Kukhala Pabodzi Pakuthimbana na Kumala Kwa Dziko Ino Yakale
“Ife ndife maphindi a andzathu onsene.”—AEF. 4:25.
MUNATAWIRA TANI?
Ndi cipendamiro cipi cakuti aphale na atsikana asafunika kucicalira, thangwi yanji?
Thangwi yanji tisafunika kukhala ‘akuphatana’?
Munapangiza tani pamwekha kuti musafuna kukhala pakati pa ‘maphindi a andzanu onsene’?
1, 2. Kodi Mulungu asafunanji kwa alambiri ace onsene, akulu, aphale na atsikana?
KODI Imwe ndimwe mphale peno ntsikana? Khala ndi tenepo, khalani na cinyindiro cakuti ninga ciwalo ca mpingo wa Yahova pa dziko yonsene, muli na ntengo ukulu kakamwe. M’madziko mazinji, numero ikulu ya anthu anabatizwa ndi aphale na atsikana. Mphyakuwangisa kakamwe kuona aphale na atsikana azinji mbakagumanyikana na ale adasankhula kutumikira Yahova!
2 Ninga mphale peno ntsikana, musakomerwa kukhala pabodzi na anthu a thunga yanu? Panango. Tisatsandzaya tingakhala pabodzi na axamwali a thunga yathu. Mbwenye mwakukhonda tsalakana thunga yathu, mbuto inakhala ife, na makhaliro athu, Mulungu asafuna kuti tikhale akuphatana mu ulambiri wace. Mpostolo Paulu alemba kuti Mulungu asafuna kuti ‘anthu onsene apulumuke, akhalembo na cidziwiso ca undimomwene.’ (1 Tim. 2:3, 4) Pa Apokalipse 7:9 tisagumana mafala akuti alambiri a Mulungu asabulukira mwa anthu a ‘madzindza onsene, a mbumba zonsene, na a pilongero pyonsene.’
3, 4. (a) Ndi nzimu upi unapangiza aphale na atsikana azinji lero? (b) Ndi maonero api anabverana na lemba ya Aefesi 4:25?
3 Aphale na atsikana anatumikira Yahova ndi akusiyana kakamwe na aphale na atsikana a dziko ino! Azinji akuti nkhabe kutumikira Yahova asatsalakana pya umaso wawo basi, mbadzudzumika kakamwe na pinthu pinafuna iwo. Anyakufufudza anango asaacemera ninga “Dzindza ya Wakutoma Ndine.” Kubulukira munjira inalonga iwo na mabvaliro awo, asapangiza kuti nkhabe kulemedza anango, makamaka anyakugwesera.
4 Makhaliro anewa asaoneka konsene kwene. Natenepa, aphale na atsikana anatumikira Yahova asaona kuti asafunika kuwangisira kakamwe toera kucalira makhaliro anewa, na kusankhula kukhala na maonero a Mulungu. Mu pyaka dzana yakutoma Paulu aona kuti akhafunika kucenjeza anyakukhulupira andzace toera kucalira ‘nzimu ule unaonesa mphambvu zace mwa ana akukhonda kubvera’ wakuti ‘kale iwo akhafamba mwakubverana na nzimu unoyu.’ (Lerini Aefesi 2:1-3.) Aphale na atsikana anacalira nzimu unoyu mbasankhula kuphata basa mwakuphatana na abale na alongo awo athema kusimbwa. Maonero anewa asabverana na mafala a Paulu akuti “ife ndife maphindi a andzathu onsene.” (Aef. 4:25) Munafendedzera ife kumala kwa dziko ino yakale, kuphata basa mwakuphatana kunadzakhala kwakufunika kakamwe. Tendeni tidinge pitsandzo pingasi pya m’Bhibhlya pyakuti pinadzatiphedza kuona kufunika kwa kukhala akuphatana.
IWO AKHALI AKUPHATANA
5, 6. Tisapfundzanji thangwi ya kukhala akuphatana kubulukira m’mbiri ya Loti na anace?
5 Yahova atsidzikiza atumiki ace mu ndzidzi wakale mukhakhala iwo akuphatana mbaphedzana unango na ndzace pakuthimbana na makhaliro akunentsa. Atumiki a Mulungu lero, akulu na anapiana ene anakwanisa kupfundza kubulukira mu pitsandzo pyenepi pya m’Bhibhlya. M’bodzi wa iwo ndi Loti.
