ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET ca Watchtower
Watchtower
ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET
Ikirundi
  • BIBILIYA
  • IVYASOHOWE
  • AMAKORANIRO
  • wt ikig. 10 rup. 90-100
  • Ubwami “Butazokwigera Buhangūra”

Nta videwo ihari.

Uradutunga, ividewo yanse kuvuga.

  • Ubwami “Butazokwigera Buhangūra”
  • Senga Imana yonyene y’ukuri
  • Udutwe
  • Ivyo bijanye
  • Abatware b’Ubwami bw’Imana
  • Ingene Ubwami Buzoshika ku Migambi Yabwo
  • Hariho Ivyo Bumaze Gushikako Biboneka
  • Ubwami bw’Imyaka Igihumbi
  • Ubwami “Butazosenyurwa”
    Abahurikiye hamwe mu gusenga Imana imwe nsa y’ukuri
  • Ubwami bw’Imana Buraganza
    Ubumenyi Bujana mu Buzima Budahera
  • Ubwami bw’Imana—Ubutegetsi Bushasha bw’Isi
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2000
  • Ubwami bw’Imana ni iki?
    Mu vy’ukuri Bibiliya yigisha iki?
Ibindi
Senga Imana yonyene y’ukuri
wt ikig. 10 rup. 90-100

Ikigabane c’Icumi

Ubwami “Butazokwigera Buhangūra”

1. Ni igiki cerekanywe bimwe bishimitse n’ivyabaye muri kahise k’abantu kose?

IBIBA kw’isi ku musi ku musi birerekana bishimitse yuko abantu bataronse agahimbare mu gutera akagere ukugaba n’ukuganza kwa Yehova no mu kugerageza kwitegeka. Nta bwoko na bumwe bw’intwaro y’abantu bwazaniye abantu ivyiza ata karenganyo. Naho abantu bateje imbere ubumenyi bw’ivya siyansi ku rugero rutari bwigere rushikwako, ntibashoboye gutsinda indwara canke ngo bakureho urupfu, niyo hoba ku muntu umwe gusa. Ubutegetsi bw’umuntu ntibwakuyeho intambara, ubukazi, ubugizi bwa nabi, ukurya ibiturire, canke ubukene. Intwaro z’agahotoro ziracaganza abantu mu bihugu bitari bike. (Umusiguzi 8:9) Ivy’ubuhinga, umwina be n’ukutamenya ni ibintu vyonona isi, amazi n’akayaga duhema. Kubera ko abategetsi bakoresha nabi ubutunzi, bituma bigora abenshi kuronka utwa nkenerwa mu buzima. Imyaka ibihumbi iheze umuntu atwara yarashize ahabona uku kuri: “Inzira umuntu yogenderamwo atari we ashobora kuyigaba; ntibiri mu muntu agenda kwitunganiriza intambuko ziwe.”—Yeremiya 10:23.

2. Umuti umwe rudende w’ingorane z’abantu ni uwuhe?

2 None umuti ni uyuhe? Ni Ubwami bw’Imana, bumwe Yezu yigisha abayoboke biwe gusaba ati: “Ubgami bgawe buze, ivyo ugomba bibe mw isi nk’uko biba mw ijuru.” (Matayo 6:9, 10) Ubwami bw’Imana bwo mw’ijuru buradondorwa muri 2 Petero 3:13 yuko ari “ijuru risha,” rikaba rigiye gutwara “isi nsha,” iyo na yo ikaba ari ikibano c’abantu kigororotse. Ubwami bw’Imana burahambaye cane ku buryo ari bwo Yezu yashimitseko mu kwigisha kwiwe. (Matayo 4:17) Yarerekanye ikibanza bukwiye kugira mu buzima bwacu, aduhimiriza ati: “Ariko mubanze mwitwararike ubgami bg’Imana n’ukugororoka kwayo.”—Matayo 6:33.

