Tisafunika Kukhala Akucena M’makhaliro Athu Onsene

‘Khalani anthu akucena m’makhaliro anu onsene.’​—1 PED. 1:15.

MUNATAWIRA TANI?

Thangwi yanji kucalira kuswa mitemo ndi cinthu cakufunika kakamwe kwa Akristu?

Tisaphedzera tani utongi ukulu wa Yahova munapitiriza ife na unakatinakati Wacikristu?

Mwakubverana na Ahebere 5:7, 11-14, tisafunika kutsalakana tani pfundziro yathu ya Mafala a Mulungu?

1, 2. (a) Kodi Yahova asadikhira kuti atumiki ace apangize makhaliro api? (b) Ndi mibvundzo ipi inafuna kudzatawirwa mu nsolo uno?

MPOSTOLO Pedhro apumirwa na Yahova mbaphatisira mafala a bukhu ya Levitiko toera kugomezera kuti tisafunika kupangiza makhaliro akucena Acikristu. (Lerini 1 Pedro 1:14-16.) Yahova wakuti ndi Wakucena, asadikhira kuti Akristu akudzodzwa na “mabira anango” acite pyonsene pinakwanisa iwo toera kukhala akucena m’makhaliro onsene a umaso wawo.​—Jwau 10:16.

² Kudinga midida yakufunika kakamwe inagumanika m’bukhu ya Levitiko kunadzatiphindulisa kakamwe. Kuphatisira pinafuna ife kupfundza kunadzatiphedza toera kupangiza kuti ndife akucena m’makhaliro athu onsene. Tinadzatawira mibvundzo iyi: Tisafunika kuona tani kuswa mitemo? Bukhu ya Levitiko isatipfundzisanji thangwi yakutsidzikiza utongi ukulu wa Yahova? Tinapfundzanji kubulukira mu ntsembe zikhapereka Aisraele?

CALIRANI KUSWA MITEMO

3, 4. (a) Thangwi yanji Akristu asafunika kucalira kuswa mitemo na midida ya Bhibhlya? (b) Thangwi yanji nee tisafunika kubwezera pyakuipa peno kukoya pinthu muntima?

³ Khala tisafuna kukomeresa Yahova, tisafunika kubvera mitemo yace na midida yace, mbaticalira makhaliro onsene akukhonda cena, na maonero akufuna kuswa mitemo ineyi. Maseze ife nee tiri pantsi pa Mwambo wa Mose, midida ya Mwambo unoyu inatiphedza toera kudzindikira pinthu pyakutawirika na pyakukhonda tawirika pamaso pa Mulungu. Mwacitsandzo, Aisraele akhadapangwa: ‘Lekani kutcinga munthu peno kuthimiza kuidana naye, mbwenye funani andzanu ninga munadzifunira imwe. Ine ndine Yahova.’​—Lev. 19:18.

⁴ Yahova asadikhira kuti ticalire kubwezera pyakuipa, pontho tisafunika kucalira kukoya pinthu muntima. (Arom. 12:19) Tingapwaza mitemo na midida ya Mulungu, Dyabo mbadakomerwa, mbwenye mbapidatikanisa dzina ya Yahova. Ngakhale kuti munthu ndzathu atitsukwalisa cakhomo, tilekeni kutawirisa kuti tikhale nkhali zakukoyera ukali. Mulungu atipasa mwai wakukhala “nkhali za dongo” zakukoyera mpfuma ya utumiki. (2 Akor. 4:1, 7) Ife nkhabe funa kukoya ukali peno kuipirwa mu nkhali zenezi, thangwi ukali unoyu walandana na ácido!

5. Tinapfundzanji kubulukira ku mbiri ya Aroni na kuphiwa kwa anace? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)

⁵ Mbiri yakutsukwalisa ya banja ya Aroni yalembwa m’bukhu ya Levitiko 10:1-11. Mwakukhonda penula, iwo atsukwala pa ndzidzi udabuluka moto kudzulu mbupha ana a Aroni, Nadabu na Abiu pa tabernakulu. Yahova apanga Aroni na banjace kuti nee akhafunika kulira acibale awo adafa! Mwandimomwene, pyenepi pyayesera kukhulupirika kwawo. Kodi imwe pamwekha, musapangiza kuti ndimwe wakucena kubulukira mu kukhonda kucedza peno kucita uxamwali na acibale anu peno anango adabuluswa m’mpingo?​—Lerini 1 Akorinto 5:11.