6 Loti na banjace akhali pangozwi. Yahova akhafuna kufudza nzinda ukhakhala iwo wa Sodoma. Aanju a Mulungu akulumiza Loti toera kubuluka mu nzinda kuti athawire ku mapiri toera kupulumuka. Aanju ampanga: ‘Lamukani, mubuluke muno toera mupulumuke.’ (Gen. 19:12-22) Loti abvera, iye na anace acikazi awiri abvera mbabuluka mu nzinda. Mbwenye mwakutsukwalisa, acibale awo anango nee abvera. Kwa aphale akhadikhira kumanga banja na anace, pikhalonga Loti pikhaoneka ninga “akhapilonga na dzenda.” Natenepa, iwo afa pidafudzwa nzinda. (Gen. 19:14) Basi ene Loti na anace awiri adakhala mwakuphatana na iye ndiwo adapulumuka.
7. Kodi Yahova aphedza tani ale adapangiza nzimu wakuphatana pidabuluka Aisraele mu Ejito?
7 Onani citsandzo cinango. Mudabuluka Aisraele mu Ejito, iwo nee abuluka ninga misoka yakugawana, nsoka ubodzi na ubodzi mbuenda na njira yawo. Mudalamusa Mose ‘ndodo yace mbathonya bara’ Yahova mbagawa madzi a bara, Mose nee apita ekhene peno na Aisraele akucepa. Mbuto mwace, na citsidzikizo ca Yahova, mbumba yonsene yawambuka pabodzi pene. (Eks. 14:21, 22, 29, 30) Iwo apangiza nzimu wakuphatana, iwo akhali pabodzi na ‘mwinji ukulu wa anthu akusiyana-siyana,’ akuti nee akhali Aisraele, mbwenye asankhula kukhala pabodzi na iwo. (Eks. 12:38) Mbapidakhala pyakusowa ndzeru kunyerezera kuti anthu angasi peno nsoka wa aphale na atsikana mbadasankhula kuenda na njira yawo ene, panango kuenda na njira idaakomera. Mbapidakhala pyakutsukwalisa kakamwe kucita pyenepi, thangwi mbadaluza citsidzikizo ca Yahova.—1 Akor. 10:1.
8. Kodi atumiki a Mulungu apangiza tani kukhala akuphatana mu ntsiku za Yosafate?
8 Mu ntsiku za Mambo Yosafate, mbumba ya Mulungu yathimbana na anyamalwa akugopswa, “mwinji ukulu wa anthu” a madziko a cifupi na iwo. (2 Pya dziko. 20:1, 2) Mwakutsandzayisa, atumiki a Mulungu nee ayesera kukunda anyamalwa anewa na mphambvu zawo zene. Mbuto mwace, iwo asaka ciphedzo ca Yahova. (Lerini 2 Pya dziko ya Israele 20:3, 4.) Pontho iwo nee acita pyenepi munthu paekha, ninga mukhaonera iye kukhala pyakuthema. Bhibhlya isalonga: “Anthu onsene a ku Yuda akhali dzololo pamaso pa Yahova, pabodzi na akazawo na anawo, kuphatanizambo anawo ang’ono.” (2 Pya dziko. 20:13, Tradução do Novo Mundo) Mwakukhonda tsalakana khala akhali mwana peno nkulu, iwo awangisira pabodzi pene mu cikhulupiro toera kutowezera citsogolero ca Yahova, natenepa, Yahova aatsidzikiza mwa anyamalwa awo. (2 Pya dziko. 20:20-27) Ceneci ndi citsandzo cadidi kakamwe cakuti atumiki a Mulungu anathimbana tani na pinentso.
9. Tinapfundzanji kubulukira mu kuphatana kwa Akristu a pyaka dzana yakutoma?
9 Akristu a pyaka dzana yakutoma akhadziwikambo thangwi yakuphata basa pabodzi pene. Mwacitsandzo, Ayuda na anango akukhonda khala Ayuda mudatawira iwo Cikristu, “atoweza pipfundziso pya apostolo, akhasonkhana pabodzi pene, akhadya pabodzi pene na kucita maphembero.” (Mach. 2:42, NM) Kuphatana kweneku kukhaoneka pakweca m’midzidzi yakutcingwa yakuti akhafuna kakamwe ciphedzo ca unango na ndzace. (Mach. 4:23, 24) Nee musatawira kuti m’midzidzi yakunentsa tisafunikambo kukhala akuphatana mbatiphedzana unango na ndzace?