3. Ni kuki ukwiga ivyerekeye Ubwami bw’Imana ari co kintu gihambaye cihutirwa ubu?

3 Kwiga ivyerekeye Ubwami bw’Imana ni co kintu gihambaye cihutirwa ubu, kuko vuba ubwo Bwami bugiye guhaguruka ngo buhindure ubutware bw’isi rimwe rizima. Muri Daniyeli 2:44 habura hati: “Ku ngoma z’abo bami [intwaro ziriho ubu], Imana yo mw ijuru izohagurutsa ubundi bgami [mw’ijuru] butazokwigera buhangūra, kand’ingoma y’inganji yabgo nta ho izonyagwa n’irindi hanga [abantu ntibazokwigera basubira gutwara isi]; ariko buzomara bukomvomvore ubgami bgose bg’abo bami [bo muri iki gihe]; yamara bgo buzohangama gushitsa ibihe vyose.” Gutyo, ubwo Bwami buzorangiza iyi misi y’iherezo, mu guhonya uru runkwekwe rw’ibintu rubi rwose uko rwakabaye. Ubwami bwo mw’ijuru rero buzoca butwara isi ari bwo bwonyene bwivugira. Ese ukuntu dukwiye gukura ubwatsi kubera ko ugutabarwa tuzoca turonka kwegereje cane!

4. Ku bijanye n’Ubwami, ni ibiki vyabaye mw’ijuru mu 1914, kandi ni kuki ivyo bihambaye kuri twebwe?

4 Mu 1914, Kirisitu Yezu yarimitswe aba Umwami hanyuma ahabwa ububasha bwo “[ku]ganza hagati y’abansi [bi]we.” (Zaburi 110:1, 2) Vyongeye muri uwo mwaka, “[i]misi y’iherezo” ry’uru runkwekwe rw’ibintu rubi ni ho yatangura. (2 Timoteyo 3:1-5, 13) Ico gihe nyene, ivyo Daniyeli yari yarabonye mu bintu menyeshakazoza yeretswe, vyarabaye nya kuba mw’ijuru. “Wa Wundi wa mbere na mbere,” ari we Yehova Imana, yarahereje Umwana w’umuntu ari we Yezu Kirisitu, “inganji n’icubahiro n’ubgami, kugira ngw amoko yose n’amahanga n’abavuga indimi zitari zimwe bamusabe.” Mu gushikiriza ivy’ivyo bintu yeretswe, Daniyeli yanditse ati: “Ingoma yiwe n’ingoma itazovaho, kand’ubgami bgiwe n’ubgami butazohangura.” (Daniyeli 7:13, 14) Biciye kuri ubwo Bwami bwo mw’ijuru buri mu minwe ya Kirisitu Yezu, ni ho Imana izoshoboza abakunda ubugororotsi kwinovora vya bintu vyiza bidaharurwa Imana yari ifitiye umugambi igihe yashira abavyeyi bacu ba mbere mw’Iparadizo.

5. Ni ibintu ibihe vy’ido n’ido vyerekeye Ubwami dukwiye kumenya, kandi kuki?

5 Woba wipfuza kuba umutwarwa adahemuka w’ubwo Bwami? Nimba uvyipfuza, uzoshima rwose kumenya ingene iyo ntwaro yo mw’ijuru itunganijwe be n’ingene ikora. Uzoshima kumenya ico iriko irakora ubu, ico izokora muri kazoza, be n’ico igusaba. Uko usuzuma ivy’ubwo Bwami uvyitondeye, ni ko ukwiye kurushiriza kubushima. Nimba ubutegetsi bwabwo ubwakira neza, uzoronka ivya ngombwa bikwiye bizogushoboza kubwira abandi ibintu vyiza igitangaza Ubwami bw’Imana buzokorera abantu bagamburuka.—Zaburi 48:12, 13.

Abatware b’Ubwami bw’Imana

6. (a) Ivyanditswe vyerekana gute uwo bizogaragara ko ari we agaba akaganza biciye ku Bwami bwa Mesiya? (b) Ivyo twiga ku vyerekeye Ubwami bikwiye gukora iki kuri twebwe?

6 Kimwe mu bintu vya mbere mwene uwo mwihwezo uhishura, ni uko Ubwami bwa Mesiya ari inseruro y’ukugaba n’ukuganza kwa Yehova ubwiwe. Yehova ni we yahaye Umwana wiwe “inganji n’icubahiro n’ubgami.” Inyuma y’aho Umwana w’Imana aherewe ububasha bwo gutangura gutwara bwa Mwami, amajwi mw’ijuru yarasamiranye bíkwiriye ati: “Ubgami bg’isi buhindutse ubg’Umwami wacu [Yehova Imana] n’ubga Kristo wiwe, kand[i Yehova] azohora ahangamye ibihe bitazoshira.” (Ivyahishuriwe 11:15) Ikintu cose tubona ku vyerekeye ubwo Bwami hamwe n’ivyo bushitsa, kirashobora kutwegereza Yehova ubwiwe. Ivyo twiga bikwiye kudushiramwo icipfuzo co kuyobokera ukugaba n’ukuganza kwiwe ibihe bitazohera.

