlota mintxhumu yakwe ya lisima kutani a tsrhama Nkangala. Kutani loko xikazrawa xo fa ntsrhaku ka siku dzrin’we kumbe masikunyana ya ku hlawa ntsrhaku ka loko xi biwile, a ku na wumboni bya leswaku xi fe hi kola ka ku biwa kumbe hi xivangelo xin’wana, xileswo loko xikazrawa a xo tama xi hanya siku dzrin’we kumbe mabidzri a n’winyi wa xone a a nga ti khatisiwa.​—Eks 21:20, 21.

Zrandzra Xikwembu Nkulukumba p. 95 § 16

Xana U Bekela Lisima Wutomi Ku Fana Na Xikwembu Nkulukumba?

Wutomi bya vhanu hinkwavu i bya lisima ka Yehovha, nambi bya n’wana lwa nga siki na pswaliwa. A hansi ka Nawu wa Moxe, loko mhunu o phazama a vavisa wansati lwa nga ni khuzri, kutani a n’wana kumbe mamana wa kone a fa, Yehovha afa a teka mhunu lweyo na a ni nandzru wa ku dlaya. Leswi hlayaka leswaku nambi leswi ku viki mphazamu, afa ku dlayiwe mhunu nakone wutomi lebyo afa byi fanela ku dzrihiwa. (Dondzra Eksoda 21:22, 23.) Ka Xikwembu Nkulukumba, n’wana lwa nga siki na pswaliwa i mhunu lwa hanyaka. Leswi u tivaka mhaka leyo, xana u yanakanya leswaku a titwisa kuyini hi ku xixa khuzri? U pimisa leswaku a titwisa kuyini hi swivanana swa ntsrandzra-vahlayi leswi dlayeliwaka makhuzrini lembe ni lembe?

Sentinela 15/04/2010 p. 29 § 4

Yehovha A Djula Leswaku U ‘Hlayiseka U Tlhela U Hanya Ha Hombe’

Swileleto leswo swa Nawu a swi tizra ni le ka swihazri. Loko a homu a yo txhuka yi dlaya mhunu hi ku mu tlhava hi timhondzro, a n’winyi wa yone a a fanela ku yi dlaya akuva vhanu van’wana va sizreleleka. Ku dlayiwa ka homu leyo a ku li ku luza hikusa a nyama ya kone a a nga ti yi da kumbe ku xavisela vambeni. Kutani a hi nge homu yi vavise mhunu kutani n’winyi wa yone a nga yi voneleli. Xana a ku ta yentxeka yini? Loko ntsrhaku ka leswo homu leyi a yo txhuka yi dlaya mhunu, a homu ni n’winyi wa yone a va fanela ku dlayiwa. Leswo a swi pfuna hinkwavu akuva va va tsrhama na va beki tihlo ka swifuyu swavu.​—Eks 21:28, 29.

Djulisisa Tindzralama Ta Moya

Sentinela 15/01/2010 p. 4 §§ 4-5

Ha Yini U Fanela Ku Tinyiketela Ka Yehovha?

Ku tinyiketela kwezru swanga vakriste i ntxhumu wa lisima, a hi ku hamba xipfumelelanu ntsena. Kambe ke, ku ti nyiketela koloko ku hi pfuna hi yini? Hi nga swi fanisa ni ndlela leyi ku hamba xipfumelelanu xa ku va ni wuxaka ni vambeni swi nga hi pfunaka ha yone. Xin’we xa xipfumlelanu lexo i xinghanu. Akuva u pfuneka hi ku va ni xinghanu, u fanela ku yamukela wutiyanguleli bya ku va munghanu. Leswo swi patsra ku va u titwa na u ni ntsrhwalu wa mfanelo wa ku zron’wekela munghanu waku. Byin’we bya wunghanu lebyikulu lebyi ku vulavuliwaka ha byone a Bibeleni, i wunghanu bya Davhida na Yonatani. Va ve va hamba ni xipfumelelanu xa ku va vanghanu. (Dondzra 1 Samuel 17:57; 18:1, 3.) Nambi leswi wunghanu bya muxaka lowu byi kalaka namunhla, wunghanu byinyingi bya tiya loko va hamba xipfumelelanu xa leswaku va ta zrandzrana.​—Pr 17:17; 18:24.

Nawu lowu Xikwembu Nkulukumba a wu nyikiki va-Israyele wu tlhamuxela wuxaka byimbeni lebyi vhanu va buyeliwiki ha byone hi ku hamba xipfumelelanu. Loko xikazrawa a xo djula ku tama xi tsrhama ni n’winyi wa xone wutomi bya xone hinkwabyu, a xi fanela ku hamba xipfumelelanu lexi nga helikiki ni n’winyi wa xone, nawu wuli: ‘Loko a nandzra a tiyisa a ku ndzri zrandra n’winyi wanga, ni nkatanga, ni vana vanga; ndzri nga hume ndzri ntsrhunxeka. Laha ke a n’winyi wakwe a ta muyisa ku Xikwembu Nkulukumba, a tlhela a mu yisa ni le xipfalwini, kumbe mhandzrini ya xipfalu; a n’winyi wakwe a mu tsrunya ndleve hi lisungunu; kutani a ta mu tizrela masiku hi nkwawu.’​—Eks 21:5, 6.

Perspicaz vol-1 p. 497 § 8

Limhondzro

Mazritu ya Eksoda 21:14 ma nga ha va ma hlaya leswaku nambi muprista a a ta dlayiwa loko o dlaya hi vomu, kumbe a ku khoma timhondzro ta aletare a swi nga sizreleli lweyi a dlayaka hi vomu.​—Vona 1Th 2:28-34.