Bi Bê na Yingo na Mo Ngbâ na Fini!
“Bibe ti Yingo ayeke fini.”—AROMAIN 8:6.
1, 2. Kangbi wa Bible azia na popo ti “mitele” na “yingo”?
A YEKE kete ye pepe ti tene zo abata lutingo ti lo na sioni oko pepe na gbele Nzapa na popo ti mbeni bungbi ti azo so ayeke gonda mingi salango ye alingbi na anzala ti mitele. Ye oko, Mbeti ti Nzapa azia kangbi na popo ti “mitele” na “yingo,” na ziango kamba polele na popo ti aye ti sioni so ayeke si tongana zo azia lege na mitele ti siokpari ti komande lo, nga adeba nzoni so aga tongana lo zia lege na yingo ti nzoni-kue ti Nzapa ti sala kusala na ndo lo.
2 Na tapande, Jésus Christ atene: “A yeke Yingo so amu fini, mitele asala ye oko pepe. Tene so Mbi tene na i ayeke yingo na ayeke fini.” (Jean 6:63) Paul asû nga mbeti na aChrétien ti Galatie: “Mitele ake Yingo, na Yingo ake mitele; ala use so ake tele ti ala; tongaso, ye so i ye ti sala, i lingbi sala pepe.” (aGalate 5:17) Paul atene nga: “Zo so alu ye teti mitele ti lo mveni, fade lo ko lengo ti mitele ti lo so afuti, me zo so alu ye teti yingo, fade lo ko lengo ti yingo, so atene fini ti lakue lakue.”—aGalate 6:8, NW.
3. A hunda ye wa ti sigigi na gbe ti anzala nga na abibe ti sioni?
3 Yingo ti nzoni-kue ti Jéhovah, ngangu ti lo so asala kusala, alingbi ti lungula biaku ‘anzala ti mitele’ so ayeke mbilimbili pepe nga komandema so aga na futingo ti mitele ti siokpari ti e. (1 Pierre 2:11) Ti sigigi na gbe ti ngba ti abibe ti sioni, a yeke kota ye mingi ti tene e wara mungo maboko ti yingo ti Nzapa, teti Paul asû na mbeti: “Bibe ti mitele ayeke kui, me bibe ti Yingo ayeke fini na siriri.” (aRomain 8:6) Ti bi bê na yingo aye ti tene nyen?
‘Bingo Bê na Yingo’
4. “Bibe ti yingo” aye ti tene nyen?
4 Na ngoi so Paul asû mbeti na ndo “bibe ti yingo,” lo sala giriri kusala na mbeni tene ti Grec so andu “lege ti bingo bê, (dutingo) ti bibe, . . . ye so zo abibe dä, ye so zo aye ti wara, ngangu so zo asala.” Mbeni tene so ague legeoko na ni aye ti tene “ti gbu li, ti bibe na mbeni lege.” Tongaso, bibe ti yingo aye ti tene ti zia si ngangu ti Jéhovah so asala kusala afa biani lege na e, akomande e, na apusu e ti sala ye. A ye ti tene nga so, na bê kue, e zia gbungo li ti e, abibe ti e, na aye kue so e ye ti sala na gbe ti ngangu ti yingo ti nzoni-kue ti Nzapa.
5. A lingbi kota ti ziango tele ti e na gbe ti ngangu ti yingo ti nzoni-kue aduti so wa?
5 Tongana Paul asala tene na ndo dutingo ‘angba ti yingo,’ lo gboto lê mingi na ndo kota ti ziango tele ti e na gbe ti ngangu ti yingo ti nzoni-kue. (aRomain 7:6) Na lege ti mabe ti ala na yâ sadaka ti kota ngele ti Jésus, a zi aChrétien na gbe ti komandema ti siokpari, na tongaso ala “kui” na lege ti kozo dutingo ti ala tongana angba ti siokpari. (aRomain 6:2, 11) Ala so, na lege ti fä, akui tongaso angbâ lakue ti duti na fini na lege ti mitele, na fadeso mbeni ye oko pepe akanga lege na ala ti mu peko ti Christ tongana “angba ti mbilimbili.”—aRomain 6:18-20.