6, 7. (a) Pakusankhula khala tinagumanika peno nkhabe pa phwando yakumanga banja pa gereja, ndi ntsonga zipi zisafunika ife kudinga mwadidi? (Onani cidzindikiro capantsi.) (b) Tinakwanisa tani kucedza na acibale athu thangwi yakukhonda kwathu kugumanika pa phwando yakumanga banja pa gereja?

⁶ Panango ife nee tinathimbana na mayesero akunentsa kakamwe ninga adathimbana na Aroni na banjace. Mbwenye ndiye tani khala tacemerwa toera kugumanika pa phwando yakumanga banja ya acibale athu akuti nee ndi Mboni za Yahova inafuna kucitwa pa gereja? Nkhabe lemba inatikhondesa kugumanika, mbwenye midida ya Bhibhlya inakwanisa kutiphedza toera kucita cisankhulo.a

⁷ Cisankhulo cathu cakufuna kukomeresa Yahova na kukhala anthu akucena panango cinadzudzumisa acibale athu akuti nee ndi Mboni za Yahova. (1 Ped. 4:3, 4) Ndimomwene kuti ife nkhabe funa kuatsukwalisa, natenepa tisafunika kulonga kutonga kwathu, mbwenye mphyadidi kulonga nawo mwacilemedzo. Kazinji kene mphyadidi kucedza nawo mwanyapantsi. Tisafunika kupereka takhuta mbatiapanga kuti tisakomerwa thangwi ya kuticemera toera kugumanika pa phwando yawo yakumanga banja. Buluka penepo tinakwanisa kulonga: Nakuti pyenepi pisaphataniza pya uphemberi, kugumanika kwathu kunadzudzumisa kutsandzaya kwawo pa ntsiku ineyi yakupambulika, peno kupasa manyadzo iwo na anango anafuna kugumanika. Ineyi ndi njira ibodzi yakuti tinakwanisa kucalira kuswa pipfundziso na cikhulupiro cathu.

PHEDZERANI UTONGI UKULU WA YAHOVA

8. Kodi bukhu ya Levitiko isagomezera tani utongi ukulu wa Yahova?

⁸ Bukhu ya Levitiko isagomezera utongi ukulu wa Yahova. Mitemo yakupiringana 30 inagumanika m’bukhu ya Levitiko isapangiza kuti yaperekwa na Yahova. Mose adzindikira pyenepi, mbacita pyonsene pidaphembwa iye na Yahova. (Lev. 8:4, 5) Munjira ibodzi ene, ndzidzi onsene, ife tisafunika kucita pinatiphemba Yahova, Ntongi wathu Wankulu. Maseze gulu ya Yahova inatiphedza toera kucita pyenepi, panango cikhulupiro cathu cinayeserwa pa ndzidzi unakhala ife tekhene, ninga pidacitikirwa na Yezu nthando. (Luka 4:1-13) Tinganyindira Yahova na kuphedzera utongi wace ukulu, nkhabe munthu anafuna kuticitisa kuswa mitemo peno kugwa mu nsampha wakugopa.​—Mis. 29:25.

9. Thangwi yanji atumiki a Mulungu asatcingwa na anthu a madzindza onsene?

⁹ Ninga atowereri a Kristu na Mboni za Yahova, ife tisatcingwa na anthu a madzindza onsene. Ife tisadikhira pyenepi thangwi Yezu alonga: ‘Anthu anadzakuperekani mu nyatwa, anadzakuphani mbamudzatcingwa na mitundu ya anthu onsene, thangwi ya dzina yanga.’ (Mat. 24:9) Mbwenye m’midzidzi ineyi yakutcingwa, ife tisapirira m’basa yathu yakumwaza mphangwa za Umambo, mbatipitiriza kupangiza kuti ndife anthu akucena pamaso pa Yahova. Maseze ndife anthu akuona ntima, a makhaliro adidi, na akubvera mitemo, thangwi yanji tisaidiwa? (Arom. 13:1-7) Thangwi ife tasankhula kubvera Yahova ninga Ntongi wathu Wankulu! Ife tisalambira ‘iye basi,’ pontho ife cipo tinadzaswa mitemo na midida yace yakulungama.​—Mat. 4:10.

