Amuna Tsidzikizani Mabanja Anu
NDI citsidzikizo cipi cisafunika kupereka mamuna kwa nkazace? Anthu azinji asatawira kuti cifuno cakutoma ca mamuna ndi kuphedzera banjace toera kukhala na citsidzikizo ca mpfuma. Natenepa, akazi anango akuti ali na pinthu pizinji pyakumanungo asapibva akusowa citsidzikizo ca m’manyerezero—ngakhale kugopa. Mwacitsandzo, nkazi Wacixipanyola anacemerwa Rosa alonga thangwi ya mamunace kuti: “Kunja akhali munthu wadidi, mbwenye panyumba akhali waukali kakamwe.” Joy, wa ku Nigerya alongambo, “Mu ndzidzi ukhakhonda bverana ine na mamunanga, iye akhalonga, ‘Iwe usafunika kucita pyonsene pinakupanga ine thangwi ndine mamunako.’”
Kodi mamuna anakwanirisa tani basa yace mwaufuni? Mamuna asafunika kucitanji toera banjace ikhale yakutsidzikizika, ‘mbuto yakupumira’ kwa nkazace?—Rute 1:9, NM.
BHIBHLYA ISOLONGANJI THANGWI YA CIDZO CA MAMUNA
Ngakhale kuti mamuna na nkazi ndi sawasawa pamaso pa Mulungu, Bhibhlya isalonga kuti munthu onsene ali na basa yace m’banja. Aroma 7:2 isalonga kuti nkazi wakumanga banja ‘asatongwa na mwambo wa mamunace.’ Ninga pinacitwa na misoka mizinji yakuti isaikha munthu toera kutsogolera mabasa a nsoka, Mulungu aikha mamuna toera kukhala nsolo wa nkazace. (1 Akorinto 11:3) Amuna asafunika kutsogolera mabanja awo.
Ninga amuna, munaphatisira tani cidzo cidapaswa imwe na Mulungu? Bhibhlya isalonga, ‘Pitirizani kufuna akazanu ninga mudafunira Kristu mpingo.’ (Aefesi 5:25) Inde, ngakhale kuti Yezu Kristu cipo amanga banja, citsandzo cace cinakuphedzani kukhala mamuna wadidi. Tendeni tione kuti cinatiphedza tani.
UMASO WAUNGWIRO WA YEZU NDI CITSANDZO KWA AMUNA
Yezu akhasaka kubalangaza na kuphedza anango. Yezu apikira onsene akupondererwa na akutsukwala thangwi ya nyatwa zawo kuti: “Bwerani kuna ine, . . . inembo ndinadzakupumisani.” (Mateo 11:28, 29) Kazinji kene iye akhaabalangaza mu nyatwa zawo na kuaphedza kufendedzera Yahova. Na thangwi ineyi, anthu azinji akhafuna kakamwe Yezu mu kunyindira kuti iye mbadaaphedza mu nyatwa zawo!
Amuna anatowezera tani citsandzo ca Yezu. Sakani njira toera kuphedza nkazanu basa inacita iye. Akazi anango asapibva ninga Rosa, ule adadungunya: “Ine ndikhaoneka ninga nyabasa wa mamunanga.” Mwakusiyana na mabanja anewa, mamuna wakucemerwa Kweku wakuti ali na banja yadidi alonga: “Kazinji kene ndisaphemba nkazanga khala asafuna ciphedzo canga m’mabasa ace. Nakuti ndisanfuna, ndisakhala wakutoma kumphedza m’mabasa a panyumba.”
