Ngbanga ti nyen e yeke na fini?

NGBANGA TI NYEN A YEKE KOTA YE TI KIRI TËNË NA HUNDANGO TËNË SO? Tongana mbeni zo abâ so lo yeke na mbeni nzoni ye ti sarango ni na yâ ti gigi ti lo pëpe, a lingbi ti sara si bê ti lo agi lo mingi. Me, tongana mbeni zo ayeke na mbeni mbilimbili ye ti sara na yâ ti gigi ti lo, ye so ayeke mû ngangu na lo ti hon ndo ti akpale so lo yeke wara. Viktor Frankl ayeke mbeni docteur so asö kuâ lani na yâ ti ngoi so aNazi afâ azo mingi. Lo sû na yâ ti mbeti ti lo, lo tene: “Ti mbi, mbi tene so ye so ayeke mû maboko na mbeni zo ti luti même na yâ ti angangu kpale ayeke ti hinga so lo yeke na mbeni mbilimbili ye ti sara na yâ ti gigi ti lo.”

Ye oko, tënë ti bê ti azo ayeke nde nde na ndo ti tënë so. Azo mingi atene so a yeke na zo oko oko ti bâ ye so ayeke nzoni lo gi ti sara na yâ ti gigi ti lo. Na mbage, ambeni zo so ayeda so zo aga na lege ti nyama ayeke fa so zo ayeke na mbeni mbilimbili ye ti sara na yâ ti gigi ti lo pëpe.

Ti tâ tënë ni, tâ nzoni lege ti hinga na ye so ayeke nzoni zo asara na yâ ti gigi ti lo ayeke ti hinga bibe ti Zo so amû fini na e, Jéhovah Nzapa. Zia e bâ ye so Mbeti ti Nzapa atene na ndo ti tënë so.

Bible atene ti lo nyen?

Bible atene so Jéhovah Nzapa asara kozo koli na kozo wali ti tene ala sara mbeni mbilimbili ye na yâ ti gigi ti ala. Jéhovah amû yanga na kozo babâ na kozo mama ti e na lege ti versê so.

Genèse 1:28. “I dü amolenge mingi, i wu, i si singo na sese, i sara si ye kue aga na gbe gere ti i; i komande asusu ti kota ngu ti ingo, andeke ti nduzu, na ye ti fini kue so atambela na ndo sese.”

Nzapa aleke lani na bê ti lo ti tene Adam na Eve nga na amolenge ti ala asara si sese kue aga mbeni paradis. Lo leke lani na bê ti lo pëpe ti tene azo aga mbakoro na ala kui; lo leke na bê ti lo pëpe ti tene azo abuba aye tongana pupu, ngu nga na gbako. Ye oko, ndali ti so kozo babâ na kozo mama ti e amû anzoni desizion pëpe, e mû siokpari na peko ti ala nga e yeke kui (Genèse 3:2-6; aRomain 5:12). Atâa so kue, ye so Jéhovah aleke na bê ti lo ti sara achangé pëpe. Na yâ ti kete ngoi, sese ayeke ga ande mbeni paradis.​—Esaïe 55:10, 11.

Jéhovah acréé e na ngangu nga na ndara so ayeke mû lege na e ti sara si aye so lo leke na bê ti lo ti sara aga tâ tënë. Lo créé e pëpe ti sara gi ye ti li ti e sân ti bâ ndo na mbage ti lo. Na yâ ti aversê so ayeke na gbe ni ge, Nzapa afa ye so lo leke na bê ti lo ti tene e sara.

Zo-ti-fa-tene 12:15. “Tongana a mä ye kue awe, so ayeke nda ti tënë ni: mo kpe mbeto ti Nzapa, na mo bata komandema ti Lo, teti so ayeke kusala ti azo kue.”

Michée 6:8. ‘L’Eternel ahunda ye nyen na tïtî mo?—ti sara mbilimbili, ti ndoye nzobe, na ti tambela na Nzapa ti mo na tâ be-ti-molenge.’

Matthieu 22:37-39. “A lingbi mo ndoye Seigneur Nzapa ti mo na bê ti mo kue, na âme ti mo kue, na bibe ti mo kue. So ayeke kota komandema na komandema ti kozoni. Na komandema use ni so alingbi na kozo komandema ayeke so, Mo ndoye zo so ayeke nduru na mo legeoko tongana mo ndoye mo mveni.”