10. Ninji pidacitika pa ndzidzi udaswa m’bale wathu unango unakatinakati wace?

¹⁰ Ife nkhabembo ‘kucita khundu ya dziko.’ Natenepa, ife nkhabe kucita khundu ya nkhondo za dziko na pinthu pya ndale. (Lerini Jwau 15:18-21; Izaiya 2:4.) Anango adaperekeka kuna Mulungu aswa unakatinakati wawo. Azinji a iwo atcinyuka mbawina pontho uxamwali wawo na Babathu wantsisi kakamwe. (Sal. 51:17) Mbwenye anango nee atcinyuka. Mwacitsandzo, nkati mwa Nkhondo Yaciwiri ya Dziko Yonsene, maseze nee aputa nseru, abale akukwana 160 akuti akhadzati kufungisa pyaka 45 akhali m’makaidi ku Hungria. Apolixa aakwata mbaaikha pa nzinda ubodzi ene, buluka penepo, aaphemba toera kucita khundu ya nsoka wa anyankhondo. Abale akukhulupirika apitiriza kukhonda, mbwenye apfemba a iwo acita dumbiro ya anyankhondo, mbatawira nguwo za anyankhondo. Mudapita pyaka piwiri, m’bodzi wa ale adaswa unakatinakati, akhali pa nsoka wa anyankhondo adasankhulwa toera kupha Mboni zakukhulupirika. M’bale wace ene waunyama akhali pa nsoka wa ale akhafunika kuphiwa! Mudacinja pinthu, iwo nee adzaphiwabve.

PEREKANI PINAKWANISA IMWE KUNA YAHOVA

11, 12. Kodi njira yakupereka ntsembe idakhazikisa Yahova mu Israele wakale iri na mabvekero api kwa Akristu lero?

¹¹ Mwambo wa Mose ukhapangiza ntundu wa ntsembe zikhafunika kuperekwa na Aisraele. (Lev. 9:1-4, 15-21) Ntsembe zikhafunika kukhala zakusowa midonthi, thangwi zikhaimirira ntsembe ya Yezu. Kusiyapo pyenepi, ntundu ubodzi na ubodzi wa ntsembe ukhali na pitsogolero toera kutowezera. Mwacitsandzo, nyerezerani pikhaphembwa kuna mama pakumala kubala mwana. Lemba ya Levitiko 12:6 isalonga: ‘Ungamala ndzidzi wakuceneswa kwace, thangwi ya mwana wamamuna peno wankazi, anadzapereka kuli nyantsembe, pa nsuwo wa nsasa wa cibverano, mwanabira wa caka cibodzi, ninga ntsembe; mwana nkhangaiwa peno djiwa, ninga ntsembe yakufudza madawo.’ Maseze Yahova alongeratu pikhafunika kucitwa, Mwambo ukhapangiza kuti iye ngwantsisi na wakulinganira. Mwacitsandzo, khala mama nee mbadakwanisa kupereka bira, iye akhatawiriswa kupereka ana awiri a nkhangaiwa peno a madjiwa. (Lev. 12:8) Ngakhale kuti akhali atcerengi, alambiri anewa akhali akufunika na akhapaswa ntengo sawasawa ninga ale akhapereka ntsembe ya ntengo ukulu. Pyenepi pisatipfundzisanji?

¹² Mpostolo Paulu akulumiza Akristu toera kupereka ‘ntsembe yakusimba’ Mulungu. (Aheb. 13:15) Milomo yathu isafunika kulonga mafala akusimba dzina yakucena ya Yahova. Abale na alongo akuti nkhabe kwanisa kubva, asaphatisira cilongero ca manja toera kusimba Mulungu. Toera kusimba Mulungu, Akristu akuti nkhabe kwanisa kubuluka panyumba thangwi ya nyatwa ya ungumi, asalemba matsamba, kupereka umboni mu kuphatisira ntokodzi, na kumwazira mphangwa ale anaatsalakana peno ale anaenda kaaona. Ntsembe yathu yakusimba Yahova​—kudziwisa kwathu dzina yace kubulukira mu kumwaza mphangwa zadidi—​pisafunika kucitwa mwakubverana na ungumi wathu na maluso athu. Pisafunika kukhala pire pinakwanisa ife.​—Arom. 12:1; 2 Tim. 2:15.