Yezu akhatsalakana pifuno na mabvero a anthu. Kwa pyaka 12, nkazi wakutcerenga akhathabuka na utenda wakugoswa kakamwe. Pakubva pirengo pikhacita Yezu, ‘iye alonga muntima mwace: ‘Ndingakhuya nguwo zace basi, ndinadzawangiswa.’’ Iye akhali na cinyindiro. Afendedzera Yezu, akhuya nguwo zace, mbawangiratu. Ngakhale kuti anthu anango alonga kuti nkazi unoyu nee acita pinthu mwakuthema, Yezu apibva kuti iye akhali wakusowa cidikhiro thangwi ya utenda wace.a Mwaufuni Yezu ampanga: ‘Mwananga, . . . ndoko mbupfulika mbuwangiswa utenda wako.’ Yezu nee acalira basi ene kuntsukwalisa peno kunsandika, mbwenye adzindikira utenda wace. Natenepa, iye apangiza kuti akhatsalakana pifuno na mabvero a anthu.—Marko 5:25-34.
Amuna anatowezera tani citsandzo ca Yezu. Khala nkazanu ali kunentseka, pangizani citsalakano na kupirira. Yeserani kuona pinthu m’maonero ace na dzindikirani pinthu pinanentsa. Mwacitsandzo, Ricardo asafokotoza, “Ndingaona kuti nkazanga aipirwa, ndisawangisira kucalira kulonga pinthu pyakuti mbipidathimizira kuipirwa kwace.”
Yezu akhacedza na anyakupfundzace. Yezu akhafokotoza pinthu pizinji kuna anyakupfundzace. Iye alonga: “Ndakudziwisani pyonsene pidabva ine kwa Babanga.” (Jwau 15:15) Ndimomwene kuti midzidzi inango Yezu akhafuna kukhala ekhene toera kukhunganya manyerezero ace na kuphembera. Mbwenye kazinji kene akhalonga pya muntima mwace kuna anyakupfundzace. Namasiku mbadzati kuphiwa ninga nsumankha, iye aapanga mwapakweca kuti akhali ‘wakutsukwala kakamwe.’ (Mateo 26:38) Ngakhale anyakupfundzace acita pinthu pyakuntsukwalisa, Yezu cipo asiya kucedza nawo.—Mateo 26:40, 41.
Amuna anatowezera tani citsandzo ca Yezu. Cedzani na nkazanu pinanyerezera imwe na mabvero anu. Nkazi anakwanisa kudungunya mamunace angacedza na anthu kunja mbakhala wakumatama panyumba. Mu njira inango, onani kuti Ana asapibva tani munacedza iye na mamunace, “Ndisapibva kuti iye asandifuna kakamwe na ndiri cifupi na iye.”
Lekani kuphatisira kumatama ninga njira yakutcinyusa nkazanu. Nkazi m’bodzi alonga: “Mudaipirwa mamunanga akhonda kucedza na ine mu ntsiku zingasi. Ndikhapibva ninga ndiri na mulando na wakupwazika.” Mwakusiyana na banja ineyi, Edwin asayesera kutowezera citsandzo ca Yezu. Iye alonga: “Ndingaipirwa, nee ndisacimbidza kutawira, mbwenye ndisadikhira ndzidzi wakuthema toera kudinga nkandzo unoyu na kusaka njira toera kuumalisa.”
Joy, adalongwa pakutoma, aona macinjo mudatoma mamunace kupfundza Bhibhlya na Mboni za Yahova. Joy afokotoza, “Iye cincino ndi mamuna wadidi, pontho akuwangisira kakamwe kukhala waufuni mu kutowezera citsandzo ca Yezu.” Pikwi na pikwi pya mabanja asaphindula mu kuphatisira pipfundziso pibodzi pyene pya Bhibhlya. Musafunambo kukhala m’bodzi wa iwo? Munakwanisa kuphemba m’bodzi wa Mboni za Yahova toera kupfundza Bhibhlya na imwe mwakukhonda lipa.
[Cidzindikiro capantsi]
a Mwakubverana na Mwambo wa Mose, n’khaliro wa nkazi unoyu wancitisa kukhala wakukhonda cena, natenepa munthu onsene wakukhuyiwa na iye mbadaoniwa wakukhonda cena.—Levitiko 15:19, 25.