Mbeni Gbiango Ye so Adö Bê
6. Azo so alondo ti ga “angba ti mbilimbili” aba gbiango ye wa?
6 Gbiango ye so ayeke si tongana azo azia ti duti “angba ti siokpari” ti gue ti sala na Nzapa tongana “angba ti mbilimbili” ayeke biani tâ ye ti dongo bê. Na ndo tene ti ambeni zo so agbian tongaso, Paul asû na mbeti: ‘A sukula i awe, a bata i nde, a diko i azo ti mbilimbili na lege ti iri ti Seigneur ti e Jésus Christ, na lege ti yingo ti Nzapa ti e.’—aRomain 6:17, 18; 1 aCorinthien 6:11.
7. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti duti na bango ndo ti Jéhovah na ndo atene?
7 Ti wara mbeni kpengba gbiango ye tongaso, a lingbi kozoni kue e manda ye na ndo lege so Jéhovah ayeke ba aye. A sala angu ngbangbo mingi awe, David wasungo psaume asambela na bê kue na Nzapa: “O L’Eternel, fa na mbi lege ti Mo; . . . Fa lege ti tene-biani ti Mo na mbi, fa nda ti tene na mbi.” (Psaume 25:4, 5) Jéhovah amä David, na Lo lingbi kiri tene na mara ti sambela tongaso teti awakua ti lo laso nga. Teti so alege ti Nzapa na tâ tene ti lo ayeke na sioni oko pepe na ayeke nzoni-kue, fade gbungo li na ndo ni ayeke mu maboko tongana mbeni ye atara ti pusu e ti yeda na anzala ti mitele so ayeke sioni.
Kpengba Kusala ti Tene ti Nzapa
8. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene e manda Bible fade fade?
8 Tene ti Nzapa, Bible, ayeke mbeni kusala ti yingo ti lo. Ni la, mbeni kpengba lege ti zia yingo ti lo ti sala kusala na ndo e ayeke ti diko na ti manda Bible, lâ oko oko tongana lege ayeke dä. (1 aCorinthien 2:10, 11; aEphésien 5:18) Ti sala si atâ tene ti Bible nga na akpengba-ndia ti lo asi li nga na bê ti e ayeke mu ande maboko na e ti luti na gbele abira so aga na ndo dutingo ti e ti yingo. Biani, tongana atara ti sala ye ti pitan asi, yingo ti Nzapa alingbi ti dabe e na ambeni versê ti Bible nga akpengba-ndia so afa lege, so alingbi ti sala si lekengo na bê ti e kue ti sala ye alingbi na ye so bê ti Nzapa aye akiri akpengba mingi ahon. (Psaume 119:1, 2, 99; Jean 14:26) Tongaso, a handa e pepe ti mu lege ti sioni.—2 aCorinthien 11:3.
9. Tongana nyen mandango Bible ayeke kpengba lekengo bê ti e kue ti bata songo ti e na Jéhovah?
9 Tongana e ngbâ ti gue na li ni na yâ mandango Mbeti ti Nzapa nga ambeti so aluti na ndo Bible na bê ti e kue nga na bê ti mbilimbili, yingo ti Nzapa ayeke sala ngangu na ndo bibe nga na bê ti e, na a sala si yekiango ndo so e yeke na ni teti alege ti Jéhovah alï mingi ahon. Songo ti e na Nzapa aga ye ti kota ahon kue na yâ fini ti e. Tongana e si na gbele tara, bingo bê na ndo tongana nyen a yeke nzere ti bi tele na yâ siokpari ayeke ngbâ na li ti e pepe. Nde na so, ye so e bi bê dä fade fade ayeke ti bata be-biani ti e na Jéhovah. Tongana e ba na nene ni mingi songo ti e na lo, a yeke pusu e ti tiri na bibe kue so alingbi ti buba ni.
“O, Mbi Ndoye Ndia ti Mo Mingi!”
