NSOLO WA PFUNDZIRO 36
NYIMBO 103 Akulu a Mpingo ndi Miyoni Mwa Anthu
‘Cemerani Akulu a Mpingo’
“Mbacemere akulu a mpingo.”—TIYA. 5:14.
PINAFUNA IFE KUPFUNDZA
Tinapfundza kuti thangwi yanji tisafunika kuphemba ciphedzo ca akulu a mpingo.
1. Yahova apangiza tani kuti asafuna kakamwe atumiki ace?
YAHOVA asafuna kakamwe atumiki ace. Iye apereka Mwanace thangwi ya iwo, pontho akhazikisa akulu a mpingo toera kuatsalakana. (Mabasa 20:28) Mulungu asafuna kuti atumiki ace atsalakanwe mwaufuni. Akulu a mpingo asabvera pitsogolero pya Yezu angawangisa abale na alongo na kuaphedza toera apitirize kukhala akukhulupirika kuna Yahova.—Iza. 32:1, 2.
2. Mwakubverana na Ezekiyeli 34:15, 16, Yahova asaphedza ani?
2 Yahova asafuna kakamwe atumiki ace onsene, pontho asaaphedza mu ndzidzi unathabuka iwo. Atumiki ace angacita madawo, iye asaphatisira akulu a mpingo toera kuaphedza. (Lerini Ezekiyeli 34:15, 16.) Mbwenye iye asafuna kuti tisake ciphedzo. Iye asafunambo kuti ticite phembero toera atiphedze, pontho tiphembe ciphedzo ca “akumbizi na apfundzisi” mu mpingo.—Aef. 4:11, 12.
3. Tinapfundzanji mu nsolo uno?
3 Mu nsolo uno, tinapfundza kuti Yahova asaphatisira tani akulu a mpingo toera aphedze atumiki ace kupitiriza kukhala na uxamwali wakuwanga na iye. Pontho tinatawira mibvundzo mitatu: Ndi mu ndzidzi upi unafunika ife kuphemba ciphedzo ca akulu a mpingo? Thangwi yanji tisafunika kucita pyenepi? Pontho iwo anatiphedza tani? Maseze tiri na uxamwali wakuwanga na Yahova cincino, mitawiro ya mibvundzo ineyi inatiphedza toera kupereka takhuta kuna Yahova thangwi ya njira inaphatisira iye akulu a mpingo toera kuphedza ale anacita madawo.
NDI MU NDZIDZI UPI UNAFUNIKA IFE KUPHEMBA CIPHEDZO CA AKULU A MPINGO?
4. Thangwi yanji tinakwanisa kulonga kuti bukhu ya Tiyago 5:14-16, 19, 20 isalonga pya kukhala pontho na uxamwali wakuwanga na Yahova? (Onanimbo mafoto.)
4 Nyakupfundza Tiyago afokotoza kuti Yahova asaphatisira tani akulu a mpingo toera kutiphedza. Iye alemba: “Kodi alipo munthu wakuti ali kuduwala pakati panu? Mbacemere akulu a mpingo.” (Lerini Tiyago 5:14-16, 19, 20.) Tiyago alonga pya munthu wakuti asafuna ciphedzo toera akhale pontho na uxamwali wakuwanga na Yahova. Thangwi iye alongambo kuti munthu unoyu asafunika kucemera akulu a mpingo toera am’phedze, tayu dotoro. Kusiyapo pyenepi, iye alonga kuti munthu unoyu anakhala mwadidi angalekererwa madawo ace. Munthu angaduwala asafunika kuenda kuna dotoro mbanfokotozera pinthu pinan’nentsa. Buluka penepo asafunika kubvera pitsogolero pya dotoro toera awange. Munjira ibodzi ene, khala tisafuna kukhala pontho na uxamwali wakuwanga na Yahova, tisafunika kucedza na akulu a mpingo, kuapanga pinatinentsa, mbatiphatisira uphungu wa m’Bhibhlya udatipasa iwo.
