Lemedzani Anyakugwesera Pakati Panu
‘Usafunika ulemedze munthu wakugwesera.’—LEV. 19:32.
MUNATAWIRA TANI?
Kodi Yahova asaona tani anyakugwesera akukhulupirika?
Kodi ana athunga asafunika kucitanji kuna anyakubala awo akugwesera?
Kodi mipingo inakwanisa tani kulemedza abale na alongo akugwesera?
1. Kodi ndi makhaliro api akutsukwalisa anathimbana na anthu lero?
YAHOVA cipo akhafuna kuti anthu athabuke, amale mphambvu, na kugwesera. Cifuno cace cikhali cakuti amuna na akazi atsandzaye na ungumi waungwiro mu Paradizu. Mbwenye lero ‘pinthu pyonsene pidacitwa pisabulira thangwi ya nyatwa ninga nkazi pa kulekwa na mwana.’ (Arom. 8:22) Musanyerezera kuti Mulungu asabva tani angaona nyatwa zinatamba anthu thangwi ya madawo? Kusiyapo pyenepi, mphyakutsukwalisa kuona ankhalamba azinji mbakapwazwa pa ndzidzi unafuna iwo ciphedzo kakamwe.—Sal. 39:5; 2 Tim. 3:3.
2. Thangwi yanji Akristu asakomerwa kuona anyakugwesera m’mipingo?
2 Atumiki a Yahova asakomerwa kuona anyakugwesera m’mipingo. Tisaphindula na udziwisi wawo, pontho tisafuna kutowezera citsandzo cakukhulupirika kwawo. Azinji a ife ndi acibale a m’bodzi peno azinji a anyakugwesera anewa akufunika. Mbwenye, mwakukhonda tsalakana khala ndife acibale a abale na alongo anewa, ife tiri na cifuno ca kutsalakana udidi wawo. (Agal. 6:10; 1 Ped. 1:22) Tonsene tinadzaphindula mu kudinga maonero a Mulungu kwa anyakugwesera. Tinadzadingambo basa ya acibale na ya mpingo mu kutsalakana anyakufunika anewa akugwesera.
‘LEKANI KUNDIDUWALA’
3, 4. (a) Ndi phembo yanji yakufunika idacita nyakulemba wa Masalmo 71 kuna Yahova? (b) Abale na alongo akugwesera m’mpingo anakwanisa kuphembanji kuna Mulungu?
3 Lemba ya Masalmo 71:9 isalonga: ‘Lekani kundiduwala cincino mu unkhalamba wanga; lekani kundisiya cincino mbandisowa mphambvu.’ Kapitulu ineyi isaoneka ninga ndi kupitiriza kwa Masalmo 70. Natenepa, pisaoneka kuti Dhavidhi acita phembo inaleri ife pa Masalmo 71:9. Iye atumikira Mulungu mpaka mu unkhalamba wace, pontho Yahova amphatisira toera kucita pinthu pikulu kakamwe. (1 Sam. 17:33-37, 50; 1 Am. 2:1-3, 10) Ngakhale kuti acita pizinji kwa Yahova, Dhavidhi agwesera mbaphemba Yahova toera apitirize kumphedza.—Lerini Masalmo 71:17, 18.
4 Azinji lero ndi akulandana na Dhavidhi. Ngakhale kuti ndi akugwesera, mbathimbana na “ntsiku zakuthabuka,” iwo asacita pinakwanisa iwo toera kusimba Mulungu. (Koel. 12:1-7) Azinji a iwo panango nkhabe kwanisa kucita pizinji ninga pikhacita iwo kale, kuphatanizambo mu utumiki. Mbwenye anakwanisambo kudembetera Yahova toera apitirize kuapasa nkhombo na kuatsalakana. Anyakugwesera anewa akukhulupirika anakwanisa kunyindira kuti Mulungu anadzatawira maphembero awo. Kusiyapo pyenepi, maphembero anewa asapangiza kudzudzumika kubodzi kwene na kwa phembero idacita Dhavidhi.
5. Kodi Yahova asaona tani ankhalamba akukhulupirika?
5 Bhibhlya isapangiza kuti Yahova asapasa ntengo kakamwe anyakugwesera akukhulupirika, pontho asadikhira kuti atumiki ace aalemedze. (Sal. 22:24-26; Mis. 16:31; 20:29) Lemba ya Levitiko 19:32 isalonga: “Lamuka pa maso pa ankhalamba mbualemedza, gopa Mulungu wako. Ine ndine Mbuya [Yahova].” Inde, kulemedza ankhalamba m’mpingo ikhali basa yakufunika kakamwe pa ndzidzi udalembwa mafala anewa, iwo ndi akufunikambo kakamwe lero. Mphapo, ndiye tani pya kutsalakana ankhalamba? Mbani asafunika kuatsalakana?
