ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET ca Watchtower
Watchtower
ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET
Ikirundi
  • BIBILIYA
  • IVYASOHOWE
  • AMAKORANIRO
  • g 11/12 rup. 12-15
  • Bibiliya—Igitabu c’ubuhanuzi bw’ukuri—Igice ca 7

Nta videwo ihari.

Uradutunga, ividewo yanse kuvuga.

  • Bibiliya—Igitabu c’ubuhanuzi bw’ukuri—Igice ca 7
  • Be maso!—2012
  • Udutwe
  • Ivyo bijanye
  • Ububisha buzokurwaho
  • Ubuhanuzi bwo muri Bibiliya ni ubwo kwizigirwa
  • Babiloni Akomeye ni iki?
    Inyishu z’ibibazo bishingiye kuri Bibiliya
  • Ubwami bw’Imana buraganza
    Umunara w’Inderetsi utangaza Ubwami bwa Yehova (Integuro y’ukwiga)—2022
  • Ukuntu twomenya “Babiloni Akomeye”
    Mu vy’ukuri Bibiliya yigisha iki?
  • Inyishu z’ibibazo bishingiye kuri Bibiliya
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2015
Ibindi
Be maso!—2012
g 11/12 rup. 12-15

Bibiliya​—Igitabu c’ubuhanuzi bw’ukuri​—Igice ca 7

“Iherezo rizoca riza”

Uru rukurikirane rw’ibiganiro umunani vyo muri “Be maso!” rurihweza umuce uhambaye wa Bibiliya, ni ukuvuga ubuhanuzi bwo muri yo canke ivyo yari yaravuze ko bizoba. Ibi biganiro bizokuronsa inyishu z’ibi bibazo: Ubuhanuzi bwo muri Bibiliya bwoba ari ibintu gusa abantu b’incabwenge biremaremeye? Hoba hari icotuma twemera ko bwahumetswe n’Imana? Niwirabire ibimenyamenya.

VYOBA bihora bikubabaza iyo ubonye intwaro mbi zirya imitsi zikongera zigacinyiza abanyagihugu bazo? Woba ubona ko ari akarenganyo igihe urudandaza rukomeye rutumye abatunzi barushiriza gutunga, abakene na bo bakarushiriza gukena? Vyoba bigushavuza igihe ubona ukuntu indongozi z’amadini zikumakuma amahera ku bayoboke bazo canke igihe zigisha ibinyoma vyeruye? Nimba ari ukwo, wohimbarwa no kumenya yuko Bibiliya na yo nyene yiyamiriza ayo mabi. Iki kiganiro kiraca irya n’ino (1) ubuhanuzi bwo muri Bibiliya bwavuze yuko ububisha n’ababisha bizokurwaho, (2) n’igituma ubwo buhanuzi dukwiye kubwizigira tugaherezako.

Ububisha buzokurwaho

Ikiganiro c’imbere y’iki co muri uru rukurikirane caraciye irya n’ino ivyerekeye ikimenyetso Yezu yatanze kigizwe n’ibintu bitari bike, icerekana ko iherezo ry’iyi si riri hafi. Mu bigize ico kimenyetso harimwo ivy’uko inkuru nziza y’Ubwami bw’Imana yokwamamajwe kw’isi yose, ubwo Bwami bukaba ari intwaro y’Imana yimirije kuzoganza isi yose. (Daniyeli 2:44; Matayo 24:3, 14) Yezu yavuze ko ico gikorwa co kwamamaza nicarangira “iherezo rizoca riza.” Woshobora gutangara hamwe womenya yuko ikintu ca mbere Imana izokuraho ari idini ry’ikinyoma ryama rivuga Imana ukutari ko. Muri Bibiliya, idini ry’ikinyoma rigereranywa n’umumaraya yitwa “Babiloni Akomeye.”—Ivyahishuwe 17:1, 5; raba uruzitiro ruvuga ngo “Babiloni Akomeye ni iki?” ku rupapuro rwa 13..