Tingabva kupha, tisaenda kuxipitari. Tingaona kuti cikhulupiro cathu ciri cakufewa, tisaphemba ciphedzo ca akulu a mpingo (Onani ndima 4)
5. Tinadziwa tani khala ticiri na uxamwali wakuwanga na Yahova peno nkhabe?
5 Bukhu ya Tiyago kapitulu 5 isatiwangisa toera kufendedzera akulu a mpingo tingaona kuti uxamwali wathu na Yahova uli kufewa. Mbwenye ndi pyakufunika kakamwe kuphemba ciphedzo ca akulu a mpingo mbatidzati kuluza uxamwali wathu na Yahova. Bhibhlya isalonga kuti tingakhonda kucita mphole-mphole tinaluza uxamwali wathu na Yahova mbatinyerezera kuti ticiri na uxamwali wakuwanga na iye. (Tiya. 1:22) Pyenepi pyacitikambo na Akristu a ku Sardhe a mu ndzidzi wa apostolo. Yezu aapanga kuti nee akhatsandzayisabve Yahova. (Apok. 3:1, 2) Toera kudziwa khala tiri na uxamwali wakuwanga na Yahova peno nkhabe, tisafunika kulandanisa phinga iri na ife cincino na ikhali na ife pakutoma. (Apok. 2:4, 5) Ife tinakwanisa kubvundzika: ‘Ine ndisakomerwa na kuleri Bhibhlya mbandinyerezera pinaleri ine ninga pikhacita ine kale? Kodi ine ndisakhunganyika misonkhano yonsene mbandigumanika mwakukhonda phonya? Kodi ine ndisakomerwa na kumwaza mphangwa ninga kale, peno ndisaphatisira ndzidzi uzinji kakamwe na pinthu pinango? Cincino ndisanyerezera kakamwe kobiri kupiringana kale?’ Khala ntawiro ubodzi wa mibvundzo ineyi ndi inde, ndi cipangizo cakuti uxamwali wathu na Yahova uli kufewa, pontho tingakhonda kucita pinthu, tinatekera. Khala nee takwanisa kuwangisa pontho uxamwali wathu na Yahova tekhene, pontho khala tacita madawo, tisafunika kuphemba ciphedzo ca akulu a mpingo.
6. Ale adacita madawo asafunika kucitanji?
6 Madawo anango anacitisa munthu kubuluswa mu mpingo angakhonda kutcunyuka. Khala tacita madawo anewa, tisafunika kulonga na nkulu wa mpingo. (1 Akor. 5:11-13) Munthu adacita madawo anewa nee anakwanisa kuwangisa uxamwali wace na Yahova ekhene angakhonda kuphemba ciphedzo ca akulu a mpingo. Toera tilekererwe madawo athu na Yahova, tisafunika ‘kucita pinthu pinapangiza kuti tatcunyukadi.’ (Mabasa 26:20) Pinthu pyenepi pisaphataniza kubweka madawo athu kuna akulu a mpingo.
7. Mbani pontho anafunika kuphemba ciphedzo ca akulu a mpingo?
7 Akulu a mpingo asafunambo kuphedza ale ananentseka toera kukunda pifuno pyawo pyakuipa. (Mabasa 20:35) Khala mbamudzati kukhala Nkristu, imwe mukhali na nsambo wakumwa mitombwe yakuledzeresa, kuona ucipezipezi peno kucita ulukwali, panango pinanentsa kakamwe kuna imwe toera kukunda pifuno pyakuipa. Mbwenye nee musafunika kuthimbana na pifuno pyenepi mwekhene. Imwe munakwanisa kucedza na nkulu wa mpingo, pontho iye anakubveserani, anakupasani uphungu mbakupangani kuti munatsandzayisa Yahova thangwi yakukhonda kucita pinthu mwakubverana na pifuno pyakuipa. (Ekle. 4:12) Khala mwatsukwala thangwi yakukhonda kukwanisa kukunda pifuno pyanu, akulu a mpingo anakukumbusani kuti pyenepi pisapangiza kuti imwe musafuna kutsandzayisa Yahova. Na thangwi ineyi, mwaphemba ciphedzo.—1 Akor. 10:12.