10. Ngbanga ti nyen batango ndia ti Jéhovah ayeke kota ye na yâ bingo bê na yingo?
10 Tongana e ye ti bi bê na yingo, ti wara gi hingango ye na ndo Tene ti Nzapa alingbi pepe. Gbia Salomon ahinga la ni alege ti Jéhovah nzoni mingi, me na ndangba mbage ti fini ti lo, lo sala ye pepe a lingbi na ni. (1 aGbia 4:29, 30; 11:1-6) Tongana bibe ti e ague lakue na mbage ti aye ti yingo, fade e yeke ba nene ni ti hinga pepe gi ye so Bible atene, me nga ti bata ndia ti Nzapa na bê kue. So aye ti tene gingo nda ti alege ti Jéhovah nzoni, nga salango ngangu na bê kue ti mu pekoni. Wasungo psaume ni ayeke na mara ti bango ndo tongaso. Lo he bia: “O, mbi ndoye Ndia ti Mo mingi! Na mbi bi bê ti mbi dä lakue.” (Psaume 119:97) Tongana e bi bê ti e mingi na ndo batango ndia ti Nzapa, a pusu e ti fa na gigi alengo ti Nzapa. (aEphésien 5:1, 2) A hon ti tene ye ti sioni agboto e na e yeke na ngangu oko pepe ti sala ye na gbele ni, e fa na gigi lengo ti yingo, na nzala ti e ti nzere na Jéhovah asala si e hon yongoro na asioni “kusala ti mitele.”—aGalate 5:16, 19-23; Psaume 15:1, 2.
11. Tongana nyen mo lingbi ti fa nda ni so ndia ti Jéhovah so ake ye ti pitan ayeke teti batango tele ti e?
11 Tongana nyen e lingbi ti lë yekiango ndo nga ndoye mingi teti ndia ti Jéhovah? Mbeni lege ni oko ayeke ti gi nda ti nene ti ndia ni. Ba tapande ti ndia ti Nzapa so ahunda ti tene abungbi koli na wali gi na yâ mariage na so ake ye ti pitan na lango sioni. (aHébreu 13:4) Batango ndia so agbanzi e na mbeni ye ti nzoni? Mbeni Babâ so ayeke na yayu na so ayeke ndoye alingbi ti leke mbeni ndia so agbanzi e na ye ti nzoni? Oko pepe biani! Ba ye so ayeke si na yâ fini ti azo mingi so abata pepe alege ti Jéhovah na ndo nzoni tambela. Mingi ni, ango so aye tene ni pepe ague na ala ti tuku ni, wala peut-être ti sala mariage hio, so ngia ayeke na yâ ni pepe. A lingbi ambeni mingi abata molenge gi ala oko, san koli wala wali. Na ndo ni, ala so angbâ ti sala ye ti pitan ayeke zia tele ti ala mveni na gbele akobela ti koli na wali. (1 aCorinthien 6:18) Na tongana mbeni wakua ti Jéhovah asala ye ti pitan, aye ti pekoni, so andu tene so agbu bê, alingbi ti duti sioni mingi. Nga, gingo lege ti kaï vundu ti yingo-ti-hinga so tene ayeke na ndo ni alingbi ti sala si zo alango mbeni pepe na bï nga a sala si zo awara kota vundu ti bibe. (Psaume 32:3, 4; 51:5 [51:3, NW]) Tongaso, a yeke pepe polele so a leke ndia ti Jéhovah so ake ye ti pitan ti bata e? Biani, batango tambela so ayeke na sioni oko pepe ayeke ga na kota ye ti nzoni!
Sambela ti Hunda Mungo Maboko ti Jéhovah
12, 13. Ngbanga ti nyen a yeke na lege ni ti sambela tongana anzala ti siokpari agi bê ti e mingi?