Ubuhanuzi bwa 1: “Ivyago [vya Babiloni Akomeye] bizoza . . . , urupfu n’ikigandaro n’ikigoyi, kandi azotongozwa umuriro, kuko Yehova Imana amuciriye urubanza akomeye.”—Ivyahishuwe 18:2, 8.

Iranguka: Bibiliya irerekana yuko igihe Imana yashinze nicagera izotuma intwaro z’ivya politike zo muri iyi si zihindukirira Babiloni Akomeye zikamutikiza. Izo ntwaro ‘zizomutikiza zimusige ari gusa’ zongere ‘zirye inyama ziwe.’ (Ivyahishuwe 17:16) Mu yandi majambo, zizoshira ahabona ibikorwa vyiwe biteye isoni zongere zimukobe ubutunzi bwiwe butagira uko bungana. Isangangurwa ryiwe rizonyaruka kandi rinonosorwe ku buryo ata n’ikanda na rimwe ryiwe rizosigara.—Ivyahishuwe 18:21.

Abategetsi b’ivya politike bashobora kuzokwiyumvira ko bazoba babikoze bivuye ku ciyumviro cabo bwite. Ariko rero, iranguka ry’ubwo buhanuzi butangaje rizokwemeza yuko iherezo ry’uwo Babiloni rizoba ryavuye ku Mana. Ni yo izoba “yashize mu mitima yabo gushitsa iciyumviro cayo.”—Ivyahishuwe 17:17.

Ubuhanuzi bwa 2: “Mu misi y’abo bami [batwara mu gihe c’iherezo], Imana yo mw’ijuru izoshinga ubwami. . . . Buzojanjagura ubwo bwami bwose [bw’abantu] bubuherengeteze, yamara bwobwo buzohangama gushika ibihe bitagira urugero.”—Daniyeli 2:44.

Iranguka: Imana niyamara gukuraho amadini y’ikinyoma, izoca ihindukirira ayandi mashirahamwe, ay’ivya politike n’ay’ivy’ubudandaji, hamwe n’abantu b’ababisha. (Imigani 2:22; Ivyahishuwe 19:17, 18) Nka kurya nyen’inzu yirukana abapangayi b’abononyi, Imana “[izo]honya abahonya isi.” Izohonya abo bose buzuza isi ubukozi bw’ikibi n’ibikorwa vy’ubuhumbu.—Ivyahishuwe 11:18; Abaroma 1:18, 26-29.

Ni bande bazorusimba? Bibiliya yishura iti: “Abatekereza bazokwigabira isi, kandi bazokwinovora amahoro menshi.”—Zaburi 37:11; 72:7.

Twoba dushobora kwizigira ubuhanuzi bwo muri Bibiliya? Hoba hari ikidukura amazinda ko Imana izorangiza ubukozi bw’ikibi n’imibabaro, ikongera ikazigama abagororotsi? Cane nyene!

Ubuhanuzi bwo muri Bibiliya ni ubwo kwizigirwa

Ivyabona vya Yehova baremera yuko Bibiliya yakomotse kuri Yehova Imana be n’uko ivyo yasezeranye vyose azobishitsa. (2 Timoteyo 3:16) Hoba hari imvo yumvikana ituma bavyemera?

Mu gihe woba ufise umugenzi wo kuva kera agukunda vy’ukuri kandi atigeze akubesha, woba womwizera hamwe yokubwira yuko azogukorera ikintu ciza kandi ukaba uzi ko abishoboye? Nta nkeka ko womwizera. Nta mugenzi mwiza twoshobora kugira yoza aruta Imana, kuko yo “idashobora kubesha.”—Tito 1:2.