KUKHALA AKUPHATANA MU NDZIDZI UNAFENDEDZERA NTSIKU YA YAHOVA
10. Ndi ndzidzi upi wakuti kuphatana kunadzakhala kwakufunika kakamwe?
10 Ndzidzi wakunentsa kakamwe mu mbiri ya anthu uli cifupi. Mprofeta Yoele afokotoza ntsiku ineyi ninga ‘ntsiku yacidima kakamwe na ya makole.’ (Yoele 2:1, 2; Sof. 1:14) Pa ndzidzi unoyu atumiki a Mulungu anadzafunika kukhala akuphatana kakamwe. Kumbukani mafala a Yezu: “Umambo onsene wakugawika usafudzika.”—Mat. 12:25, NM.
11. Ndi kuphatana kupi kunalongwa pa Masalmo 122:3, 4 kwakuti kunakwanisa kuphatisirwa kwa atumiki a Mulungu lero? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)
11 Mu ndzidzi wa nyatwa inafuna kudza ya makhaliro ano a pinthu, ife tinadzafuna kukhaladi akuphatana kakamwe. Kuphatana kwauzimu kunafuna kudzapangiza ife pakati pathu kunakwanisa kulandaniswa na kuphatana kwa nyumba za mu Yerusalemu wakale. Nyumba zenezi zikhamangwa cifupi inango na indzace kwakuti nyamasalmo afokotoza Yerusalemu ninga ‘nzinda ubodzi basi’ wakuphatana. Pyenepi pikhaphedza anthu a mu nzinda toera kuphedzana na kutsidzikizana unango na ndzace. Kuphatana kwawo kwaunyama kukhapangiza mwadidi kuphatana kwauzimu kwa dzindza yonsene pa ndzidzi wakuti ‘madzindza onsene a Yah’ akhagumanyikana toera kulambira. (Lerini Masalmo 122:3, 4.) Lero na mu ntsiku zakunentsa zinafuna kudza, tisafunikambo kupitiriza ‘kukhala akuphatana unango na ndzace.’
12. Ninji cinafuna kudzatiphedza toera kupulumuka pa kupomokerwa kwa atumiki a Mulungu kunafuna kudza?
12 Thangwi yanji ‘kuphatana’ kwathu kunadzakhala kwakufunika kakamwe pa ndzidzi unoyu? Lemba ya Ezekyele kapitulu 38 isalonga pya profesiya inafokotoza pya kupomokerwa kwa atumiki a Mulungu na “Goge wa dziko ya Magoge.” Pa ndzidzi unoyu, nee tisafunika kutawirisa kuti cinthu cinango citicitise kukhala akugawana. Nee tinadzafuna kusaka ciphedzo ku dziko ya Sathani. Mbuto mwace, tinadzafuna kukhala akuphatana na abale athu. Ndimomwene kuti nee tinadzapulumuka basi ene thangwi yakucita khundu ya nsoka unoyu. M’bodzi na m’bodzi asafunika kunyindira Yahova. Natenepa, Yahova na Mwanace anadzapulumusa ale anacemera dzina ya Yahova pa ntsiku ineyi ya nyatwa. (Yoele 2:32; Mat. 28:20) Kodi pyenepi pisabveka kuti ale adakhonda kupitiriza kukhala akuphatana na nkumbi wa mabira a Mulungu peno ale adatayika pyawo anadzapulumuka?—Mik. 2:12.
13. Ndi ntsonga zipi zakuti aphale na atsikana akugopa Mulungu anakwanisa kuzipfundza mu ndima zidadinga ife mpaka pano?
13 Khala ndimwe mphale peno ntsikana, kodi musaona kuti mphyakusowa ndzeru kutowezera njira za aphale na atsikana anasiya kukhala akuphatana na abale? Tiri cifupi na ndzidzi wakuti tinadzafuna kukhala akuphatana unango na ndzace. Pyenepi pisabveka ife tonsene, ana na akulu ene! Inde, cincino ndi ndzidzi toera kupfundza kuphata basa pabodzi pene, kukulisa nzimu wakuphatana wakuti unadzakhala wakufunika kakamwe mu ntsiku zinafuna kudza.