12 Bingo bê na yingo ahunda biani ti sambela na bê kue. A yeke na lege ni ti hunda mungo maboko ti yingo ti Nzapa, teti Jésus atene: “Tongana . . . i hinga lege ti mu matabisi ti nzoni na amolenge ti i, fade Babâ ti i na yayu aye mingi ahon pepe ti mu Yingo Vulu na ala so ahunda Lo?” (Luc 11:13) Na yâ sambela, e lingbi ti fa so e zia bê ti e kue na ndo yingo ti wara mungo maboko ti hon awokongo ti e. (aRomain 8:26, 27) Tongana e ba so ambeni nzala wala bango ndo so ayeke ti siokpari ayeke sala ngangu na ndo e, wala tongana mbeni fon e wamabe so ayeke ndoye agboto lê ti e na ndo ni, a yeke duti lege ti ndara ti sala tene ti kpale ni polele na yâ ti asambela ti e, na ti hunda mungo maboko ti Nzapa ti hon ndo ti abibe so.
13 Jéhovah alingbi ti mu maboko na e ti bata lê kue gi na ndo aye so ayeke mbilimbili, na sioni kete pepe, nzoye, na tene ti singila. Na ba tongana nyen a yeke biani na lege ni ti dema na lo na bê kue ti tene “siriri ti Nzapa” abata bê nga na angangu ti bibe ti e! (aPhilippien 4:6-8) Tongaso, zia e sambela ti hunda maboko ti Jéhovah ti “tomba peko ti ye so ayeke na lege ni, dutingo ndulu na Nzapa, mabe, ndoye, gbungo ngangu, tâ be-ti-molenge.” (1 Timothée 6:11-14, NW) Na mungo maboko ti Babâ ti e ti yayu, fade agingo bê nga atara ayeke kono pepe juska ti hon ndo ti e. Nde na so, fade fini ti e asi singo na dengo bê so Nzapa amu.
Mu Vundu Pepe na Yingo
14. Ngbanga ti nyen yingo ti Nzapa ayeke mbeni ngangu teti ye so ayeke na sioni oko pepe?
14 Awakua biazo ti Jéhovah ayeke sala ye biani alingbi na wango ti Paul: “I mingo wâ ti yingo pepe.” (1 aThessalonicien 5:19) Teti so yingo ti Nzapa ayeke “yingo ti nzoni-kue,” a yeke na sioni oko pepe, a zia ni nde. (aRomain 1:4, NW) Tongaso, tongana yingo ni asala ngangu na ndo e, a ga mbeni ngangu teti dutingo so ayeke nzoni-kue, wala tambela so ayeke na sioni oko pepe. A yeke mu maboko ti bata e na ndo mbeni lege ti fini so ayeke na sioni oko pepe, so a hinga ni na lege ti mango yanga ti Nzapa. (1 Pierre 1:2) Kusala kue ti sioni ayeke bango yingo na nene ni pepe, na so alingbi ti ga na aye ti sioni mingi. Tongana nyen?
15, 16. (a) Tongana nyen e lingbi ti mu vundu na yingo ti Nzapa? (b) Tongana nyen e lingbi ti kpe ti mu vundu na yingo ti Jéhovah?
15 Biani, Paul asû na mbeti: “I mu vundu na Yingo Vulu ti Nzapa pepe, Lo so A kanga i na sceau na yâ Lo juska lâ ti tongo e.” (aEphésien 4:30) Mbeti ti Nzapa afa yingo ti Jéhovah tongana mbeni sceau, wala ‘mazin teti ye so ayeke ga,’ teti abe-ta-zo Chrétien so asa yingo na ndo ti ala. Na so ayeke fini so kui ayeke dä pepe na yayu. (2 aCorinthien 1:22; 1 aCorinthien 15:50-57; Apocalypse 2:10) Yingo ti Nzapa alingbi ti fa lege na ala so asa yingo na ndo ti ala, nga na afon ala so ayeke na beku ti ngbâ na sese, ti duti be-ta-zo na yâ fini ti ala kue, na a lingbi ti mu maboko na ala ti kpe akusala ti siokpari.