Imana ntishima ko abantu bapfa ivyo bemeye. Ni co gituma yahumekeye abanditse Bibiliya kugira ngo bandike ubuhanuzi bwinshi yoshoboye gushitsa yo yonyene kuko ari Mushoboravyose. Ibiganiro bitandatu vya mbere vyo muri uru rukurikirane vyaravuze ubuhanuzi butari buke muri ubwo be n’ingene bwarangutse mu buryo butangaje. (Raba uruzitiro ruvuga ngo “Ubuhanuzi bwo muri Bibiliya bwarangutse,” ku rupapuro rwa 15.) Turashobora rero kwizigira tudakeka yuko Imana izoshitsa ivyo yavuze bijanye na kazoza kacu, ushizemwo ibivugwa muri iki kiganiro.

Egome, Umuremyi ntazobura gukuraho amadini y’ikinyoma, intwaro z’agacinyizo be n’urudandaza rurangwa umwina. Woba wipfuza kumenya ibizoba inyuma y’ivyo? Ikinyamakuru Be maso! c’ubutaha kizogufasha kubimenya. Kizoba kirimwo ikiganiro ca nyuma c’uru rukurikirane.

[Uruzitiro ku rup. 13]

BABILONI AKOMEYE NI IKI?

Twemezwa n’iki yuko umugore w’ikigereranyo yitwa Babiloni Akomeye avugwa mu gitabu co muri Bibiliya c’Ivyahishuwe, agereranya amadini yose y’ikinyoma? Ng’ibi ibimenyamenya:

● Ntashobora kuba umugore bugore kubera yuko ibivugwa mu Vyahishuwe bishikirizwa mu buryo bw’ “ibimenyetso” ari vyo bigereranyo.—Ivyahishuwe 1:1.

● Uwo Babiloni Akomeye yicaye ku mazi, ayagereranya “ibisata vy’abantu n’amasinzi n’amahanga.” (Ivyahishuwe 17:1, 5, 15) Umugore bugore nta vyo yoshobora. Ariko amadini y’ikinyoma yoyo ashigikirwa n’abayoboke bayo amasinzi.

● Bibiliya ivuga ko uwo mugore w’ikigereranyo ari “igisagara gikomeye gifise ubwami ku bami b’isi.” Mu yandi majambo, uwo mugore aratunganijwe neza nk’ishirahamwe kandi agira akosho ku baba kw’isi yose.—Ivyahishuwe 17:18.

● Uwo mumaraya wo mu buryo bw’impwemu ari we Babiloni Akomeye, aragirana amasezerano n’ “abami b’isi.” Ikigeretse kuri ivyo, abo bami b’isi bazomugandarira niyatikizwa. (Ivyahishuwe 17:1, 2; 18:9) Uca wumva ko adashobora kuba ari ishirahamwe ry’ivya politike.

● Abadandaza bakomakomeye na bo nyene bazomugandarira niyatikizwa. (Ivyahishuwe 18:15) Ku bw’ivyo, ntashobora kuba ari ishirahamwe rikomeye ry’ivy’urudandaza.

● Gufata ivyo gusenga Imana ukabivanga n’ugukunda isi, Bibiliya ivuga yuko ari ukurenga ibigo mu bijanye no gusenga Imana. (Yakobo 4:4) Ivyo nyene ni vyo Babiloni Akomeye akora. Ariko kandi, arashigikira ivy’ubupfumu, ivyo na vyo bikaba ari ibintu bijanye n’ivyo gusenga.—Ivyahishuwe 18:23.

● Igisagara ca Babiloni ca kera, kikaba ari co izina Babiloni Akomeye rikomokako, cari igisagara ciganjemwo ibijanye no gusenga.—Yesaya 47:1, 12, 13; Yeremiya 50:1, 2, 38.

Dufatiye kuri ivyo, twoshobora kuvuga ata gukeka yuko Babiloni Akomeye agereranya amadini y’ikinyoma yo kw’isi afatiwe hamwe.

[Uruzitiro ku rup. 15]

UBUHANUZI BWO MURI BIBILIYA BWARANGUTSE

Urwo rutonde ubona aho hepfo rwerekana ubuhanuzi buhambaye bwo muri Bibiliya bwarimbuwe mu biganiro bitandatu vya mbere vyo muri uru rukurikirane. Ivyo biganiro vyarerekanye ukuntu ubwo buhanuzi ari ubw’ukuri.

