MPHANGWA ZATHU ZAKALE
“Ndzidzi Wakufunika Kakamwe”
MU CAKA 1870 nsoka ung’ono ku Pittsburgh (Allegheny), Pensilvânia, E.U.A., watoma kufufudza Malemba. Mu kutsogolerwa na Charles Taze Russell, iwo apfundza pya ciomboli ca Kristu, mwakukhonda dembuka iwo adzindikira kuti ciomboli ndi khundu yakufunika kakamwe ya cifuniro ca Yahova. Iwo akomerwa kakamwe kudziwa kuti ciomboli cisafungula njira toera anthu apulumuke, ngakhale ale akuti adzati kubva pya Yezu! Mu kupereka kwawo takhuta, iwo akulumizika toera kukumbukira kufa kwa Yezu pyaka pyonsene.—1 Akor. 11:23-26.
M’bale Russell afika pakubulusa revista ya Zion’s Watch Tower (A Torre de Vigia de Sião) yakuti ikhatsidzikiza cipfundziso ca ciomboli ninga cipangizo cikulu kakamwe ca ufuni wa Mulungu. Revista ya Torre de Vigia yacemera ndzidzi wa Cikumbuso ca kufa kwa Kristu ninga “ndzidzi wakufunika kakamwe,” pontho yakulumiza anyakuleri toera kucita Cikumbuso ku Pittsburgh na m’mbuto zinango m’misoka payokha. “Ngakhale kuti munthu m’bodzi, awiri peno atatu a cikhulupiro ceneci cakufunika kakamwe akucita cikumbuso”—Kristu mbadakhala pabodzi na iwo.
Pyaka pyonsene, anthu azinji kakamwe akhaenda ku Pittsburgh kacita Cikumbuso. Ncemerero walonga: “Imwe munadzatambirwa na ntima onsene.” Mwandimomwene, Anyakupfundza Bhibhlya akhatambira abale na alongo awo m’manyumba mwawo na kuapasa cakudya. Mu caka 1886, “Nsonkhano Ukulu” wa ntsiku zingasi wacitwa mu ndzidzi wa Cikumbuso. Revista ya Torre de Vigia yakulumiza: “Bwerani na ntima wakudzala na ufuni kuna Mbuya, kuna anthu ace na undimomwene wace.”
Mu pyaka pizinji, Anyakupfundza Bhibhlya ku Pittsburgh akhacita misonkhano mikulu kwa anyakukhulupira ciomboli akuti akhaenda kweneku toera kugumanika pa Cikumbuso. Mu ndzidzi ukhathimizirika Anyakupfundza Bhibhlya, numero na kukula kwa misonkhano ya Cikumbuso ikhathimizirikambo pa dziko yonsene. Ray Bopp wa mpingo wa ku Chicago akumbuka kuti mu caka 1910, pyakwata midzidzi mizinji toera kupereka pidzindikiro pya Cikumbuso kwa madzana a anthu akhadagumanika, thangwi azinji kakamwe adagumanika ndi ale anadya pidzindikiro.
Ndi pidzindikiro pipi pikhaphatisirwa? Maseze akhadziwa kuti Yezu aphatisira vinyu pa Cakudya Cancidodo, mu ndzidzi uzinji, revista ya Torre de Vigia ikhaphemba toera kuphatisira sumu ya mauva akutokota peno akuphika, toera kucalira kuyesera anthu “akufewa m’manungo mwawo.” Mbwenye vinyu ikhaperekwa kwa ale akhaona kuti “vinyu ikhafunika kuphatisirwa.” Mukupita kwa ndzidzi, Anyakupfundza Bhibhlya abvesesa kuti vinyu yakufuwira yakukhonda kuthathanywa na pinango ikhali yakuthema toera kuimirira ciropa ca Yezu.