“NDIFE MAPHINDI A ANDZATHU ONSENE”
14, 15. (a) Ndi cifuniro cipi ciri na Yahova munapfundzisa iye aphale, atsikana na akulu ene lero? (b) Ndi uphungu upi unatipasa Yahova toera kukhala akuphatana?
14 Yahova asatiphedza toera “kuntumikira phewa na phewa.” (Zak. 3:8, 9, NM) Iye asatipfundzisa toera kukhala akuthema mu cifuniro cace cakuti ‘pinthu pyonsene pikhale pyakuphatana mwa Kristu.’ (Lerini Aefesi 1:9, 10.) Inde, iye asafuna kugumanyiza pinthu pyonsene pidacita iye kudzulu na pantsi, mwandimomwene iye anadzakwanirisa pyenepi. Ninga mphale peno ntsikana, kodi pyenepi pisakuphedzani kuona kuti musafunika kuphata basa mwakuphatana na gulu ya Yahova?
15 Yahova asatipfundzisa toera kukhala akuphatana lero na cifuniro cakuti tikhale akuphatana kwenda na kwenda. Mwakubwereza-bwereza, Malemba asatipanga kuti tisafunika ‘kutsalakanana unango na ndzace,’ ‘kubverana ntsisi unango na ndzace,’ ‘kupitiriza kubalangazana unango na ndzace,’ na ‘kuwangisana unango na ndzace.’ (1 Akor. 12:25; Arom. 12:10; 1 Ates. 4:18; 5:11) Yahova asadziwa kuti Akristu ndi akusowa ungwiro, pyenepi pinacitisa kuti kuphatana kukhale kwakunentsa, natenepa tisafunika kuwangisira toera ‘kulekererana na ntima onsene.’—Aef. 4:32.
16, 17. (a) Ndi cipi cifuniro cibodzi ca misonkhano Yacikristu? (b) Kodi aphale na atsikana anapfundzanji kubulukira mu citsandzo ca Yezu?
16 Yahova asatipasambo misonkhano Yacikristu toera kutiphedza kukhala akuphatana. Ife tisaleri mafala akuwangisa anagumanika pa Ahebere 10:24, 25. Cifuniro cibodzi ca misonkhano ineyi ndi ‘kunyerezerana unango na ndzace kuti tiwangisane toera kucita mabasa adidi.’ Natenepa, misonkhano isakhunganywa toera tiwangisane unango na ndzace, ‘makamaka munaona ife kuti ntsiku iri duzi.’
17 Mu uphale wace, Yezu akhazikisa citsandzo cadidi kakamwe cakupasa ntengo misonkhano ninga ineyi. Pikhali iye na pyaka 12 pyakubalwa, Yezu akhali pabodzi na anyakubalace pa nsonkhano ukulu. Pa ntsiku inango, anyakubalace nee akhadziwa kukhali iye. Kodi iye akhadabuluka toera kuenda kasendzeka na ana a thunga yace? Nkhabe. Mbuto mwace, Zuze na Mariya angumana mbakacedza pinthu pyauzimu na apfundzisi mu templo.—Luka 2:45-47.
18. Kodi maphembero athu anatiphedza tani toera kukhala akuphatana?
18 Kusiyapo kukulisa ufuni kwa unango na ndzace na kuphatisira misonkhano Yacikristu toera kuwangisa kuphatana kwathu, tinakwanisa kuphemberera abale athu. Tingaphemba Yahova toera aaphedze mu nyatwa zawo, tisakumbuka pya cifuno cathu cakukhala akuphatana. Pyenepi nee pisafunika kucitwa na Akristu athunga basi. Khala ndimwe mphale peno ntsikana, musasaka njira toera kuthimizira cifuno canu cakukhala akuphatana na abale anu auzimu? Kucita pyenepi pinakuphedzani toera kucalira kuneta mu ndzidzi wakuti dziko ino yakale ikumalisika.
PANGIZANI KUTI “NDIFE MANUNGO MABODZI ENE”
19-21. (a) Ndi munjira ipi yakudzumisa kakamwe inapangiza ife kuti “ndife manungo mabodzi ene”? Perekani citsandzo. (b) Ndi ntsonga ipi inapfundza imwe kubulukira munjira idaphedzana abale pa pidengwa?