13. Thangwi yanji tisafunika kupereka lipoti yathu ya basa ya m’munda?

¹³ Nakuti tisafuna Yahova, ife tisapereka kuna iye ntsembe zathu za kunsimba na ntima onsene. (Mat. 22:37, 38) Mbwenye ife tisaphembwa toera kupereka malipoti a basa yathu ya m’munda. Mphapo, tisafunika kuona tani masasanyiro anewa? Lipoti inapereka ife nthanda zonsene isapangiza kufuna kwathu Mulungu. (2 Ped. 1:7) Ngakhale tenepo, nee m’bodzi wa ife asafunika kukakamizika kuphatisira ndzidzi uzinji mu utumiki toera kupereka lipoti ikulu kakamwe. Ndi na thangwi ineyi kuti m’mwazi mphangwa wakuti nkhabe kwanisa kucita pizinji thangwi ya kugwesera peno nyatwa ya ungumi, anakwanisa kupereka mphindi 15 pa nthanda. Yahova asapasa ntengo mphindi zenezi ninga pyonsene pinakwanisa iye kucita, pontho ninga cipangizo ca ufuni wace kwa Iye na kupasa ntengo mwai ukulu wakutumikira ninga m’bodzi wa Mboni Zace. Ninga Aisraele akuti makhaliro awo nee akhaatawirisa kupereka ntsembe za ntengo ukulu kakamwe, atumiki akukhulupirika a Yahova anathimbana na makhaliro akunentsa anakwanisambo kupereka malipoti. Pontho lipoti ya m’bodzi na m’bodzi isabvungazwa na malipoti a dziko yonsene, pyenepi pisaphedza gulu yathu toera kukhunganya mwanyapantsi basa yakumwaza mphangwa. Ineyi ndi thangwi yakufunika kakamwe toera kupereka lipoti yathu ya basa ya m’munda.

NDANDANDA WATHU WA PFUNDZIRO NA NTSEMBE ZAKUSIMBA

14. Fokotozani, thangwi yanji tisafunika kudinga ndandanda wathu wa pfundziro?

¹⁴ Pakumala kudinga mphangwa zingasi zakufunika kakamwe za m’bukhu ya Levitiko, panango munakwanisa kulonga: ‘Cincino ndisabvesesa mwadidi kuti thangwi yanji bukhu iyi isacita khundu ya ‘Mafala akupumirwa a Mulungu.’ (2 Tim. 3:16) Panango munathimizira kutonga kwanu toera kukhala wakucena, tayu basi thangwi Yahova asaphemba pyenepi, mbwenye thangwi iye athema. Panango, pinthu pidapfundza imwe mu nsolo uno pya m’bukhu ya Levitiko, pyathimizira cifuno canu toera kufufudza pizinji m’Bhibhlya. (Lerini Misangani 2:1-5.) Dingani mwacidikhodikho ndandanda wanu wa pfundziro. Mwandimomwene, imwe musafuna kuti ntsembe zanu zakusimba zikhale zakutawirika kwa Yahova. Kodi musaona kuti maprogramu a Televizau, vidyu games, masendzekero, peno ubalangazi, pisakudzudzumisani na kupingiza kuthambaruka kwanu mwauzimu? Khala ndi tenepo, munaphindula kakamwe munganyerezera mwacidikhodikho mafala adalemba mpostolo Paulu m’bukhu ya Ahebere.

15, 16. Thangwi yanji Paulu nee apima mafala pidalembera iye Akristu Acihebere?

¹⁵ Paulu nee alonga mwakubisa pidalembera iye Akristu andzace Acihebere. (Lerini Ahebere 5:7, 11-14.) Paulu nee apima mafala! Iye apanga Ahebere kuti iwo akhali na makutu ‘akunentsa kubvesesa.’ Thangwi yanji Paulu aphatisira mafala anewa? Iye akhapangiza ufuni wa Yahova na kudzudzumika kwace kuna Akristu anewa akuti akhakomerwa basi ene na nkaka wauzimu. Kudziwa pipfundziso pyakutoma Pyacikristu ndi cinthu cakufunika. Mbwenye ‘cakudya cakuuma’ ndi cakufunika kakamwe toera kukhala Nkristu wakukola.

¹⁶ Mbuto mwa kuthambaruka mpaka kupfundzisa anango, Ahebere akhafuna munthu toera kuapfundzisa. Thangwi yanji? Thangwi iwo akhacalira kudya ‘cakudya cakuuma.’ Bvundzikani mwekhene: ‘Kodi ine ndiri na maonero akulinganira thangwi ya pipfundziso pyakuzika pya Bhibhlya? Ndisapipfundza na ntima onsene? Peno ndisacalira kucita phembero na kupfundza pinthu pyakuzika pya Bhibhlya? Khala ndi tenepo, kodi ndandanda wanga wa pfundziro ndiwo unacitisa pyenepi?’ Ife nee tisafunika basi ene kumwaza mphangwa kuna anthu, mbwenye tisafunikambo kuapfundzisa na kucita anyakupfundza.​—Mat. 28:18, 19.