7. Ni kuki dukwiye kwitwararika bimwe bidasanzwe ivy’uko Yezu Kirisitu ari we Mutware-Mugenwa wa Yehova?

7 Rimbura kandi ivy’uko Yehova yimitse Yezu Kirisitu ku ngoma ngo abe Umutware-Mugenwa wiwe. Bwa Mukozi w’Umuhanga Imana yakoresheje mu kurema isi n’abantu, Yezu arazi ivyo dukeneye kuruta uko uwo ari we wese muri twebwe abizi. Vyongeye, guhera mu ntango y’ukubaho kw’abantu, yarerekanye yuko ‘akunda abana b’abantu.’ (Imigani 8:30, 31; Ab’i Kolosayi 1:15-17) Urukundo afitiye abantu rurahambaye ku buryo ubwiwe yiziriye kw’isi, agatanga ubuzima bwiwe ngo butubere incungu. (Yohana 3:16) Gutyo yaciye aturonsa uburyo bwo gukira icaha n’urupfu, aturonsa n’akaryo ko kuronka ubuzima bwamaho.—Matayo 20:28.

8. (a) Mu buryo bunyuranye n’ubutware bw’abantu, ni kuki intwaro y’Imana izoramba? (b) Ni isano irihe riri hagati y’ “umushumba w’umwizerwa kandi w’incabwenge” n’intwaro yo mw’ijuru?

8 Ubwami bw’Imana ni intwaro ntayegayezwa, izoramba. Ukuramba kwayo kuremezwa n’uko Yehova ubwiwe adapfa. (Habakuki 1:12) Atari nka kumwe kw’abami-bantu, Yezu Kirisitu we Imana yahaye ubutware, na we nyene ni uwudashobora gupfa. (Abaroma 6:9; 1 Timoteyo 6:15, 16) Abandi bazokwifatanya na Kirisitu ku ntebe z’ubwami mw’ijuru bazoba ari 144.000, bakaba ari abasavyi b’Imana b’intahemuka bava mu “miryango yose no mu ndimi zose no mu moko yose no mu mahanga yose.” Abo na bo nyene barahabwa ubuzima budashobora gupfa. (Ivyahishuriwe 5:9, 10; 14:1-4; 1 Ab’i Korinto 15:42-44, 53) Abenshi cane muri bo baramaze gushika mw’ijuru, amasigarira yabo akiri kw’isi na bo bakaba bagize “umushumba w’umwizerwa kandi w’incabwenge” (NW) wa kino gihe, akaba ari we ariko ateza imbere ivy’Ubwami ngaha kw’isi adahemuka.—Matayo 24:45-47.

9, 10. (a) Ni utwosho utuhe dutera amacakubiri kandi twonona Ubwami buzokuraho? (b) Nimba tudashaka gucika abansi b’Ubwami bw’Imana, ni ibiki dukwiye kwirinda kwisukamwo?

9 Ubu rero, vuba igihe Yehova yagenye kigeze, azorungika ingabo ziwe akoresha mu gushitsa urubanza, kugira ngo zikure umwanda kw’isi. Zizohonya ubutagisubira kubaho abantu bihitiramwo kwanka kwemera icese ukugaba n’ukuganza kw’Imana, kandi bagasuzugura ibintu itunganya biciye kuri Yezu Kirisitu. (2 Ab’i Tesalonike 1:6-9) Uwo uzoba ari umusi wa Yehova, igihe carindiriwe kuva kera c’uko yemezwa ko ari we Segaba w’Ijuru n’Isi. “Eh’umusi w’Uhoraho uraje, ni ruburakigongwe uzananye ishavu n’uburake bg’inkazi; . . . [ngo] ugeseze abanyavyaha baho [bo mu gihugu] ngo bagishiremwo.” (Yesaya 13:9) “Uwo musi n’umusi w’uburake, n’umusi w’amagorwa n’amarushwa, n’umusi w’ibitongozi n’imisaka, n’umusi w’umwiza n’ubuzinze ināni, n’umusi w’ibicu n’umwiza w’umuzitanya.”—Zefaniya 1:15.

