NSOLO 03
Musanyindira Pinalonga Bhibhlya?
Bhibhlya isalonga pinthu pizinji pyadidi pinafuna kucitika ntsogolo, pontho isatipasa uphungu wadidi. Panango imwe musafuna kudziwa pizinji thangwi ya pinalonga Bhibhlya, mbwenye mu ndzidzi ubodzi ene panango musapenula. Kodi imwe munanyindira mapikiro na uphungu unagumanika m’bukhu yakuti ndi yakale kakamwe? Munakwanisadi kunyindira pinalonga Bhibhlya thangwi yakukhala na umaso wakutsandzaya cincino na ntsogolo? Azinji asanyindira. Kodi imwe musanyindirambo?
1. Mbiri zinalongwa m’Bhibhlya zacitikadi?
Bhibhlya isalonga kuti anyakulemba Bhibhlya ‘alemba mafala a undimomwene munjira yakulinganira.’ (Koelete 12:10) Iyo isalonga pinthu pyandimomwene pidacitikira anthu andimomwene. (Lerini Luka 1:3; 3:1, 2.) Anyakufufudza azinji a pya mbiri zakale na anyakufufudza pinthu pya m’madembe asakhulupira kuti pinalonga Bhibhlya thangwi ya ntsiku, anthu, mbuto na pinthu pidacitika mphyandimomwene.
2. Thangwi yanji tinakwanisa kulonga kuti Bhibhlya ndi yakunyindirika maseze ndi yakale kakamwe?
Kazinji kene, Bhibhlya isalonga pinthu pyakuti nee pikhadziwika mu ndzidzi ukhalembwa iyo. Mwacitsandzo, iyo isalonga pinthu pingasi thangwi ya siyensiya. Mu ndzidzi ukhalembwa Bhibhlya anthu azinji nee akhakhulupira pikhalonga iyo thangwi ya siyensiya. Mbwenye lero, siyensiya isapangiza kuti pinalonga Bhibhlya ndi pyandimomwene. Iyo ndi ‘yakunyindirika cincino na kwenda na kwenda.’—Masalmo 111:8.
3. Thangwi yanji tinakwanisa kunyindira pinalonga Bhibhlya thangwi ya ntsogolo?
Bhibhlya iri na maprofesiyaa analonga ‘pinthu pyakuti pidzati kucitika.’ (Izaiya 46:10) Mwacitsandzo, pinthu pizinji pidacitika kale pyalembwa m’Bhibhlya mbapidzati kucitika. Bhibhlya ikhadalongambo kuti pinthu mbapidakhala tani lero. Mu nsolo uno tinapfundza maprofesiya mangasi a m’Bhibhlya. Kuona kuti maprofesiya anewa akukwanirisika mwakubverana na pikhadalonga Bhibhlya mphyakutsandzayisa kakamwe!
DZIWANI PIZINJI
Onani kuti siyensiya isabverana tani na Bhibhlya, pontho fufudzani maprofesiya mangasi anagumanika m’Bhibhlya.
4. Siyensiya isabverana na Bhibhlya
Mu ndzidzi wakale, azinji akhakhulupira kuti dziko yatsidzikizwa na cinthu. Onani VIDHYU.
Onani kuti bukhu ya Yobe ikhalonganji mu pyaka 3.500 nduli. Lerini Yobe 26:7, buluka penepo cedzani thangwi ya mbvundzo uyu:
Thangwi yanji pinalonga Bhibhlya kuti ‘dziko iri lenga-lenga pa mbuto yakusowa cinthu’ mphyakudzumatirisa?
Basi ene mu pyaka 200 nduli, anthu abvesesa mwadidi kuti ninji pinacitika toera madzi abvumbe. Mbwenye, onani pinalonga Bhibhlya kutomera kale kakamwe. Lerini Yobe 36:27, 28, buluka penepo cedzani thangwi ya mibvundzo iyi:
Thangwi yanji pinthu pinacitika toera madzi abvumbe ndi pyakudzumatirisa?
