A wara ambeni ye so afa so tënë so Bible atene na ndö ti ndo so mbeni mara ti Israël asara kodro dä ayeke tâ tënë

Bible atene so na ngoi so azo ti Israël amû lani Sese ti Zendo nga ala kangbi yâ ni na popo ti amara ti ala, ambeni sewa bale-oko ti mara ti Manassé awara ti ala akete mbage ti sese ni na mbage ti ouest ti ngu ti Jourdain, nde na tanga ti azo ti mara ti ala (Josué 17:1-6). Eskê aye so a wara na gbe ti sese afa so tënë ni so ayeke biani tâ tënë?

Na ngu 1910, a wara na gbe ti sese na Samarie ambeni morceau ti tênë, so a iri ni ostraca, so a sara mbeti na terê ni na yanga ti Hébreu. Mbeti ni asara tënë ti akungba ti ngangu ngere so a gue na ni na yangbo ti gbia, na tapande vin nga na ambeni pendere mafuta ti sarango na terê. Wungo ti atênë, wala ostraca kue so a wara ayeke 102; a sara atênë ni so na popo ti ngu 700 na 800 kozo na ngoi ti e. Na milieu ti atênë ni kue, gï 63 la zo apeut ti diko ambeti so asara na terê ni nzoni. Ye oko, tongana a bungbi asango kue so a wara na terê ti atênë 63 ni kue, e yeke hinga na angoi wa la a livré akungba ni, airi ti asewa so akä aye ni wala avo ni, nga na asango so apeut ti mû lege na e ti hinga azo so a gue na akungba ni nga na ala so a vo ni.

Ye so agboto lê ti e mingi ayeke so, asewa kue so a sara tënë ti ala na yâ ti Ostraca ti Samarie so ayeke ti mara ti Manassé. Mbeni bible (NIV Archaeological Study Bible), atene so ye so aye ti fa biani so tënë so Bible atene na ndö ti ndo so asewa ti mara ti Manassé so asara lani kodro dä ayeke tâ tënë.

Ostraca ti Samarie afa nga so tënë so Amos, so ayeke mbeni zo ti sungo Bible, atene lani na ndö ti azo ti mosoro ti kodro ni so ayeke tâ tënë. Amos atene lani atene: “Ala tuku vin asi yâ ti adû ti sembe si ala nyon ni nga ala kpaka pendere mafuta na terê ti ala.” (Amos 6:1, 6). Biani, Ostraca ti Samarie afa so ayeke tâ tënë so lani a yeke ga na mara ti akungba tongaso na ndo so asewa bale-oko ti mara ti Manassé so asara kodro dä.