8. Ndi madodo api akuti nee tisafunika kulonga na akulu a mpingo?
8 Ife nee tisafunika kulonga na akulu a mpingo thangwi ya madodo onsene anacita ife. Mwacitsandzo, nyerezerani kuti mwalonga mwakuipa m’bale peno mulongo, pontho iye atsukwala. M’mbuto mwakucedza na nkulu wa mpingo, imwe munakwanisa kuphatisira uphungu wa Yezu toera kukhazikisa ntendere na m’bale wanu peno mulongo wanu. (Mat. 5:23, 24) Imwe munakwanisa kupfundza m’mabukhu athu kuti munapangiza tani n’khaliro wakukhurudzika, kupirira na kudzitonga. Mbwenye mungacimwana kukhazikisa ntendere, munacedza na nkulu wa mpingo. Mu tsamba idalembera iye Afilipi, mpostolo Paulu aphemba m’bale m’bodzi toera kuphedza Evodhiya na Sintike kukhazikisa ntendere. Akulu a mpingo anakwanisambo kukuphedzani munjira ibodzi ene.—Afil. 4:2, 3.
THANGWI YANJI TISAFUNIKA KUPHEMBA CIPHEDZO CA AKULU A MPINGO?
9. Thangwi yanji nee tisafunika kukhala na manyadzo akuphemba ciphedzo ca akulu a mpingo? (Misangani 28:13)
9 Ife tisafunika kukhala na cikhulupiro na cipapo toera kuphemba ciphedzo ca akulu a mpingo, khala tacita madawo peno tingaona kuti nee tiri kukwanisa kukunda pifuno pyakuipa. Pontho nee tisafunika kukhala na manyadzo akulonga na akulu a mpingo. Thangwi yanji? Thangwi Yahova akhazikisa akulu a mpingo toera kutiphedza kupitiriza kukhala na uxamwali wakuwanga na iye. Natenepa, tingalonga na akulu a mpingo tisapangiza kuti tisanyindira Yahova, pontho tisambvera. Kusiyapo pyenepi, tisapangiza kuti tisafuna ciphedzo toera tipitirize kucita pinthu pyadidi. (Mas. 94:18) Pontho khala tacita madawo, ife tinabverwa ntsisi na Yahova tingabweka madawo athu kuna akulu a mpingo na kusiya kucita madawo anewa.—Lerini Misangani 28:13.
10. Ninji pinafuna kucitika tingabisa madawo athu?
10 Tingalonga na akulu a mpingo thangwi ya madawo adacita ife, Yahova anatilekerera mbatikhala pontho na uxamwali wakuwanga na iye. Mbwenye tingakhonda kucita pyenepi, tinathabuka kakamwe. Mambo Dhavidhi akhadabisa madawo adacita iye. Natenepa iye akhala wakudzudzumika kakamwe thangwi nee akhali wakutawirika kuna Yahova. (Mas. 32:3-5) Munthu angakhala na utenda peno angaphekeka mbadembuka toera kukondzwa, iye anadembukambo toera kuwanga. Munjira ibodzi ene, tingacita madawo mbatiabisa, tinaluza uxamwali wathu na Yahova.—Iza. 1:5, 6, 18.
11. Tingabisa madawo tinathabusa tani anango mu mpingo?
11 Tingabisa madawo athu, tinathabusambo anango. Ife tinacitisa mpingo kukhonda kukhala na ciphedzo ca nzimu wakucena wa Mulungu, pontho nee tinaphedzera toera abale na alongo athu akhale mu ntendere. (Aef. 4:30) Munjira ibodzi ene, tingadziwa kuti munthu mu mpingo acita madawo, tisafunika kumpanga toera iye alonge na akulu a mpingo.a Kubisa madawo a munthu unango kunaticitisa kukhalambo na mulando. (Lev. 5:1) Thangwi yakufuna Yahova, ife tinapanga akulu a mpingo khala munthu acita madawo. Tingacita pyenepi, tinaphedzera toera mpingo upitirize kukhala wakucena, pontho tinaphedza munthu adacita madawo toera akhale pontho na uxamwali wakuwanga na Yahova.