10 Idini yose y’ikinyoma hamwe n’intwaro zose be n’inteko zazo, ari vyo vyakoreshejwe na wa mutware w’umubisha w’iyi si ataboneka, bizozimanganywa ubutakivugwa. Abaja ku ruhande rw’iyi si mu gukurikira uburyo bwo kubaho buranga ubwikunzi canke ubushegabo, bazorandurwa. Shetani hamwe n’amadayimoni yiwe bazokurwaho ntibasubire kubonana n’ababa kw’isi, bamare imyaka igihumbi baboshwe ata we bakibangamira. Ubwami bw’Imana rero buzoba bwifatiye mu minwe ibintu vyose vyerekeye isi. Ese ukuntu kuzoba ari ugutabarwa ku bantu bose bakunda ubugororotsi!—Ivyahishuriwe 18:21, 24; 19:11-16, 19-21; 20:1, 2.

Ingene Ubwami Buzoshika ku Migambi Yabwo

11. (a) Ubwami bwa Mesiya buzoshitsa gute umugambi Yehova afitiye isi? (b) Ubutegetsi bw’Ubwami buzosigura iki ku bantu bazoba baba kw’isi ico gihe?

11 Ubwami bwa Mesiya buzoshitsa neza umugambi Imana yari ifitiye isi mu ntango. (Itanguriro 1:28; 2:8, 9, 15) Gushika ubu, abantu barananiwe gushigikira uwo mugambi. Ariko rero, “isi izobaho” izoba iyobokera wa Mwana w’umuntu, ari we Yezu Kirisitu. Abazorokoka bose igihe hazoshitswa urubanza Yehova yaciriye uru runkwekwe rushaje, bazokora bunze ubumwe barongowe na Kirisitu Umwami, bakore ivyo abategeka vyose banezerewe, ku buryo umubumbe wose w’isi uzocika iparadizo. (Abaheburayo 2:5-9) Abantu bose bazonezererwa igikorwa c’amaboko yabo, bongere batorere akoyoko rwose ku mukimba w’umwimbu w’isi.—Zaburi 72:1, 7, 8, 16-19; Yesaya 65:21, 22.

12. Ukutagira agasembwa mu bwenge no ku mubiri bizoronswa gute abatwarwa b’Ubwami?

12 Igihe Adamu na Eva baremwa, ntibagira agasembwa, kandi umugambi Imana yari ifitiye isi wari uw’uko yuzura uruvyaro rwabo, bose bakaba abatagira agasembwa mu bwenge no ku mubiri. Uwo mugambi uzoranguka bimwe biteye igomwe, bihagarikiwe n’ubutware bw’Ubwami. Ivyo bisaba ko ingaruka zose icaha cazanye zikurwaho, hanyuma kugira ngo ivyo bishikweko, Kirisitu akaba atazokora ari Umwami gusa, ariko kandi azonakora ari Umuherezi Mukuru. Azofasha abo atwara bagamburuka yihanganye, bungukire ku gaciro mpongeravyaha k’inkuka yatanze y’ubuzima bwiwe bwite.

13. Ni ivyiza ibihe vyo mu buryo bw’umubiri bizohaba ku ngoma y’Ubwami?

13 Ku ngoma y’Ubwami, ababa kw’isi bazoronka ivyiza bitangaje vyo mu buryo bw’umubiri. “Ni ho impumyi zizohumūka, n’ibipfamatwi bizozibūrwa. Ico gihe ūcumbagira azosimba nk’impongo, ururimi rw’ikiragi ruririmbe.” (Yesaya 35:5, 6) Umubiri wayoberanijwe n’ubusaza canke indwara uzotonyanga itoto kurusha uw’umwana, eka n’intege nke zidahera zizosubirirwa n’amagara atotahaye. “Umubiri wiwe uzotonyanga itōto kurusha uw’umwana; azokwiyubura, abe nko mu misi yo mu buto bgiwe.” (Yobu 33:25) Hazogera igihe aho ata wuzoba afise impamvu yo kuvuga ati: “Ndarwaye.” Kubera iki? Kubera ko abantu batinya Imana bazokurwako umutwaro w’icaha hamwe n’ingaruka zibabaje gitera. (Yesaya 33:24; Luka 13:11-13) Egome, Imana “izohanagura amosozi yose ku maso yabo, kand’urupfu ntiruzoba rukiriho, kand’amaborogo no gutaka n’uburibge ntibizoba bikiriho: kukw ivya mbere bishize.”—Ivyahishuriwe 21:4.