17, 18. (a) Thangwi yanji tisafunika kudya cakudya cakuuma mwakukhonda phonya? (b) Tisafunika kuona tani kumwa pyakumwa pyakuledzeresa mbatidzati kuenda ku misonkhano Yacikristu?

¹⁷ Kwa azinji a ife, panango kucita pfundziro ndi kwakunentsa. Ndimomwene kuti Yahova nkhabe kuyesera kukulumiza atumiki ace toera kupfundza kubulukira mu kuacitisa kupasika mulando. Mbwenye, mwakukhonda tsalakana khala tatoma kale kutumikira Yahova, peno taperekeka cincino, tisafunika kupitiriza kudya cakudya cakuuma cauzimu. Tisafunika kucita pyenepi khala tisafuna kutowezera njira ya umaso wakucena.

¹⁸ Toera kukhala akucena, tisafunika kupfundza Bhibhlya mwacidikhodikho na kucita pinatiphemba Mulungu. Nyerezerani pya ana a Aroni Nadabu na Abiu adaphiwa thangwi yakupereka ‘moto udakhonda kuceneswa,’ panango akhadaledzera. (Lev. 10:1, 2) Onani pidalonga Mulungu kuna Aroni. (Lerini Levitiko 10:8-11.) Kodi lemba ineyi isabveka kuti nee tisafunika kumwa mbatidzati kuenda ku misonkhano Yacikristu? Nyerezerani ipi: Ife nee tiri pantsi pa Mwambo. (Arom. 10:4) M’madziko anango, Akristu andzathu asaphatisira pyakumwa pyakuledzeresa mwakulinganira pa ndzidzi wakudya mbadzati kuenda kumisonkhano. Ndiko zinai za vinyu zikhaphatisirwa pa Paskwa. Pidakhazikisa iye Cikumbuso, Yezu apanga anyakupfundzace toera kumwa vinyu yakuti ikhaimirira ciropa cace. (Mat. 26:27) Bhibhlya isakhondesa kumwa mwakupiringana midida na kuledzera. (1 Akor. 6:10; 1 Tim. 3:8) Na thangwi ya cikumbuntima cawo, mbadzati kuenda kacita mabasa auzimu, Akristu azinji asacalira kumwa ntundu onsene wa pyakumwa pyakuledzeresa. Mbwenye makhaliro asasiyana mwakubverana na dziko inakhala ife, na thangwi ineyi, cinthu cakufunika kakamwe ndi cakuti Akristu asafunika “kudzindikira cinthu cakucena na cakukhonda cena” toera akwanise kupangiza makhaliro akucena anakomeresa Mulungu.

19. (a) Tisafunika kukumbukiranji thangwi ya pfundziro ya banja na ya munthu paekha? (b) Kodi muli wakutonga kucitanji toera kupangiza kuti ndimwe wakucena?

¹⁹ Mungapfundza mwacidikhodikho Mafala a Mulungu munagumana mphangwa zakufunika kakamwe. Phatisirani maferamentu anagumanika toera kuthimizira kulambira kwanu kwa banja peno pfundziro ya munthu paekha. Thimizirani cidziwiso canu thangwi ya Yahova na cifuniro cace. Fendedzerani cifupi kakamwe kuna iye. (Tgo. 4:8) Phemberani kuna Yahova ninga pidacita nyamasalmo adalonga kuti: ‘Fungulani maso anga toera ndikwanise kuona mwadidi pinthu pyakudzumisa pya mwambo wanu.’ (Sal. 119:18) Cipo, lekani kuswa midida na mitemo ya Bhibhlya. Bverani na ntima onsene ntemo wa Yahova wakuti ndi “Wakucena Kakamwe,” pontho citani khundu mwaphinga ‘m’basa yakucena yakumwaza mphangwa zadidi za Mulungu.’ (1 Ped. 1:15; Arom. 15:16) Pangizani kukhala munthu wa makhaliro akucena mu ntsiku zino zakumalisa. Tendeni tonsene tikhale akucena m’makhaliro athu, mbatiphedzera utongi ukulu wa Mulungu wathu wakucena, Yahova.

[Cidzindikiro capantsi]