19 Atumiki a Yahova asakhala maso mwakubverana na n’dida unagumanika pa Aroma 12:5: “Ndife manungo mabodzi ene.” Ife tisakwanisa kuona pyenepi m’midzidzi ya pidengwa. Mu nthanda ya Maindza ya caka 2011, kwacitika condzi cikulu ku Filipina madzi mbadzala mu ntsuwa ya Mindanau. Pa masiku mabodzi basi nyumba zakupiringana 40.000 zabizwa na madzi, kuphatanizambo zizinji za abale athu. Mbwenye, ofesi ya filiali yalonga kuti “komiti yaciphedzo mbidzati toma kuphata basa, Akristu a mbuto zinango akhapereka ciphedzo.”
20 Munjira ibodzi ene, abale athu athabuka kakamwe mu ndzidzi udaoneka citeketeke na condzi cikulu [tsunami] kumabulukiro a dzuwa a Japau. Anango aluza pinthu pyawo pyonsene. Mulongo Yoshiko wakuti aluza nyumba yace akhakhala kutali kakamwe na Nyumba ya Umambo, nsindzo wa makilometru 40. Iye alonga: “Buluka penepo, ife tadzuma thangwi pidamala kucitika citeketeke, mangwana mwace, muyang’aniri wa cisa na abale anango abwera kudzatisaka.” Mwakukomerwa iye athimiza: “Mwandimomwene, tapereka takhuta kakamwe thangwi yakutsalakanwa kakamwe mwauzimu kubulukira m’mpingo. Kusiyapo pyenepi, ife tatambira makapoti, ntsapato, mapasta, na nguwo zakugona nazo.” M’bale m’bodzi wa komiti yakuphedza alonga: “Abale a mbuto zonsene za dziko ya Japau akhaphata basa toera kuphedzana unango na ndzace. Abale a mbuto zakusiyana-siyana za ku Estados Unidos akhabwera toera kuphedza. Pidabvundzwa iwo kuti thangwi yanji afamba nsindzo unoyu wakulapha kakamwe, iwo alonga: ‘Ife tiri akuphatana na abale athu mu Japau, pontho iwo asafuna ciphedzo.’ Kodi imwe nee musadzikuza thangwi yakucita khundu ya gulu yakuti isatsalakanana kakamwe unango na ndzace? Khalani na cinyindiro cakuti Yahova asakomerwa kakamwe angaona nzimu unoyu wakuphatana.
21 Kukhala na nzimu unoyu lero, kunadzatiphedza toera kuthimbana na nyatwa za ntsogolo mwakuphatana ngakhale kuti nee tinadzakwanisa kupita ncibverano na abale athu a mbuto zinango pa dziko. Mwandimomwene, nzimu unoyu usatikhunganya toera kuthimbana na nyatwa zakuti zisaoneka kuti tiri cifupi toera kuthimbana nazo mu ndzidzi wakuti makhaliro ano a pinthu ali cifupi na kumala kakamwe. Mulongo unango anacemerwa Fumiko adapulumuka pa condzi ku Japau alonga: “Kumala kuli cifupi kakamwe. Tisafunika kupitiriza kuphedza abale athu munadikhira ife ndzidzi wakuti nkhabe kudzaonekabve pidengwa.”
22. Kodi kuphatana kwathu Kwacikristu kunadzatiphedza tani ntsogolo?
22 Aphale na atsikana pabodzi na akulu anawangisira toera kukhala akuphatana lero, mwandimomwene akukhunganyika toera kupulumuka pakumala kwa dziko ino yakuipa yakukhonda phatana. Ninga mu ndzidzi wakale, Mulungu wathu anadzapulumusa atumiki ace. (Iza. 52:9, 10) Ndzidzi onsene, kumbukani kuti imwe munakwanisa kukhala pakati pa ale anafuna kudzapulumuswa mungawangisira toera kucita khundu ya atumiki akuphatana a Mulungu. Cinthu cinango cinafuna kudzatiphedza ndi kuthimizira kupasa ntengo pinthu pidatambira ife. Nsolo unatowerera unadzadinga pinthu pyenepi.