Mavesi anewa adamala imwe kuleri asathimizira kunyindira kwanu Bhibhlya?
5. Bhibhlya ikhadalongeratu pinthu pyakufunika pyakuti mbapidacitika
Lerini Izaiya 44:27–45:2, buluka penepo cedzani thangwi ya mbvundzo uyu:
Ndi pinthu pipi pikhadalongeratu Bhibhlya mu pyaka 200 Bhabhilonya mbadzati kufudzwa?
Pinthu pidacitika pisapangiza kuti Siro, Mambo wa ku Persya, pabodzi na anyankhondo ace akunda nzinda wa Bhabhilonya mu caka 539 K.M.K.b Pakumala kupeusa nkulo wakuti ukhatsidzikiza nzinda, iwo apita na pa misuwo mikulu ya mpanda yakuti ikhali bwandzu. Natenepa, iwo akunda nzinda wa Bhabhilonya mwakukhonda nentsa. Lero, pakupita pyaka pyakupiringana 2.500 nzinda wa Bhabhilonya wasala madembe. Onani pikhadapikira Bhibhlya.
Lerini Izaiya 13:19, 20, buluka penepo cedzani thangwi ya mbvundzo uyu:
Profesiya ineyi yakwanirisa tani?
Madembe a Bhabhilonya akuti lero asagumanika ku Iraki
6. Bhibhlya ikhadalongeratu thangwi ya pinthu pinacitika lero
Bhibhlya isalonga kuti ife tikukhala mu “ntsiku zakumalisa.” (2 Timoti 3:1) Onani kuti Bhibhlya isalonganji thangwi ya ntsiku zino zakumalisa.
Lerini Mateu 24:6, 7, buluka penepo cedzani thangwi ya mbvundzo uyu:
Ninji pinalonga Bhibhlya pyakuti mbapidacitika mu ntsiku zakumalisa?
Lerini 2 Timoti 3:1-5, buluka penepo cedzani thangwi ya mibvundzo iyi:
Bhibhlya isalonga kuti anthu mbadakhala tani mu ntsiku zakumalisa?
Ndi pinthu pipi pinaona imwe pyakuti pisacitika lero?
ANANGO ASALONGA: “Bhibhlya ndi bukhu ya pithankano.”
Maonero anu, ndi pinthu pipi pinapangiza kuti tinakwanisa kunyindira pinalonga Bhibhlya?
MWAPFUNDZANJI?
Pinthu pidacitika, siyensiya na maprofesiya pisapangiza kuti imwe munakwanisa kunyindira Bhibhlya.
Mibvundzo Yakubwereza
Kodi pinthu pinalongwa m’Bhibhlya pyacitikadi?
Ndi pitsandzo pipi pinapangiza kuti siyensiya isabverana na Bhibhlya?
Musakhulupira kuti Bhibhlya inakwanisa kulonga pinthu pinafuna kucitika ntsogolo? Thangwi yanji musanyerezera pyenepi?
TOERA KUDZIWA PIZINJI
Kodi m’Bhibhlya musagumanika mphangwa zinalonga pya siyensiya zakuti ndi zakuphonyeka?
“Será Que a Bíblia Está de Acordo Com a Ciência?” (Nsolo wa mu jw.org)
Ndi pinthu pipi pinapangiza kuti tikukhala mu “ntsiku zakumalisa”?
“6 Profecias Bíblicas Que Estão se Cumprindo Hoje” (A Sentinela, 1.º de Maio de 2011)
Onani kuti maprofesiya a m’Bhibhlya analonga pya utongi wa Gresya akwanirisika tani.
Onani kuti maprofesiya a m’Bhibhlya aphedza tani mamuna wakuti nee akhakhulupira Bhibhlya.
“Eu Não Acreditava Que Deus Existia” (A Sentinela N.º 5 de 2017)
a Maprofesiya ndi mphangwa za Mulungu zinalonga pinafuna kucitika ntsogolo.
b K.M.K. pisabveka “Kristu Mbadzati Kubalwa,” na P.K.K. pisabveka “Pakumala Kubalwa kwa Kristu.”