BASA YA ACIBALE
6. Yezu akhazikisa citsandzo canji cakutsalakana mai wace?
6 Mafala a Mulungu asatipanga: “Lemedza babako na mako.” (Eks. 20:12; Aef. 6:2) Yezu apangiza kuti matongero anewa ndi akufunika kakamwe mudasandika iye Afarisi na alembi akuti akhakhonda kuphedza anyakubala awo. (Mko. 7:5, 10-13) Yezu apangiza citsandzo cadidi kakamwe. Mwacitsandzo, pikhali iye cifupi na kufa pamuti, Yezu acita masasanyiro toera mai wace, wakuti panango akhali nzice atsalakanwe na Jwau, nyakupfundza wace wakufunika.—Jwau 19:26, 27.
7. (a) Paulu akhazikisa n’dida wanji wakutsalakana anyakubala? (b) Ndi mafala api anango adalonga Paulu?
7 Mpostolo Paulu apumirwa toera kulemba kuti Akristu asafunika kutsalakana anthu a pabanja yawo. (Lerini 1 Timoti 5:4, 8, 16.) Dingani mabvekero a mafala a Paulu kuna Timoti. Paulu alemba kuti mbani asafunika kutambira ciphedzo ninga ca kobiri kubulukira m’mpingo na ale akuti nkhabe funika. Iye apangiza pakweca kuti ana Acikristu, adzukulu, na acibale anango a azice akuti ndi ankhalamba asafunika kukhala akutoma kupereka citsalakano kwa iwo. Natenepa, mpingo nee mbudalemerwa na basa yakupereka citsalakano. Sawasawa lero, njira ibodzi inapangiza ife kuti ‘tisafuna Mulungu’ ndi kutsalakana acibale anafuna ciphedzo.
8. Thangwi yanji Bhibhlya nkhabe kukhazikisa pitsogolero pyakutsalakana anyakubala akugwesera?
8 Mwandimomwene, ana athunga Acikristu asafunika kutsalakana pyakusowa pya anyakubala awo. Paulu alonga pya kuphedza acibale Acikristu,’ mbwenye anyakubala akuti nee ndi Acikristu nee asafunikambo kupwazwa. Mwandimomwene, ana asapereka citsalakano mu njira zakusiyana. Makhaliro ndi akusiyana. Pyakufuna, na ungumi wa anyakubala ndi pyakusiyana. Anango ali na ana azinji, anango ali na m’bodzi basi. Anango asatambira ciphedzo ca Utongi, anango nkhabe. Pifuno pya ale anafuna ciphedzo pisasiyanambo. Natenepa, nee mphyandzeru peno ufuni kusumula pisankhulo pya abale athu akuti asawangisira toera kuphedza acibale awo akugwesera. Yahova anakwanisa kupasa nkhombo cisankhulo consene cinacitwa mwakubverana na Bhibhlya. Iye anapasa nkhombo pisankhulo pyathu, ninga pinacita iye kutomera mu ntsiku za Mose.—Num. 11:23.
9-11. (a) Ndi pisankhulo pyanji pyakunentsa pinathimbana na anango? (Onani cithundzithundzi cakutoma.) (b) Thangwi yanji ana athunga nee asafunika kusiya mwakucimbiza basa yawo ya ndzidzi onsene? Perekani citsandzo.
9 Khala anyakubala na anawo asakhala kutali na kutali, pisanentsa kupereka ciphedzo cinafuna anyakubala akugwesera. Kutekera kwa ungumi wa nyakubala, panango cidengwa ca kugwa, kukhumuka, peno nyatwa inango, pinadzaphemba kuenda kaona Mama na Baba. Natenepa, panango anyakubala anadzafuna ciphedzo—mu ndzidzi wakucepa peno wakulapha.a
10 Atumiki a ndzidzi onsene, anatumikira kutali na acibale awo, panango anathimbana na pisankhulo pyakunentsa. Ale anatumikira ku Beteli, amisionaryo, ayang’aniri a cisa na a gawo asaona kuti basa yawo ndi yakufunika kakamwe, ninga nkhombo ya Yahova. Ngakhale tenepo, anyakubala awo angaduwala, maonero awo akutoma ndi akuti, ‘Mphyadidi kubwerera kunyumba toera kutsalakana anyakubala athu.’ Mbwenye mphyandzeru kucita phembero na kuona kuti ninji pinafunika kwa anyakubala. Nee m’bodzi asafunika kusiya mwakucimbiza mwai wakutumikira Yahova, pontho si pyenepi tayu pinafunika ndzidzi onsene. Kodi nyatwa ya ungumi ndi ya ndzidzi wakucepa? Kodi anango m’mpingo wa anyakubala mbadakomerwa kupereka ciphedzo kwa anyakugwesera toera anawo apitirize m’basa yawo?—Mis. 21:5.