Lege so kiringo tënë ti Bible asara biani si zo awara siriri ti bê

Ti tene aye nde nde so ayeke na tere ti mbeni masini asara kusala nzoni, a lingbi a sara na ye so zo ti lekengo ni aleke ni ndali ni nga a lingbi a sara kua na ni tongana ti so zo ti lekengo ni afa. Legeoko nga, tongana e ye ti buba fini ti e pëpe, a yeke nzoni e sara ye so Wasarango e amû na e fini ti sara ni. Ye so ayeke sara si e duti na nzoni songo na Nzapa, e yeke gbu li ti e nzoni, e yeke duti na siriri ti bê nga e yeke duti na nzoni seni. Bâ tongana nyen ti hinga ye so Nzapa aleke na bê ti lo ti sara alingbi ti sara si e duti na siriri ti bê na ngoi so e yeke soro ambeni ye ti sara na yâ ti gigi ti e.

Na ngoi so azo mingi ayeke soro akota ye so ala ye ti sara, ala yeke mû fini ti ala kue ti gi gi na gbâ ti amosoro. Ye oko, Bible afa so “ala so aye ti wara mosoro, ala tï na yâ ye ti handa, na son, na nzara nde nde ti buba ye na ti ye so amû vundu”.​—1 Timothée 6:9, 10.

Na mbage, azo so aye Nzapa ahon ti ye nginza ayeke bâ so ye so ala yeke na ni alingbi awe ti sara si ala duti na ngia (1 Timothée 6:7, 8). Ala hinga so a yeke kota ye ti tene zo asara kua ngangu nga so a lingbi ala gi ti wara aye so ala yeke na bezoin ni (aEphésien 4:28). Me, ala bâ nga na nene ni mingi wango so Jésus amû, atene: “Zo oko alingbi sara boi na azo use pëpe; teti fade lo ke oko, na lo ndoye mbeni, wala fade lo ye oko, na lo ke mbeni. I lingbi ga boi ti Nzapa na ti Mosoro legeoko pëpe.”—Matthieu 6:24.

Ni la, ahon ti bâ kua ti nginza wala gingo mosoro tongana aye so ayeke kota ahon atanga ni kue, azo so aye Nzapa abâ sarango ye so bê ti Nzapa aye tongana kota ye so ahon tanga ti aye so ala yeke gi ti sara na yâ ti gigi ti ala. Ala hinga so tongana ala mû fini ti ala ti sara na ye so bê ti Nzapa aye, Jéhovah Nzapa ayeke bâ lege ti ala. Biani, Jéhovah abâ so a lingbi lo bâ lege ti ala.​—Matthieu 6:25-33.

Na ngoi so azo mingi ayeke sara ye na mbage ti amba ti ala, ala yeke gi kozoni kue ti sara aye so bê ti ala aye. Laso, azo ayeke na siriri pëpe. Mingi ni, a yeke ngbanga ti so azo mingi aga “azo ti ndoye tere ti ala mveni, . . . azo so andoye asongo ti ala pëpe”. (2 Timothée 3:2, 3). Tongana ala ku ti tene zo asara mbeni ye so bê ti ala aye si zo ni asara ni tongana ti so ala ye pëpe wala zo ni ake ti sara ni, ala kiri tënë na “suingo bê, songo bê, ngonzo, wuluwulu, zonga”. (aEphésien 4:31). Ahon ti sara si zo aduti na siriri ti bê, ti kanga bê pëpe ayeke ‘sara si tënë ti tiri alondo’.​—aProverbe 15:18.

Me azo so ayeke mä yanga ti Nzapa, so ahunda na ala ti ye amba ti ala tongana tere ti ala wani, ayeke ‘sara nzobe na popo ti ala, na be-ti-ndoye, ala pardone ye na popo ti ala’. (aEphésien 4:32; aColossien 3:13). Atâa tongana azo asara ye na nzobe pëpe na mbage ti ala, ala yeke gi ti mû tapande ti Jésus, so na ngoi so azo azonga lo “Lo kiri tënë ti zonga pëpe”. (1 Pierre 2:23). Legeoko tongana ti Jésus, ala hinga so ti sara ye ndali ti amba ti ala ayeke sara si ala duti na ngia, atâa tongana ambeni zo abâ na nene ni pëpe ye so ala sara ndali ti ala (Matthieu 20:25-28; Jean 13:14, 15; Kusala 20:35). Jéhovah Nzapa ayeke mû yingo ti lo na azo so ayeke mû tapande ti Molenge ti lo, na yingo so ayeke sara si ala duti na tâ siriri ti bê.​—aGalate 5:22.

Tongaso, tongana nyen lege so mo yeke bâ na gigi ti kekereke alingbi ti sara si mo duti na siriri ti bê wala mo duti na ni pëpe?