AKULU A MPINGO ANATIPHEDZA TANI?
12. Akulu a mpingo anaphedza tani ale anafuna kukhala pontho na uxamwali wakuwanga na Yahova?
12 Bhibhlya isalonga kuti akulu a mpingo asafunika kuphedza ale anafuna kukhala pontho na uxamwali wakuwanga na Yahova. (1 Ates. 5:14) Khala mwacita madawo, panango iwo anakucitani mibvundzo toera abvesese manyerezero anu na mabvero anu. (Mis. 20:5) Imwe munakwanisa kuaphedza mungakhala wakusudzuka mbamulonga maseze pinentse thangwi ya misambo yanu, makhaliro anu, peno manyadzo. Lekani kugopa kuti munalonga “mwakukhonda kunyerezera.” (Yobe 6:3) M’mbuto mwa kukutawirani mwakucimbiza, akulu a mpingo asawangisira toera kukubveserani mwadidi toera adziwe pinthu pyonsene mbadzati kukupasani uphungu wa m’Bhibhlya. (Mis. 18:13) Iwo asadziwa kuti toera kuphedza munthu pisakwata ndzidzi. Natenepa nee anacedza na imwe thangwi ya nkandzo wanu basi ene kabodzi.
13. Akulu a mpingo anatiphedza tani angacita phembero thangwi ya ife na kuphatisira Bhibhlya? (Onanimbo mafoto.)
13 Mungaphemba ciphedzo ca akulu a mpingo, iwo anawangisira toera akhonde kukupasani mulando. M’mbuto mwace, iwo anacita phembero thangwi ya imwe. Panango munadzumatirwa kakamwe thangwi yakuona kuti ‘phembero yawo iri na mphambvu kakamwe.’ Kusiyapo pyenepi, iwo ‘anakukhwazani mafuta mu dzina ya Yahova.’ (Tiya. 5:14-16) “Mafuta” anewa ndi Bhibhlya. Natenepa akulu a mpingo anaphatisira Bhibhlya toera kukubalangazani na kukuphedzani kuti mukhale pontho na uxamwali wakuwanga na Yahova. (Iza. 57:18) Uphungu wa m’Bhibhlya unakupasani iwo, unakuphedzani kukhala na mphambvu yakupitiriza kucita pinthu pyadidi. Yahova asaphatisira akulu a mpingo toera kukutsogolerani na kukuphedzani kucita pinthu pyadidi.—Iza. 30:21.
Akulu a mpingo asaphatisira Bhibhlya toera kutibalangaza (Onani ndima 13-14)
14. Mwakubverana na Agalata 6:1, akulu a mpingo anaphedza tani munthu adatoma “kufamba munjira yakuipa”? (Onanimbo mafoto.)
14 Lerini Agalata 6:1. Nkristu anatoma “kufamba munjira yakuipa” nee ali kucita pinthu pinafuna Yahova. Panango iye acita pisankhulo mwakusowa ndzeru, peno acita madawo. Thangwi ya ufuni, akulu a mpingo ‘asawangisira toera kuphedza munthu unoyu mwakukhurudzika.’ Fala Yacigerego idathumburuzwa kuti “kuphedza” isaphatisirwambo toera kulonga pya dotoro anasasanyira gogodo yakusweka. Dotoro wadidi asacita mphole-mphole mu ndzidzi unacita iye pyenepi toera akhonde kucitisa munthu kubva kupha kakamwe. Munjira ibodzi ene, akulu a mpingo, mu ndzidzi unaphedza iwo munthu adatoma kufamba munjira yakuipa, nee asafuna kuti m’bale unoyu atsukwale kakamwe. Iwo asacita pyonsene pinakwanisa iwo toera kumpasa uphungu mwaufuni. Bhibhlya isalongambo kuti akulu a mpingo ‘asafunika kucita mphole-mphole toera akhonde kuyeserwambo.’ Mu ndzidzi unaphedza iwo m’bale adatoma kufamba munjira yakuipa, akulu a mpingo asakumbuka kuti iwo asacitambo madodo. Natenepa, iwo asacita mphole-mphole toera akhonde kunyerezera kuti ndi adidi kakamwe kupiringana m’bale anaphedza iwo. Pontho asakhala akucepeseka mbambvera ntsisi.—1 Ped. 3:8.