14. Mu vy’ugushikira ukutagira agasembwa hazoba harimwo n’ibiki?

14 Ariko rero, gushikira ukutagira agasembwa ntibisaba gusa ukugira umubiri ukomeye neza be n’ubwenge buroranye. Harimwo n’ukugaragaza neza kamere za Yehova, kubera ko twaremwe ‘mw’ishusho y’Imana, dusa na yo.’ (Itanguriro 1:26) Kugira ngo ivyo bishoboke, hazokenerwa ukwigishwa cane. Mw’isi nshasha, ‘hazoba hari ukugororoka.’ Ni co gituma, nk’uko Yesaya yabibuye, “ababa mw isi b[azokw]iga kugororoka.” (2 Petero 3:13; Yesaya 26:9) Iyo kamere ituma haba amahoro hagati y’abantu b’amoko yose, hagati y’abantu basanganywe, hagati y’abagize urugo, mbere n’ikiruta vyose, igatuma umuntu agiriranira amahoro n’Imana. (Zaburi 85:10-13; Yesaya 32:17) Abiga ukugororoka bazoza barigishwa intambwe ku yindi ivyo Imana ibagombako. Uko urukundo bafitiye Yehova ruzoza rurarushiriza gushinga imizi mu mitima yabo, bazokwisunga inzira ziwe mu muce uwo ari wo wose w’ubuzima bwabo. Bazoshobora kuvuga nk’uko Yezu yavuze, bati ‘jewe nantaryo nama nkora ibihimbara Data.’ (Yohana 8:29) Ibaze ukuntu ubuzima buzoba buryoshe igihe abantu bose bazoba bakora nk’ivyo nyene!

Hariho Ivyo Bumaze Gushikako Biboneka

15. Ukoresheje ibibazo vyo muri iyi ngingo, nushire ahabona ibintu Ubwami bumaze gushikako wongere werekane ico dukwiye kuba turiko turakora ubu.

15 Ibintu bitangaje bimaze gushikwako n’Ubwami bw’Imana be n’abatwarwa babwo biribonekeza. Ibibazo be n’ivyanditswe bikurikira biraza kukwibutsa bimwebimwe mu vyo bumaze gushikako, hamwe n’ibintu abatwarwa b’Ubwami bose bashobora gukora be n’ivyo bakwiye kuba bariko barakora ubu.

Ubwami bwabanje kurwanya nde, hanyuma bivamwo iki? (Ivyahishuriwe 12:7-10, 12)

Ni itororokanywa ry’abasigaye bo mu mugwi uwuhe rimaze igihe ryitwararikwa kuva aho Kirisitu agiriye ku Ngoma? (Ivyahishuriwe 14:1-3)

Ni igikorwa ikihe Yezu yavuze ko cokozwe inyuma y’iyaduka ry’amarushwa ahambaye, nk’uko vyanditswe muri Matayo 25:31-33?

Ni igikorwa ca mbere na mbere ikihe kiriko kirarangurwa muri iki gihe? Ni bande bariko baragikora? (Zaburi 110:3; Matayo 24:14; Ivyahishuriwe 14:6, 7)

Ni kuki abanyapolitike n’abanyamadini baturwanya batashoboye guhagarika igikorwa co kwamamaza inkuru nziza? (Zekariya 4:6; Ivyakozwe 5:38, 39)

Ni ibiki vyahindutse mu buzima bw’abayobokera ubutware bw’Ubwami? (Yesaya 2:4; 1 Ab’i Korinto 6:9-11)

Ubwami bw’Imyaka Igihumbi

16. (a) Kirisitu azotwara mu gihe kingana iki? (b) Ni ibintu vy’igitangaza ibihe bizogirwa muri ico gihe n’inyuma yaho?