11 Mwacitsandzo, banja inango ya Kumabulukiro a Dzuwa ku Azya, ikhali na ana awiri adatumikira kutali na kunyumba kwawo. M’bodzi akhali misionaryo ku Amerika Wakunterero, unango akhatumikira ku Ofesi ikulu ku Brooklyn, Nova York. Anyakubala awo akhafuna ciphedzo, abale anewa na akazawo aenda kaona anyakubala toera kuona kuti mbadaaphedza tani. Banja ikhatumikira ninga amisionaryo yanyerezera kusiya basa yawo toera kutsalakana anyakubala awo. Iwo amenyerwa ntokodzi na mbveranisi wa akulu a mpingo wa anyakubalawo. Akulu a mpingo akhadadinga makhaliro, pontho akhafuna kuti amisionaryo apitirize m’basa yawo mpaka panakwanisika. Iwo akhakomerwa na basa ya banja ineyi, natenepa aperekeka toera kuaphedza kutsalakana anyakubala awo. Banja yonsene yapereka takhuta thangwi ya citsalakano ceneci caufuni.
12. Kodi banja Yacikristu isafunika kuonesesanji pakucita cisankhulo toera kutsalakana anyakugwesera?
12 Cisankhulo consene cinacita banja Yacikristu toera kutsalakana anyakubala awo akugwesera, asafunika kuonesesa kuti njira ineyi ikhonde kupswipisa dzina ya Mulungu. Cipo tinadzafuna kukhala ninga atsogoleri a mauphemberi a mu ntsiku za Yezu. (Mat. 15:3-6) Mbuto mwace, tisafuna kuti pisankhulo pyathu pipase mbiri Mulungu na mpingo.—2 Akor. 6:3.
BASA YA MPINGO
13, 14. Kodi Bhibhlya isapangiza tani kuti mipingo isafunika kutsalakana abale na alongo akugwesera?
13 Si onsene tayu akuti anakwanisa kuphedza atumiki a ndzidzi onsene ninga pidalongwa mu ndima zidamala. Mbwenye pidacitika mu pyaka dzana yakutoma ku mpingo wa ku Yerusalemu pisapangiza kuti mipingo isafunika kuphedza anyakugwesera acitsandzo cadidi. Bhibhlya isalonga kuti ‘nee m’bodzi akhali wakutcerenga.’ Pyenepi nee pisabveka kuti onsene akhali akupfuma. Mwandimomwene, anango akhali na pinthu pyakucepa, mbwenye iwo ‘akhagawira anthu pyonsene ninga mukhafunikira ipyo.’ (Mach. 4:34, 35) Mbwenye, mukupita kwa ndzidzi, mwaoneka madodo m’mpingo. ‘Azice anango nee akhatambira cakudya cikhagawirwa pa ntsiku.’ Natenepa, apostolo asankhula amuna akuthema toera azice atsalakanwe mwadidi mbapaswa cakudya cakukwana. (Mach. 6:1-5) Masasanyiro akugawira cakudya akhali a ndzidzi wakucepa, toera kutsalakana pyakufuna pya ale adatawira Cikristu pa Pentekoste mu caka 33 N.W., na ale adapitiriza mu Yerusalemu mu ntsiku zingasi toera kuwangiswa mwauzimu. Mbwenye pidacita apostolo pisapangiza kuti mipingo inakwanisa kutsalakana pyakufuna pya anyakugwesera akukhulupirika.
14 Paulu apasa Timoti pitsogolero pya makhaliro a azice Acikristu adathema kutambira ciphedzo ca mpingo. (1 Tim. 5:3-16) Tyago, apumirwa toera kulemba kuti Akristu ali na basa yakutsalakana amphawi, azice, na anango anathimbana na makhaliro akunentsa. (Tgo. 1:27; 2:15-17) Mpostolo Jwau alongambo mwakubveka: ‘Kufuna Mulungu kunakwanisa tani kukhala mwa munthu ana upfumi wa pantsi pano, mbaumirwa muntima mwace pakuona m’bale wace wakutcerenga?’ (1 Jwau 3:17) Khala Akristu onsene asafunika kuphedza anyakutcerenga, kodi mpingo nee usafunikambo kucita pyenepi?