UBUHANUZI BWEREKEYE ABURAHAMU N’ABAMUKOMOTSEKO

● Abokomotse ku mwizigirwa Aburahamu bocitse ihanga rikomeye, iryahavuye ryitwa Isirayeli.—Itanguriro 12:1, 2.

● Abokomotse kuri Aburahamu bomaze ikiringo c’amayaruka ane ari ba kavamahanga mu gihugu kitari icabo hanyuma bagasubira mu gihugu ca Kanani.—Itanguriro 15:13, 16.

● Abokomotse kuri Aburahamu bokwigaruriye “igihugu cose ca Kanani.”—Itanguriro 17:8.

● Kubera ko Abisirayeli bagararije Imana, na yo yoretse bakaneshwa n’abansi babo maze bakajanwa ari inyagano.—Yeremiya 25:8-11.

● Abayuda bamaze imyaka 70 mu bunyagano, Imana yobagarukanye mu gihugu cabo.—Yeremiya 25:12; 29:10.

● Intwaro nganzasi y’Abanyababiloni yotembagajwe, mu nyuma na ho Babiloni igacika ibihomvagurike.—Yesaya 13:19, 20.

UBUHANUZI BWEREKEYE MESIYA N’ABAYOBOKE BIWE

● Mesiya, ari we Kristu, yokomotse mu muryango w’Umwami Dawidi.—Yesaya 9:7.

● Mesiya yovukiye i Betelehemu.—Mika 5:2.

● Haciye imyaka 483 “[hasohowe] ijambo ryo gusubizaho Yeruzalemu no gusubira kuyubaka,” Mesiya yociye aseruka. Iryo jambo ryasohowe mu 455 imbere y’igihe cacu.—Daniyeli 9:25.

● Imbere y’uko Mesiya yicwa, yokubiswe agatonagurwa.—Yesaya 50:6.

● Mesiya yokwishwe nk’inkozi y’ikibi igayitse, yamara agahambanwa n’ “abatunzi.”—Yesaya 53:9.

● Abayoboke ba Kristu bokwiragije ubutumwa bwiwe i Yudaya, i Samariya no mu yindi mihingo yose y’isi.—Ivyakozwe 1:8.

● Abakirisu bohamwe.—Mariko 13:9.

● Abantu b’abanyaruyeri kandi b’agahahazo bocengetereye mw’ishengero rya gikirisu bagatuma abatari bake bacika abahuni.—Ivyakozwe 20:29, 30; 2 Petero 2:1, 2.

UBUHANUZI BWEREKEYE IMISI YA NYUMA

Igihe c’iherezo coranzwe n’ibi:

● Igikorwa co kwamamaza “inkuru nziza y’ubwami” bw’Imana kw’isi yose.—Matayo 24:14.

● Intambara, mbere kw’isi yose.—Matayo 24:7; Ivyahishuwe 6:4.

● Amapfa.—Matayo 24:7.

● Vya nyamugigima bikomakomeye.—Luka 21:11.

● Indwara ziteye ubwoba.—Luka 21:11.

● Urwanko be n’ubukozi bw’ikibi.—Matayo 24:10, 12.

● Abantu b’abanyamwina, abikunda be n’inkunzi z’amahera.—2 Timoteyo 3:1-5.

[Ifoto ku rup. 12]

[Ifoto ku rup. 14]

Ubwami bw’Imana buzorandurana n’imizi amadini y’ikinyoma, intwaro mbi be n’urudandaza rurangwa umwina

    Ibitabu vy’ikirundi (1983-2025)
    Sohoka
    Injira
    • Ikirundi
    • Rungika
    • Uko vyoza bimeze
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amasezerano agenga ikoreshwa
    • Ibijanye no kugumya ibanga
    • Gutunganya ibijanye no kugumya ibanga
    • JW.ORG
    • Injira
    Rungika