16 Bazengele ni agboto mê ti ke abibe so andu tene ti wataka, nzi, salango ye ti kamela, na ambeni tongaso. Tongana e zia lege si aye tongaso agboto e, fade e yeke ke wango ti Tene ti Nzapa so asû na gbe ti yingo. (aEphésien 4:17-29; 5:1-5) Na salango tongaso e lingbi, na mbeni lege, ti mu vundu na yingo ti Nzapa, na biani a yeke ye so e ye ti sala pepe. Tongaso, tongana mbeni zo na popo ti e ato nda ti ke ti bata wango ti Tene ti Jéhovah, peut-être e yeke to nda ti maï abango ndo wala asalango ye so alingbi ti gue na e ti sala siokpari na mbana, na tongaso ti glisa biaku yengo dä ti Nzapa. (aHébreu 6:4-6) Atä so e yeke sala pepe siokpari fadeso, peut-être e yeke ndulu ti mu lege ni. Na guengo lakue nde na fango lege ti yingo, e yeke mu vundu na lo. Nga e yeke ke Jéhovah na e mu vundu na lo, lingu ti yingo ti nzoni-kue. Tongana azo so andoye Nzapa, e ye lâ oko pepe ti sala tongaso. Nde na so, a lingbi e sambela Jéhovah ti wara maboko si e mu pepe vundu na yingo ti lo me e wara lege ti mu gonda na iri ti lo ti nzoni-kue na ngbango lakue ti bi bê na yingo.
Ngbâ ti Bi Bê na Yingo
17. Ambeni ye ti yingo so e lingbi ti zia na gbele e ti wara ayeke so wa, na ngbanga ti nyen salango ngangu ti wara ala ayeke lege ti ndara?
17 Mbeni kpengba lege teti e ti ngbâ ti bi bê na yingo ayeke ti zia na gbele e ambeni ye ti wara na lege ti yingo, na ti sala kusala ti wara ni. A lingbi na aye so atia e nga dutingo ti e, aye so e zia na gbele e ti wara alingbi ti ndu gingo ti maï akode ti e ti manda ye, ti kono mungo mbage ti e na kusala ti fango tene, wala gingo ti wara mbeni kungba ti kusala, na tapande kusala ti pionnier ti ngoi kue, kusala ti Béthel, wala ti missionnaire. Fade ye so asala si aye ti yingo mingi asi bibe ti e, na a yeke mu ande maboko na e ti ke ti tï na gbe ti awokongo ti mitele wala ti tene aye ti mosoro nga anzala so ague nde na Mbeti ti Nzapa agboto e, aye so amu ndo kue na yâ bungbi ti aye ti fadeso. So ayeke biani lege ti ndara, teti Jésus awa e: “I zia ti bungbi mosoro teti i mveni na ndo sese so, na ndo so papalapo na soko ate, na ndo so awanzi alï na ngangu ti nzi ye. Me i bungbi mosoro teti i na yayu, ndo so papalapo wala soko ate pepe, na ndo so awanzi alï na ngangu ti nzi ye pepe. Teti so, na ndo so mosoro ti mo ayeke dä, bê ti mo ayeke kâ nga.”—Matthieu 6:19-21, NW.
18. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye mingi ti ngbâ ti bibe na yingo na lâ ti nda ni so?
18 Ti bi bê na yingo na ti kanga ndo ti anzala ti sese so ayeke biani lege ti ndara na “lâ ti nda ni” so. (2 Timothée 3:1-5, NW) Teti biani, “sese ni ayeke hon, na nzala ni nga, me zo so asala ye so bê ti Nzapa aye, lo ngbâ lakue lakue.” (1 Jean 2:15-17, NW) Na tapande, tongana mbeni Chrétien so ade pendere amu lege ti kusala ti ngoi kue, ye so alingbi ti sala kusala tongana mbeni lumière so afa lege na lo na ngoi ti akpale ti lâ ti pendere wala ti gango biazo. Tongana aye asala ngangu na ndo koli wala wali tongaso ti zia nzoni lege, fade lo duti na bango ndo polele na mbage ti ye so lo ye ti sala na yâ kusala ti Jéhovah. Mara ti zo ti yingo tongaso ayeke ba ande so ti zia lege ti gingo aye ti yingo ndali ti tombango peko ti aye ti mitele wala mbeni ngia so siokpari amu zendo ti mu, ayeke lege ti ndara pepe, a yeke même ye ti buba. Dabe mo so Moïse, so abi bê na aye ti yingo, ‘asoro ti hu pono legeoko na azo ti Nzapa ahon ti wara ngia na yâ siokpari teti kete ngoi.’ (aHébreu 11:24, 25) Atä e yeke pendere wala kangba, e yeke soro ye legeoko tongaso na ngoi so e ngbâ ti bi bê na yingo ahon ti bi bê na mitele so ayeke siokpari.