Kukumbukira kufa kwa Yezu pikhapasa mwai toera kunyerezera pyenepi mwacidikhodikho. Mbwenye m’mipingo inango, anthu akhapangiza kutsukwala ninga pa kuferwa, pontho pikhamala Cikumbuso anthu nee akhakwanisa kucedza. Mbwenye bukhu yakuti Jeová idabuluswa mu caka 1934, yalonga kuti Cikumbuso nee cisafunika kucitwa “mwakutsukwala” thangwi ya kufa kwa Yezu, mbwenye “mwakukomerwa” thangwi ya utongi wace ninga Mambo kutomera mu caka 1914.
Caka 1935 cabweresa macinjo akuti akhuya macitiro a Cikumbuso ntsogolo, thangwi ya kubvekeswa kwa “mwinji ukulu” unalongwa pa Apokalipse 7:9. Mpaka mu caka ceneci, atumiki a Yahova akhabvesesa kuti nsoka unoyu ndi Akristu akuperekeka akuti nee akhali aphinga kakamwe. Mbwenye cincino, mwinji unoyu ukulu wamphambvu wadzindikirwa ninga alambiri akukhulupirika akuti asadikhira kukhala mu paradizu pa dziko yapantsi. Mu kutowezera mabvekero anewa na kufufudza kunango kudacitwa mwacidikhodikho, Russell Poggensee alonga: “Yahova nee andipasa cidikhiro cakuenda kudzulu kubulukira mwa nzimu wace wakucena.” M’bale Poggensee—na anyakukhulupirika anango azinji ninga iye, asiya kudya pidzindikiro, mbwenye iwo apitiriza kugumanika pa Cikumbuso.
Mu “ndzidzi unoyu wakufunika kakamwe,” makampanya akupambulika akumwaza mphangwa akhapereka mwai wadidi kakamwe kwa onsene toera kupangiza kupereka kwawo takhuta ku ciomboli. Mu caka 1932 Boletim (Utumiki wa Umambo) wakulumiza Akristu toera kucalira kukhala ale “anadya pidzindikiro” mbakhonda kuphata basa yakumwaza mphangwa za undimomwene. Mu caka 1934, Boletim yaphemba toera kutumikira ninga apainiya akuphedza mbibvundza: “Anadzaoneka anthu akukwana 1.000 anafuna kulembesa pa ndzidzi wa Cikumbuso?” Thangwi ya anyakudzodzwa, Informante yapitiriza: “Kukomerwa kwawo kunadzakhala kwakukwana basi ene angacita khundu mu kupereka umboni wa Umambo.” Mukupita kwa ndzidzi, mafala anewa akhali sawasawa kwa ale anadikhira kukhala pa dziko yapantsi.a
Kwa atumiki onsene a Yahova, maulo a ntsiku ya Cikumbuso ndi akupambulika kakamwe pacaka. Iwo asakumbuka Cikumbuso ngakhale pantsi pa makhaliro akunentsa. Mu caka 1930, Pearl English na m’bale wace wankazi anacemerwa Ora afamba nsindzo wa makilometru 80 na miyendo toera kugumanika pa Cikumbuso. Pikhali iye nkaidi ku Xina, misionaryo anacemerwa Harold King alemba mafala na nyimbo zizinji zinalonga pya Cikumbuso, pontho akhacita pidzindikiro pya Cikumbuso mu kuphatisira corrante yakupswipa na mpunga. Kubulukira ku Europa Oriental mpaka ku América Central kufikira ku Afrika, akristu acipapo aikha umaso wawo pangozwi m’midzidzi ya nkhondo peno yakukhondeswa kulambira toera kukumbuka kufa kwa Yezu. Mwakukhonda tsalakana mbuto inakhala ife peno makhaliro athu, ife tisagumanyikana toera kupasa mbiri Yahova Mulungu na Yezu Kristu mu ndzidzi wakufunika kakamwe wa Cikumbuso.
[Cidzindikiro capantsi]
a Mukupita kwa ndzidzi, Boletim yadzacemerwa Informante, lero isacemerwa Utumiki Wathu Wa Umambo.