15. Tisafunika kucitanji tingafuna ciphedzo ca akulu a mpingo?
15 Ife tinakwanisa kunyindira akulu a mpingo. Thangwi Yahova aapfundzisa kuti nee asafunika kumwaza mphangwa za anango, pontho asafunika kupereka uphungu wa m’Bhibhlya m’mbuto mwakulonga pinanyerezera iwo. Kusiyapo pyenepi, iwo asafunikambo kupitiriza kutiphedza. (Mis. 11:13; Agal. 6:2) Makhaliro awo na maluso awo ndi akusiyana. Mbwenye imwe munakwanisa kukhala wakusudzuka toera kucedza na nkulu wa mpingo anafuna imwe. Ngakhale tenepo, nee tisafunika kucedza na nkulu wa mpingo m’bodzi na m’bodzi toera kugumana ule wakuti anatipanga pinafuna ife kubvesera. Tingacita pyenepi, tinakhala ninga ale ‘akhasaka apfundzisi anafuna kulonga pinthu pinakomerwa na iwo m’mbuto mwakufuna cipfundziso cadidi.’ (2 Tim. 4:3) Tingalonga na nkulu wa mpingo pinthu pidaticitikira, panango iye anatibvundza khala tacedza kale na nkulu wa mpingo unango. Pontho nakuti iye ndi wakucepeseka, pakutoma panango anaphembambo uphungu wa nkulu wa mpingo unango.—Mis. 13:10.
M’BODZI NA M’BODZI ASAFUNIKA KUCITANJI?
16. M’bodzi na m’bodzi wa ife asafunika kucitanji?
16 Maseze akulu a mpingo asatipasa uphungu na kutiphedza, iwo nee anaticitira cisankhulo. M’bodzi na m’bodzi wa ife asafunika kupangiza na pinthu pinacita iye kuphatanizambo pinalonga iye kuti asafuna Yahova, pontho asafuna kuntsandzayisa. (Aroma 14:12) Na thangwi ineyi, akulu a mpingo nee anatipanga cisankhulo cinafunika ife kucita, mbwenye anaphatisira Bhibhlya toera kutiphedza kubvesesa pinanyerezera Yahova, buluka penepo mbaticita cisankhulo tekhene. Tingabvera uphungu wa m’Bhibhlya, ife tinakwanisa kuthimizira ‘luso yathu yakudzindikira’ toera kucita pisankhulo pyadidi.—Aheb. 5:14.
17. Tisafunika kupitiriza kucitanji?
17 Ife tisapereka takhuta kakamwe thangwi Yahova asatitsalakana munjira inatsalakana nkumbizi mabira ace. Yahova atuma Yezu Kristu, wakuti ndi “nkumbizi wadidi” toera kutiombola kuti tikwanise kukhala na umaso wakukhonda mala. (Juw. 10:11) Iye atipasambo akulu a mpingo toera kutitsalakana ninga pidapikira iye kuti: “Ndinadzakupasani akumbizi akuti anadzacita pinthu mwakubverana na pinafuna ine, iwo anadzakudyesani na cidziwiso pabodzi na luso yakubvesesa.” (Yer. 3:15) Natenepa tingaona kuti cikhulupiro cathu ciri kufewa, peno tisafunika kuwangisa pontho uxamwali wathu na Yahova, tisafunika kucemera akulu a mpingo toera atiphedze. Tingacita pyenepi, tinaona kuti Yahova asaaphatisira toera kutiphedza.
NYIMBO 31 Fambani na Mulungu
a Khala imwe mwampasa ndzidzi toera alonge na akulu a mpingo, mbwenye iye nee aenda kalonga nawo, imwe musafunika kulonga na akulu a mpingo kuti m’bale unoyu acita madawo, thangwi musafuna kukhala wakukhulupirika kuna Yahova.