19. Aye ti nzoni wa e yeke wara tongana e ngbâ ti bi bê na yingo?
19 Atä so “bibe ti mitele ake Nzapa,” “bibe ti yingo ayeke fini na siriri.” (aRomain 8:6, 7) Tongana e ngbâ lakue ti bi bê na yingo, fade e wara siriri so ayeke ye ti ngele mingi. Fade a bata nzoni ahon bê nga na angangu ti e ti gbu li yongoro na ngangu so dutingo ti e ti siokpari ayeke sala na ndo zo. E yeke lingbi ande nzoni ahon ti ke atara so apusu e na lege ti sioni. Na fade e wara mungo maboko ti Nzapa ti luti ngangu na yâ bira so angbâ ti tambela na popo ti mitele na yingo.
20. Ngbanga ti nyen e lingbi ti yeda na bê kue so lege ayeke dä ti hon na ngangu na yâ bira so ayeke na popo ti mitele na yingo?
20 Na ngbango ti bi bê na yingo, e yeke bata kpengba kamba ti songo na Jéhovah, lingu ti fini nga na ti yingo ti nzoni-kue. (Psaume 36:10 [36:9, NW]; 51:13 [51:11, NW]) Satan Diable na azo ti lo ayeke sala ye kue so ala lingbi ti sala ti futi songo ti e na Jéhovah Nzapa. Ala tara ti wara lege ti komande bibe ti e, na hingango so tongana e tï dä, na nda ni a yeke gue na e ti ke Nzapa na ti wara kuâ. Me e lingbi ti hon na ngangu na yâ bira so ayeke na popo ti mitele na yingo. A yeke la ni ye so asi na Paul, teti na sungo mbeti na ndo bira ti lo mveni, lo hunda kozoni: “Fade zo nyen alungula mbi na yâ tele ti kui so?” Na pekoni tongana lo fa so lege ayeke dä ti lungula zo, lo dekongo: “Mbi kiri singila na Nzapa, na lege ti Jésus Christ Seigneur ti e!” (aRomain 7:21-25) E nga e lingbi ti kiri singila na Nzapa na lege ti Christ teti alege so lo mu na e ti luti ngangu na gbele awokongo ti mitele na ti ngbâ lakue ti bi bê na yingo, na dutingo na pendere beku ti fini ti lakue lakue.—aRomain 6:23.
Mo Dabe Mo?
• Ti bi bê na yingo aye ti tene nyen?
• Tongana nyen e lingbi ti zia lege na yingo ti Jéhovah ti sala kusala na ndo e?
• Fa ngbanga ti nyen, na yâ bira ti e ti ke siokpari, a yeke kota ye ti manda Bible, ti bata ndia ti Jéhovah, na ti sambela lo.
• Tongana nyen ziango aye ti yingo na gbele e na ti wara ni alingbi ti bata e na ndo lege ti fini?
[Foto na lembeti 14]
Mandango Bible amu maboko na e ti luti ngangu na gbele atara so andu dutingo ti e na lege ti yingo
[Foto na lembeti 15]
A yeke na lege ni ti sambela ti hunda maboko ti Jéhovah ti hon ndo ti anzala ti siokpari
[Afoto na lembeti 16]
Ziango aye ti yingo na gbele e na ti wara ni ayeke mu maboko na e ti ngbâ ti bi bê na yingo