15. Ninji pinafuna kukhuya ciphedzo cinafunika kwa abale na alongo akugwesera?
15 M’madziko anango, mautongi asaphedza ankhalamba mu kuapasa phanceni, na maprogramu anango akuphedza anyakutcerenga. (Arom. 13:6) M’mbuto zinango nkhabe masasanyiro anewa. Natenepa, ciphedzo cinafuna kupereka acibale pabodzi na mpingo cisanyindira kusiyana kwa makhaliro. Khala ana Acikristu asakhala kutali na anyakubala awo, pinakhuyambo ciphedzo cakulinganira cinafuna iwo kupereka. Mphyadidi kuti ana acedze na akulu a mpingo wa anyakubala toera onsene m’mpingo adziwe makhaliro a banja ineyi. Mwacitsandzo, akulu a mpingo panango anakwanisa kuphedza anyakubala kudziwa pya ciphedzo cinaperekwa na mautongi. Iwo anakwanisambo kuona pinthu pyakuti anakwanisa kudziwisa ana—ninga matsamba akufunika akuti adzati kufungulwa, peno mitombwe yakuti anyakubala adzati kuimwa. Ana na akulu a mpingo angabverana mwadidi mbapasirana maonero anakwanisa kutsalakana anyakubala akugwesera. Mwandimomwene, kukhala na munthu paduzi toera kuphedza peno kupereka maonero kwa ana anakhala kutali pinaphedza toera makhaliro akhonde kutekera, na kupungula kudzudzumika kwa acibale.
16. Kodi Akristu anango asacitanji toera kuphedza anyakugwesera m’mpingo?
16 Nakuti iwo asafuna abale anewa akugwesera, Akristu anango asaphatisira ndzidzi wawo na mphambvu zawo toera kupereka ciphedzo consene cinakwanisa iwo. Iwo asawangisira toera kutsalakana abale na alongo akugwesera m’mpingo. Anyakuperekeka anango asagawana mabasa na anango m’mpingo, mbapitisirana toera kutsalakana anyakugwesera. Maseze nkhabe kwanisa kupita m’basa ya ndzidzi onsene, abale na alongo anewa asaphedza ana a anyakugwesera toera apitirize m’basa yawo. Abale anewa asapangiza nzimu wadidi kakamwe! Ngakhale kuti anango asawangisira toera kupereka ciphedzo, ana asafunika apitirize kucita pyonsene toera kuphedza anyakubala awo.
LEMEDZANI ANYAKUGWESERA NA MAFALA AKUWANGISA
17, 18. Ndi makhaliro api akuti anakomeresa ale anapereka ciphedzo?
17 Anyakugwesera na ale anaatsalakana, angapitiriza na maonero akulinganira, anacitisa kuti makhaliro akunentsa akhale akululupa. Khala musaphedza anyakugwesera, citani pinakwanisa imwe toera kupitiriza na maonero akulinganira. Midzidzi inango anyakugwesera asafewesa manungo. Natenepa, musafunika kucita masasanyiro akupambulika toera kuwangisa abale na alongo anewa. Munacita tani pyenepi? Pitirizani kucedza mwakuwangisa. Yahova nkhabe kuduwala pinacita iwo toera kuntumikira, ifembo ninga Akristu andzawo nkhabe kuaduwala.—Lerini Malakiya 3:16; Ahebere 6:10.
18 Mwakuthimizira, mabasa a ntsiku na ntsiku anakhala akutsandzayisa khala anyakugwesera na ale anapereka ciphedzo ali na makhaliro akusekesa. (Koel. 3:1, 4) Pontho, anyakugwesera anango asawangisira toera kucalira kuphemba pizinji. Iwo asadziwa kuti anatambira citsalakano na ciphedzo cizinji angapangiza makhaliro adidi. Azinji anenda kaona anyakugwesera, kazinji kene asalonga: “Ndaenda kabalangaza xamwali wanga wakugwesera, mbwenye adabalangazwa ndine ene.”—Mis. 15:13; 17:22.
19. Ninji cinafuna kuphedza ana na akulu toera kukhala akuwanga m’midzidzi ya nyatwa?
19 Tisadikhira kakamwe ntsiku yakuti kukalamba, nyatwa, na kusowa ungwiro pinadzamala. Mbwenye mu ndzidzi uno, atumiki a Mulungu asafunika kuikha manyerezero awo ku cidikhiro cakukhala maso kwenda na kwenda ntsogolo. Cikhulupiro cathu ku mapikiro a Mulungu cisatiphedza kupirira, ngakhale m’midzidzi ya nyatwa. Nakuti tiri na cikhulupiro, “ife nkhabe kubwerera nduli, maseze uunthu wathu wakunja ukumala, uunthu wathu wankati unagumana mphambvu ntsiku zonsene.” (2 Akor. 4:16-18, NM; Aheb. 6:18, 19) Kusiyapo kupitiriza na cikhulupiro cakuwanga ku mapikiro a Mulungu, ninji cinafuna kuphedza ale akuti ali na basa yakuphedza anyakugwesera? Maonero mangasi anadzadingwa mu nsolo unatowerera.
[Cidzindikiro capantsi]
a Nsolo unatowerera unadzadinga maonero akuti anaphedza anyakugwesera pabodzi na anawo.