16 Shetani n’amadayimoni yiwe bamaze gutabwa mu gisumanyenzi, Yezu Kirisitu hamwe na basamuragwa bagenzi biwe 144.000 bazotwara nk’abami n’abaherezi mu kiringo c’imyaka igihumbi. (Ivyahishuriwe 20:6) Muri ico kiringo, abantu bazoba bahinduwe abatagira agasembwa, icaha n’urupfu vyatewe na Adamu bikazoba vyarakuweho ubutakigaruka. Ku mpera ya nya Ngoma y’Imyaka Igihumbi, kubera ko Umwami-Muherezi Mesiya azoba yararanguye neza igikorwa ciwe, Yezu ‘azoshikiriza inganji’ Se, “ngw Imana ibe vyose [kuri b]ose.” (1 Ab’i Korinto 15:24-28) Ico gihe, Shetani azorekurwa igihe gito kugira ngo agerageze abantu bacunguwe, ku bijanye n’ugushigikira kwabo ukugaba n’ukuganza kwa Yehova. Ico kigeragezo ca nyuma kimaze kurangira, Yehova azohonya Shetani hamwe n’abagarariji bazoba bagiye ku ruhande rwiwe. (Ivyahishuriwe 20:7-10) Abashigikiye ukugaba n’ukuganza kwa Yehova, ni ukuvuga uburenganzira afise bwo gutwara, bazoba bagaragaje bimwe bishitse ukudahemuka kwabo kudatirigana. Bazoheza rero bunge ubucuti bubereye na Yehova, bemerwe na we kuba abana biwe b’abahungu n’abakobwa, bemerwe n’Imana ko bakwiye kuronka ubuzima budahera.—Abaroma 8:21.

17. (a) Ubwami bizobugendera gute ya myaka igihumbi niyahera? (b) Ni mu buryo ki ubwo Bwami “butazokwigera buhangūra”?

17 Ku bw’ico, uruhara rwa Yezu bwite hamwe n’urwa bamwe 144.000 ku bijanye n’isi, ruzohinduka. None igikorwa bazorangura mu nyuma ni ikihe? Bibiliya nta vyo ivuga. Mugabo nimba dushigikira ukugaba n’ukuganza kwa Yehova, tuzoba tuhari inyuma y’iyo Ngoma y’Imyaka Igihumbi duheze twibonere umugambi Yehova abafitiye n’uwo afitiye isi n’ijuru vyiwe biteye akoba. Naho ari ukwo, ingoma ya Kirisitu y’imyaka igihumbi ni “ingoma itazovaho,” kandi Ubwami bwiwe “n’ubwami butazohangura.” (Daniyeli 7:14) Mu buryo ki? Kimwe coco, ububasha bwiwe bwo gutwara ntibuzoja mu minwe y’abandi bafise izindi ntumbero, kubera ko Yehova azoba ari Umutware. Vyongeye, ubwo Bwami “[ntibu]zokwigera buhangūra” kubera ko ivyo buzoshikako bizoramba ibihe bitazohera. (Daniyeli 2:44) Vyongeye uwo Mwami-Muherezi ari we Mesiya be n’abami-baherezi bafatanije na we, bazoterwa iteka ibihe bidahera kubera umurimo bakoreye Yehova badahemuka.

Ikiganiro c’Isubiramwo

• Ni kuki Ubwami bw’Imana ari wo muti wonyene w’ingorane z’abantu? Umwami w’Ubwami bw’Imana yatanguye kuganza ryari?

• Ikintu canecane kigukwegera ku vyerekeye Ubwami bw’Imana hamwe n’ivyo buzoshitsa ni ikihe?

• Ni ibiki twibonera Ubwami bumaze gushitsa, kandi ni uruhara uruhe tubifisemwo?

[Ifoto ku rup. 92, 93]

Ku ngoma y’Ubwami bw’Imana, abantu bose bazokwiga ukugororoka

    Ibitabu vy’ikirundi (1983-2025)
    Sohoka
    Injira
    • Ikirundi
    • Rungika
    • Uko vyoza bimeze
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amasezerano agenga ikoreshwa
    • Ibijanye no kugumya ibanga
    • Gutunganya ibijanye no kugumya ibanga
    • JW.ORG
    • Injira
    Rungika